Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Latın-Faliskan dilləri — Hind-Avropa dil ailəsinə aid olan və qədim İtaliya yarımadasında danışılmış İtalik dillər qrupunun bir alt qolu. Bu dillər tarixi və coğrafi baxımdan Roma mədəniyyətinin formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. Latın-Faliskan dilləri, əsasən, iki fərqli dil və ya dialektlə tanınır: Latın dili və Faliskan dili.
| Latın-Faliskan dilləri | |
|---|---|
| Təsnifatı | |
| Dil kodları | |
| lafa | |
| Glottolog | lati1262 |
Dil qrupuna daxil olan dillər
Latın dili
Əsas dil və Roma imperiyasının rəsmi dili olmuşdur. Yazılı mənbələrə əsasən eramızdan əvvəl 7-ci əsrdən geniş şəkildə istifadə edilmişdir. Bu dildən Roman dilləri (məsələn, İtalyan, İspan, Fransız, Portuqal və Rumınca) inkişaf etmişdir. Roma mədəniyyətinin və hüquq sisteminin daşıyıcısı olmuşdur.
Faliskan dili
Latın dilinə çox yaxın olan bir qədim dil. Qədim İtaliya yarımadasının Faleri bölgəsində danışılmışdır. Yazılı nümunələr azdır və əsasən eramızdan əvvəl 1-ci əsrdə Latın dili ilə əvəz edilmişdir.
Coğrafi yayılma
Latın dili, İtaliya yarımadasının mərkəzi hissəsində, xüsusən Roma və ətraf bölgələrdə geniş yayılmışdır. Faliskan dili isə Roma ətrafında, xüsusən Etruriyanın cənub sərhədlərində, Falerii şəhərinin yaxınlığında danışılırdı.
Xüsusiyyətləri
Hər iki dil flektivdir (söz sonluqları ilə qrammatik əlaqələri ifadə edir). Hind-Avropa dillərinə aid ümumi morfoloji xüsusiyyətlərə malikdir. Latın dilindəki bəzi qədim formalar Faliskan dilində də mövcuddur. Latın dili, qanunlar, ədəbiyyat, hüquqi sənədlər və dini mətnlər daxil olmaqla çox zəngin yazılı mirasa malikdir. Faliskan dili, daş yazılar və qurbanlarla bağlı mətnlərdə qalmışdır, lakin daha məhduddur. Latın dili, Roman imperiyasının genişlənməsi ilə əsas dil olmuş və müasir Roman dillərinə çevrilmişdir. Faliskan dili, Eramızdan əvvəl 1-ci əsrdə Roma təsirinin güclənməsi ilə tamamilə Latın dili tərəfindən əvəz edilmişdir.
Latın-Faliskan dillərinin əhəmiyyəti
Latın dili Roma sivilizasiyasının əsas mədəni və hüquqi dilidir. Faliskan dili, Latın dilinin yaxın qohumu olaraq onun inkişaf tarixi haqqında ipucları verir. Latın-Faliskan dilləri, Hind-Avropa dillərinin təkamülünü və İtaliya yarımadasındakı dil qruplarını öyrənmək üçün vacibdir. Latın-Faliskan dilləri qədim İtaliya yarımadasında Roma mədəniyyəti və dilinin əsasını təşkil edən dillərdən ibarətdir. Xüsusilə Latın dili son dərəcə böyük təsirə malik olmuş, Faliskan dili isə regional bir dildən kənara çıxmamışdır. Bu dillər dilçilik tarixinin, Roman mədəniyyətinin və İtaliyanın erkən dövrlərinin tədqiqində mühüm yer tutur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Villar, Francisco. Gli Indoeuropei və mənşəyi dell'Avropa [Hind-Avropalılar və Avropanın mənşəyi] (İtalyan). Boloqna, İl Mulino: Il mulino. 1997. ISBN .
- Vineis, Edoardo. X. Latin // Giacolone Ramat, Anna; Ramat, Paolo (redaktorlar ). Las lenguas hindueuropeas [Hind-Avropa dilləri] (ispan dili). Madrid: Katedra. 1995. 349–421. ISBN .
- Bakkum, Gabriël C.L.M. Ager Faliscusun Latın ləhcəsi: 150 illik təqaüd. Amsterdam: Amsterdam University Press. 2008. ISBN .
Xarici keçidlər
- "Qədim İtaliyanın dilləri və mədəniyyətləri. Tarixi Dilçilik və Rəqəmsal Modellər", İtaliya Universitet və Tədqiqat Nazirliyinin layihə fondu (P.R.I.N. 2017)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Latin Faliskan dilleri Hind Avropa dil ailesine aid olan ve qedim Italiya yarimadasinda danisilmis Italik diller qrupunun bir alt qolu Bu diller tarixi ve cografi baximdan Roma medeniyyetinin formalasmasinda muhum rol oynamisdir Latin Faliskan dilleri esasen iki ferqli dil ve ya dialektle taninir Latin dili ve Faliskan dili Latin Faliskan dilleriTesnifatiAvrasiya dilleriHind Avropa dilleriItalik dilleriLatin Faliskan dilleri dd dd dd Dil kodlarilafaGlottolog lati1262Dil qrupuna daxil olan dillerLatin dili Esas dil ve Roma imperiyasinin resmi dili olmusdur Yazili menbelere esasen eramizdan evvel 7 ci esrden genis sekilde istifade edilmisdir Bu dilden Roman dilleri meselen Italyan Ispan Fransiz Portuqal ve Ruminca inkisaf etmisdir Roma medeniyyetinin ve huquq sisteminin dasiyicisi olmusdur Faliskan dili Latin diline cox yaxin olan bir qedim dil Qedim Italiya yarimadasinin Faleri bolgesinde danisilmisdir Yazili numuneler azdir ve esasen eramizdan evvel 1 ci esrde Latin dili ile evez edilmisdir Cografi yayilmaLatin dili Italiya yarimadasinin merkezi hissesinde xususen Roma ve etraf bolgelerde genis yayilmisdir Faliskan dili ise Roma etrafinda xususen Etruriyanin cenub serhedlerinde Falerii seherinin yaxinliginda danisilirdi XususiyyetleriHer iki dil flektivdir soz sonluqlari ile qrammatik elaqeleri ifade edir Hind Avropa dillerine aid umumi morfoloji xususiyyetlere malikdir Latin dilindeki bezi qedim formalar Faliskan dilinde de movcuddur Latin dili qanunlar edebiyyat huquqi senedler ve dini metnler daxil olmaqla cox zengin yazili mirasa malikdir Faliskan dili das yazilar ve qurbanlarla bagli metnlerde qalmisdir lakin daha mehduddur Latin dili Roman imperiyasinin genislenmesi ile esas dil olmus ve muasir Roman dillerine cevrilmisdir Faliskan dili Eramizdan evvel 1 ci esrde Roma tesirinin guclenmesi ile tamamile Latin dili terefinden evez edilmisdir Latin Faliskan dillerinin ehemiyyetiLatin dili Roma sivilizasiyasinin esas medeni ve huquqi dilidir Faliskan dili Latin dilinin yaxin qohumu olaraq onun inkisaf tarixi haqqinda ipuclari verir Latin Faliskan dilleri Hind Avropa dillerinin tekamulunu ve Italiya yarimadasindaki dil qruplarini oyrenmek ucun vacibdir Latin Faliskan dilleri qedim Italiya yarimadasinda Roma medeniyyeti ve dilinin esasini teskil eden dillerden ibaretdir Xususile Latin dili son derece boyuk tesire malik olmus Faliskan dili ise regional bir dilden kenara cixmamisdir Bu diller dilcilik tarixinin Roman medeniyyetinin ve Italiyanin erken dovrlerinin tedqiqinde muhum yer tutur Hemcinin baxQedim Latin dili Italik dilleriIstinadlarVillar Francisco Gli Indoeuropei ve menseyi dell Avropa Hind Avropalilar ve Avropanin menseyi Italyan Boloqna Il Mulino Il mulino 1997 ISBN 88 15 05708 0 Vineis Edoardo X Latin Giacolone Ramat Anna Ramat Paolo redaktorlar Las lenguas hindueuropeas Hind Avropa dilleri ispan dili Madrid Katedra 1995 349 421 ISBN 84 376 1348 5 Bakkum Gabriel C L M Ager Faliscusun Latin lehcesi 150 illik teqaud Amsterdam Amsterdam University Press 2008 ISBN 978 90 5629 562 2 Xarici kecidler Qedim Italiyanin dilleri ve medeniyyetleri Tarixi Dilcilik ve Reqemsal Modeller Italiya Universitet ve Tedqiqat Nazirliyinin layihe fondu P R I N 2017