Qədim Latın dili — qədim Latın dili, İtaliya yarımadasında yaşayan Latın tayfalarının danışdığı və Roma imperiyasının formalaşmasından əvvəl istifadə edilən erkən Latın dilinin mərhələsidir. Bu dil eramızdan əvvəl 7-ci əsrdən eramızdan əvvəl 1-ci əsrə qədər davam etmişdir və sonrakı dövrlərdə Klassik Latın dili ilə əvəz olunmuşdur.
Qədim Latın dili | |
---|---|
Təsnifatı | |
Dil kodları | |
qbb | |
Glottolog | oldl1238 |
Tarixi Kontekst
Qədim Latın dili, Hind-Avropa dil ailəsinə daxil olan İtalik dillərindən biridir. İtaliyada Umbriya, Oskan və digər dillərlə birlikdə İtalik dillər qrupuna aiddir. Əsasən Latium bölgəsində danışılırdı. Bu bölgə Romanın mərkəzi hesab olunur. Qədim Latın dili Romada siyasi, mədəni və iqtisadi nüfuzun artması ilə inkişaf etmişdir.Romanın genişlənməsi ilə Latın dili yeni dialektlərə və formalara bölünmüş, nəticədə Klassik Latın dövrünə keçid baş vermişdir.
Dil Xüsusiyyətləri
Latın dili, sözlərin sonluqlarını dəyişdirərək qrammatik mənanı ifadə edən flektiv bir dildir. Qədim Latın qrammatikası Klassik Latından daha çox müxtəliflik göstərirdi və bəzi qaydalar daha az sabit idi. Sözlər və Lüğət: Hind-Avropa köklərinə əsaslanan çoxsaylı köhnə sözlərə malikdir. Bəzi qədim sözlər Klassik Latında ya dəyişmiş, ya da istifadədən çıxmışdır.Fonologiya: Qədim Latın, daha çox fərqli sait və samit tələffüzü ilə fərqlənirdi. Klassik dövrdə bəzi səslər dəyişmiş və ya itirilmişdir. Yazı Sistemi: Əvvəlcə Etrusk əlifbası əsasında işlənmiş bir yazı sistemi istifadə olunurdu. Daha sonra Latın əlifbası müasir Latın əlifbasının əsasını təşkil etdi.
Ədəbiyyat və Yazılı Miras
Ən Erkən Yazılar: Ən qədim yazılı nümunələr eramızdan əvvəl 7-6-cı əsrlərə aiddir. Bunlara daş üzərində oyulmuş yazılar daxildir. Duenos Yazısı və Lapis Niger Yazısı ən erkən yazılı mənbələrdəndir. Epik Yazılar: Qədim Latın ədəbiyyatı şifahi poeziya və dini ayinlərdə istifadə edilmişdir.
Müasir dillərə təsiri
Klassik Latına Keçid: Qədim Latın dövrü sonradan sistematik bir dil forması olan Klassik Latın ilə əvəz olundu. Dilin erkən formaları hüquq və ədəbiyyatda iz qoydu. Latın dilinin təkamülü nəticəsində Roman dilləri (məsələn, İtalyan, Fransız, İspan, Portuqal və Rumınca) meydana gəldi. Qədim Latın dili, Roma sivilizasiyasının mədəni, hüquqi və inzibati əsaslarını qoyan bir ünsiyyət vasitəsi olaraq mühüm rol oynamışdır. Onun tarixi və dilçilik xüsusiyyətləri müasir dillərin və mədəniyyətlərin formalaşmasında əvəzsiz təsirə malikdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Arxaik Latın // İngilis dilinin Amerika İrs Lüğəti: Dördüncü Nəşr.
- Maras, Daniele Federiko. "Elm adamları Fibula Prenestina və onun yazısının "hər hansı ağlabatan şübhədən kənar" orijinal olduğunu bəyan edirlər". academia.edu. 19 Oktyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 May 2018.
- Weiss, M. (2020). Latın dilinin tarixi və müqayisəli qrammatikasının konturları, 2-ci nəşr. Beech Stave: Ann Arbor. səh. 24.
- Halsey, Uilliam D. Kollier ensiklopediyası, Biblioqrafiya və İndeks ilə. USA: Krovel-Kollier Nəşriyyat Şirkəti. 1965. səh. 595.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qedim Latin dili qedim Latin dili Italiya yarimadasinda yasayan Latin tayfalarinin danisdigi ve Roma imperiyasinin formalasmasindan evvel istifade edilen erken Latin dilinin merhelesidir Bu dil eramizdan evvel 7 ci esrden eramizdan evvel 1 ci esre qeder davam etmisdir ve sonraki dovrlerde Klassik Latin dili ile evez olunmusdur 1 Qedim Latin dili Tesnifati Avrasiya dilleriHind Avropa dilleriItalik dilleriLatin Faliskan dillerilatin diliQedim Latin dili dd dd dd dd dd Dil kodlari LINGUIST List qbb Glottolog oldl1238 Mundericat 1 Tarixi Kontekst 2 Dil Xususiyyetleri 3 Edebiyyat ve Yazili Miras 4 Muasir dillere tesiri 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarTarixi KontekstredakteQedim Latin dili Hind Avropa dil ailesine daxil olan Italik dillerinden biridir Italiyada Umbriya Oskan ve diger dillerle birlikde Italik diller qrupuna aiddir Esasen Latium bolgesinde danisilirdi Bu bolge Romanin merkezi hesab olunur Qedim Latin dili Romada siyasi medeni ve iqtisadi nufuzun artmasi ile inkisaf etmisdir Romanin genislenmesi ile Latin dili yeni dialektlere ve formalara bolunmus neticede Klassik Latin dovrune kecid bas vermisdir 2 Dil Xususiyyetleriredakte nbsp Latin dilinin en qedim melum numunesi olan ve eramizdan evvel VII esrin birinci yarisina aid olan Praeneste Fibula nbsp Uc kuresekilli kernos vazadan ibaret ucluyun uzerindeki Duenos yazisi Latin dili sozlerin sonluqlarini deyisdirerek qrammatik menani ifade eden flektiv bir dildir Qedim Latin qrammatikasi Klassik Latindan daha cox muxteliflik gosterirdi ve bezi qaydalar daha az sabit idi Sozler ve Luget Hind Avropa koklerine esaslanan coxsayli kohne sozlere malikdir Bezi qedim sozler Klassik Latinda ya deyismis ya da istifadeden cixmisdir 3 Fonologiya Qedim Latin daha cox ferqli sait ve samit teleffuzu ile ferqlenirdi Klassik dovrde bezi sesler deyismis ve ya itirilmisdir Yazi Sistemi Evvelce Etrusk elifbasi esasinda islenmis bir yazi sistemi istifade olunurdu Daha sonra Latin elifbasi muasir Latin elifbasinin esasini teskil etdi Edebiyyat ve Yazili MirasredakteEn Erken Yazilar En qedim yazili numuneler eramizdan evvel 7 6 ci esrlere aiddir Bunlara das uzerinde oyulmus yazilar daxildir Duenos Yazisi ve Lapis Niger Yazisi en erken yazili menbelerdendir Epik Yazilar Qedim Latin edebiyyati sifahi poeziya ve dini ayinlerde istifade edilmisdir Muasir dillere tesiriredakteKlassik Latina Kecid Qedim Latin dovru sonradan sistematik bir dil formasi olan Klassik Latin ile evez olundu Dilin erken formalari huquq ve edebiyyatda iz qoydu Latin dilinin tekamulu neticesinde Roman dilleri meselen Italyan Fransiz Ispan Portuqal ve Ruminca meydana geldi Qedim Latin dili Roma sivilizasiyasinin medeni huquqi ve inzibati esaslarini qoyan bir unsiyyet vasitesi olaraq muhum rol oynamisdir Onun tarixi ve dilcilik xususiyyetleri muasir dillerin ve medeniyyetlerin formalasmasinda evezsiz tesire malikdir 4 Hemcinin baxredakteItalik dilleriIstinadlarredakte Arxaik Latin Ingilis dilinin Amerika Irs Lugeti Dorduncu Nesr Maras Daniele Federiko Elm adamlari Fibula Prenestina ve onun yazisinin her hansi aglabatan subheden kenar orijinal oldugunu beyan edirler academia edu 19 Oktyabr 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 May 2018 Weiss M 2020 Latin dilinin tarixi ve muqayiseli qrammatikasinin konturlari 2 ci nesr Beech Stave Ann Arbor seh 24 Halsey Uilliam D Kollier ensiklopediyasi Biblioqrafiya ve Indeks ile USA Krovel Kollier Nesriyyat Sirketi 1965 seh 595 Menbe https az wikipedia org w index php title Qedim Latin dili amp oldid 7876958