Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kvedlinburq (alm. Quedlinburg; Almanca tələffüz: ) — Almaniyanın Saksoniya-Anhalt əyalətinin qərbindəki Harz rayonunda, Harz dağlarının şimalında yerləşən şəhər. Erkən orta əsrlərdə nüfuzlu və çiçəklənən bir ticarət mərkəzi olan Kvedlinburq, 10-cu və 11-ci əsrlərdə Otton sülaləsi altında təsir mərkəzinə çevrilmişdir. Bu təsir dövründən qalan qala, kilsə və köhnə şəhər, müstəsna qorunma və görkəmli Roman memarlığına görə 1994-cü ildə YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına əlavə edilmişdir.
| Kvedlinburq | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Quedlinburg | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Sahəsi |
| ||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 123 m | ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +49 3946 | ||||
| Poçt indeksi | 06484 | ||||
| Digər | |||||
| quedlinburg.de | |||||
| | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Kvedlinburqun 24 mindən çox əhalisi var. Qəsəbə 2007-ci ilə qədər Kvedlinburq rayonunun paytaxtı olub, rayon ləğv edilib. Şəhərin bir neçə yeri mənzərəli tətil marşrutu olan Roman yolu boyunca dayanacaqlar təyin edilmişdir.
Tarixi
Kvedlinburq şəhərinin ən azı 9-cu əsrin əvvəllərindən, Bode çayının şərq sahilində Qross Orden kimi tanınan yaşayış məntəqəsinin mövcud olduğu vaxtdan bəri mövcud olduğu məlumdur. İlk dəfə 922-ci ildə Kral Henri Faulerin ( Heinrich der Vogler ) ianəsinin bir hissəsi olaraq şəhər kimi xatırlandı. Bu ianənin qeydləri Corvey abbeyinə məxsus idi.
Rəvayətə görə, Henriyə 919-cu ildə Frankon zadəganları tərəfindən Kvedlinburqda alman tacını təklif etdilər və bu, şəhərin "Alman Reyxinin beşiyi" adlandırılmasına səbəb oldu.:85
936-cı ildə Henrinin ölümündən sonra onun dul arvadı Müqəddəs Matilda qala təpəsində qadınlar üçün dini icma ( Frauenstift ) qurdu və burada ali zadəganların qızları təhsil alırdı. Bu kollegial fondun, Quedlinburq Abbeyinin əsas vəzifəsi Kral Henrinin və ondan sonra gələn hökmdarların xatirəsi üçün dua etmək idi. Kvadlinburqun salnamələri də orada tərtib edilmişdir. İlk abbatlar Kral Henri və Müqəddəs Matildanın nəvəsi Matilda idi.
Kral I Henri tərəfindən əsası qoyulan və 936-cı ildə İmperator I Otto tərəfindən tikilən Qvedlinburq qala kompleksi Sakson imperatorlarının imperator Pfalzı idi. Pfalz, kişi monastırı da daxil olmaqla, bu gün Müqəddəs Viperti Roma Katolik Kilsəsinin yerləşdiyi vadidə, qadın monastırı isə qala təpəsində yerləşirdi.
973-cü ildə, İmperator I Ottonun ölümündən bir müddət əvvəl, imperator sarayında Reyxstaq (İmperator Konvensiyası) keçirildi ki, orada Polşa hersoqu Meşko və Bohemiya hersoqu Boleslav, eləcə də ondan çox uzaqlardan gələn çoxsaylı başqa zadəganlar iştirak edirdilər. Bizans və Bolqarıstan, imperatora hörmət etmək üçün toplandı. Bu münasibətlə Böyük Otto, II Otto ilə evliliyi Şərq və Qərb imperiyalarının hökmdarları arasında tanınma və davamlı sülh üçün ümid gətirən Bizans şahzadəsi olan yeni gəlini Teofanunu təqdim etdi.
994-cü ildə III Otto bazar, vergi və sikkələmə hüququ verdi və qala təpəsinin şimalında ilk bazar yerini qurdu.
Şəhər 1426-cı ildə Hanza Liqasının üzvü oldu. Qvedlinburq abbatlığı tez-tez Halberstadt yepiskopluğundan kömək istəyən şəhərin müstəqilliyi ilə mübahisə edirdi. 1477-ci ildə abbat Hedwig qardaşları Ernest və Albertin köməyi ilə şəhərin müqavimətini qırdı və yepiskopun qüvvələrini qovdu. Kvedlinburq Hanza Liqasını tərk etmək məcburiyyətində qaldı və sonradan Saksoniya kürfürstü tərəfindən qorundu. 1539-cu ildə Protestant Reformasiyası zamanı həm şəhər, həm də abbatlıq lüteranlığa keçdi.
1697-ci ildə Saksoniya kürfürstü I Frederik Avqust Kvedlinburqa olan hüquqlarını 240.000 talere Brandenburq kürfürstü III Frederikə satdı. Bununla belə, Qvedlinburq abbatlığı 18-ci əsrdə Brandenburq-Prussiyanın iddialarına qarşı çıxdı. Abbatlıq 1802-ci ildə Alman vasitəçiliyi zamanı dünyəviləşdirildi və Qvedlinburq Kvedlinburq Knyazlığının bir hissəsi olaraq Prussiya Krallığına keçdi. 1807-1813-cü illərdə Napoleon Vestfaliya Krallığının bir hissəsi, 1815-ci ildə yeni Prussiya Saksoniya vilayətinin tərkibinə daxil edildi. Bütün bu müddət ərzində xanımlar “pərdəni götürmədən” Kvedlinburqu abbatlıq kimi idarə edirdilər; evlənməkdə sərbəst idilər. Bu xanımların sonuncusu İsveç şahzadəsi, qadın hüquqları uğrunda erkən mübarizə aparan Sofiya Albertina idi.
Nasist rejimi dövründə I Henrixin xatirəsi bir növ kulta çevrildi, çünki Henrix Himmler özünü "bütün almanların ən almanı" hökmdarlarının reinkarnasiyası kimi görürdü. Kollec kilsəsi və qala faşist Almaniyasının ziyarətgahına çevrilməli idi. Nasist Partiyası yeni bir din yaratmağa çalışdı. Katedral 1938-ci ildən və müharibə zamanı bağlanıb. Yerli krematoriya Langenstein-Zwieberge konsentrasiya düşərgəsinin qurbanlarını yandırmaqla məşğul idi. Georg Ay 1931-ci ildən müharibənin sonuna qədər yerli partiya rəhbəri olub. İkinci Dünya Müharibəsinin son aylarında Amerika işğalı protestant yepiskopunu və kilsə zənglərini geri gətirdi və nasist tipli qartal qüllədən çıxarıldı. Lakin 1980-ci illərdə ABŞ hərbçilərindən birinin ölümündən sonra Kvedlinburqdan orta əsr sənətinin oğurlanması üzə çıxdı.
Qvedlinburq 1949-1990-cı illərdə Kommunist Şərqi Almaniyanın tərkibində olarkən Bezirk Halle daxilində idarə olundu. 1990-cı ildə Almaniyanın yenidən birləşməsindən sonra Saksoniya-Anhalt əyalətinin bir hissəsi oldu.
Demoqrafiyası
| Tarixi əhali | ||
|---|---|---|
| İl | Əh. | ±% |
| 1786 | 8.382 | — |
| 1807 | 10.476 | +25.0% |
| 1820 | 11.507 | +9.8% |
| 1830 | 12.001 | +4.3% |
| 1840 | 13.431 | +11.9% |
| 1852 | 13.886 | +3.4% |
| 1861 | 14.835 | +6.8% |
| 1871 | 16.800 | +13.2% |
| 1880 | 18.437 | +9.7% |
| 1890 | 20.761 | +12.6% |
| 1900 | 23.378 | +12.6% |
| 1910 | 27.233 | +16.5% |
| 1919 | 28.190 | +3.5% |
| 1939 | 30.320 | +7.6% |
| 1946 | 35.142 | +15.9% |
| 1950 | 35.555 | +1.2% |
| 1955 | 33.125 | −6.8% |
| 1960 | 30.965 | −6.5% |
| 1965 | 30.840 | −0.4% |
| 1970 | 30.829 | −0.0% |
| 1975 | 29.711 | −3.6% |
| 1980 | 28.585 | −3.8% |
| 1985 | 29.394 | +2.8% |
| 1990 | 28.663 | −2.5% |
| 1995 | 25.844 | −9.8% |
| 2000 | 24.114 | −6.7% |
| 2005 | 22.607 | −6.2% |
| 2009* | 21.203 | −6.2% |
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- . Federal Statistical Office.
- Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.
- "Collegiate Church, Castle and Old Town of Quedlinburg". UNESCO World Heritage Centre. United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization. 8 March 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 Jun 2022.
- Antz, Christian, redaktorStrasse der Romanik (German). Verlag Janos Stekovics. 2001. ISBN .
Xarici keçidlər
- Quedlinburg travel guide from Wikivoyage
- The town's official website (in German)
- UNESCO page on Quedlinburg
- Pictures and information about timber frame houses in Quedlinburg (in German)
- The Quedlinberg Art Affair
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kvedlinburq alm Quedlinburg Almanca teleffuz Almaniyanin Saksoniya Anhalt eyaletinin qerbindeki Harz rayonunda Harz daglarinin simalinda yerlesen seher Erken orta esrlerde nufuzlu ve ciceklenen bir ticaret merkezi olan Kvedlinburq 10 cu ve 11 ci esrlerde Otton sulalesi altinda tesir merkezine cevrilmisdir Bu tesir dovrunden qalan qala kilse ve kohne seher mustesna qorunma ve gorkemli Roman memarligina gore 1994 cu ilde YUNESKO nun Umumdunya Irs Siyahisina elave edilmisdir KvedlinburqQuedlinburgBayraq Gerb51 47 30 sm e 11 08 50 s u Olke Almaniya Federativ RespublikasiTarixi ve cografiyasiSahesi 120 45 km 31 dekabr 2017 Merkezin hundurluyu 123 mSaat qursagi UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 23 313 nef 31 dekabr 2022 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 49 3946Poct indeksi 06484Digerquedlinburg deXeriteni goster gizle Kvedlinburq Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kvedlinburqun 24 minden cox ehalisi var Qesebe 2007 ci ile qeder Kvedlinburq rayonunun paytaxti olub rayon legv edilib Seherin bir nece yeri menzereli tetil marsrutu olan Roman yolu boyunca dayanacaqlar teyin edilmisdir TarixiQalaRolandQvedlinburq Old Town da berpa edilmis evler 2018 Kvedlinburq seherinin en azi 9 cu esrin evvellerinden Bode cayinin serq sahilinde Qross Orden kimi taninan yasayis menteqesinin movcud oldugu vaxtdan beri movcud oldugu melumdur Ilk defe 922 ci ilde Kral Henri Faulerin Heinrich der Vogler ianesinin bir hissesi olaraq seher kimi xatirlandi Bu ianenin qeydleri Corvey abbeyine mexsus idi Revayete gore Henriye 919 cu ilde Frankon zadeganlari terefinden Kvedlinburqda alman tacini teklif etdiler ve bu seherin Alman Reyxinin besiyi adlandirilmasina sebeb oldu 85 936 ci ilde Henrinin olumunden sonra onun dul arvadi Muqeddes Matilda qala tepesinde qadinlar ucun dini icma Frauenstift qurdu ve burada ali zadeganlarin qizlari tehsil alirdi Bu kollegial fondun Quedlinburq Abbeyinin esas vezifesi Kral Henrinin ve ondan sonra gelen hokmdarlarin xatiresi ucun dua etmek idi Kvadlinburqun salnameleri de orada tertib edilmisdir Ilk abbatlar Kral Henri ve Muqeddes Matildanin nevesi Matilda idi Kral I Henri terefinden esasi qoyulan ve 936 ci ilde Imperator I Otto terefinden tikilen Qvedlinburq qala kompleksi Sakson imperatorlarinin imperator Pfalzi idi Pfalz kisi monastiri da daxil olmaqla bu gun Muqeddes Viperti Roma Katolik Kilsesinin yerlesdiyi vadide qadin monastiri ise qala tepesinde yerlesirdi 973 cu ilde Imperator I Ottonun olumunden bir muddet evvel imperator sarayinda Reyxstaq Imperator Konvensiyasi kecirildi ki orada Polsa hersoqu Mesko ve Bohemiya hersoqu Boleslav elece de ondan cox uzaqlardan gelen coxsayli basqa zadeganlar istirak edirdiler Bizans ve Bolqaristan imperatora hormet etmek ucun toplandi Bu munasibetle Boyuk Otto II Otto ile evliliyi Serq ve Qerb imperiyalarinin hokmdarlari arasinda taninma ve davamli sulh ucun umid getiren Bizans sahzadesi olan yeni gelini Teofanunu teqdim etdi 994 cu ilde III Otto bazar vergi ve sikkeleme huququ verdi ve qala tepesinin simalinda ilk bazar yerini qurdu Seher 1426 ci ilde Hanza Liqasinin uzvu oldu Qvedlinburq abbatligi tez tez Halberstadt yepiskoplugundan komek isteyen seherin musteqilliyi ile mubahise edirdi 1477 ci ilde abbat Hedwig qardaslari Ernest ve Albertin komeyi ile seherin muqavimetini qirdi ve yepiskopun quvvelerini qovdu Kvedlinburq Hanza Liqasini terk etmek mecburiyyetinde qaldi ve sonradan Saksoniya kurfurstu terefinden qorundu 1539 cu ilde Protestant Reformasiyasi zamani hem seher hem de abbatliq luteranliga kecdi 1697 ci ilde Saksoniya kurfurstu I Frederik Avqust Kvedlinburqa olan huquqlarini 240 000 talere Brandenburq kurfurstu III Frederike satdi Bununla bele Qvedlinburq abbatligi 18 ci esrde Brandenburq Prussiyanin iddialarina qarsi cixdi Abbatliq 1802 ci ilde Alman vasiteciliyi zamani dunyevilesdirildi ve Qvedlinburq Kvedlinburq Knyazliginin bir hissesi olaraq Prussiya Kralligina kecdi 1807 1813 cu illerde Napoleon Vestfaliya Kralliginin bir hissesi 1815 ci ilde yeni Prussiya Saksoniya vilayetinin terkibine daxil edildi Butun bu muddet erzinde xanimlar perdeni goturmeden Kvedlinburqu abbatliq kimi idare edirdiler evlenmekde serbest idiler Bu xanimlarin sonuncusu Isvec sahzadesi qadin huquqlari ugrunda erken mubarize aparan Sofiya Albertina idi Nasist rejimi dovrunde I Henrixin xatiresi bir nov kulta cevrildi cunki Henrix Himmler ozunu butun almanlarin en almani hokmdarlarinin reinkarnasiyasi kimi gorurdu Kollec kilsesi ve qala fasist Almaniyasinin ziyaretgahina cevrilmeli idi Nasist Partiyasi yeni bir din yaratmaga calisdi Katedral 1938 ci ilden ve muharibe zamani baglanib Yerli krematoriya Langenstein Zwieberge konsentrasiya dusergesinin qurbanlarini yandirmaqla mesgul idi Georg Ay 1931 ci ilden muharibenin sonuna qeder yerli partiya rehberi olub Ikinci Dunya Muharibesinin son aylarinda Amerika isgali protestant yepiskopunu ve kilse zenglerini geri getirdi ve nasist tipli qartal qulleden cixarildi Lakin 1980 ci illerde ABS herbcilerinden birinin olumunden sonra Kvedlinburqdan orta esr senetinin ogurlanmasi uze cixdi Qvedlinburq 1949 1990 ci illerde Kommunist Serqi Almaniyanin terkibinde olarken Bezirk Halle daxilinde idare olundu 1990 ci ilde Almaniyanin yeniden birlesmesinden sonra Saksoniya Anhalt eyaletinin bir hissesi oldu DemoqrafiyasiTarixi ehaliIlEh 17868 382 180710 476 25 0 182011 507 9 8 183012 001 4 3 184013 431 11 9 185213 886 3 4 186114 835 6 8 187116 800 13 2 188018 437 9 7 189020 761 12 6 190023 378 12 6 191027 233 16 5 191928 190 3 5 193930 320 7 6 194635 142 15 9 195035 555 1 2 195533 125 6 8 196030 965 6 5 196530 840 0 4 197030 829 0 0 197529 711 3 6 198028 585 3 8 198529 394 2 8 199028 663 2 5 199525 844 9 8 200024 114 6 7 200522 607 6 2 2009 21 203 6 2 IstinadlararchINFORM alm 1994 Federal Statistical Office Alle politisch selbstandigen Gemeinden mit ausgewahlten Merkmalen am 31 12 2022 alm DESTATIS 2023 Collegiate Church Castle and Old Town of Quedlinburg UNESCO World Heritage Centre United Nations Educational Scientific and Cultural Organization 8 March 2021 tarixinde Istifade tarixi 25 Jun 2022 Antz Christian redaktorStrasse der Romanik German Verlag Janos Stekovics 2001 ISBN 3 929330 89 X Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar Quedlinburg travel guide from Wikivoyage The town s official website in German UNESCO page on Quedlinburg Pictures and information about timber frame houses in Quedlinburg in German The Quedlinberg Art Affair