Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məhəllə teatrı çex. Stavovské divadlo (orijinal adı "Qraf Nostitz teatrı" çex. Hraběcí Nosticovo divadlo, sosializm dövründə "Tılov teatrı" çex. Tylovo divadlo) - Praqanın rayonunda, "Meyvə bazarı" (çex. Ovocný trh) adlanan meydanında yerləşir. Teatrdan solda xalq arasında "Dəmir qadın" kimi tanınan "Daş qonaq" heykəli, teatrın arxasında isə məşhur passaj yerləşir.
| Məhəllə teatrı | |
|---|---|
| çex. Stavovské divadlo | |
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Əvvəlki adı | “Qraf Nostitz teatrı” |
| Əsası qoyulub | 1781 – 1783 |
| Teatr binası | |
| Açılıb | 21 aprel 1783 |
| Tutumu | 659 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə | |
| Ünvan | Praqa, , Ovocný trh, Praha 1 |
| | |
| Stavovské divadlo | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tikili
XVIII əsrin əvvəllərində Praqada heç bir dənə də teatr binası yox idi. Nadir teatr tamaşaları Klementinumda və ya zadəganların şəxsi evlərdə qoyulurdu. Birinci Şəhər Teatrı Kotzedə (Stare Mesto) açılmasına baxmayaraq, o tezliklə bağlanıldı. Bina ictimai ziyalı və vətənpərvər qraf Frantişek Antonin Nostitz Rinek üçün məhəllə teatrı qismində inşa edilmişdir. Yeni teatrın plan və maket tərtibatı qraf Kaspar Herman Künigel, layihə və 1781 - 1783-cü illər ərzində davam edən inşaat işləri isə Antonin Haffenekker tərəfindən hazırlanmışdı. Tikinti işlərinin başladılması maraqlı tapıntı ilə əlamətdar oldu: təməl üçün ustalar tərəfindən çuxur qazılan zaman, gümüş pul ilə dolu bir qab tapılır. Aşkar olunmuş pul sikkələrin sayı az olmasına baxmayaraq, inşaatçılar bunu yaxşı əlamət hesab etmişdilər. Beləliklə Praqada klassisizm üslubunda ilk ictimai binanın tikintisi iki il davam etmişdir. Haffenekker son dərəcə ahəngdar düzbucaqlı, sadə, zərif və klassik üslublu bir bina yarada bilmişdir. Yan fasadlar fronton və latın dilində olan yazılarla, künc bloklar, yəni rizalitlər isə qoşalaşmış sütun, pilyastr və balkonlar ilə bəzədilmişdi. Binanın pəncərələri tağvari şəkildədir və bir-birinin üstündə yerləşir. Qızıl suyuna çəkilmiş bəzək elementləri qaranlıq auditoriyada işıq saçır.
Məlum olduğu kimi, teatrın banisi Qraf Nostitz böyük vətənpərvərlik ruhunda böyümüş bir alman idi. O, Alman dram opera və dramaturqiyasının pərəstişkarı idi, məhz bu teatr repertuarının niyə məhz alman və ya italyan dilində olmasını açıq aşkar müəyyən edirdi. Ancaq tezliklə teatrın repertuarı genişləndirilərək Çexiya istehsallı tamaşaların da əlavə olunması təqdir edilmiş və artıq 1785-ci ilin yanvar ayında Qottlib Stefaninin Odběhlec z lásky synovské adlı komediyası seyircilərə göstərilmişdir.
Fəaliyyət
Teatrın fəaliyyəti 21 aprel 1783-cü ildə Lessingin "Emilia Qalotti" faciəsi ilə başlandı. Teatr o dövrdə bir min ziyarətçini qəbul edirdi. Lakin zaman keçdikcə, tamaşaçıların daha çox rahatlığını təmin etmək məqsədilə, müdriyyət oturacaq sayını 659 azaltmağı qərara almışdır.
"Məhəllə teatrı" qırılmaz surətdə dahi Avstriya bəstəkarı, Avropa klassik musiqisinin ən nüfuzlu nümayəndələrindən biri sayıln adı ilə bağlıdır. Mosart Çexiya paytaxtını, Məhəllə teatrını və onun tamaşaçılarını çox sevirdi. Məhz burada 1786-cı ilə o Fiqaronun toyunu və daha sonralar Don Covanni adlı və Antonio de Samoranın pyesi əsnasında Lorenso da Pontenin yazmış olduğu librettoya bəstələmiş özünün ən məşhur operasını ictimaiyyət üçün təqdim etmişdir. Bu hadisə memorial lövhə ilə əbədiləşdirilmişdir. İmperator II Leopoldun 1791-ci ildə tacqoyma münasibətilə teatrda Mosartın La Clemenza di Tito ("Titin mərhəməti") adlı başqa bir premyerası təqdim edilmişdir.
Teatrının, qürur verici tarixi var və bir çox tanınmış bəstəkarlar, dirijorlar, musiqiçilər və ifaçılar teatr səhnəsində parlayırdılar. 1828-ci ildə bütün dövrlərin ən mahir skripka ifaçılarından biri, virtuoz Nikkolo Paqanini burada düz altı konsert vermişdir, rus bəstəkarı Anton Rubenşteyn, həmçinin Qustav Maler, , , , eləcə də bir çox digər məşhurlar dəfələrlə bu teatrın səhnəsində ifa etmişdilər.
1798-ci ildə teatr Çexiya Krallığının zümrəsi tərəfindən alınmış və həmin dövrdən o Kral Məhəllə Teatrı kimi tanınmağa başlamışdır.
XIX əsrin birinci yarısında teatr üçün əsasən slavyan dramaturqları: çex Yozef Kaetan Tıl və slovak Yan Kollar yazırdı, məhz burada müəllifi Frantişek Şkroupa olan ilk Çexiya operası (1826) və ilk dəfə "Mənim evim haradadır?" (çex. Kde domov můj?) adlı Çex Respublikasının gələcək himni səsləndirilmişdi. Lakin 1848-1849-cu ildə baş vermiş burjuaz-demokratik inqilabda çexlərin məğlubiyyətindən sonra, Milli teatr tənəzzülə uğrayır.
1862-ci ildə teatr "Kral Alman vilayət Teatrı" adlandırılır; burada demək olar ki, yalnız alman repertuarları səyircilərə nümayiş olunur. Bu səbəbdən, Çexiya səhnəsinin 1880-ci ildə dirçəlişi baş vermişdir.
Teatrın adı dəfələrlə dəyişdirilmişdi. Belə ki, Müharibədən sonrakı illərdə (1948-ci ildən), teatr çex dramaturqu Y.Tılanın adını daşıyırdı və yalnız 1990-cı ildən bina özünün əvvəlki, "məhəllə" adını bərpa etmişdi. Hələ 1920-ci ildə Məhəllə teatrı yeni açılmış Milli teatrına qoşularaq, onun tərkib hissəsinə çevrilir.
Bizim dövrümüzdə, teatrın xarakterik xüsusiyyətlərindən biri repertuarın əsas hissəsinin Motsartın əsərləri yer tutmasıdır. Bundan başqa, məhz bu binada rejissor Miloş Formanın dram janrında çəkilmiş Amadey filminin Praqa səhnələri çəkilmişdi.
- Teatrın xarici və daxili görünüşü
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Dekorasiya
Binanın interyerini qəhvəyi mərmərdən hazırlanmış sütun və pilyastrlar, vestibül və foyeni isə ağ və qara mərmərdən hazırlanmış döşəmə bəzəyir. Pompey üslubunda qrotesk motivləri ilə bəzədilmiş tavanın həndəsi naxışlarının rənglənməsi ideyası, 1859 və 1874-cü ildə interyerin modifikasiyası zamanı irəli sürülmüşdür.
Məhəllə teatrında tarix boyu qoyulan məşhur tamaşalar
- : Don Covanni (29 oktyabr 1787-ci il)
- : (6 sentyabr 1791-ci il)
- : Faust (1-ci versiya; 1 sentyabr 1816-cı il)
- : Orestes (6 may 1818-ci il)
- Konradin Kreytzer: Yunqfrau (9 noyabr 1831-ci il)
- Konradin Kreytzer: Temzalı bərəçi (16 fevral 1832-ci il)
İstinadlar
- A misconception that the Sporck theatre operated as a private theatre under the auspices of the count is dispelled in , The Opera Theater of Count Franz Anton von Sporck in Prague (Stuyvesant, N.Y.: Pendragon Press, 1992).
- "Frommer's Eastern Europe". 2016-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-11.
- Zdeňka Benešová: Das Ständetheater Prag. Geschichte und Gegenwart. Národní Divadlo, Prag 2000,
- Harald Salfellner: Mozart und Prag. Vitalis, Prag 2006,
Xarici keçidlər
- Informace o divadle
- Článek o Stavovském divadle
- TACE – entry in TACE database
- Recenze Romana Sikory na hru Dogwille, inscenovanou ve Stavovském divadle
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehelle teatri cex Stavovske divadlo orijinal adi Qraf Nostitz teatri cex Hrabeci Nosticovo divadlo sosializm dovrunde Tilov teatri cex Tylovo divadlo Praqanin rayonunda Meyve bazari cex Ovocny trh adlanan meydaninda yerlesir Teatrdan solda xalq arasinda Demir qadin kimi taninan Das qonaq heykeli teatrin arxasinda ise meshur passaj yerlesir Mehelle teatricex Stavovske divadloUmumi melumatlarEvvelki adi Qraf Nostitz teatri Esasi qoyulub 1781 1783Teatr binasiAcilib 21 aprel 1783Tutumu 659Yerlesmesi50 05 10 sm e 14 25 26 s u Olke CexiyaUnvan Praqa Ovocny trh Praha 1Mehelle teatriStavovske divadlo Vikianbarda elaqeli mediafayllarTikiliXVIII esrin evvellerinde Praqada hec bir dene de teatr binasi yox idi Nadir teatr tamasalari Klementinumda ve ya zadeganlarin sexsi evlerde qoyulurdu Birinci Seher Teatri Kotzede Stare Mesto acilmasina baxmayaraq o tezlikle baglanildi Bina ictimai ziyali ve vetenperver qraf Frantisek Antonin Nostitz Rinek ucun mehelle teatri qisminde insa edilmisdir Yeni teatrin plan ve maket tertibati qraf Kaspar Herman Kunigel layihe ve 1781 1783 cu iller erzinde davam eden insaat isleri ise Antonin Haffenekker terefinden hazirlanmisdi Tikinti islerinin basladilmasi maraqli tapinti ile elametdar oldu temel ucun ustalar terefinden cuxur qazilan zaman gumus pul ile dolu bir qab tapilir Askar olunmus pul sikkelerin sayi az olmasina baxmayaraq insaatcilar bunu yaxsi elamet hesab etmisdiler Belelikle Praqada klassisizm uslubunda ilk ictimai binanin tikintisi iki il davam etmisdir Haffenekker son derece ahengdar duzbucaqli sade zerif ve klassik uslublu bir bina yarada bilmisdir Yan fasadlar fronton ve latin dilinde olan yazilarla kunc bloklar yeni rizalitler ise qosalasmis sutun pilyastr ve balkonlar ile bezedilmisdi Binanin pencereleri tagvari sekildedir ve bir birinin ustunde yerlesir Qizil suyuna cekilmis bezek elementleri qaranliq auditoriyada isiq sacir Melum oldugu kimi teatrin banisi Qraf Nostitz boyuk vetenperverlik ruhunda boyumus bir alman idi O Alman dram opera ve dramaturqiyasinin perestiskari idi mehz bu teatr repertuarinin niye mehz alman ve ya italyan dilinde olmasini aciq askar mueyyen edirdi Ancaq tezlikle teatrin repertuari genislendirilerek Cexiya istehsalli tamasalarin da elave olunmasi teqdir edilmis ve artiq 1785 ci ilin yanvar ayinda Qottlib Stefaninin Odbehlec z lasky synovske adli komediyasi seyircilere gosterilmisdir FealiyyetTeatrin fealiyyeti 21 aprel 1783 cu ilde Lessingin Emilia Qalotti faciesi ile baslandi Teatr o dovrde bir min ziyaretcini qebul edirdi Lakin zaman kecdikce tamasacilarin daha cox rahatligini temin etmek meqsedile mudriyyet oturacaq sayini 659 azaltmagi qerara almisdir Mehelle teatri qirilmaz suretde dahi Avstriya bestekari Avropa klassik musiqisinin en nufuzlu numayendelerinden biri sayiln adi ile baglidir Mosart Cexiya paytaxtini Mehelle teatrini ve onun tamasacilarini cox sevirdi Mehz burada 1786 ci ile o Fiqaronun toyunu ve daha sonralar Don Covanni adli ve Antonio de Samoranin pyesi esnasinda Lorenso da Pontenin yazmis oldugu librettoya bestelemis ozunun en meshur operasini ictimaiyyet ucun teqdim etmisdir Bu hadise memorial lovhe ile ebedilesdirilmisdir Imperator II Leopoldun 1791 ci ilde tacqoyma munasibetile teatrda Mosartin La Clemenza di Tito Titin merhemeti adli basqa bir premyerasi teqdim edilmisdir Teatrinin qurur verici tarixi var ve bir cox taninmis bestekarlar dirijorlar musiqiciler ve ifacilar teatr sehnesinde parlayirdilar 1828 ci ilde butun dovrlerin en mahir skripka ifacilarindan biri virtuoz Nikkolo Paqanini burada duz alti konsert vermisdir rus bestekari Anton Rubensteyn hemcinin Qustav Maler elece de bir cox diger meshurlar defelerle bu teatrin sehnesinde ifa etmisdiler 1798 ci ilde teatr Cexiya Kralliginin zumresi terefinden alinmis ve hemin dovrden o Kral Mehelle Teatri kimi taninmaga baslamisdir XIX esrin birinci yarisinda teatr ucun esasen slavyan dramaturqlari cex Yozef Kaetan Til ve slovak Yan Kollar yazirdi mehz burada muellifi Frantisek Skroupa olan ilk Cexiya operasi 1826 ve ilk defe Menim evim haradadir cex Kde domov muj adli Cex Respublikasinin gelecek himni seslendirilmisdi Lakin 1848 1849 cu ilde bas vermis burjuaz demokratik inqilabda cexlerin meglubiyyetinden sonra Milli teatr tenezzule ugrayir 1862 ci ilde teatr Kral Alman vilayet Teatri adlandirilir burada demek olar ki yalniz alman repertuarlari seyircilere numayis olunur Bu sebebden Cexiya sehnesinin 1880 ci ilde dircelisi bas vermisdir Teatrin adi defelerle deyisdirilmisdi Bele ki Muharibeden sonraki illerde 1948 ci ilden teatr cex dramaturqu Y Tilanin adini dasiyirdi ve yalniz 1990 ci ilden bina ozunun evvelki mehelle adini berpa etmisdi Hele 1920 ci ilde Mehelle teatri yeni acilmis Milli teatrina qosularaq onun terkib hissesine cevrilir Bizim dovrumuzde teatrin xarakterik xususiyyetlerinden biri repertuarin esas hissesinin Motsartin eserleri yer tutmasidir Bundan basqa mehz bu binada rejissor Milos Formanin dram janrinda cekilmis Amadey filminin Praqa sehneleri cekilmisdi Teatrin xarici ve daxili gorunusuDekorasiyaBinanin interyerini qehveyi mermerden hazirlanmis sutun ve pilyastrlar vestibul ve foyeni ise ag ve qara mermerden hazirlanmis doseme bezeyir Pompey uslubunda qrotesk motivleri ile bezedilmis tavanin hendesi naxislarinin renglenmesi ideyasi 1859 ve 1874 cu ilde interyerin modifikasiyasi zamani ireli surulmusdur Mehelle teatrinda tarix boyu qoyulan meshur tamasalar Don Covanni 29 oktyabr 1787 ci il 6 sentyabr 1791 ci il Faust 1 ci versiya 1 sentyabr 1816 ci il Orestes 6 may 1818 ci il Konradin Kreytzer Yunqfrau 9 noyabr 1831 ci il Konradin Kreytzer Temzali bereci 16 fevral 1832 ci il IstinadlarA misconception that the Sporck theatre operated as a private theatre under the auspices of the count is dispelled in The Opera Theater of Count Franz Anton von Sporck in Prague Stuyvesant N Y Pendragon Press 1992 Frommer s Eastern Europe 2016 11 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 11 Zdenka Benesova Das Standetheater Prag Geschichte und Gegenwart Narodni Divadlo Prag 2000 ISBN 80 902183 8 5 Harald Salfellner Mozart und Prag Vitalis Prag 2006 ISBN 3 89919 076 9Xarici kecidlerVikianbarda Mehelle teatri ile elaqeli mediafayllar var Praqa portaliInformace o divadle Clanek o Stavovskem divadle TACE entry in TACE database Recenze Romana Sikory na hru Dogwille inscenovanou ve Stavovskem divadle