Qızılı ilişgən (lat. Sabanejewia aurata) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çöprələr fəsiləsinin i̇lişgən cinsinə aid heyvan növü.
Qızılı ilişgən | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Cins: Növ: Qızılı ilişgən | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Yayılması
Yayılması nisbətən genişdir. Dunay, Egey dənizi çayları, Yuxarı Don və Kuban çayları hövzəsi, Xəzərin İran sahilli, Azərbaycan hüdudlarında bütün Kür və Araz boyu, eləcə də dağətəklərinə qədər onların qollarında qeydə alınır.
Morfoloji əlamətləri
D II–III (5) 6–7, A II–III 5–6, P I 6–8, V I 5–6, C I 12–14, l.l. 170–200, fəqərələrin sayı 41–43-dür. Bel və anus üzgəclərinin gerisində və ya çox dərəcədə inkişaf etmiş dəri darağı vardır. Gözaltı tikanı yaxşı inkişaf etmişdir. Bığları nisbətən uzundur, ağzın küncündəki bığlar gözün dal kənarı vertikalına qədər çatır. Cüt üzgəcləri xallıdır, quyruq ezgəcinin əsasında tünd rəngli zolaq olur; bu zolaq ortadan qırılmış şəklində olur. Qızılı ilişgənin rostrumu digər ilişgənlərə nisbətən daha uzun olur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Şirin su balığıdır. Böyük və kiçik çaylarda yaşayır. Uzunluğu 100 mm-ə çatır. Mingəçevir yaxınlığında Kürdən tutulmuş balıqların uzunluğu 35–75, ortalama 54 mm olmuşdur. Əsas hissə 50–60 mm-lik fərdlərdən ibarət olmuşdur. Qidasını kiçik su cücüləri və bitki detriti təşkil edir. Mədəsində yay zamanı çoxlu miqdarda tendipedid sürfələri, nisbətən az miqdarda diatom yosunları, bəzən də olqoxetlər və habelə göy-yaşıl yosunlar tapılır.
Çoxalması
Kürülər hissə ilə yetişir. Dişilər 48, erkəklər 40 mm uzunluqda cinsi yetkinliyə çatır. Yetişməsi hissə-hissədir. 64–69 mm-lik balıqların məhsuldarlığı 1138–1209 iri kürü olmuşdur. Alazan çayında iyul ayının axırlarında tutulan balıqların hamısında cinsi məhsullar yetişmiş halda idi. Bu da onların Alazan çayında çox gec kürü tökməyə başladığını gğstərir. Kürün aşağı hissələrindəki su hövzələrində qızılı ilişgən daha erkən kürü tökür.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Qızılı ilişgən balığının heç bir təsərrüfat əhəmiyyəti yoxdur.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- Əsgerov F. S., Zaytsev Y. Y., Qasımov R. Y., Quliyev Z."Biomüxtəliflik: Xəzərin əsrarəngiz balıqları" "Bəşər-XXI" nəşriyyatı, Bakı, 2003.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizili ilisgen lat Sabanejewia aurata heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin cekikimiler destesinin copreler fesilesinin i lisgen cinsine aid heyvan novu Qizili ilisgenElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CoprelerCins IlisgenNov Qizili ilisgenBeynelxalq elmi adiSabanejewia aurata Filippo de Filippi 1863Sekil axtarisiITIS 640071NCBI 66306EOL 1156466YayilmasiYayilmasi nisbeten genisdir Dunay Egey denizi caylari Yuxari Don ve Kuban caylari hovzesi Xezerin Iran sahilli Azerbaycan hududlarinda butun Kur ve Araz boyu elece de dageteklerine qeder onlarin qollarinda qeyde alinir Morfoloji elametleriD II III 5 6 7 A II III 5 6 P I 6 8 V I 5 6 C I 12 14 l l 170 200 feqerelerin sayi 41 43 dur Bel ve anus uzgeclerinin gerisinde ve ya cox derecede inkisaf etmis deri daragi vardir Gozalti tikani yaxsi inkisaf etmisdir Biglari nisbeten uzundur agzin kuncundeki biglar gozun dal kenari vertikalina qeder catir Cut uzgecleri xallidir quyruq ezgecinin esasinda tund rengli zolaq olur bu zolaq ortadan qirilmis seklinde olur Qizili ilisgenin rostrumu diger ilisgenlere nisbeten daha uzun olur Yasayis yeri ve heyat terziSirin su baligidir Boyuk ve kicik caylarda yasayir Uzunlugu 100 mm e catir Mingecevir yaxinliginda Kurden tutulmus baliqlarin uzunlugu 35 75 ortalama 54 mm olmusdur Esas hisse 50 60 mm lik ferdlerden ibaret olmusdur Qidasini kicik su cuculeri ve bitki detriti teskil edir Medesinde yay zamani coxlu miqdarda tendipedid surfeleri nisbeten az miqdarda diatom yosunlari bezen de olqoxetler ve habele goy yasil yosunlar tapilir CoxalmasiKuruler hisse ile yetisir Disiler 48 erkekler 40 mm uzunluqda cinsi yetkinliye catir Yetismesi hisse hissedir 64 69 mm lik baliqlarin mehsuldarligi 1138 1209 iri kuru olmusdur Alazan cayinda iyul ayinin axirlarinda tutulan baliqlarin hamisinda cinsi mehsullar yetismis halda idi Bu da onlarin Alazan cayinda cox gec kuru tokmeye basladigini ggsterir Kurun asagi hisselerindeki su hovzelerinde qizili ilisgen daha erken kuru tokur Teserrufat ehemiyyetiQizili ilisgen baliginin hec bir teserrufat ehemiyyeti yoxdur IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Esgerov F S Zaytsev Y Y Qasimov R Y Quliyev Z Biomuxteliflik Xezerin esrarengiz baliqlari Beser XXI nesriyyati Baki 2003 Hemcinin bax