Yuxarı Baş — Azərbaycanın Şəki şəhərinin yuxarı (hündür) tarixi hissəsində tarix-memarlıq qoruğu. Bura Şəki şəhərinin ən qədim hissəsidir. Qoruğun ərazisi 283 hektardır, direktoru isə Təranə Abdullayevadır.
Qoruq ərazisinə Şəki xan sarayının da yerləşdiyi Nuxa qalası və karvansarayların və müxtəlif sənət növlərinə aid dükanların yerləşdiyi əsas alış-veriş küçəsi daxildir. Alış-veriş küçəsinin ətrafında hələ də öz qədim adlarını daşıyan məhəllələr yerləşir: Gileyli, Qırıçı, Qullar, Duluzlar, Aqvanlar, Otaq eşiyi, Sarı torpaq və s. Qoruq ərazisində həmçinin Şəkixanovların evi, məscidlər və hamamlar yerləşir.
Yuxarı Baş 6 mart 1968-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə memarlıq qoruğu elan edildi. Şəhərin tarixi hissəsi Şəki xan sarayı ilə birlikdə 2019-cu ildən Ümumdünya İrsidir.
Tarixi
Tədqiqatçılar fikirləşirdilər ki, Nuxa qədim Şəki şəhəridir. Ancaq tarixi mənbələrin analizinə və sahə araşdırmalarına əsaslanaraq müəyyən edilib ki, Nuxa və Şəki ayr-ayrı yaşayış məntəqələridir. Şəki şəhəri Kiş dərəsindən bir az aşağıda yerləşirdi. 1772-ci il Kiş çayının daşqınına görə şəhər dağılır. Şəhərin sakinləri çaydan 100 metr yuxarıda yerləşən Nuxa şəhərinə köçürlər. Nəticədə Nuxa şəhəri inkişaf edir və genişlənir. Burada qala inşa edilir.
"Yuxarı Baş" Tarix-Memarlıq Qoruğunu xəritəsi
İstinadlar
- Саламзаде, Исмаилов, Мамед-заде, 1988. səh. 200
- Ханларов, 1972. səh. 56
- Эфендизаде, 1986. səh. 35
- (az.). Şəki şəhəri mədəniyyət və turizm şöbəsi. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. 2016-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-07-31.
- Саламзаде, Авалов, Салаев, 1979. səh. 66
- Саламзаде, Мамед-заде, 1987. səh. 117
- Рзаев Н. О происхождении Шеки и Нухи // Доклады Академии наук Азербайджанской ССР. — Б., 1973. — С. 88.
- Саламзаде, Авалов, Салаев, 1979. səh. 63
Ədəbiyyat
- Бретаницкий Л. С., Веймарн Б. В. Искусство Азербайджана IV–XVIII веков / Редактор И. А. Шкирич. — Москва: Искусство, 1976. — 272 с.
- Бретаницкий Л., Датиев С., Мамиконов Л., Мотис Д. Нуха (Азербайджан) / Под общей редакцией акад. В. А. Веснина и проф. Д. Е. Аркина. — М.: Издательство Академии архитектуры СССР, 1948.
- Город Нуха. Дом Шекихановых // Азербайджан (Исторические и достопримечательные места) / Под общей редакцией М. А. Казиева.. — Б.: Издательство АН Азербайджанской ССР, 1960.
- Мамед-заде К. М. Строительное искусство Азербайджана (с древнейших времён до XIX века) / Научный редактор aкадемик АН Азерб. ССР А. В. Саламзаде. — Баку: Элм, 1983.
- Саламзаде А. В., Авалов Э. В. и Салаев Р. Д. Проблемы сохранения и реконструкции исторических городов Азербайджана / Под ред М. А. Усейнова. — Б.: Элм, 1979. — 138 с.
- Саламзаде А. Р., Мамед-заде К. М. Архитектурные памятники Шеки / Под ред. М. А. Усейнова. — Б.: Элм, 1987. — 140 с.
- Саламзаде А. Р., Исмаилов А. И., Мамед-заде К. М. Шеки. Историко-архитектурный очерк / Под ред. М. А. Усейнова. — Б.: Элм, 1988. — 237 с.
- Ханларов Т. А. Архитектура Советского Азербайджана. — М.: Стройиздат, 1972. — 112 с.
- Эфендизаде Р. М. Архитектура Советского Азербайджана. — М.: Стройиздат, 1986. — 316 с.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuxari Bas Azerbaycanin Seki seherinin yuxari hundur tarixi hissesinde tarix memarliq qorugu Bura Seki seherinin en qedim hissesidir Qorugun erazisi 283 hektardir direktoru ise Terane Abdullayevadir Yuxari Basin esas alis veris kucesi Qoruq erazisine Seki xan sarayinin da yerlesdiyi Nuxa qalasi ve karvansaraylarin ve muxtelif senet novlerine aid dukanlarin yerlesdiyi esas alis veris kucesi daxildir Alis veris kucesinin etrafinda hele de oz qedim adlarini dasiyan mehelleler yerlesir Gileyli Qirici Qullar Duluzlar Aqvanlar Otaq esiyi Sari torpaq ve s Qoruq erazisinde hemcinin Sekixanovlarin evi mescidler ve hamamlar yerlesir Yuxari Bas 6 mart 1968 ci ilde Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin qerari ile memarliq qorugu elan edildi Seherin tarixi hissesi Seki xan sarayi ile birlikde 2019 cu ilden Umumdunya Irsidir TarixiTedqiqatcilar fikirlesirdiler ki Nuxa qedim Seki seheridir Ancaq tarixi menbelerin analizine ve sahe arasdirmalarina esaslanaraq mueyyen edilib ki Nuxa ve Seki ayr ayri yasayis menteqeleridir Seki seheri Kis deresinden bir az asagida yerlesirdi 1772 ci il Kis cayinin dasqinina gore seher dagilir Seherin sakinleri caydan 100 metr yuxarida yerlesen Nuxa seherine kocurler Neticede Nuxa seheri inkisaf edir ve genislenir Burada qala insa edilir Yuxari Bas Tarix Memarliq Qorugunu xeritesiSeki xan sarayi Sekixanovlarin evi M F Axundovun ev muzeyi R b Efendiyevin ev muzeyi Sabit Rehmanin ev muzeyi Ehmediyye Cebrayilovun ev muzeyi Qurcana cayi uzerinde korpu Gilehli mescidi Xan mescidi Omer Efendi mescidi Cume mescidi Seki Godek minare Gilehli mescidi Imam Eli mescidi Dairevi mebed Seki tarix diyarsunasliq muzeyi Resm qalereyasi Xan Cinari Seki Yuxari Karvansara Asagi Karvansara Agvanlar hamami Yeralti hamam 1 li fabrikin binasi Qurcana cayi Deyirmanarx cayi Seki Dovlet Dram Teatri B Vahabzadenin heykeli Sheki Palace hoteli Yuxari Bas Tarix Memarliq Qorugu erazisininde yerlesen obyekler IstinadlarSalamzade Ismailov Mamed zade 1988 seh 200 Hanlarov 1972 seh 56 Efendizade 1986 seh 35 az Seki seheri medeniyyet ve turizm sobesi Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi 2016 05 28 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 07 31 Salamzade Avalov Salaev 1979 seh 66 Salamzade Mamed zade 1987 seh 117 Rzaev N O proishozhdenii Sheki i Nuhi Doklady Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR B 1973 S 88 Salamzade Avalov Salaev 1979 seh 63EdebiyyatBretanickij L S Vejmarn B V Iskusstvo Azerbajdzhana IV XVIII vekov Redaktor I A Shkirich Moskva Iskusstvo 1976 272 s Bretanickij L Datiev S Mamikonov L Motis D Nuha Azerbajdzhan Pod obshej redakciej akad V A Vesnina i prof D E Arkina M Izdatelstvo Akademii arhitektury SSSR 1948 Gorod Nuha Dom Shekihanovyh Azerbajdzhan Istoricheskie i dostoprimechatelnye mesta Pod obshej redakciej M A Kazieva B Izdatelstvo AN Azerbajdzhanskoj SSR 1960 Mamed zade K M Stroitelnoe iskusstvo Azerbajdzhana s drevnejshih vremyon do XIX veka Nauchnyj redaktor akademik AN Azerb SSR A V Salamzade Baku Elm 1983 Salamzade A V Avalov E V i Salaev R D Problemy sohraneniya i rekonstrukcii istoricheskih gorodov Azerbajdzhana Pod red M A Usejnova B Elm 1979 138 s Salamzade A R Mamed zade K M Arhitekturnye pamyatniki Sheki Pod red M A Usejnova B Elm 1987 140 s Salamzade A R Ismailov A I Mamed zade K M Sheki Istoriko arhitekturnyj ocherk Pod red M A Usejnova B Elm 1988 237 s Hanlarov T A Arhitektura Sovetskogo Azerbajdzhana M Strojizdat 1972 112 s Efendizade R M Arhitektura Sovetskogo Azerbajdzhana M Strojizdat 1986 316 s Xarici kecidlerVikianbarda Yuxari Bas Dovlet Tarix Memarliq Qorugu ile elaqeli mediafayllar var