ABŞ kinosu — Amerika Birləşmiş Ştatlarında, əsasən Hollivudda ("Metro-Goldwyn-Mayer", "20th Century Fox", "Paramount Pictures", "Warner Brothers", "Columbia Pictures") olan kino şirkətlərinin istehsal etdiyi filmlər. ABŞ XX əsrin əvvəllərindən başlayaraq bütün dünya əsaslı şəkildə təsir etmişdir.
|
Yaranması
ABŞ-də kinofilmlərin istehsalına 1896-cı ildə Nyu-Yorkda başlanılmışdır. Tomas Alva Edisonun qurduğu "Edison" kinostudiyasında dünyanın ilk süjetli filmi, "" (1903, rejisor E. Porter) çəkilmişdir. 1910–20-ci illərdə kinorejissorlardan D. U. Qriffit tarixi və psixoloji dram, eləcə də epopeya janrını təkmilləşdirdi, T. X. İns "vestern"in (kovboy filmi), M. Sennett ekssentrik komediya janrının əsasını qoydular. ABŞ kino sənayesinin maliyyə kapitalı ilə əlaqəsi, iri kapital qoyuluşu, həmçinin prokatdan gələn külli miqdarda gəlir kinonu ölkədə sənayenin ən mühüm sahələrindən birinə çevirdi.
Hollivud
Hollivud filmlərini isə ideoloji təbliğatın əsas silahına çevirdi. Hollivud kino istehsalı "vestern", salon komediyası, "qanqster" filmləri, tarixi, psevdoromantik dram janrları əsasında inkişaf edirdi. Bu filmlərdə R. Valentino, M. Pikford, D. Ferbenks, sonralar Q. Qarbo, K. Qeybl, Q. Kuper və başqa aktyorlar çəkilirdilər. Bir sıra realist rejisorlar (Ç. Çaplin, E. Ştroheym, K. Vidor, C. Ford, F. Kapra, U. Uayler, O. Uelles) öz filmlərində Amerika həyatını əks etdirməyə müvəffəq olmuşlar. 30-cu illərdə həbsxana rejimini və faşizmi ifşa edən filmlər yaradıldı ("Mən katorqa qaçqınıyam", rejisor M. Le Roy, 1932; "Qara legion", rejisor A. Mayo, 1936). U. Disneyin cizgi filmləri dünya şöhrəti qazandı.
Ikinci dünya müharibəsi illəri
İkinci dünya müharibəsi dövründə ekranlara çoxlu revülər və hərbi mövzularda detektiv filmlər buraxıldı. Faşizm əleyhinə "Şimal ulduzu" (1943, rejisor L. Maylstoun), "Yeddinci xaç" (1944, rejisor F. Sinneman) və s. filmlər çəkildi. Bu dövrdə sənədli kino sahəsində daha böyük nailiyyətlər əldə edilmişdir (C. Ford, U. Uayler, F. Kapra və b.-nın filmləri).
Müharibədən sonrakı illər
Ölkədəki demokratik əhvali-ruhiyyəli kino xadimlərinin təqib edilməsi, eləcə də 50-ci illərin əvvəlində kino ilə televiziya arasındakı rəqabət ABŞ kinosunun bədii səviyyəsinin aşağı düşməsinə səbəb oldu. Bütün bunlar kino tamaşaçılarının sayının azalmasına və kino sənətində böhrana gətirib çıxardı. 50-ci illərin ortalarında Hollivud filmləri iflasa uğradı. Bir sıra iri kino kompaniyaları televiziyanın himayəsinə keçir, digər kompaniyalar filmərin sayını xeyli azaldır, bəzən baha başa gələn filmlər istehsal edirdilər.
60–70-ci illər
ABŞ-də filmləri öz vəsaiti hesabına istehsal edən yeni rejissor, aktyor, prodüser nəsli yarandı. Onlar 60–70-ci illər ABŞ kinosənətinin yeni simasını müəyyənləşdirdilər. Rejisorlardan S. Kramer, A. Penn, S. Kubrik, S. Lümet və b. Amerika cəmiyyətini tənqidi mövqedən təsvir edən demokratik məzmunlu realist filmlər yaratdılar. "Təqib", "Bonni və Klayd" (1966, 1967, rejisor A. Penn), "Əldən düşmüş atları güllələyirlər, deyilmi?" (1969, rej. S. Pollak), "Uşaqlara və heyvanlara xeyir-dua ver", "Oklahoma belə yerdir" (1971, 1973, rej. S. Krammer), "L. B. Consun azad edilməsi" (1971, rej. U. Uayler), "Xaç atası" (1972, rej. F. Koppola), "Göy quş" (1976, rejisor C. Kyukor; M. Meterlinkin nağıl-pyesi əsasında) belə filmlərdəndir.
Oskar mükafatı
Amerika Kino Sənəti Akademiyasının hər il təsis etdiyi ən məşhur mükafatı Oskardır. "Oskar"ın ilk təqdimatı 1929-cu ildə olmuşdur, o, 24 nominasiya üzrə keçirilir. "Oskar" mükafatını ən çox "Mikki-Maus" animasiya serialına görə (1932) Volt Disney almışdır. "Oskar"la təltif olunmuş filmlər: "Küləklə sovrulanlar" (1939), "Qandi" (1982), "Son imperator" (1987), "Quzuların səssizliyi" (1991), "Titanik" (1997), "Kralın qayıtması" (2003) və s. Azərbaycan rejisoru və kino dramaturqu Rüstəm İbrahimbəyov "Oskar" mükafatına namizədlərdən biri olmuşdur.
B. Devis, H. Fonda, B. Lankaster, M. Brando, E. Teylor, O. Höpbern, P. Nyumen, P. Steyger, Q. Pek, C. Fond, müasirlərdən A. Banderas, R. Gir, R. de Niro, K. İstvud, N. Keyc, C. Kerri, N. Kinski, C. Kluni, T. Kruz, D. Mur, C. Nikolson, A. Paçino, M. Pfayfer, Ş. Stoun, S. Stallone, C. Travolta, B. Uillis, T. Henks, D. Hofman, C. Roberts, M. Gibson və b. ABŞ-nin məşhur kino aktyorlarıdır. ABŞ-də kino mütəxəssisləri Amerika kino inistitunda (Beverli Hills) və Kaliforniya un-tində (Berkli) hazırlanır.
Həmçinin bax
Mənbə
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN .
İstinadlar
- Кукаркин А. Большое ограбление зрителя // Кукаркин А., Бояджиев Г., Шнеерсон Г., Чегодаев А. Кино, театр, музыка, живопись в США. — М.: Знание, 1964. — С. 43–47. — 348 с. — 100 000 экз.
Xarici keçidlər
- История голливудского кино 2008-11-21 at the Wayback Machine
- История американского независимого кино (1948–1978)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
ABS kinosu Amerika Birlesmis Statlarinda esasen Hollivudda Metro Goldwyn Mayer 20th Century Fox Paramount Pictures Warner Brothers Columbia Pictures olan kino sirketlerinin istehsal etdiyi filmler ABS XX esrin evvellerinden baslayaraq butun dunya esasli sekilde tesir etmisdir Bu movzu ile bagli Kateqoriya ABS medeniyyetiAmerika medeniyyeti Edebiyyat Tesviri incesenet Kinemotoqrafiya Metbex Tehsil Din Felsefe Musiqi Bayramlar TehsilbrYaranmasiABS de kinofilmlerin istehsalina 1896 ci ilde Nyu Yorkda baslanilmisdir Tomas Alva Edisonun qurdugu Edison kinostudiyasinda dunyanin ilk sujetli filmi 1903 rejisor E Porter cekilmisdir 1910 20 ci illerde kinorejissorlardan D U Qriffit tarixi ve psixoloji dram elece de epopeya janrini tekmillesdirdi T X Ins vestern in kovboy filmi M Sennett ekssentrik komediya janrinin esasini qoydular ABS kino senayesinin maliyye kapitali ile elaqesi iri kapital qoyulusu hemcinin prokatdan gelen kulli miqdarda gelir kinonu olkede senayenin en muhum sahelerinden birine cevirdi Hollivud Hollivudun Qizil dovr aktyorlariEsas meqale Hollivud Hollivud filmlerini ise ideoloji tebligatin esas silahina cevirdi Hollivud kino istehsali vestern salon komediyasi qanqster filmleri tarixi psevdoromantik dram janrlari esasinda inkisaf edirdi Bu filmlerde R Valentino M Pikford D Ferbenks sonralar Q Qarbo K Qeybl Q Kuper ve basqa aktyorlar cekilirdiler Bir sira realist rejisorlar C Caplin E Stroheym K Vidor C Ford F Kapra U Uayler O Uelles oz filmlerinde Amerika heyatini eks etdirmeye muveffeq olmuslar 30 cu illerde hebsxana rejimini ve fasizmi ifsa eden filmler yaradildi Men katorqa qacqiniyam rejisor M Le Roy 1932 Qara legion rejisor A Mayo 1936 U Disneyin cizgi filmleri dunya sohreti qazandi Ikinci dunya muharibesi illeri Ikinci dunya muharibesi dovrunde ekranlara coxlu revuler ve herbi movzularda detektiv filmler buraxildi Fasizm eleyhine Simal ulduzu 1943 rejisor L Maylstoun Yeddinci xac 1944 rejisor F Sinneman ve s filmler cekildi Bu dovrde senedli kino sahesinde daha boyuk nailiyyetler elde edilmisdir C Ford U Uayler F Kapra ve b nin filmleri Muharibeden sonraki iller Olkedeki demokratik ehvali ruhiyyeli kino xadimlerinin teqib edilmesi elece de 50 ci illerin evvelinde kino ile televiziya arasindaki reqabet ABS kinosunun bedii seviyyesinin asagi dusmesine sebeb oldu Butun bunlar kino tamasacilarinin sayinin azalmasina ve kino senetinde bohrana getirib cixardi 50 ci illerin ortalarinda Hollivud filmleri iflasa ugradi Bir sira iri kino kompaniyalari televiziyanin himayesine kecir diger kompaniyalar filmerin sayini xeyli azaldir bezen baha basa gelen filmler istehsal edirdiler 60 70 ci iller ABS de filmleri oz vesaiti hesabina istehsal eden yeni rejissor aktyor produser nesli yarandi Onlar 60 70 ci iller ABS kinosenetinin yeni simasini mueyyenlesdirdiler Rejisorlardan S Kramer A Penn S Kubrik S Lumet ve b Amerika cemiyyetini tenqidi movqeden tesvir eden demokratik mezmunlu realist filmler yaratdilar Teqib Bonni ve Klayd 1966 1967 rejisor A Penn Elden dusmus atlari gulleleyirler deyilmi 1969 rej S Pollak Usaqlara ve heyvanlara xeyir dua ver Oklahoma bele yerdir 1971 1973 rej S Krammer L B Consun azad edilmesi 1971 rej U Uayler Xac atasi 1972 rej F Koppola Goy qus 1976 rejisor C Kyukor M Meterlinkin nagil pyesi esasinda bele filmlerdendir Oskar mukafatiEsas meqale Oskar mukafatiOskar mukafati Amerika Kino Seneti Akademiyasinin her il tesis etdiyi en meshur mukafati Oskardir Oskar in ilk teqdimati 1929 cu ilde olmusdur o 24 nominasiya uzre kecirilir Oskar mukafatini en cox Mikki Maus animasiya serialina gore 1932 Volt Disney almisdir Oskar la teltif olunmus filmler Kulekle sovrulanlar 1939 Qandi 1982 Son imperator 1987 Quzularin sessizliyi 1991 Titanik 1997 Kralin qayitmasi 2003 ve s Azerbaycan rejisoru ve kino dramaturqu Rustem Ibrahimbeyov Oskar mukafatina namizedlerden biri olmusdur B Devis H Fonda B Lankaster M Brando E Teylor O Hopbern P Nyumen P Steyger Q Pek C Fond muasirlerden A Banderas R Gir R de Niro K Istvud N Keyc C Kerri N Kinski C Kluni T Kruz D Mur C Nikolson A Pacino M Pfayfer S Stoun S Stallone C Travolta B Uillis T Henks D Hofman C Roberts M Gibson ve b ABS nin meshur kino aktyorlaridir ABS de kino mutexessisleri Amerika kino inistitunda Beverli Hills ve Kaliforniya un tinde Berkli hazirlanir Hemcinin baxABS filmlerinin siyahisiMenbeAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi ISBN 978 9952 441 00 0 IstinadlarKukarkin A Bolshoe ograblenie zritelya Kukarkin A Boyadzhiev G Shneerson G Chegodaev A Kino teatr muzyka zhivopis v SShA M Znanie 1964 S 43 47 348 s 100 000 ekz Xarici kecidlerIstoriya gollivudskogo kino 2008 11 21 at the Wayback Machine Istoriya amerikanskogo nezavisimogo kino 1948 1978