Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jeni Bojilova-Pateva (bolq. Жени Божилова-Патева; 1 dekabr 1878 – 17 iyun 1955, Sofiya, Bolqarıstan Xalq Respublikası[d]) — Bolqar müəllim, yazıçı, qadın hüquqları müdafiəçisi və pasifist hərəkatlarda iştirak etmiş suffrajist.
| Jeni Bojilova-Pateva | |
|---|---|
| bolq. Жени Божилова-Патева | |
| Doğum tarixi | 1 dekabr 1878 |
| Vəfat tarixi | 17 iyun 1955 (76 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | müəllimə, yazıçı, qadın hüquqları fəalı[d] |
1893-cü ildə pedaqoji təhsili aldıqdan sonra müəllimliyə başlayıb. Lakin 1898-ci ildə evli qadınların hüquqlarını məhdudlaşdıran qanun qəbul edildikdən sonra müəllimlik fəaliyyəti qadağan edilib. Jeni Bojilova-Pateva elə həmin il beynəlxalq qadın hərəkatında iştirak edərək ictimai fəallığa və jurnalistika sahəsinə keçib.
1901-ci ildə Bolqarıstan Qadınlar Birliyinin yaradıcılarından biri olub. 1905-ci ildə Burqasda "Özünüdərk" feminist qrupunu qurub və 25 il onun sədri olub. “Qadınların səsi” jurnalının redaktoru kimi o, Bolqarıstanda və xaricdə qadın hərəkatının inkişafı, eləcə də qadınları narahat edən problemlər haqqında məqalələr dərc edib. O, karyerası ərzində 500-dən çox məqalə və kitab nəşr etdirib.
Jeni Bojilova-Pateva 17 iyun 1955-ci ildə kommunist rejiminin onun əlindən bütün mülk və əmlakını alması səbəbindən Sofiyada yoxsulluq içində vəfat edib.
Həyatı
Jeni Bojilova 1878-ci il dekabrın 1-də Osmanlı imperiyasının Bolqarıstan knyazlığının Qradets şəhərində Genka Andreyeva və Dimov Bojilin ailəsində anadan olub. 1877-1878-ci il Rusiya-Osmanlı müharibəsinin veteranı olan atası təhsili fəal şəkildə müdafiə edən dərzi və fermer idi. İbtidai məktəbi Qradetsdə bitirən Bojilova sonra Slivendə orta məktəbdə oxuyub. Təhsilini Nanço Popoviç adına Ali Təbiət Elmləri və Riyaziyyat Məktəbində davam etdirib. 1893-cü ildə oranı müəllimlik diplomu ilə bitirib.
Əmək fəaliyyəti
Müəllim kimi
Növbəti il o, Karnobatdakı məktəbdə dərs deməyə başlayıb. 1896-cı ildə qadın məktəbində vəzifə tutaraq Razqrad şəhərinə köçür. 1897-ci ildə o, İvan Patevlə ailə qurdu. İ.Patevdə Jeninin məmləkətindən gəlmiş və eyni zamanda müəllim işləmişdi. Bərabər hüquqlu nikahda olduqları üçün cütlük bir-birlərinə ali təhsil almaq məqsədlərinə çatmaqda kömək etməyə razılaşdılar.
İvan Patev xaricdə təhsil almaq üçün Cenevrəyə getdi. O, 1899-cu ildə geri qayıtdı. O, uzaqda olarkən, Pateva onu maliyyə cəhətdən təmin edirdi. İvan hüquq elmləri doktoru dərəcəsi ilə qayıdanda, 1901-ci ildə xaricə oxumağa gedən həyat yoldaşına eyni dəstək göstərdi.
Jeni Berlin və Yenada təhsilə başladı və 1902-ci ildə Parisdə kurslar keçərək fəlsəfə və sosiologiya, həmçinin alman, fransız və rus dillərini öyrəndi. Jeni Pateva təhsilini başa vurmasa da, beynəlxalq qadın hərəkatının təsiri ilə 1903-cü ildə Bolqarıstana qayıdır. Cütlük Burqasda məskunlaşdı və sonrakı 16 il ərzində üç övladı oldu: Luben ("Leo", 1904-cü il təvəllüdlü), Bojan (1905-ci il təvəllüdlü) və Lilian ("Lili" adı ilə tanınır, 1913-cü il təvəllüdlü).
Qadın hüquqları uğrunda mübarizə (1898-1908)
Jeni Pateva ictimai işlərdə siyasi iştirakına 18 dekabr 1898-ci ildə Bolqarıstan Milli Assambleyası evli qadınlara müəllimlik etməyi qadağan edən qanunu qəbul etdikdən sonra başladı. Buna etiraz olaraq o, knyazlığın bütün müəllimlərinə müraciət edərək qanunun legitimliyinə qarşı çıxmağı tövsiyə edən “Açıq məktub” (bolq. Отворено Писмо) yazdı. Qadınları bu məqsəd ətrafında birləşdirmək və qadınların, uşaqların adətən qarşılaşdıqları digər problemlərlə bağlı işlərini təşviq etmək üçün Jeni Pateva, Anna Karima və Yuliya Malinova ilə birlikdə 1901-ci ildə Bolqarıstan Qadınlar Birliyi təşkilatını təsis etdi. Bu Bolqarıstanda ilk milli qadın təşkilatı idi. Anna Karima təşkilatın ilk sədri, Jeni Pateva isə direktorlar şurasının üzvü oldu. Qadın qruplarının və müəllimələrin təzyiqlərinə baxmayaraq, qanun 1904-cü ilə qədər qüvvədə qaldı.
1901-ci ildə Jeni Pateva Burqasda beynəlxalq qadın hərəkatı, Mərhəmət qrupu (bolq. Милосърдие) üçün məruzəçi kimi mühazirə oxumağa başladı. 1902-ci ildə Razvitie qrupunun yenidən təşkilinə kömək etmək üçün Yambola getdi. 1903-cü ildə "Mərhəmət"in sədri seçildi. Lakin dərnəyin üzvləri Bolqarıstan Qadınlar Birliyinə qoşulmaq və ya diqqətlərini xeyriyyəçilik işlərindən yayındırmaq istəmədiklərindən, o, istefa verdi və təşkilatı tərk etdi. Elə həmin il Anna Karima və Yuliya Malinova arasında ciddi mübahisə yarananda ittifaq böhranla üzləşdi və nəticədə təşkilat parçalandı. Onların mövqeyi ondan ibarət idi ki, bütün qadınların eyni problemləri var və birliyin məqsədləri sinfindən və partiyasından asılı olmayaraq onları təmsil etməlidir.
Vela Blaqoyeva və Kina Konovanın başçılıq etdiyi başqa bir fraksiya hesab edirdi ki, ittifaq proletarlaşdırılmalı və onun üzvləri fəhlə sinfindən gəlməlidir. Jeni Pateva 1903-cü ildə nəşr olunan "Bolqar Qadınlar Birliyində fikir ayrılıqları" kitabını yazdı. O, həmçinin 1904-cü ildə redaktoru olduğu “Qadınların səsi” bolq. Женски глас) qəzetində yazılar yazmağa başladı.
Penka Russyeva-Belmustakova və Yordanka Quşova ilə birlikdə Jena Pateva 1904-cü ildə dil və savad kurslarında iştirak etmək və qadınların peşə və universitet təhsilinə çıxış imkanlarını yaxşılaşdırmaq üçün proqramlar təşkil etmək üçün qadınlar üçün təhsil qrupu yaratdı. Növbəti il onlar rəsmi olaraq təhsil və xeyriyyə cəmiyyəti olaraq “Özünüdərk” (bolq. Самосъзнание) adlı bir təşkilat yaratdılar və onu Patevanın sədr təyin olunduğu Bolqarıstan Qadınlar Birliyi ilə birləşdirdilər.
1908-ci ildə Jeni Pateva Amsterdamda Beynəlxalq Qadınlar Alyansının (IWSA) IV Konqresində Bolqarıstan Qadınlar İttifaqını təmsil etdi. O, Bolqarıstan Qadınlar İttifaqını IWSA-ya üzv olmağa çağırdı. Elə həmin il Jeni Pateva ikinci kitabını nəşr etdi, "Qadınlara kömək" (bolq. В помощ на жената) və orada geniş islahatlara çağırdı. O, uşaqları və işləyən qadınları qorumaq üçün qanunları tövsiyə etdi və analığın qorunması üçün tövsiyələr planı hazırlandı. Kitab Bolqar Qadınlar Birliyinin ideologiyasının əsası oldu.
Qadın hüquqları və sülh hərəkatı (1911-1924)
Jeni Pateva 1911-ci ildə Stokholmda keçirilən IWSA-nın VI Konqresində çıxış etdi O, ictimai həyatın bütün sahələrində qadınların tam bərabərliyini müdafiə edərək "Utro" qəzeti üçün konqresin gedişi haqqında hesabat yazdı.
Balkan müharibələri zamanı o, "Balkan qadınlarına müraciət" nəşr etdirərək, qadınları sülhə nail olmağa çağırdı.
Birinci Dünya müharibəsinin əvvəlində Jeni Pateva hərbi əsirlərə və onların ailələrinə dəstək proqramları, o cümlədən əsgərlər üçün alt paltarları tikmək hərəkatı təşəbbüsü ilə çıxış etdi. O, 1915-ci ildə Haaqada keçirilən Beynəlxalq Qadınlar Birliyinin Sülh və Azadlıq Uğrunda (WILPF) təsis edildiyi Xüsusi Beynəlxalq Qadınlar Konqresində çıxış edərək, döyüşən tərəfləri silahı yerə qoymağa çağırdı.
1922-ci ildə o, Haaqada keçirilən ICW-nin xüsusi konqresində iştirak etdi və burada müharibənin təhlükələri haqqında danışdı. Pateva qardaşlıq, azadlıq və öz müqəddəratını təyinetmə mədəniyyətini inkişaf etdirmək üçün insanlar arasında tam tərksilah və əməkdaşlığın zəruriliyini bir daha vurğuladı. O, 1923-cü ildə Romada keçirilən IWSA-nın IX Konqresində qadınların siyasi hüquqları ilə bağlı bəyanatla çıxış etdi.
Bolqarıstanda dövlət çevrilişinə cavab olaraq hərbi vəziyyət elan olunduğu və parlamentin ölüm hökmünün lehinə qanun qəbul etdiyi həmin ildə o, açıq şəkildə bu siyasətin əleyhinə çıxmışdı. Jeni Bojilova-Pateva qadınları qanunvericiliyə qarşı çıxmağa çağıran məqalələr yazaraq, qanuna ilk etiraz edən oldu. J.Pateva Bolqarıstan Qadınlar Birliyinin XIX konqresində öz fikirlərinin üzərində duraraq doğum və uşaq böyütməyin əzabını bilən anaları insan həyatının öldürülməsinə, müharibəyə və ölüm cəzasına qarşı çıxmağa çağırdı.
Sonrakı karyerası (1925-1945)
1925-ci ildə 20 il "Özünüdərk"in sədri vəzifəsindən sonra Jeni Pateva "Özünüdərk"in üzvlərinin və Bolqarıstan Qadınlar İttifaqının Aleksandr Tsankovun diktator faşist rejiminə və onun ağ terror siyasətinə dəstək verdikləri ideoloji mövqeyə görə istefa verdi. Növbəti il o, 1944-cü ilə qədər rəhbərlik etdiyi "Bolqarıstanda Qadın Sülh Cəmiyyəti"ni təşkil etdi. Təşkilat hakimiyyətin ölkədən fəalları qovmasına və repressiyalarına aktiv şəkildə qarşı çıxırdı.
Sonrakı onilliklər ərzində Jeni Petkova "Qadın xəbərləri" üçün məqalələr yazmaq üzərində çalışdı. Qadın və sülh konfranslarında iştirak etdi. O, 1926-cı ilin may ayında Parisdə keçirilən Onuncu IWSA Konqresində iştirak etdi və WILPF Konqresində iştirak etmək üçün iyul ayında Dublinə yola düşdü.
1927-ci ildə Pateva Sülh və Azadlıq Uğrunda Beynəlxalq Qadınlar Birliyinin Qlanda (İsveçrə) iclasında çıxış etdi. 1929-cu ildə Cenevrədə Beynəlxalq Universitet Qadınları Federasiyasının konfransında iştirak etdi. 1931-ci ilin mayında Belqrad Sülh Konfransında, 1931-ci ilin avqustunda Lionda Müharibə Müxaliflərinin Beynəlxalq Konfransında, 1937-ci ildə Parisdə keçirilən Ümumi Sülh Konqresində həm 1939-cu, həm də 1940-cı illərdə Rotterdamdakı tədbirlərdə iştirak edib.
Jeni Pateva karyerası ərzində 100-dən çox ictimai mühazirə oxumuş və sadiq qaldığı qadın hüquqları, pasifizm və veqetarianizm mövzularında 500-ə yaxın məqalə və kitab nəşr etdirib. 1931-ci ildə İnqilabçı Yazıçılar Beynəlxalq İttifaqının Fransa bölməsinin fəxri üzvü seçilib.
Onun evi Aleksandr Balabanov, Adriana Budevskaya, Petko Rosen, Nikola Sakarov, Aleksandr Stamboliski, Naiço Tsanov və Asen Zlatarov daxil olmaqla, görkəmli Bolqarıstanın ictimai xadimləri və ziyalılarının toplaşdığı yer idi. 1944-cü ildə Bolqarıstanda ikinci dövlət çevrilişi kommunist rejimini hakimiyyətə gətirdi. Bu rejim dövlət sosializmini həyata keçirdi. Qadınlara səsvermə hüququ verdi, eyni zamanda qadın və digər yerli təşkilatları ləğv etdi.
1945-ci ildə Jeni Pateva Milli Təhsil və Mədəniyyət Nazirindən Azad Milli Mütərəqqi Mədəniyyət Mərkəzi kimi "Özünüdərk" təşkilatının yaradılmasına icazə verməsini xahiş etdi. Pateva qeyd etdi ki, “təsərrüfat hesablı təşkilatın məqsədi qadınlara və gənclərə öz istedadlarını təkmilləşdirmək və bolqar xalqına fayda verəcək mədəni fəaliyyətlərdə iştirak etmək bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün imkanlar yaratmaq olacaq”. Lakin onun xahişi rədd edildi və hakimiyyət Jeni Patevin ailəsini sərvətlərinə və Burqas elitasının bir hissəsi statusuna görə xalqın düşməni elan etdi.
1947-ci ildə Nikola Petkov ölüm hökmünə məhkum ediləndə Pateva Georgi Dimitrov və Vasil Kolarova məktub göndərərək qanunvericilik səviyyəsində ölüm hökmünün ləğv edilməsini tələb edir. Lakin Pateva üçün məktubun ağır nəticələri olur. Hakimiyyət məktuba cavab olaraq həm onun evini, həm də oğlu Bojanın fabrikini milliləşdirir. Dolanışıqsız qalan Pateva hökumətə məktub yazaraq təqaüd istəyir. Lakin onun xaişi rəsmi səviyyədə rədd edilir.
Ölümü və mirası
Jeni Pateva 17 iyun 1955-ci ildə Sofiyada yoxsulluq içində öldü.
1994-cü ildə Patevanın əvvəllər təsis etdiyi və 20 il rəhbərlik etdiyi “Özünüdərk” qadın təşkilatı yenidən fəaliyyətə başladı.
2016-cı ildə Burqasdakı Yazıçılar Evinin divarında Jeni Patevanın şərəfinə xatirə lövhəsinin təntənəli açılışı oldu. Tarixçi Krasimira Daskalovanın sözlərinə görə, o, Anna Karima ilə birlikdə dövrünün iki “qadın hərəkatının ən görkəmli liderlərindən” biri kimi yadda qalıb.
İstinadlar
- Стоянова, 2009
- Миланова, 2017
- Белов, 2016
- de Haan, Daskalova və Loutfi, 2006. səh. 236, 293
- de Haan, Daskalova və Loutfi, 2006. səh. 259
- Регионална библиотека П. К. Яворов, 2018. səh. 1
- Report of the 4th Conference of the International Woman Suffrage Alliance, 1908. səh. 89
- Chonkova, Sabeva, 2009. səh. 31
- Регионална библиотека П. К. Яворов, 2018. səh. 1–2
- Назъpcka, 2005. səh. 92
- Vukov, 2011. səh. 42
- Todero, 2016. səh. 163
- Chonkova, Sabeva, 2009. səh. 30
- Chuter, 1926
- Chonkova, Sabeva, 2009. səh. 32
- Dutt, 1981. səh. 39
- Laqua, 2011. səh. 179
- Chonkova, Sabeva, 2009. səh. 33
- International Institute of Social History, 2019
- Регионална библиотека П. К. Яворов, 2018. səh. 5–6
- Бухчев, 2017
- Ivancheva, 2014
- Daskalova, 2016. səh. 202
Ədəbiyyat
- Белов, Тони. "Поставят паметна плоча на първата бургаска феминистка" [They place a memorial plaque for the first Burgas feminist]. Флагман (Bulgarian). Burgas, Bulgaria. 3 May 2016. 2 July 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 July 2019.
- Брадинска, Радка Н. Възникване и оформяне на женско социодиалмократическо движение в Българийска. 1885–1915 Изследване [Originating and shaping the women's social-democratic movement in Bulgaria: 1885–1915 research.] (Bulgarian). Sofia, Bulgaria: NSOF. 1969.
- Бухчев, Борис. "Жени Патева – вдъхновената феминистка" [Zheni Patva – Indefinite Feminist]. Вестник Трета Възраст (Bulgarian). Sofia, Bulgaria. 21 May 2017. 7 July 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 July 2019.
- Chonkova, Genoveva; Sabeva, Emilia. The Contribution of Jeni Bojilova-Pateva to the International Activities of the Bulgarian Women's Movement (PDF). International Science conference "Economics and Society Development on the Base of Knowledge", 4–5 June 2009 (Bulgarian). Stara Zagora, Bulgaria: Stara Zagora Union of Scientists. June 2009. 30–34. 4 March 2016 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 28 November 2011.
- Chuter, Hilary. "Women's International League for Peace and Freedom Congress 1926". documentingdissent.org.uk. Lancaster, England: Global Link Development Education Centre. 10 July 1926. 2 July 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 July 2019.
- Daskalova, Krassimira. "Developments in Bulgarian Education: from the Ottoman Empire to the Nation-State and beyond, 1800-1940s" (PDF). Espacio, Tiempo y Educación. en:Armenia, Colombia: Escuela de Administracion y Mercadotecnia del Quindio. 4 (1). January 2017: 1–29. doi:10.14516/ete.163. ISSN 2340-7263. İstifadə tarixi: 29 June 2019.
- Daskalova, Krassimira. 8. Bulgarian Women in Legal Education and the Legal Profession During the First Half of the Twentieth Century // Kimble, Sara L.; Röwekamp, Marion (redaktorlar ). New Perspectives on European Women's Legal History. New York, New York: . 2016. 196–215. ISBN .
- Dutt, R. C. Socialism of Jawaharlal Nehru. New Delhi, India: Abhinav Publications. 1981. ISBN .
- ; Daskalova, Krasimira; Loutfi, Anna, redaktorlar Biographical Dictionary of Women's Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries. Budapest, Hungary: en:Central European University Press. 2006. ISBN .
- Ivancheva, Mariya. Continuity in Rupture: The Paradoxical History of the Women's Movement in Bulgaria // Lisiak, Agata; Smolenski, Natalie (redaktorlar ). What Do Ideas Do?. XXXIII. Vienna, Austria: en:Institut für die Wissenschaften vom Menschen. 2014. 28 August 2017 tarixində arxivləşdirilib.
- Laqua, Daniel. Internationalism Reconfigured: Transnational Ideas and Movements Between the World Wars. London, England: . 2011. ISBN .
- Миланова, Елена. "Жени Патева, будителката" [Jeni Pateva, the Writer]. Момичетата от града (Bulgarian). Sofia, Bulgaria: "Girls from the City" Ltd. 8 March 2017. 25 December 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 June 2019.
- Назъpcka, Жоржета. "В История на Българската Периодика сп. "Гражданка" (1911–1912): В Българската Социална и Културна Модернизация" [In the History of the Bulgarian Periodical Sp. "Crazdanka" (1911–1912) : Bulgarian Social and Cultural Modernization] (PDF). Издател (Bulgarian). Veliko Tarnovo, Bulgaria: (2–3). 2005: 88–93. ISSN 1310-4624. 27 April 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 30 June 2019.
- Стоянова, Снежана. "Жени Божилова Патева—Основателката и първата председателка на бургаското Женско Дружество "Самосъзнание" от 1905 г. до 1925 г." [Zheni Bozhilova-Pateva—The Founder and First Chairman of the Burgas Female Society "Self-Confidence" from 1905 to 1925]. J. B. Pateva (Bulgarian). Burgas, Bulgaria: Независимо женско дружество "Самосъзнание". 29 January 2009. 28 November 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 June 2019. Source is a blog, but is written by a professor in the Faculty of Engineering and Pedagogy of the Technical University of Sliven and contains references.
- Todero, Fabio. War and Memory: The Fascist Instrumentalization of the Italian Front // Luthar, Oto (redaktor). The Great War and Memory in Central and South-Eastern Europe. Leiden, The Netherlands: Brill Publishers. 2016. 123–136. ISBN .
- Vukov, Nikolai. The aftermaths of defeat: the fallen, the catastrophe, and the public response of women to the end of the First World War in Bulgaria // Sharp, Ingrid; Stibbe, Matthew (redaktorlar ). Aftermaths of War: Women's Movements and Female Activists, 1918–1923. History of Warfare. 63. Leiden, The Netherlands: en:Brill Publishers. 2011. 29–48. ISBN .
- Report of the 4th Conference of the International Woman Suffrage Alliance (PDF) (Hesabat). Amsterdam, the Netherlands: F. Van Rossen. 1908 – ASP: Women and Social Movements vasitəsilə.
- Report of Ninth Congress of the International Woman Suffrage Alliance, Rome, Italy, May 12th to 19th, 1923. Dresden, Germany: B. G. Teubner. 1923.
- Report of Tenth Congress [of the International Alliance of Women for Suffrage and Equal Citizenship], Paris, May 30th to June 6th, 1926. London, England: The London Caledonian Press Ltd. 1926.
- Жени Божилова – Патева [Zheni Bozhilova – Pateva] // Тринадесет забележителни жени на Бургас [Thirteen remarkable women of Burgas] (Bulgarian). Burgas, Bulgaria: Регионална библиотека П. К. Яворов. 6 March 2018. 1–6.
- "War Resisters' International Archives". iisg.amsterdam. Amsterdam, the Netherlands: International Institute of Social History. 2019. 2 July 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 July 2019.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Jeni Bojilova Pateva bolq Zheni Bozhilova Pateva 1 dekabr 1878 17 iyun 1955 Sofiya Bolqaristan Xalq Respublikasi d Bolqar muellim yazici qadin huquqlari mudafiecisi ve pasifist herekatlarda istirak etmis suffrajist Jeni Bojilova Patevabolq Zheni Bozhilova PatevaDogum tarixi 1 dekabr 1878 1878 12 01 Vefat tarixi 17 iyun 1955 1955 06 17 76 yasinda Vefat yeri Sofiya Bolqaristan Xalq Respublikasi d Fealiyyeti muellime yazici qadin huquqlari feali d 1893 cu ilde pedaqoji tehsili aldiqdan sonra muellimliye baslayib Lakin 1898 ci ilde evli qadinlarin huquqlarini mehdudlasdiran qanun qebul edildikden sonra muellimlik fealiyyeti qadagan edilib Jeni Bojilova Pateva ele hemin il beynelxalq qadin herekatinda istirak ederek ictimai fealliga ve jurnalistika sahesine kecib 1901 ci ilde Bolqaristan Qadinlar Birliyinin yaradicilarindan biri olub 1905 ci ilde Burqasda Ozunuderk feminist qrupunu qurub ve 25 il onun sedri olub Qadinlarin sesi jurnalinin redaktoru kimi o Bolqaristanda ve xaricde qadin herekatinin inkisafi elece de qadinlari narahat eden problemler haqqinda meqaleler derc edib O karyerasi erzinde 500 den cox meqale ve kitab nesr etdirib Jeni Bojilova Pateva 17 iyun 1955 ci ilde kommunist rejiminin onun elinden butun mulk ve emlakini almasi sebebinden Sofiyada yoxsulluq icinde vefat edib HeyatiJeni Bojilova 1878 ci il dekabrin 1 de Osmanli imperiyasinin Bolqaristan knyazliginin Qradets seherinde Genka Andreyeva ve Dimov Bojilin ailesinde anadan olub 1877 1878 ci il Rusiya Osmanli muharibesinin veterani olan atasi tehsili feal sekilde mudafie eden derzi ve fermer idi Ibtidai mektebi Qradetsde bitiren Bojilova sonra Slivende orta mektebde oxuyub Tehsilini Nanco Popovic adina Ali Tebiet Elmleri ve Riyaziyyat Mektebinde davam etdirib 1893 cu ilde orani muellimlik diplomu ile bitirib Emek fealiyyetiMuellim kimi Novbeti il o Karnobatdaki mektebde ders demeye baslayib 1896 ci ilde qadin mektebinde vezife tutaraq Razqrad seherine kocur 1897 ci ilde o Ivan Patevle aile qurdu I Patevde Jeninin memleketinden gelmis ve eyni zamanda muellim islemisdi Beraber huquqlu nikahda olduqlari ucun cutluk bir birlerine ali tehsil almaq meqsedlerine catmaqda komek etmeye razilasdilar Ivan Patev xaricde tehsil almaq ucun Cenevreye getdi O 1899 cu ilde geri qayitdi O uzaqda olarken Pateva onu maliyye cehetden temin edirdi Ivan huquq elmleri doktoru derecesi ile qayidanda 1901 ci ilde xarice oxumaga geden heyat yoldasina eyni destek gosterdi Jeni Berlin ve Yenada tehsile basladi ve 1902 ci ilde Parisde kurslar kecerek felsefe ve sosiologiya hemcinin alman fransiz ve rus dillerini oyrendi Jeni Pateva tehsilini basa vurmasa da beynelxalq qadin herekatinin tesiri ile 1903 cu ilde Bolqaristana qayidir Cutluk Burqasda meskunlasdi ve sonraki 16 il erzinde uc ovladi oldu Luben Leo 1904 cu il tevelludlu Bojan 1905 ci il tevelludlu ve Lilian Lili adi ile taninir 1913 cu il tevelludlu Qadin huquqlari ugrunda mubarize 1898 1908 Jeni Pateva ictimai islerde siyasi istirakina 18 dekabr 1898 ci ilde Bolqaristan Milli Assambleyasi evli qadinlara muellimlik etmeyi qadagan eden qanunu qebul etdikden sonra basladi Buna etiraz olaraq o knyazligin butun muellimlerine muraciet ederek qanunun legitimliyine qarsi cixmagi tovsiye eden Aciq mektub bolq Otvoreno Pismo yazdi Qadinlari bu meqsed etrafinda birlesdirmek ve qadinlarin usaqlarin adeten qarsilasdiqlari diger problemlerle bagli islerini tesviq etmek ucun Jeni Pateva Anna Karima ve Yuliya Malinova ile birlikde 1901 ci ilde Bolqaristan Qadinlar Birliyi teskilatini tesis etdi Bu Bolqaristanda ilk milli qadin teskilati idi Anna Karima teskilatin ilk sedri Jeni Pateva ise direktorlar surasinin uzvu oldu Qadin qruplarinin ve muellimelerin tezyiqlerine baxmayaraq qanun 1904 cu ile qeder quvvede qaldi 1901 ci ilde Jeni Pateva Burqasda beynelxalq qadin herekati Merhemet qrupu bolq Milosrdie ucun meruzeci kimi muhazire oxumaga basladi 1902 ci ilde Razvitie qrupunun yeniden teskiline komek etmek ucun Yambola getdi 1903 cu ilde Merhemet in sedri secildi Lakin derneyin uzvleri Bolqaristan Qadinlar Birliyine qosulmaq ve ya diqqetlerini xeyriyyecilik islerinden yayindirmaq istemediklerinden o istefa verdi ve teskilati terk etdi Ele hemin il Anna Karima ve Yuliya Malinova arasinda ciddi mubahise yarananda ittifaq bohranla uzlesdi ve neticede teskilat parcalandi Onlarin movqeyi ondan ibaret idi ki butun qadinlarin eyni problemleri var ve birliyin meqsedleri sinfinden ve partiyasindan asili olmayaraq onlari temsil etmelidir Vela Blaqoyeva ve Kina Konovanin basciliq etdiyi basqa bir fraksiya hesab edirdi ki ittifaq proletarlasdirilmali ve onun uzvleri fehle sinfinden gelmelidir Jeni Pateva 1903 cu ilde nesr olunan Bolqar Qadinlar Birliyinde fikir ayriliqlari kitabini yazdi O hemcinin 1904 cu ilde redaktoru oldugu Qadinlarin sesi bolq Zhenski glas qezetinde yazilar yazmaga basladi Penka Russyeva Belmustakova ve Yordanka Qusova ile birlikde Jena Pateva 1904 cu ilde dil ve savad kurslarinda istirak etmek ve qadinlarin pese ve universitet tehsiline cixis imkanlarini yaxsilasdirmaq ucun proqramlar teskil etmek ucun qadinlar ucun tehsil qrupu yaratdi Novbeti il onlar resmi olaraq tehsil ve xeyriyye cemiyyeti olaraq Ozunuderk bolq Samosznanie adli bir teskilat yaratdilar ve onu Patevanin sedr teyin olundugu Bolqaristan Qadinlar Birliyi ile birlesdirdiler 1908 ci ilde Jeni Pateva Amsterdamda Beynelxalq Qadinlar Alyansinin IWSA IV Konqresinde Bolqaristan Qadinlar Ittifaqini temsil etdi O Bolqaristan Qadinlar Ittifaqini IWSA ya uzv olmaga cagirdi Ele hemin il Jeni Pateva ikinci kitabini nesr etdi Qadinlara komek bolq V pomosh na zhenata ve orada genis islahatlara cagirdi O usaqlari ve isleyen qadinlari qorumaq ucun qanunlari tovsiye etdi ve analigin qorunmasi ucun tovsiyeler plani hazirlandi Kitab Bolqar Qadinlar Birliyinin ideologiyasinin esasi oldu Qadin huquqlari ve sulh herekati 1911 1924 Burqasda yazicilar evi Jeni Pateva 1911 ci ilde Stokholmda kecirilen IWSA nin VI Konqresinde cixis etdi O ictimai heyatin butun sahelerinde qadinlarin tam beraberliyini mudafie ederek Utro qezeti ucun konqresin gedisi haqqinda hesabat yazdi Balkan muharibeleri zamani o Balkan qadinlarina muraciet nesr etdirerek qadinlari sulhe nail olmaga cagirdi Birinci Dunya muharibesinin evvelinde Jeni Pateva herbi esirlere ve onlarin ailelerine destek proqramlari o cumleden esgerler ucun alt paltarlari tikmek herekati tesebbusu ile cixis etdi O 1915 ci ilde Haaqada kecirilen Beynelxalq Qadinlar Birliyinin Sulh ve Azadliq Ugrunda WILPF tesis edildiyi Xususi Beynelxalq Qadinlar Konqresinde cixis ederek doyusen terefleri silahi yere qoymaga cagirdi 1922 ci ilde o Haaqada kecirilen ICW nin xususi konqresinde istirak etdi ve burada muharibenin tehlukeleri haqqinda danisdi Pateva qardasliq azadliq ve oz muqedderatini teyinetme medeniyyetini inkisaf etdirmek ucun insanlar arasinda tam terksilah ve emekdasligin zeruriliyini bir daha vurguladi O 1923 cu ilde Romada kecirilen IWSA nin IX Konqresinde qadinlarin siyasi huquqlari ile bagli beyanatla cixis etdi Bolqaristanda dovlet cevrilisine cavab olaraq herbi veziyyet elan olundugu ve parlamentin olum hokmunun lehine qanun qebul etdiyi hemin ilde o aciq sekilde bu siyasetin eleyhine cixmisdi Jeni Bojilova Pateva qadinlari qanunvericiliye qarsi cixmaga cagiran meqaleler yazaraq qanuna ilk etiraz eden oldu J Pateva Bolqaristan Qadinlar Birliyinin XIX konqresinde oz fikirlerinin uzerinde duraraq dogum ve usaq boyutmeyin ezabini bilen analari insan heyatinin oldurulmesine muharibeye ve olum cezasina qarsi cixmaga cagirdi Sonraki karyerasi 1925 1945 1925 ci ilde 20 il Ozunuderk in sedri vezifesinden sonra Jeni Pateva Ozunuderk in uzvlerinin ve Bolqaristan Qadinlar Ittifaqinin Aleksandr Tsankovun diktator fasist rejimine ve onun ag terror siyasetine destek verdikleri ideoloji movqeye gore istefa verdi Novbeti il o 1944 cu ile qeder rehberlik etdiyi Bolqaristanda Qadin Sulh Cemiyyeti ni teskil etdi Teskilat hakimiyyetin olkeden feallari qovmasina ve repressiyalarina aktiv sekilde qarsi cixirdi Sonraki onillikler erzinde Jeni Petkova Qadin xeberleri ucun meqaleler yazmaq uzerinde calisdi Qadin ve sulh konfranslarinda istirak etdi O 1926 ci ilin may ayinda Parisde kecirilen Onuncu IWSA Konqresinde istirak etdi ve WILPF Konqresinde istirak etmek ucun iyul ayinda Dubline yola dusdu 1927 ci ilde Pateva Sulh ve Azadliq Ugrunda Beynelxalq Qadinlar Birliyinin Qlanda Isvecre iclasinda cixis etdi 1929 cu ilde Cenevrede Beynelxalq Universitet Qadinlari Federasiyasinin konfransinda istirak etdi 1931 ci ilin mayinda Belqrad Sulh Konfransinda 1931 ci ilin avqustunda Lionda Muharibe Muxaliflerinin Beynelxalq Konfransinda 1937 ci ilde Parisde kecirilen Umumi Sulh Konqresinde hem 1939 cu hem de 1940 ci illerde Rotterdamdaki tedbirlerde istirak edib Jeni Pateva karyerasi erzinde 100 den cox ictimai muhazire oxumus ve sadiq qaldigi qadin huquqlari pasifizm ve veqetarianizm movzularinda 500 e yaxin meqale ve kitab nesr etdirib 1931 ci ilde Inqilabci Yazicilar Beynelxalq Ittifaqinin Fransa bolmesinin fexri uzvu secilib Onun evi Aleksandr Balabanov Adriana Budevskaya Petko Rosen Nikola Sakarov Aleksandr Stamboliski Naico Tsanov ve Asen Zlatarov daxil olmaqla gorkemli Bolqaristanin ictimai xadimleri ve ziyalilarinin toplasdigi yer idi 1944 cu ilde Bolqaristanda ikinci dovlet cevrilisi kommunist rejimini hakimiyyete getirdi Bu rejim dovlet sosializmini heyata kecirdi Qadinlara sesverme huququ verdi eyni zamanda qadin ve diger yerli teskilatlari legv etdi 1945 ci ilde Jeni Pateva Milli Tehsil ve Medeniyyet Nazirinden Azad Milli Mutereqqi Medeniyyet Merkezi kimi Ozunuderk teskilatinin yaradilmasina icaze vermesini xahis etdi Pateva qeyd etdi ki teserrufat hesabli teskilatin meqsedi qadinlara ve genclere oz istedadlarini tekmillesdirmek ve bolqar xalqina fayda verecek medeni fealiyyetlerde istirak etmek bacariqlarini inkisaf etdirmek ucun imkanlar yaratmaq olacaq Lakin onun xahisi redd edildi ve hakimiyyet Jeni Patevin ailesini servetlerine ve Burqas elitasinin bir hissesi statusuna gore xalqin dusmeni elan etdi 1947 ci ilde Nikola Petkov olum hokmune mehkum edilende Pateva Georgi Dimitrov ve Vasil Kolarova mektub gondererek qanunvericilik seviyyesinde olum hokmunun legv edilmesini teleb edir Lakin Pateva ucun mektubun agir neticeleri olur Hakimiyyet mektuba cavab olaraq hem onun evini hem de oglu Bojanin fabrikini millilesdirir Dolanisiqsiz qalan Pateva hokumete mektub yazaraq teqaud isteyir Lakin onun xaisi resmi seviyyede redd edilir Olumu ve mirasiYazicilar Evinde Jeni Patevanin xatire lovhesi Jeni Pateva 17 iyun 1955 ci ilde Sofiyada yoxsulluq icinde oldu 1994 cu ilde Patevanin evveller tesis etdiyi ve 20 il rehberlik etdiyi Ozunuderk qadin teskilati yeniden fealiyyete basladi 2016 ci ilde Burqasdaki Yazicilar Evinin divarinda Jeni Patevanin serefine xatire lovhesinin tenteneli acilisi oldu Tarixci Krasimira Daskalovanin sozlerine gore o Anna Karima ile birlikde dovrunun iki qadin herekatinin en gorkemli liderlerinden biri kimi yadda qalib IstinadlarStoyanova 2009 Milanova 2017 Belov 2016 de Haan Daskalova ve Loutfi 2006 seh 236 293 de Haan Daskalova ve Loutfi 2006 seh 259 Regionalna biblioteka P K Yavorov 2018 seh 1 Report of the 4th Conference of the International Woman Suffrage Alliance 1908 seh 89 Chonkova Sabeva 2009 seh 31 Regionalna biblioteka P K Yavorov 2018 seh 1 2 Nazpcka 2005 seh 92 Vukov 2011 seh 42 Todero 2016 seh 163 Chonkova Sabeva 2009 seh 30 Chuter 1926 Chonkova Sabeva 2009 seh 32 Dutt 1981 seh 39 Laqua 2011 seh 179 Chonkova Sabeva 2009 seh 33 International Institute of Social History 2019 Regionalna biblioteka P K Yavorov 2018 seh 5 6 Buhchev 2017 Ivancheva 2014 Daskalova 2016 seh 202EdebiyyatBelov Toni Postavyat pametna plocha na prvata burgaska feministka They place a memorial plaque for the first Burgas feminist Flagman Bulgarian Burgas Bulgaria 3 May 2016 2 July 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 July 2019 Bradinska Radka N Vznikvane i oformyane na zhensko sociodialmokratichesko dvizhenie v Blgarijska 1885 1915 Izsledvane Originating and shaping the women s social democratic movement in Bulgaria 1885 1915 research Bulgarian Sofia Bulgaria NSOF 1969 Buhchev Boris Zheni Pateva vdhnovenata feministka Zheni Patva Indefinite Feminist Vestnik Treta Vzrast Bulgarian Sofia Bulgaria 21 May 2017 7 July 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 July 2019 Chonkova Genoveva Sabeva Emilia The Contribution of Jeni Bojilova Pateva to the International Activities of the Bulgarian Women s Movement PDF International Science conference Economics and Society Development on the Base of Knowledge 4 5 June 2009 Bulgarian Stara Zagora Bulgaria Stara Zagora Union of Scientists June 2009 30 34 4 March 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 28 November 2011 Chuter Hilary Women s International League for Peace and Freedom Congress 1926 documentingdissent org uk Lancaster England Global Link Development Education Centre 10 July 1926 2 July 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 July 2019 Daskalova Krassimira Developments in Bulgarian Education from the Ottoman Empire to the Nation State and beyond 1800 1940s PDF Espacio Tiempo y Educacion en Armenia Colombia Escuela de Administracion y Mercadotecnia del Quindio 4 1 January 2017 1 29 doi 10 14516 ete 163 ISSN 2340 7263 Istifade tarixi 29 June 2019 Daskalova Krassimira 8 Bulgarian Women in Legal Education and the Legal Profession During the First Half of the Twentieth Century Kimble Sara L Rowekamp Marion redaktorlar New Perspectives on European Women s Legal History New York New York 2016 196 215 ISBN 978 1 317 57716 4 Dutt R C Socialism of Jawaharlal Nehru New Delhi India Abhinav Publications 1981 ISBN 978 81 7017 128 7 Daskalova Krasimira Loutfi Anna redaktorlar Biographical Dictionary of Women s Movements and Feminisms in Central Eastern and South Eastern Europe 19th and 20th Centuries Budapest Hungary en Central European University Press 2006 ISBN 978 963 7326 39 4 Ivancheva Mariya Continuity in Rupture The Paradoxical History of the Women s Movement in Bulgaria Lisiak Agata Smolenski Natalie redaktorlar What Do Ideas Do XXXIII Vienna Austria en Institut fur die Wissenschaften vom Menschen 2014 28 August 2017 tarixinde arxivlesdirilib Laqua Daniel Internationalism Reconfigured Transnational Ideas and Movements Between the World Wars London England 2011 ISBN 978 1 84885 469 7 Milanova Elena Zheni Pateva buditelkata Jeni Pateva the Writer Momichetata ot grada Bulgarian Sofia Bulgaria Girls from the City Ltd 8 March 2017 25 December 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 June 2019 Nazpcka Zhorzheta V Istoriya na Blgarskata Periodika sp Grazhdanka 1911 1912 V Blgarskata Socialna i Kulturna Modernizaciya In the History of the Bulgarian Periodical Sp Crazdanka 1911 1912 Bulgarian Social and Cultural Modernization PDF Izdatel Bulgarian Veliko Tarnovo Bulgaria 2 3 2005 88 93 ISSN 1310 4624 27 April 2018 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 30 June 2019 Stoyanova Snezhana Zheni Bozhilova Pateva Osnovatelkata i prvata predsedatelka na burgaskoto Zhensko Druzhestvo Samosznanie ot 1905 g do 1925 g Zheni Bozhilova Pateva The Founder and First Chairman of the Burgas Female Society Self Confidence from 1905 to 1925 J B Pateva Bulgarian Burgas Bulgaria Nezavisimo zhensko druzhestvo Samosznanie 29 January 2009 28 November 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 June 2019 Source is a blog but is written by a professor in the Faculty of Engineering and Pedagogy of the Technical University of Sliven and contains references Todero Fabio War and Memory The Fascist Instrumentalization of the Italian Front Luthar Oto redaktor The Great War and Memory in Central and South Eastern Europe Leiden The Netherlands Brill Publishers 2016 123 136 ISBN 978 90 04 31623 2 Vukov Nikolai The aftermaths of defeat the fallen the catastrophe and the public response of women to the end of the First World War in Bulgaria Sharp Ingrid Stibbe Matthew redaktorlar Aftermaths of War Women s Movements and Female Activists 1918 1923 History of Warfare 63 Leiden The Netherlands en Brill Publishers 2011 29 48 ISBN 978 90 04 18276 9 Report of the 4th Conference of the International Woman Suffrage Alliance PDF Hesabat Amsterdam the Netherlands F Van Rossen 1908 ASP Women and Social Movements vasitesile Report of Ninth Congress of the International Woman Suffrage Alliance Rome Italy May 12th to 19th 1923 Dresden Germany B G Teubner 1923 Report of Tenth Congress of the International Alliance of Women for Suffrage and Equal Citizenship Paris May 30th to June 6th 1926 London England The London Caledonian Press Ltd 1926 Zheni Bozhilova Pateva Zheni Bozhilova Pateva Trinadeset zabelezhitelni zheni na Burgas Thirteen remarkable women of Burgas Bulgarian Burgas Bulgaria Regionalna biblioteka P K Yavorov 6 March 2018 1 6 War Resisters International Archives iisg amsterdam Amsterdam the Netherlands International Institute of Social History 2019 2 July 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 July 2019 Xarici kecidler