Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qustav Teodor Fexner (alm. Gustav Theodor Fechner; 19 aprel 1801[…] – 18 noyabr 1887[…], Leypsiq, Saksoniya[…]) — alman psixoloqu, dünyada ilk eksperimental psixoloqlardan biri, psixofiziologiya və psixofizikanın banisi. Onun fikirləri XX əsrin bir çox alim və filosoflarına, o cümlədən: Ernst Max, Vilhelm Vundt, Ziqmund Freyd və s. təsir etmişdir. Fexner formulunun yaradıcısı hesab olunur ki, bu da orqanizmlə psixika arasında elmi əsaslandırılmış əlaqənin mövcudluğunu sübut edir. "Psixofizikanın elementləri" əsərində o, fiziki stimulun böyüklüyü ilə psixi proseslərin miqyası arasındakı əlaqəni izləmək üçün yol təklif edərək bunu "psixika-bədən" dualizmi probleminin həlli hesab etdi.
| Qustav Fexner | |
|---|---|
| alm. Gustav Theodor Fechner | |
 | |
| Doğum adı | Gustav Theodor Fechner |
| Doğum tarixi | 19 aprel 1801[…] |
| Vəfat tarixi | 18 noyabr 1887[…](86 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| İş yeri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
19 aprel 1801-ci ildə Bad Muskau yaxınlığındakı Qross Zerxen şəhərində, Aşağı Lausitzdə anadan olmuşdur. Atası keşiş idi. Qustav dindar ailədə böyüməsinə baxmayaraq, sonradan ateist olmuşdur. O, Sorau və Drezdendə və Leypsiq Universitetində təhsil almış, burada Ernst Heinrix Veber ilə fiziologiya və Karl Brandan Mollveide ilə riyaziyyat üzrə təhsil alıb. Fexner ömrünün qalan hissəsini Leypsiqdə keçirdi.
1834-cü ildə fizika professoru vəzifəsinə təsdiq olunmuş, lakin 1839-cu ildə rəng və vizual hadisələri öyrənərkən gözünü zədələmişdir (günəşə baxaraq) və ağır iztirablara görə istefa vermişdir. Sonralar xəstəliyindən sağalaraq psixikanın və onun orqanizmlə əlaqəsinin öyrənilməsinə qayıtmış, kitablarında toxunduğu mövzularda ictimai məruzələrlə çıxış etmişdir.
Fexner qəti idealist (Şellinqin davamçısı) idi və onun fikrincə, "yüngül" "mənəvi" reallığın elmi statusunu əsaslandırmaq üçün psixi hadisələrin obyektiv qanunlarını kəşf etmişdir (müasirlərinin böyük əksəriyyətindən fərqli olaraq). O, səma cisimlərini də canlı hesab edirdi .
Əsərləri
- Orqanizmlər nəzəriyyəsi üçün ilkin şərt (“Orqanizmlərin ümumi nəzəriyyəsində irəliləyişlər”) (1823).
- (Dr. Mises) Stapelia mixta (1824). İnternet Arxivi (Harvard)
- Bu günə qədər götürülmüş bitki analizlərinin nəticələri (1829). İnternet Arxivi (Stenford)
- Qalvanik dövrə üzrə ölçmələr (1831).
- (Dr. Mises) Vəba üçün qoruyucu avadanlıq (1832). Google (Harvard) - Google (UWisc)
- Eksperimental fizikanın repertuarı (1832). 3 cild.
- Cild 1 . İnternet Arxivi (NYPL) - İnternet Arxivi (Oxford)
- 2-ci cild . İnternet Arxivi (NYPL) - İnternet Arxivi (Oxford)
- Cild 3 . İnternet Arxivi (NYPL) - İnternet Arxivi (Oxford)
- (red.) Məişət lüğəti. Bütün Siniflər üçün Praktiki Həyat Bacarıqlarının Tam Təlimat Kitabı (1834-38). 8 cild.
- Ölümdən sonrakı həyat haqqında kiçik bir kitab (1836). 6-cı nəşr., 1906. İnternet Arxivi (Harvard) - İnternet Arxivi (NYPL)
- (İngilis dilində) Ölümdən sonrakı həyat haqqında (1882). Google (Oxford) - IA (UToronto) 2-ci nəşr., 1906. İnternet Arxivi (UMich) 3-cü nəşr., 1914. IA (UIllinois)
- (İngilis dilində) Ölümdən Sonra Həyatın Kiçik Kitabı (1904). IA (UToronto) 1905, İnternet Arxivi (UCal) - IA (UCal) - IA (UToronto)
- Жизнь после смерти (Rus) . - Səh. : Yeni insan, 1915. - 67 ilə.
- (Dr. Mises) Şeirlər (1841). İnternet Arxivi (Oxford)
- Ən yüksək xeyir haqqında (1846). İnternet Arxivi (Stenford)
- (Dr. Mises) Nunn və ya bitkilərin zehni həyatı (1848). 2-ci nəşr., 1899. 3-cü nəşr., 1903. İnternet Arxivi (UMich) 4-cü nəşr., 1908. İnternet Arxivi (Harvard)
- Zend-Avesta və ya səmavi şeylər və ondan kənar (1851). 3 cild. 3-cü nəşr., 1906. Google (Harvard)
- Atomların fiziki və fəlsəfi nəzəriyyəsi haqqında (1855). 2-ci nəşr., 1864. İnternet Arxivi (Stenford)
- Professor Şleyden və Ay (1856). Google (UMich)
- Psixofizikanın elementləri (1860). 2 cild. Cild 1 . Google (ULausanne) 2-ci cild . İnternet Arxivi (NYPL)
- Ruhun sualı haqqında ("Ruh haqqında") (1861). İnternet Arxivi (NYPL) - İnternet Arxivi (UCal) - İnternet Arxivi (UMich) 2-ci nəşr., 1907. Google (Harvard)
- İmanın üç motivi və səbəbi (“İmanın üç motivi və səbəbi”) (1863). Google (Harvard) - İnternet Arxivi (NYPL)
- Orqanizmlərin yaranması və təkamül tarixinə dair bəzi fikirlər (1873). İnternet Arxivi (UMich)
- (Dr. Mises) Kleine Schriften (1875). İnternet Arxivi (UMich)
- Odlehre və ihres Urhebersin son təlimlərinin xatırlanması (1876). Google (Harvard)
- Estetik məktəbəqədər təhsil müəssisəsi (1876). 2 cild. İnternet Arxivi (Harvard)
- Psixofizikanın sualları üzrə (1877). İnternet Arxivi (Stenford)
- Gündüz və Gecə Görünüşü (1879). Google (Oxford) 2-ci nəşr., 1904. İnternet Arxivi (Stenford)
- Psixofizikanın əsas prinsiplərinin yenidən nəzərdən keçirilməsi (1882). İnternet Arxivi (Harvard)
- Kollektiv Ölçü (1897). İnternet Arxivi (NYPL)
Ədəbiyyat
- Аскольдов С. Философия и религия Фехнера. // Вопросы философии и психологии: Кн. 141—142. С. 130—180.
- Храмов Ю. А. Фехнер Густав Теодор (Fechner Gustav Theodor) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. — С. 276. — 400 с. — 200 000 экз.
- R. E. Fancher. Pioneers of Psychology. — 3rd. — New York: W. W. Norton & Company, 1996. — ISBN 0-393-96994-0.
- Oscar. Fechner as a statistician // British Journal of Mathematical and Statistical Psychology. — New York, 2004. — Vol. 57. — P. 53–72. — doi:10.1348/000711004849196.
- Michael Heidelberger. 1: Life and Work // Nature from within: Gustav Theodor Fechner and his Psychophysical Worldview. — British Journal of Mathematical and Statistical Psychology. — New York: University of Pittsburgh Press, 2004. — Vol. 57. — P. 21. — ISBN 9780822970774.
- История психологии от античности до середины XX в // . — Москва, 1996.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Gustav Fechner // Encyclopædia Britannica (ing.).
- https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Fechner_Gustav_Theodor_D.pdf.
- Фехнер Густав Теодор // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- http://muse.jhu.edu/journals/monatshefte/v105/105.4.kita.pdf.
- Фехнер Arxivləşdirilib 2020-07-04 at the Wayback Machine — статья в .
- Fancher, 1996
- Sheynin, 2004
- Heidelberger, 2004
- Fechner Theodor
- Ярошевский, 1996
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qustav Teodor Fexner alm Gustav Theodor Fechner 19 aprel 1801 18 noyabr 1887 Leypsiq Saksoniya alman psixoloqu dunyada ilk eksperimental psixoloqlardan biri psixofiziologiya ve psixofizikanin banisi Onun fikirleri XX esrin bir cox alim ve filosoflarina o cumleden Ernst Max Vilhelm Vundt Ziqmund Freyd ve s tesir etmisdir Fexner S Klog I displaystyle S K log I formulunun yaradicisi hesab olunur ki bu da orqanizmle psixika arasinda elmi esaslandirilmis elaqenin movcudlugunu subut edir Psixofizikanin elementleri eserinde o fiziki stimulun boyukluyu ile psixi proseslerin miqyasi arasindaki elaqeni izlemek ucun yol teklif ederek bunu psixika beden dualizmi probleminin helli hesab etdi Qustav Fexneralm Gustav Theodor Fechner Dogum adi Gustav Theodor FechnerDogum tarixi 19 aprel 1801 1801 04 19 Vefat tarixi 18 noyabr 1887 1887 11 18 86 yasinda Vefat yeri Leypsiq Leypsiq d Saksoniya Almaniya Reyxi d Is yeri Leypsiq UniversitetiTehsili Leypsiq Universiteti Krij mektebi d Uzvluyu Leopoldin Alman Milli Elmler Akademiyasi 1859 Prussiya Elmler Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati19 aprel 1801 ci ilde Bad Muskau yaxinligindaki Qross Zerxen seherinde Asagi Lausitzde anadan olmusdur Atasi kesis idi Qustav dindar ailede boyumesine baxmayaraq sonradan ateist olmusdur O Sorau ve Drezdende ve Leypsiq Universitetinde tehsil almis burada Ernst Heinrix Veber ile fiziologiya ve Karl Brandan Mollveide ile riyaziyyat uzre tehsil alib Fexner omrunun qalan hissesini Leypsiqde kecirdi 1834 cu ilde fizika professoru vezifesine tesdiq olunmus lakin 1839 cu ilde reng ve vizual hadiseleri oyrenerken gozunu zedelemisdir gunese baxaraq ve agir iztirablara gore istefa vermisdir Sonralar xesteliyinden sagalaraq psixikanin ve onun orqanizmle elaqesinin oyrenilmesine qayitmis kitablarinda toxundugu movzularda ictimai meruzelerle cixis etmisdir Fexner qeti idealist Sellinqin davamcisi idi ve onun fikrince yungul menevi realligin elmi statusunu esaslandirmaq ucun psixi hadiselerin obyektiv qanunlarini kesf etmisdir muasirlerinin boyuk ekseriyyetinden ferqli olaraq O sema cisimlerini de canli hesab edirdi EserleriOrqanizmler nezeriyyesi ucun ilkin sert Orqanizmlerin umumi nezeriyyesinde irelileyisler 1823 Dr Mises Stapelia mixta 1824 Internet Arxivi Harvard Bu gune qeder goturulmus bitki analizlerinin neticeleri 1829 Internet Arxivi Stenford Qalvanik dovre uzre olcmeler 1831 Dr Mises Veba ucun qoruyucu avadanliq 1832 Google Harvard Google UWisc Eksperimental fizikanin repertuari 1832 3 cild Cild 1 Internet Arxivi NYPL Internet Arxivi Oxford 2 ci cild Internet Arxivi NYPL Internet Arxivi Oxford Cild 3 Internet Arxivi NYPL Internet Arxivi Oxford red Meiset lugeti Butun Sinifler ucun Praktiki Heyat Bacariqlarinin Tam Telimat Kitabi 1834 38 8 cild Olumden sonraki heyat haqqinda kicik bir kitab 1836 6 ci nesr 1906 Internet Arxivi Harvard Internet Arxivi NYPL Ingilis dilinde Olumden sonraki heyat haqqinda 1882 Google Oxford IA UToronto 2 ci nesr 1906 Internet Arxivi UMich 3 cu nesr 1914 IA UIllinois Ingilis dilinde Olumden Sonra Heyatin Kicik Kitabi 1904 IA UToronto 1905 Internet Arxivi UCal IA UCal IA UToronto Zhizn posle smerti Rus Seh Yeni insan 1915 67 ile Dr Mises Seirler 1841 Internet Arxivi Oxford En yuksek xeyir haqqinda 1846 Internet Arxivi Stenford Dr Mises Nunn ve ya bitkilerin zehni heyati 1848 2 ci nesr 1899 3 cu nesr 1903 Internet Arxivi UMich 4 cu nesr 1908 Internet Arxivi Harvard Zend Avesta ve ya semavi seyler ve ondan kenar 1851 3 cild 3 cu nesr 1906 Google Harvard Atomlarin fiziki ve felsefi nezeriyyesi haqqinda 1855 2 ci nesr 1864 Internet Arxivi Stenford Professor Sleyden ve Ay 1856 Google UMich Psixofizikanin elementleri 1860 2 cild Cild 1 Google ULausanne 2 ci cild Internet Arxivi NYPL Ruhun suali haqqinda Ruh haqqinda 1861 Internet Arxivi NYPL Internet Arxivi UCal Internet Arxivi UMich 2 ci nesr 1907 Google Harvard Imanin uc motivi ve sebebi Imanin uc motivi ve sebebi 1863 Google Harvard Internet Arxivi NYPL Orqanizmlerin yaranmasi ve tekamul tarixine dair bezi fikirler 1873 Internet Arxivi UMich Dr Mises Kleine Schriften 1875 Internet Arxivi UMich Odlehre ve ihres Urhebersin son telimlerinin xatirlanmasi 1876 Google Harvard Estetik mektebeqeder tehsil muessisesi 1876 2 cild Internet Arxivi Harvard Psixofizikanin suallari uzre 1877 Internet Arxivi Stenford Gunduz ve Gece Gorunusu 1879 Google Oxford 2 ci nesr 1904 Internet Arxivi Stenford Psixofizikanin esas prinsiplerinin yeniden nezerden kecirilmesi 1882 Internet Arxivi Harvard Kollektiv Olcu 1897 Internet Arxivi NYPL EdebiyyatAskoldov S Filosofiya i religiya Fehnera Voprosy filosofii i psihologii Kn 141 142 S 130 180 Hramov Yu A Fehner Gustav Teodor Fechner Gustav Theodor Fiziki Biograficheskij spravochnik Pod red A I Ahiezera Izd 2 e ispr i dop M Nauka 1983 S 276 400 s 200 000 ekz R E Fancher Pioneers of Psychology 3rd New York W W Norton amp Company 1996 ISBN 0 393 96994 0 Oscar Fechner as a statistician British Journal of Mathematical and Statistical Psychology New York 2004 Vol 57 P 53 72 doi 10 1348 000711004849196 Michael Heidelberger 1 Life and Work Nature from within Gustav Theodor Fechner and his Psychophysical Worldview British Journal of Mathematical and Statistical Psychology New York University of Pittsburgh Press 2004 Vol 57 P 21 ISBN 9780822970774 Istoriya psihologii ot antichnosti do serediny XX v Moskva 1996 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Gustav Fechner Encyclopaedia Britannica ing https www leopoldina org fileadmin redaktion Mitglieder CV Fechner Gustav Theodor D pdf Fehner Gustav Teodor Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 http muse jhu edu journals monatshefte v105 105 4 kita pdf Fehner Arxivlesdirilib 2020 07 04 at the Wayback Machine statya v Fancher 1996 Sheynin 2004 Heidelberger 2004 Fechner Theodor Yaroshevskij 1996