Sen-Jermen müqaviləsi - I dünya müharibəsinin yekunlarına dair Paris sülh konfransının gedişində Antanta ölkələri ilə Avstriya arasında imzalanmış sülh müqaviləsi.
Haqqında
Avstriya-Macarıstanın hər iki hissəsi ilə aparılan sülh danışıqları onların hər biri ilə ayrı-ayrılıqda müqavilələrin imzalanması ilə nəticələndi.Bu sülh müqaviləsi hazırlanarkən ən mübahisəli məsələ Balkan yarımadası və və Dunay hövzəsi idi. Bu müqaviləyə əsasən Avstriya öz tərkibində olan malikanələrin hamısından əl çəkirdi. Avstriya ilə razılaşma 1919-cu il 10 sentyabrda Paris ətrafındakı Sen-Jermendə imzalandı. Bu razılaşmaya əsasən Avstriya Cənubi Tirolu və İstriyanı, Yuliyevsk-Kraynı,triyest əraziləri İtaliyaya verirdi. Avstriya ərazilərinin böyük hissəsi yeni qurulan üç dövlət - Çexoslovakiya, Polşa və Serb, Xorvat, Sloven Krallığı (sonralar Yuqoslaviya) arasında bölüşdürüldü. Sloveniya, Dolmasiya, Bosniya və Herseqovina Serb, Xorvat, Sloven Krallığına verldi.
Avstriya Çexoslovakiyanın müstəqilliyini tanıyır. Çexoslovakiyaya verilən ərazilərdə əsasən avstriyalılar məskunlaşmışdı. Ümumilikdə, xüsusilə, Sudet vilayətində yaşayan əhali də daxil olmaqla Çexoslovakiya ərazində 3 milyondan çox alman dilli əhali oldu. Çexiya, eləcə də, keçmiş Avstriya əyalətləri olan Bogemiya və Moraviyaya bütünlüklə, Sileziyaya isə qismən sahib çıxdı.
Avstriyaya gələcəkdə Almaniya ilə birləşmək (anşülüs) qadağan olundu. Sen-Jermen müqaviləsinin 88-ci bəndi nə vaxtsa anşlüsün mümkünlüyünü istisna edirdi.
Avstriya ordusunun sayı 30 min nəfər əsgərlə məhdudlaşdırıldı. O, Adriatik dənizində və Dunay çayında donanma saxlamaq hüququndan məhrum edilirdi. Bundan başqa, Avstriya Respublikasına ağır silahlar və aviasiya saxlamaq qadağan olundu, dəniz və Dunay donanması onun əlindən alınıb müttəfiqlərə verildi.
Avstriya I Dünya müharibəsinə görə cavabdeh sayılsa da, dəyən ziyanın dəqiq həcmini ölçmək mümkün olmadığına görə o təzminat ödəməkdən faktiki azad edildi. 1922-ci ildə isə Avstriyanın təzminat ödəməsi məsələsi birdəfəlik təxirə salındı.
Bu müqavilədən sonra Avstriya əhalisinin sayı 6 420 000 nəfər, ərazisi əsasən dağlıq olan kiçik dövlətə çevrildi. Ölkə əhalisinin 1/3-i Avstriya paytaxtı Vyanada yaşayırdı.
Mənbə
- S.Mustafayeva. Avropa və Amerika ölkələrinin ən yeni tarixi. I hissə. Bakı,2010
- Киган Д. Первая мировая война. — Москва., 2004
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sen Jermen muqavilesi I dunya muharibesinin yekunlarina dair Paris sulh konfransinin gedisinde Antanta olkeleri ile Avstriya arasinda imzalanmis sulh muqavilesi San Jermen sulh muqavilesiHaqqindaAvstriya Macaristanin her iki hissesi ile aparilan sulh danisiqlari onlarin her biri ile ayri ayriliqda muqavilelerin imzalanmasi ile neticelendi Bu sulh muqavilesi hazirlanarken en mubahiseli mesele Balkan yarimadasi ve ve Dunay hovzesi idi Bu muqavileye esasen Avstriya oz terkibinde olan malikanelerin hamisindan el cekirdi Avstriya ile razilasma 1919 cu il 10 sentyabrda Paris etrafindaki Sen Jermende imzalandi Bu razilasmaya esasen Avstriya Cenubi Tirolu ve Istriyani Yuliyevsk Krayni triyest erazileri Italiyaya verirdi Avstriya erazilerinin boyuk hissesi yeni qurulan uc dovlet Cexoslovakiya Polsa ve Serb Xorvat Sloven Kralligi sonralar Yuqoslaviya arasinda bolusduruldu Sloveniya Dolmasiya Bosniya ve Herseqovina Serb Xorvat Sloven Kralligina verldi Avstriya Cexoslovakiyanin musteqilliyini taniyir Cexoslovakiyaya verilen erazilerde esasen avstriyalilar meskunlasmisdi Umumilikde xususile Sudet vilayetinde yasayan ehali de daxil olmaqla Cexoslovakiya erazinde 3 milyondan cox alman dilli ehali oldu Cexiya elece de kecmis Avstriya eyaletleri olan Bogemiya ve Moraviyaya butunlukle Sileziyaya ise qismen sahib cixdi Avstriyaya gelecekde Almaniya ile birlesmek ansulus qadagan olundu Sen Jermen muqavilesinin 88 ci bendi ne vaxtsa anslusun mumkunluyunu istisna edirdi Avstriya ordusunun sayi 30 min nefer esgerle mehdudlasdirildi O Adriatik denizinde ve Dunay cayinda donanma saxlamaq huququndan mehrum edilirdi Bundan basqa Avstriya Respublikasina agir silahlar ve aviasiya saxlamaq qadagan olundu deniz ve Dunay donanmasi onun elinden alinib muttefiqlere verildi Avstriya I Dunya muharibesine gore cavabdeh sayilsa da deyen ziyanin deqiq hecmini olcmek mumkun olmadigina gore o tezminat odemekden faktiki azad edildi 1922 ci ilde ise Avstriyanin tezminat odemesi meselesi birdefelik texire salindi Bu muqavileden sonra Avstriya ehalisinin sayi 6 420 000 nefer erazisi esasen dagliq olan kicik dovlete cevrildi Olke ehalisinin 1 3 i Avstriya paytaxti Vyanada yasayirdi MenbeS Mustafayeva Avropa ve Amerika olkelerinin en yeni tarixi I hisse Baki 2010 Kigan D Pervaya mirovaya vojna Moskva 2004