Bu səhifədə iş davam etməkdədir. |
Bronxiollar — aşağı tənəffüs yollarında bronxial tənəffüs yollarının daha kiçik qolları. Bronxiollar hava axınını paylayır və ona qarşı müqaviməti idarə edir. Bronxiollar bronxlarda olan qığırdaqları və ya onların submukozasındakı vəzləri ehtiva etmir.
Bronxiollar | |
---|---|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Strukturu
Ağciyər hissəciyi ağciyərin tək bir bronxiol tərəfindən havalandırılan hissəsidir. Bronxiolların diametri təxminən 1 mm və ya daha azdır, divarları epitel toxumasından və hamar əzələ təbəqəsindən ibarətdir. Bronxiollar, diametri 0,5 mm və ya daha az olan terminal adlanan daha kiçik bronxiollara bölünür. Terminal bronxiollar, öz növbəsində, alveolyar kanallara bölünən daha kiçik tənəffüs bronxiollarına bölünür. Terminal bronxiollar tənəffüs sistemində hava axınının keçirici hissəsinin sonunu qeyd edir.
Bronxiolların diametri hava axınında mühüm rol oynayır. Bronxiollar hava axını artırmaq və ya azaltmaq üçün diametrini dəyişir. Diametrin artması bronxodilatasiya adlanır və hava axınını artırmaq üçün adrenalin və ya simpatik sinir sistemi tərəfindən stimullaşdırılır. Diametrin azalması bronxokonstriksiya adlanır, bu da histamin, parasimpatik sinir sistemi, soyuq hava, kimyəvi qıcıqlandırıcılar, həddindən artıq selik istehsalı, virus infeksiyaları və hava axınını azaltmaq üçün digər amillər səbəbindən bronxları və bronxiolları əhatə edən hamar əzələlərin daralmasıdır. Bronxokonstriksiya astmanın, xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyinin və xroniki bronxitin ümumi xüsusiyyətləri olan hırıltı, döş qəfəsində sıxılma və təngnəfəslik kimi klinik simptomlarla nəticələnə bilər.
Anatomiyası
Traxeya sol ağciyəri təmin edən sol əsas bronx və sağ ağciyəri təmin edən sağ əsas bronxa bölünür. Ağciyərlərdə olan bu birincil bronxlar ağciyərin hər bir hissəsini təmin edən bronx hissəcikləri kimi tanınan ikincil bronxlara ayrılır. Bunlar öz növbəsində hər bir ağciyər seqmentləri təmin edən seqmental bronxlar kimi tanınan üçüncül bronxlar yaradır. Seqmental bronxlar dördüncü, beşinci və altıncı dərəcəli seqmental bronxlara, sonra isə bronxiollara bölünür. Bronxiollar histoloji cəhətdən bronxlardan onunla fərqlənir ki, onların divarlarında hialin qığırdaq yoxdur, epitelin astarında isə gürzşəkilli hüceyrələr var.
Bronxiolların epiteli sadə kirpikli sütunlu epiteli kimi başlayır və bronxiolların ölçüsü azaldıqca sadə kubvari epitelə çevrilir. Bronxiolların diametri çox vaxt 1 mm-dən az olur, lakin hərdən 3-5 mm arasında dəyişə bilər. Bronxiolların daxili qişası (lamina propria) nazikdir, vəzsizdir və hamar əzələ təbəqəsi ilə əhatə olunub.
Klinik əhəmiyyəti
Bronxospazm həyatı təhlükəsi olan vəziyyətdir. Bu vəziyyət bronxiolların hamar əzələ toxuması büzüldükdə və diametri ciddi şəkildə daraldıqda baş verir. Bunun ən çox görülən səbəbi astmadır. Bronxospazm adətən oksigen terapiyası və albuterol (salbutamol) kimi bronxodilatatorlarla müalicə olunur. Bronxiolların iltihabının tibbi vəziyyəti bronxiolit adlanır.
Həmçinin bax
Əlavə şəkillər
- Bronxial ağacın anatomiyası
- Bronxial ağac və ağciyərlər
İstinadlar
- "Строение лёгких. Разветвление бронхов. Макромикроскопическое строение лёгкого". 2020-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-17.
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4940044/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4235450/
Ədəbiyyatı
- Saladin, Kenneth S. Anatomy & Physiology: the Unity of Form and Function. New York, NY: McGraw-Hill, 2007.
- Dudek, Ronald W. High-Yield Histology, 3rd ed. (2004). ISBN
- Gartner, Leslie P. and James L. Hiatt. Color Atlas of Histology, 3rd ed. (2000). ISBN
- Gartner, Leslie P. and James L. Hiatt. Color Textbook of Histology (2001). ISBN
Xarici keçidlər
- Diagram at davidson.edu
- Histology at umdnj.edu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 2 saniye evvel Nigar1972 muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Bronxiollar asagi teneffus yollarinda bronxial teneffus yollarinin daha kicik qollari Bronxiollar hava axinini paylayir ve ona qarsi muqavimeti idare edir Bronxiollar bronxlarda olan qigirdaqlari ve ya onlarin submukozasindaki vezleri ehtiva etmir Bronxiollar Vikianbarda elaqeli mediafayllarBronxiolar ve alveolarAgciyerin arakesmeleri ile ehate olunmus ve teneffus bronxiollarina saxelenen terminal bronxiolla temin edilen hisse StrukturuAgciyer hisseciyi agciyerin tek bir bronxiol terefinden havalandirilan hissesidir Bronxiollarin diametri texminen 1 mm ve ya daha azdir divarlari epitel toxumasindan ve hamar ezele tebeqesinden ibaretdir Bronxiollar diametri 0 5 mm ve ya daha az olan terminal adlanan daha kicik bronxiollara bolunur Terminal bronxiollar oz novbesinde alveolyar kanallara bolunen daha kicik teneffus bronxiollarina bolunur Terminal bronxiollar teneffus sisteminde hava axininin kecirici hissesinin sonunu qeyd edir Bronxiollarin diametri hava axininda muhum rol oynayir Bronxiollar hava axini artirmaq ve ya azaltmaq ucun diametrini deyisir Diametrin artmasi bronxodilatasiya adlanir ve hava axinini artirmaq ucun adrenalin ve ya simpatik sinir sistemi terefinden stimullasdirilir Diametrin azalmasi bronxokonstriksiya adlanir bu da histamin parasimpatik sinir sistemi soyuq hava kimyevi qiciqlandiricilar heddinden artiq selik istehsali virus infeksiyalari ve hava axinini azaltmaq ucun diger amiller sebebinden bronxlari ve bronxiollari ehate eden hamar ezelelerin daralmasidir Bronxokonstriksiya astmanin xroniki obstruktiv agciyer xesteliyinin ve xroniki bronxitin umumi xususiyyetleri olan hirilti dos qefesinde sixilma ve tengnefeslik kimi klinik simptomlarla neticelene biler AnatomiyasiBronxlari ve bronxiollari gosteren agciyerler Traxeya sol agciyeri temin eden sol esas bronx ve sag agciyeri temin eden sag esas bronxa bolunur Agciyerlerde olan bu birincil bronxlar agciyerin her bir hissesini temin eden bronx hissecikleri kimi taninan ikincil bronxlara ayrilir Bunlar oz novbesinde her bir agciyer seqmentleri temin eden seqmental bronxlar kimi taninan ucuncul bronxlar yaradir Seqmental bronxlar dorduncu besinci ve altinci dereceli seqmental bronxlara sonra ise bronxiollara bolunur Bronxiollar histoloji cehetden bronxlardan onunla ferqlenir ki onlarin divarlarinda hialin qigirdaq yoxdur epitelin astarinda ise gurzsekilli huceyreler var Bronxiollarin epiteli sade kirpikli sutunlu epiteli kimi baslayir ve bronxiollarin olcusu azaldiqca sade kubvari epitele cevrilir Bronxiollarin diametri cox vaxt 1 mm den az olur lakin herden 3 5 mm arasinda deyise biler Bronxiollarin daxili qisasi lamina propria nazikdir vezsizdir ve hamar ezele tebeqesi ile ehate olunub Klinik ehemiyyetiBronxospazm heyati tehlukesi olan veziyyetdir Bu veziyyet bronxiollarin hamar ezele toxumasi buzuldukde ve diametri ciddi sekilde daraldiqda bas verir Bunun en cox gorulen sebebi astmadir Bronxospazm adeten oksigen terapiyasi ve albuterol salbutamol kimi bronxodilatatorlarla mualice olunur Bronxiollarin iltihabinin tibbi veziyyeti bronxiolit adlanir Hemcinin baxBronxlarElave sekillerBronxial agacin anatomiyasi Bronxial agac ve agciyerlerIstinadlar Stroenie lyogkih Razvetvlenie bronhov Makromikroskopicheskoe stroenie lyogkogo 2020 08 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 17 https pmc ncbi nlm nih gov articles PMC4940044 https pmc ncbi nlm nih gov articles PMC4235450 EdebiyyatiSaladin Kenneth S Anatomy amp Physiology the Unity of Form and Function New York NY McGraw Hill 2007 Dudek Ronald W High Yield Histology 3rd ed 2004 ISBN 0 7817 4763 5 Gartner Leslie P and James L Hiatt Color Atlas of Histology 3rd ed 2000 ISBN 0 7817 3509 2 Gartner Leslie P and James L Hiatt Color Textbook of Histology 2001 ISBN 0 7216 8806 3Xarici kecidlerDiagram at davidson edu Histology at umdnj edu