Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I Albert (fr. Albert Ier) və ya Saksen-Koburq-Qotalı Albert Leopold Klement Mari Maynred (fr. Albert Léopold Clément Marie Meinrad de Saxe-Cobourg et Gotha) (8 aprel 1875[…] – 17 fevral 1934[…]) — III Belçika kralı.
| I Albert | |
|---|---|
| fr. Albert I | |
 | |
| 23 dekabr 1909 – 17 fevral 1934 | |
| Əvvəlki | II Leopold |
| Sonrakı | III Leopold |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 8 aprel 1875[…] |
| Vəfat tarixi | 17 fevral 1934[…](58 yaşında) |
| Fəaliyyəti | entomoloq, alpinist, hərbi qulluqçu, siyasətçi, monarx |
| Atası | Prince Philippe, Count of Flanders |
| Həyat yoldaşları |
|
| Uşaqları | |
| Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | Belçika Silahlı Qüvvələri |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | feldmarşal[d], general-leytenant |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
8 aprel 1875-ci ildə Brüsseldə dünyaya gəldi. Atası Flandriya qrafı Şahzadə Filipp Belçika kralı I Leopoldun oğlu, o əsnada taxtda oturan II Leopoldun isə kiçik qardaşı idi. Anası Hohensollernli Mariya Luiza Aleksandra isə Almaniya kralı II Vilhelmin qohumu idi və Hohensollern ailəsinin taxtda olmayan katolik qoluna mənsub idi. Doğulduğu əsnada taxt sıralamasında üçüncü yerdə idi. Ancaq 1891-ci ildə qardaşı Şahzadə Boduenin, 1905-ci ildə isə atası Şahzadə Filippin vəfatı ilə əmisi II Leopoldun və Belçika taxtının yeganə varisi oldu.
Əmisi II Leopoldun 1909-cu ildə vəfatının ardından taxtın yeganə varisi kimi taxta çıxdı. Keçirilən tacqoyma mərasimində sələflərindən fərqli olaraq fransızca deyil, flamand dilində and içərək yenilik etdi. Sadə həyat tərzləri və xoşbəxt ailə münasibətləri səbəbiylə, I Albert və xanımı Belçikada olduqca sevilən cütlük idi. Səltənətinin ilk illərində ən mühüm məsələ Belçikanın yeganə müstəmləkəsi olan Konqo Dövlətində apardığı islahatlar oldu. Dindar bir katolik olan I Albert ətrafına dövrün mühüm din xadimlərini topladı.
Ancaq çox keçmədən Birinci Dünya Müharibəsi başladı. Müharibənin qərb cəbhəsindəki döyüşlər 4 avqust 1914-cü ildə Alman ordusunun Belçikaya hücumu ilə başladı. Amma Belçika ordusu gözlənilməyən bir müqavimət göstərdi. Alman birləşmələri Lyej vilayətini planlaşdırdığı kimi 24 saata deyil, 13 günlük mübarizədən sonra ələ keçirib Fransanın içərilərinə doğru irəliləmək məcburiyyətində qaldılar. 17 avqustda I Albert hökumətlə birlikdə paytaxt Brüsseldən qaçdı və Qete çayı boyunca döyüşərək Antverpenə çəkildi. Ertəsi gün paytaxt işğal edildi və 21 avqustda Namür şəhərinin mühasirəsi başladı. 16 oktyabrda verdiyi qərarla, ordudan qaçanların dərhal öldürülməsini əmr etdi.
Müharibə Belçikanın almanlar tərəfindən işğalı ilə nəticələndi. İttifaq dövlətləri və Antanta birliyi arasında sülh danışıqları aparmağa cəhd edən I Albertin bütün bu cəhdləri uğursuz oldu. Nəhayət, Belçika, ingilis və fransız birliklərindən ibarət Flandriya ordusunun komandanı kimi I Albert Belçikanın işğaldan azad edilməsiylə nəticələnən hərəkata rəhbərlik etdi. Brüsselin azad edilməsinin ardından I Albert xanımı və övladlarını da yanına alaraq paytaxta qayıtdı.
Müharibənin ardından 1918-ci ildə I Albert Belçikadakı 3 partiyanın - katoliklər, liberallar və sosialistlərin üzvlərindən ibarət Milli Birlik Hökuməti quruldu. 23 sentyabr 1919-cu ildə ABŞ-a səyahət edən I Albert və ailəsi 2 oktyabrda Nyu-Yorka, 10 oktyabrda isə Kaliforniyaya çatdı. Burada onun şərəfinə çox sayda tədbir və mərasimlər keçirildi. 13 noyabradək davam edən rəsmi ABŞ səyahətiylə Belçikanın Yeni Dünya ilə münasibətlərini gücləndirdi. 1920-ci ildə artan alamn düşmənliyi səbəbilə, Saksen-Koburq-Qota olan monarx ailəsinin adını Belçika sülaləsi olaraq dəyişdi. 1925-ci ildə Belçika Konqosunda Virunqa Milli Parkının əsasını qoydu.
Alpinizmlə məşğul olan I Albert 17 fevral 1934-cü ildə Namür yaxınlığındakı dağlıq zonada baş tutan qəza nəticəsində həlak oldu. Olduqca yaxşı bir alpinist kimi tanına I Albertin bu şəkildə gözlənilməz ölümü insanları şoka saldı və heç kəs bunun təbii bir ölüm olduğuna inanmadı. Cənazəsi sələfləri kimi Laykendəki ailə məzarlığına dəfn olundu.
Ailəsi
2 oktyabr 1900-cü ildə Münxendə Bavariyalı Yelizaveta ilə evləndirildi. Bir-birinə bağlı olan cütlüyün bu nigahdan 3 övladı doğuldu.
Qalereya
-
![image]()
Belçika Konqosu səyahəti, 1909-cu il -
![image]()
Kolumbiya Universitetində, 1919-cu il -
![image]()
-
![image]()
Xanımı Bavariyalı Yelizaveta və oğlu Leopold -
![image]()
Xanımı Bavariyalı Yelizaveta ilə birlikdə Belçika Konqosundakı hərbi düşərgə ziyarətində, 1928-ci il
Mənbə
- Els Witte, Jan Craeybeckx, Alain Meynen Political History of Belgium: From 1830 Onwards, Academic and Scientific Publishers, Brussels, 2009, p. 278.
- William Mark Adams (2004). Against Extinction: The Story of Conservation. Earthscan. p. 5.
- Noterman, Jacques (2004). Le roi tué. Brussels: Editions Jourdan le Clercq.
- Raskin, Evrard (2005). Elisabeth Van België - Een ongewone koningin. Antwerp: Hautekiet.
- Van Ypersele, Laurence (2006). Le roi Albert: Histoire d'un mythe. Charleroi: Broché.
- Donaldson, Norman and Betty (1980). How Did They Die?. Greenwich House.
İstinadlar
- König von Belgien Albert // http://sdei.senckenberg.de/biographies/information.php?id=263.
- Lundy D. R. Albert I, Roi des Belges // The Peerage (ing.).
- Альберт I // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
I Albert fr Albert Ier ve ya Saksen Koburq Qotali Albert Leopold Klement Mari Maynred fr Albert Leopold Clement Marie Meinrad de Saxe Cobourg et Gotha 8 aprel 1875 17 fevral 1934 III Belcika krali I Albertfr Albert IIII Belcika krali23 dekabr 1909 17 fevral 1934EvvelkiII LeopoldSonrakiIII LeopoldSexsi melumatlarDogum tarixi 8 aprel 1875 1875 04 08 Vefat tarixi 17 fevral 1934 1934 02 17 58 yasinda Fealiyyeti entomoloq alpinist herbi qulluqcu siyasetci monarxAtasi Prince Philippe Count of FlandersHeyat yoldaslari Elisabeth of Bavaria Queen of the Belgians 1900 1934 Usaqlari III Leopold Prince Charles Count of Flanders Marie Jose of BelgiumDini Roma Katolik kilsesiHerbi xidmetQosun novu Belcika Silahli QuvveleriDoyusler Birinci Dunya muharibesiRutbesi feldmarsal d general leytenant Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati8 aprel 1875 ci ilde Brusselde dunyaya geldi Atasi Flandriya qrafi Sahzade Filipp Belcika krali I Leopoldun oglu o esnada taxtda oturan II Leopoldun ise kicik qardasi idi Anasi Hohensollernli Mariya Luiza Aleksandra ise Almaniya krali II Vilhelmin qohumu idi ve Hohensollern ailesinin taxtda olmayan katolik qoluna mensub idi Doguldugu esnada taxt siralamasinda ucuncu yerde idi Ancaq 1891 ci ilde qardasi Sahzade Boduenin 1905 ci ilde ise atasi Sahzade Filippin vefati ile emisi II Leopoldun ve Belcika taxtinin yegane varisi oldu Emisi II Leopoldun 1909 cu ilde vefatinin ardindan taxtin yegane varisi kimi taxta cixdi Kecirilen tacqoyma merasiminde seleflerinden ferqli olaraq fransizca deyil flamand dilinde and icerek yenilik etdi Sade heyat terzleri ve xosbext aile munasibetleri sebebiyle I Albert ve xanimi Belcikada olduqca sevilen cutluk idi Seltenetinin ilk illerinde en muhum mesele Belcikanin yegane mustemlekesi olan Konqo Dovletinde apardigi islahatlar oldu Dindar bir katolik olan I Albert etrafina dovrun muhum din xadimlerini topladi VII Eduardin cenaze merasiminde 1901 ci il arxa sirada soldan saga Norvec krali VII Haakon Bolqaristan cari Ferdinand Portuqaliya krali II Manuel Almaniya imperatoru II Vilhelm Yunanistan krali I Georq ve Belcika krali I Albert onde eylesenler soldan saga Ispaniya krali XIII Alfonso Birlesmis Kralligin imperatoru V Georq ve Danimarka krali VIII Frederik Ancaq cox kecmeden Birinci Dunya Muharibesi basladi Muharibenin qerb cebhesindeki doyusler 4 avqust 1914 cu ilde Alman ordusunun Belcikaya hucumu ile basladi Amma Belcika ordusu gozlenilmeyen bir muqavimet gosterdi Alman birlesmeleri Lyej vilayetini planlasdirdigi kimi 24 saata deyil 13 gunluk mubarizeden sonra ele kecirib Fransanin icerilerine dogru irelilemek mecburiyyetinde qaldilar 17 avqustda I Albert hokumetle birlikde paytaxt Brusselden qacdi ve Qete cayi boyunca doyuserek Antverpene cekildi Ertesi gun paytaxt isgal edildi ve 21 avqustda Namur seherinin muhasiresi basladi 16 oktyabrda verdiyi qerarla ordudan qacanlarin derhal oldurulmesini emr etdi Muharibe Belcikanin almanlar terefinden isgali ile neticelendi Ittifaq dovletleri ve Antanta birliyi arasinda sulh danisiqlari aparmaga cehd eden I Albertin butun bu cehdleri ugursuz oldu Nehayet Belcika ingilis ve fransiz birliklerinden ibaret Flandriya ordusunun komandani kimi I Albert Belcikanin isgaldan azad edilmesiyle neticelenen herekata rehberlik etdi Brusselin azad edilmesinin ardindan I Albert xanimi ve ovladlarini da yanina alaraq paytaxta qayitdi Muharibenin ardindan 1918 ci ilde I Albert Belcikadaki 3 partiyanin katolikler liberallar ve sosialistlerin uzvlerinden ibaret Milli Birlik Hokumeti quruldu 23 sentyabr 1919 cu ilde ABS a seyahet eden I Albert ve ailesi 2 oktyabrda Nyu Yorka 10 oktyabrda ise Kaliforniyaya catdi Burada onun serefine cox sayda tedbir ve merasimler kecirildi 13 noyabradek davam eden resmi ABS seyahetiyle Belcikanin Yeni Dunya ile munasibetlerini guclendirdi 1920 ci ilde artan alamn dusmenliyi sebebile Saksen Koburq Qota olan monarx ailesinin adini Belcika sulalesi olaraq deyisdi 1925 ci ilde Belcika Konqosunda Virunqa Milli Parkinin esasini qoydu Alpinizmle mesgul olan I Albert 17 fevral 1934 cu ilde Namur yaxinligindaki dagliq zonada bas tutan qeza neticesinde helak oldu Olduqca yaxsi bir alpinist kimi tanina I Albertin bu sekilde gozlenilmez olumu insanlari soka saldi ve hec kes bunun tebii bir olum olduguna inanmadi Cenazesi selefleri kimi Laykendeki aile mezarligina defn olundu Ailesi2 oktyabr 1900 cu ilde Munxende Bavariyali Yelizaveta ile evlendirildi Bir birine bagli olan cutluyun bu nigahdan 3 ovladi doguldu III Leopold Carlz Flandriya qrafi Mariya Xose Italiya kralicasiQalereyaBelcika Konqosu seyaheti 1909 cu il Kolumbiya Universitetinde 1919 cu il Xanimi Bavariyali Yelizaveta ve Misir sultani I Fuadla birlikde 13 yanvar 2 aprel 1930 cu il Xanimi Bavariyali Yelizaveta ve oglu Leopold Xanimi Bavariyali Yelizaveta ile birlikde Belcika Konqosundaki herbi duserge ziyaretinde 1928 ci ilMenbeEls Witte Jan Craeybeckx Alain Meynen Political History of Belgium From 1830 Onwards Academic and Scientific Publishers Brussels 2009 p 278 ISBN 978 90 5487 517 8 William Mark Adams 2004 Against Extinction The Story of Conservation Earthscan p 5 ISBN 9781849770415 Noterman Jacques 2004 Le roi tue Brussels Editions Jourdan le Clercq ISBN 9782930359069 Raskin Evrard 2005 Elisabeth Van Belgie Een ongewone koningin Antwerp Hautekiet ISBN 905240822X Van Ypersele Laurence 2006 Le roi Albert Histoire d un mythe Charleroi Broche ISBN 978 2804021764 Donaldson Norman and Betty 1980 How Did They Die Greenwich House ISBN 0 517 40302 1IstinadlarKonig von Belgien Albert http sdei senckenberg de biographies information php id 263 Lundy D R Albert I Roi des Belges The Peerage ing Albert I Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969