Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maribor (sloven. Maribor; alm. Marburg an der Drau) - 95,500 nəfərlik əhalisi ilə Sloveniyanın ən böyük ikinci şəhəridir.
| Şəhər | |
| Maribor | |
|---|---|
| sloven. Maribor alm. Marburg an der Drau | |
 | |
| Ölkə |  Sloveniya |
| Başçı | Boris Soviç |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| İlk məlumat | 1164 |
| Əvvəlki adı | Marburq-an-der-Drau |
| Sahəsi | 42.1 km² |
| Mərkəzin hündürlüyü | 275 |
| Saat qurşağı | , yayda |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 95 500 nəfər (2013) |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +386 2 |
| Poçt indeksi | 2000 |
| Nəqliyyat kodu | MB |
| Digər | |
| maribor.si | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Avstriyanın Qraz şəhərindən 50 km məsafədə yerləşir. Şərqi Avropa memarlığının ən diqqət çəkici xüsusiyyətlərinə bu şəhərdə rast gəlinir. Şəhərin ilk adı Marburq-an-der-Drau olmuşdur.
Maribor tarixə uğursuz fəth cəhdləri ilə düşmüşdür. Məsələn, 1480 və 1481-ci illərdə başçılığı altındakı macarlar tərəfindən və 1532 və 1683-cü illərdə isə Osmanlı İmperiyası tərəfindən şəhərə uğursuz fəth cəhdləri baş tutmuşdur.
Tarixi
Orta əsrlərə aid tarixi mənbələrdə Markburh olaraq adlanan bu şəhərin adına ilk dəfə 1164-cü ildə rast gəlinmişdir. İlk dövrlərdə Dvar qraflığının mərkəzi olan şəhər sonradan Ştiriya qraflığının tərkibinə qatılmışdı. Maribor 1254-cü ildə şəhər statusu almışdır. 1278-ci ildə Ştiriya bölgəsində Habsburqlar sülaləsi hakimiyyətə gəldikdən sonra şəhər sürətlə inkişaf etməyə başladı və bölgənin ən əhəmiyyətli ticarət mərkəzlərindən birinə çevrildi. Şəhər 1532 və 1683-cü illərdə türklərin hücumundan uğurla müdafiə olunmuşdur.
1900-cü ildə şəhər əhalisinin 82.3%-ni almanlar, 17.3%-ni isə slovenlər təşkil edirdi. 1910-cu ildə Avstriya-Macarıstan İmperiyası ərazisində həyata keçirilən sonuncu siyahıyaalma zamanı Maribor və ətraf ərazilərində 31 min alman, 6 min etnik sloven qeydiyyata alınmışdır. Slovenlər əsasən şəhərətrafı ərazilərdə, almanlar isə Ptuy kimi kiçik şəhərlərdə məskunlaşmışdı.
Birinci dünya müharibəsi ərzində və bölgələrində yaşayan slovenlər Avstriya imperiyasının düşməni ola bilmə təhlükəsi səbəbilə nəzarət altına alınmış və bu hadisə avstriya almanları və slovenlər arasında bir-birlərinə qarşı inamsızlığın yaranmasına gətirib çıxarmışdır. 1918-ci ildə Avstriya-Macarıstan imperiyasının süqutundan sonra, Maribor şəhəri həm Sloven, xorvat, serb dövləti, həm də dövləti tərəfindən öz tərkib hissəsi elan olunmuşdur. 1 noyabr 1918-ci ildə Melye kazarmasında polkovnik Anton Holikin başçılığı ilə yığıncaq keçirilir və burada əhalisinin əksər hissəsinin alman dilində danışdığı bu şəhərin Alman-Avstriya dövlətinə verilməsinin vacibliyi vurğulanır. Bu iclasda iştirak edən etnik sloven mayor qərarın əleyhinə çıxış edərək sloven hərbi birləşmələrinin istənilən an şəhəri ələ keçirmək gücündə olduğunu bildirir. Bu zaman şəhər şurası gizli iclas keçirir və bu iclasda yenidən Avstriya dövlətinin tərkibinə qatılmaq barədə danışıqlar aparılır. Həmin iclasda mayor Maysterin qoşunu ilə döyüşmək məqsəilə 400 nəfərdən ibarət Yaşıl Mühafizəçilər (Schutzwehr) adlanan yaxşı silahlanmış hərbi birləşmənin yaradılması barədə qərar verilir. Lakin, 23 noyabr səhəri bu birləşmə sloveniyalı əsgərlər tərəfindən tərksilah olunur. Bu hadisədən sonra şəhərdə hakimiyyətinə qarşı heç bir təhlükə mənbəyi qalmır.
27 yanvar 1919-cu ildə Avstriya almanlarının ABŞ-nin sülh danışıqları üçün toplaşdığı bir vaxtda Mariborun etnik alman vətəndaşlarının slovenlər tərəfindən güllələndiyi xəbəri yayılmışdır. Bu hadisə nəticəsində 9 nəfər alman öldürülmüş, 18 nəfər ağır yaralanmışdır. Alman mənbələrində Maysterin qoşununun heç bir səbəb olmadan əhalini atəşə tutduğu bildirilmişdir. Buna qarşı, sloven mənbələrinə, o cümlədən Maks Poharın açıqlamasına görə, ilk olaraq almanlar şəhər mərkəzində mühafizə işləri ilə məşğul olan sloven hərbçilərə hücum etmişdir. Alman dilli media bu hadisəni "Marburqun qanlı bazar günü" olaraq adlandırmışdır.
10 sentyabr 1919-cu ildə qalib dövlətlərlə Alman-Avstriya dövlətinin imzaladığı Sen-Jermen müqaviləsinə görə, Maribor şəhəri Yuqoslaviya krallığının tərkib hissəsi elan olunmuşdur.
1918-ci ildən sonra Mariborda yaşayan bir çox etnik alman şəhəri tərk edərək Avstriya ərazisinə köç etmişdir. 1930-cu ilin sonlarında şəhər əhalisinin hələ də 25%-dən çoxunun etnik alman olmasına baxmayaraq, şəhərdə olan bütün alman məktəbləri, klubları və təşkilatları Yuqoslaviya hökuməti tərəfindən bağlanmışdır.
İkinci dünya müharibəsi
1941-ci ildə Aşağı Ştiriya bölgəsi Nasist Almaniyası tərəfindən anneksiya olunur. Alman qoşunları isə 8 aprel 1941-ci ildə şəhərə daxil olur.
26 apreldə Adolf Hitler bu ərazilərin "yenidən alman torpağı olması münasibətilə" öz tərəfdarlarını ruhlandırmaq üçün Maribora gəlir və burada yaşayan yerli almanlarla birlikdə ziyafət təşkil olunur. İşğaldan sonra, burada yaşayan slovenlər əvvəlcə və Serbiyaya, sonra isə Almaniyada nasist həbs düşərgələrinə göndərilir. Nasistlərin məqsədi müharibədən sonra bu ərazilərin yenidən "almanlaşdırılması" idi.
Müharibə ərzində Maribor şəhəri alman həbs düşərgəsinə çevrilmişdi. Şəhər vacib sənaye mərkəzi olduğuna görə, daima müttəfiq qoşunların bombardmanına məruz qalmışdır. Ümumilikdə, şəhər 29 dəfə bombardman edilmiş, nəticədə ərazisinin 47%-i dağılmış, 483 nəfər mülki şəxs həlak olmuş, 4200 nəfər isə evini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır. Müharibə ərzində 2600 nəfər şəhər sakini həlak olmuşdur.
Maribor müharibənin sonlarında Yuqoslaviya ərazisində ən çox dağıntıya məruz qalmış şəhər idi. Sloveniya müstəqillik əldə etdikdən sonra Mariborda doqquz kütləvi qırğın yeri aşkar olunmuşdur.
Müharibədən sonra Maribor Sloveniyanın şimal bölgəsində vacib nəqliyyat və mədəniyyət mərkəzi olaraq qalmaqda idi.
Müasir dövr
2004-cü ildə Sloveniya Avropa İttifaqına qoşulduqdan sonra, 2007-ci ildə ölkə valyutası avro ilə əvəzlənmiş və Şengen razılaşmasına qoşulduğuna görə, 25 dekabr 2007-ci ildə Avstriya ilə sərhədlərini açmışdır.
Maribor 2012-ci ildə Avropanın mədəniyyət paytaxtı, 2013-cü ildə isə seçilmişdir.
Qardaş şəhərlər
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Nadmorska višina naselij, kjer so sedeži občin" (Slovene və English). Statistical Office of the Republic of Slovenia. 2002. 2012-11-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- ":: Statistical Office of the Republic of Slovenia — How frequent are the same names of settlements and streets? ::". 2012-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- "Maribor, Maribor". Place Names. Statistical Office of the Republic of Slovenia. 2012-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2017.
- "A short history of Maribor". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- . 2017-09-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- "Slovenian inside. Cities reports". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- "Slovenia remembers legendary military figure". 2021-05-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-05.
- "Maribor 2012: Smrt je kosila tudi iz zraka". Zivljenjenadotik.si. 2012-04-19 tarixində . İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2017.
- "Kako so proslavili osvoboditev Maribora in ga znova postavili na noge". RTV Slovenija. 8 may 2015. 10 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2017.
- . Zveza-msdbranik.si. 18 June 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 September 2016.
- Tomasevich, Jozo. War and Revolution in Yugoslavia: 1941-1945. 2001.
- Молодёжную столицу Европы-2015 выберут из четырёх претендентов 2014-02-02 at the Wayback Machine // РИА Новости, 24 noyabr 2012
Xarici keçidlər
- Rəsmi sayt
- Turizm səhifəsi
- İnteraktiv xəritəsi Najdi.si saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maribor sloven Maribor alm Marburg an der Drau 95 500 neferlik ehalisi ile Sloveniyanin en boyuk ikinci seheridir SeherMariborsloven Maribor alm Marburg an der Drau 46 33 sm e 15 38 s u Olke SloveniyaBasci Boris SovicTarixi ve cografiyasiIlk melumat 1164Evvelki adi Marburq an der DrauSahesi 42 1 km Merkezin hundurluyu 275Saat qursagi UTC 1 yayda UTC 2EhalisiEhalisi 95 500 nefer 2013 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 386 2Poct indeksi 2000Neqliyyat kodu MBDigermaribor siMaribor Vikianbarda elaqeli mediafayllar Avstriyanin Qraz seherinden 50 km mesafede yerlesir Serqi Avropa memarliginin en diqqet cekici xususiyyetlerine bu seherde rast gelinir Seherin ilk adi Marburq an der Drau olmusdur Maribor tarixe ugursuz feth cehdleri ile dusmusdur Meselen 1480 ve 1481 ci illerde basciligi altindaki macarlar terefinden ve 1532 ve 1683 cu illerde ise Osmanli Imperiyasi terefinden sehere ugursuz feth cehdleri bas tutmusdur TarixiOrta esrlere aid tarixi menbelerde Markburh olaraq adlanan bu seherin adina ilk defe 1164 cu ilde rast gelinmisdir Ilk dovrlerde Dvar qrafliginin merkezi olan seher sonradan Stiriya qrafliginin terkibine qatilmisdi Maribor 1254 cu ilde seher statusu almisdir 1278 ci ilde Stiriya bolgesinde Habsburqlar sulalesi hakimiyyete geldikden sonra seher suretle inkisaf etmeye basladi ve bolgenin en ehemiyyetli ticaret merkezlerinden birine cevrildi Seher 1532 ve 1683 cu illerde turklerin hucumundan ugurla mudafie olunmusdur 1900 cu ilde seher ehalisinin 82 3 ni almanlar 17 3 ni ise slovenler teskil edirdi 1910 cu ilde Avstriya Macaristan Imperiyasi erazisinde heyata kecirilen sonuncu siyahiyaalma zamani Maribor ve etraf erazilerinde 31 min alman 6 min etnik sloven qeydiyyata alinmisdir Slovenler esasen seheretrafi erazilerde almanlar ise Ptuy kimi kicik seherlerde meskunlasmisdi Birinci dunya muharibesi erzinde ve bolgelerinde yasayan slovenler Avstriya imperiyasinin dusmeni ola bilme tehlukesi sebebile nezaret altina alinmis ve bu hadise avstriya almanlari ve slovenler arasinda bir birlerine qarsi inamsizligin yaranmasina getirib cixarmisdir 1918 ci ilde Avstriya Macaristan imperiyasinin suqutundan sonra Maribor seheri hem Sloven xorvat serb dovleti hem de dovleti terefinden oz terkib hissesi elan olunmusdur 1 noyabr 1918 ci ilde Melye kazarmasinda polkovnik Anton Holikin basciligi ile yigincaq kecirilir ve burada ehalisinin ekser hissesinin alman dilinde danisdigi bu seherin Alman Avstriya dovletine verilmesinin vacibliyi vurgulanir Bu iclasda istirak eden etnik sloven mayor qerarin eleyhine cixis ederek sloven herbi birlesmelerinin istenilen an seheri ele kecirmek gucunde oldugunu bildirir Bu zaman seher surasi gizli iclas kecirir ve bu iclasda yeniden Avstriya dovletinin terkibine qatilmaq barede danisiqlar aparilir Hemin iclasda mayor Maysterin qosunu ile doyusmek meqseile 400 neferden ibaret Yasil Muhafizeciler Schutzwehr adlanan yaxsi silahlanmis herbi birlesmenin yaradilmasi barede qerar verilir Lakin 23 noyabr seheri bu birlesme sloveniyali esgerler terefinden terksilah olunur Bu hadiseden sonra seherde hakimiyyetine qarsi hec bir tehluke menbeyi qalmir 27 yanvar 1919 cu ilde Avstriya almanlarinin ABS nin sulh danisiqlari ucun toplasdigi bir vaxtda Mariborun etnik alman vetendaslarinin slovenler terefinden gullelendiyi xeberi yayilmisdir Bu hadise neticesinde 9 nefer alman oldurulmus 18 nefer agir yaralanmisdir Alman menbelerinde Maysterin qosununun hec bir sebeb olmadan ehalini atese tutdugu bildirilmisdir Buna qarsi sloven menbelerine o cumleden Maks Poharin aciqlamasina gore ilk olaraq almanlar seher merkezinde muhafize isleri ile mesgul olan sloven herbcilere hucum etmisdir Alman dilli media bu hadiseni Marburqun qanli bazar gunu olaraq adlandirmisdir 10 sentyabr 1919 cu ilde qalib dovletlerle Alman Avstriya dovletinin imzaladigi Sen Jermen muqavilesine gore Maribor seheri Yuqoslaviya kralliginin terkib hissesi elan olunmusdur 1918 ci ilden sonra Mariborda yasayan bir cox etnik alman seheri terk ederek Avstriya erazisine koc etmisdir 1930 cu ilin sonlarinda seher ehalisinin hele de 25 den coxunun etnik alman olmasina baxmayaraq seherde olan butun alman mektebleri klublari ve teskilatlari Yuqoslaviya hokumeti terefinden baglanmisdir Ikinci dunya muharibesi Adolf Hitler Maribor seherinde Qedim Korpunun uzerinde Yuqoslaviya 1941 ci il 1941 ci ilde Asagi Stiriya bolgesi Nasist Almaniyasi terefinden anneksiya olunur Alman qosunlari ise 8 aprel 1941 ci ilde sehere daxil olur 26 aprelde Adolf Hitler bu erazilerin yeniden alman torpagi olmasi munasibetile oz terefdarlarini ruhlandirmaq ucun Maribora gelir ve burada yasayan yerli almanlarla birlikde ziyafet teskil olunur Isgaldan sonra burada yasayan slovenler evvelce ve Serbiyaya sonra ise Almaniyada nasist hebs dusergelerine gonderilir Nasistlerin meqsedi muharibeden sonra bu erazilerin yeniden almanlasdirilmasi idi Muharibe erzinde Maribor seheri alman hebs dusergesine cevrilmisdi Seher vacib senaye merkezi olduguna gore daima muttefiq qosunlarin bombardmanina meruz qalmisdir Umumilikde seher 29 defe bombardman edilmis neticede erazisinin 47 i dagilmis 483 nefer mulki sexs helak olmus 4200 nefer ise evini terk etmek mecburiyyetinde qalmisdir Muharibe erzinde 2600 nefer seher sakini helak olmusdur Maribor muharibenin sonlarinda Yuqoslaviya erazisinde en cox dagintiya meruz qalmis seher idi Sloveniya musteqillik elde etdikden sonra Mariborda doqquz kutlevi qirgin yeri askar olunmusdur Muharibeden sonra Maribor Sloveniyanin simal bolgesinde vacib neqliyyat ve medeniyyet merkezi olaraq qalmaqda idi Muasir dovr 2004 cu ilde Sloveniya Avropa Ittifaqina qosulduqdan sonra 2007 ci ilde olke valyutasi avro ile evezlenmis ve Sengen razilasmasina qosulduguna gore 25 dekabr 2007 ci ilde Avstriya ile serhedlerini acmisdir Maribor 2012 ci ilde Avropanin medeniyyet paytaxti 2013 cu ilde ise secilmisdir Qardas seherlerAlmaniya Marburq Luksemburq Avstriya Birlesmis Kralliq Macaristan Sombatxey Xorvatiya Italiya Udine Fransa Tur Serbiya ABS Puebla Rusiya Sankt Peterburq Ukrayna XarkovHemcinin baxDaneya Qrandovec Sloveniya seherleri Yuqoslaviya AlmanlarIstinadlar Nadmorska visina naselij kjer so sedezi obcin Slovene ve English Statistical Office of the Republic of Slovenia 2002 2012 11 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 05 Statistical Office of the Republic of Slovenia How frequent are the same names of settlements and streets 2012 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 05 Maribor Maribor Place Names Statistical Office of the Republic of Slovenia 2012 11 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 sentyabr 2017 A short history of Maribor 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 05 2017 09 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 09 05 Slovenian inside Cities reports 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 05 Slovenia remembers legendary military figure 2021 05 19 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 05 Arxivlenmis suret 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 05 Maribor 2012 Smrt je kosila tudi iz zraka Zivljenjenadotik si 2012 04 19 tarixinde Istifade tarixi 5 sentyabr 2017 Kako so proslavili osvoboditev Maribora in ga znova postavili na noge RTV Slovenija 8 may 2015 10 September 2022 tarixinde Istifade tarixi 5 sentyabr 2017 Zveza msdbranik si 18 June 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 September 2016 Tomasevich Jozo War and Revolution in Yugoslavia 1941 1945 2001 Molodyozhnuyu stolicu Evropy 2015 vyberut iz chetyryoh pretendentov 2014 02 02 at the Wayback Machine RIA Novosti 24 noyabr 2012Xarici kecidlerVikianbarda Maribor ile elaqeli mediafayllar var Resmi sayt Turizm sehifesi Interaktiv xeritesi Najdi si saytinda