Qaymaq Mustafa Paşa (ö. 1 oktyabr 1730) — III Əhməd səltənətində müxtəlif vəzifələrdə xidmət edən Osmanlı dövlət xadimi.
Qaymaq Mustafa Paşa | |
---|---|
كايماك مصطفى باشا | |
12 sentyabr 1721 – 28 sentyabr 1730 | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | |
Şəxsi məlumatlar | |
Vəfat tarixi | |
Vəfat səbəbi | edam[d] |
Dəfn yeri | Mərzifonlu Mustafa Paşa mədrəsəsi |
Atası | Bayburtlu Qara İbrahim Paşa |
Həyat yoldaşı | Fatma xanım |
Uşaqları | Sultanzadə Yəhya bəy Sultanzadə Mehmed Əsad bəy |
Rütbəsi | Admiral |
Həyatı
Doğum tarixi bilinmir. Atası IV Mehmedin sədrəzəmlərindən Bayburtlu İbrahim Paşa, anası isə yenə eyni dövrün sədrəzəmlərindən Mərzifonlu Mustafa Paşanın qızı Fatma xanım idi. Kiçik yaşlarından saraya alındı və burada Əndərunda təhsil aldı. Qapıçıbaşılığa qədər yüksəldi, ardından 1717-ci ilin fevralında ikinci miraxur, həmin ilin iyununda isə qapıçılar kəndxudası oldu. Bu dönəmdə sədrəzəm Nevşəhərli İbrahim Paşanın qızı Fatma xanımla (ö. 1765) evləndi və onun yaxın adamlarından biri halına gəldi.
1718-ci ilin mayında nişançı vəzir, 1721-ci ilin sentyabrında isə kaptan-ı dərya təyin edildi. Qətlinədək bu vəzifədə qalmışdır. Ancaq qaynatası Nevşəhərli İbrahim Paşa və onun digər qızı Hibətullah xanımın (ö. 1774) əri olan sədarət naibi Mehmed Paşa ilə münasibətləri pis idi və sırf onların vəzifədən alınması üçün tərtiblədiyi üsyan getdikcə böyüyərək qiyama çevrildi. Patrona Xəlilin rəhbərlik etdiyi üsyan, Lalə dövründən narazı olan əhalinin də qatılmasıyla geniş vüsət aldı. Üsyanın pərdə arxasında öz kürəkəni Mustafa Paşanın olduğunu anlayan sədrəzəm üsyanın altıncı günü onu vəzifədən aldı və kaptan-ı dəryalığa Sultan Əhmədin digər kürəkəni Abdi Paşa gətirildi. Buna baxmayaraq iğtişaşlar səngimədi və 29 sentyabr günü saraya edam edilməsi tələb edilən dövlət adamlarının siyahısı göndərildi. Siyahıda sədrəzəm Nevşəhərli İbrahim Paşa ilə birlikdə, kürəkəni Mehmed Paşanın da adı vardı. Qaymaq Mustafa Paşanın bu siyahıda adı olmasa da, üsyanın dəstəkçisi olduğu üçün Sultan Əhmədiin əmriylə 1 oktyabr 1730 gecəsi digərləriylə birlikdə edam edildi və cəsədləri həmin gecə öküz arabasıyla saraydan çıxarıldı. Üsyançılar cəsədləri təhqir edərək Ətmeydanına qədər sürüklədilər. Ardından Mustafa Paşanın cəsədindən qalan parçaları babası Mərzifonlu Mustafa Paşanın mədrəsəsinin həyətinə dəfn edildi.
Sədrəzəm Nevşəhərli İbrahim Paşanın qızıyla evlənən Mustafa Paşanın bu nigahdan Sultanzadə Yəhya bəy (ö. 1735) və Sultanzadə Mehmed Əsad bəy (ö. 1775) adlı 2 oğlunun olduğu məlumdur.
Mənbə
- Songül Çolak, “Patrona Halil Ayaklanmasını Hazırlayan Şartlar ve İsyanın Payitahttaki Etkileri”, Türkler (nşr. Hasan Celal Güzel v.dğr.), Ankara 2002, XII, 525-529;
- 1730 Patrona İhtilâli Hakkında Bir Eser: Abdi Tarihi (nşr. Faik Reşit Unat), Ankara 1943
İstinadlar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaymaq Mustafa Pasa o 1 oktyabr 1730 III Ehmed seltenetinde muxtelif vezifelerde xidmet eden Osmanli dovlet xadimi Qaymaq Mustafa Pasaكايماك مصطفى باشاOsmanli kaptan i deryasi12 sentyabr 1721 28 sentyabr 1730EvvelkiSonrakiSexsi melumatlarVefat tarixi 1 oktyabr 1730Vefat sebebi edam d Defn yeri Merzifonlu Mustafa Pasa medresesiAtasi Bayburtlu Qara Ibrahim PasaHeyat yoldasi Fatma xanimUsaqlari Sultanzade Yehya bey Sultanzade Mehmed Esad beyRutbesi AdmiralHeyatiDogum tarixi bilinmir Atasi IV Mehmedin sedrezemlerinden Bayburtlu Ibrahim Pasa anasi ise yene eyni dovrun sedrezemlerinden Merzifonlu Mustafa Pasanin qizi Fatma xanim idi Kicik yaslarindan saraya alindi ve burada Enderunda tehsil aldi Qapicibasiliga qeder yukseldi ardindan 1717 ci ilin fevralinda ikinci miraxur hemin ilin iyununda ise qapicilar kendxudasi oldu Bu donemde sedrezem Nevseherli Ibrahim Pasanin qizi Fatma xanimla o 1765 evlendi ve onun yaxin adamlarindan biri halina geldi 1718 ci ilin mayinda nisanci vezir 1721 ci ilin sentyabrinda ise kaptan i derya teyin edildi Qetlinedek bu vezifede qalmisdir Ancaq qaynatasi Nevseherli Ibrahim Pasa ve onun diger qizi Hibetullah xanimin o 1774 eri olan sedaret naibi Mehmed Pasa ile munasibetleri pis idi ve sirf onlarin vezifeden alinmasi ucun tertiblediyi usyan getdikce boyuyerek qiyama cevrildi Patrona Xelilin rehberlik etdiyi usyan Lale dovrunden narazi olan ehalinin de qatilmasiyla genis vuset aldi Usyanin perde arxasinda oz kurekeni Mustafa Pasanin oldugunu anlayan sedrezem usyanin altinci gunu onu vezifeden aldi ve kaptan i deryaliga Sultan Ehmedin diger kurekeni Abdi Pasa getirildi Buna baxmayaraq igtisaslar sengimedi ve 29 sentyabr gunu saraya edam edilmesi teleb edilen dovlet adamlarinin siyahisi gonderildi Siyahida sedrezem Nevseherli Ibrahim Pasa ile birlikde kurekeni Mehmed Pasanin da adi vardi Qaymaq Mustafa Pasanin bu siyahida adi olmasa da usyanin destekcisi oldugu ucun Sultan Ehmediin emriyle 1 oktyabr 1730 gecesi digerleriyle birlikde edam edildi ve cesedleri hemin gece okuz arabasiyla saraydan cixarildi Usyancilar cesedleri tehqir ederek Etmeydanina qeder suruklediler Ardindan Mustafa Pasanin cesedinden qalan parcalari babasi Merzifonlu Mustafa Pasanin medresesinin heyetine defn edildi Sedrezem Nevseherli Ibrahim Pasanin qiziyla evlenen Mustafa Pasanin bu nigahdan Sultanzade Yehya bey o 1735 ve Sultanzade Mehmed Esad bey o 1775 adli 2 oglunun oldugu melumdur MenbeSongul Colak Patrona Halil Ayaklanmasini Hazirlayan Sartlar ve Isyanin Payitahttaki Etkileri Turkler nsr Hasan Celal Guzel v dgr Ankara 2002 XII 525 529 1730 Patrona Ihtilali Hakkinda Bir Eser Abdi Tarihi nsr Faik Resit Unat Ankara 1943IstinadlarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari