Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kovboy (en. cow-inək, boy-oğlan) - Amerikada at belində inək otaranlara və buna yaxın peşəli insanlara verilən ad.
İlk kovboylar
Şimali Amerikaya ilk dəfə avropalılar 17-ci əsrdə gəliblər. Yüz ildən artıq onlar Atlantik okeanının sahilində yaşayıblar. 19-cu əsrin əvvəllərində Birləşmiş Ştatlar (BŞ) qərbə tərəf istiqamət alarkən sərhəd Missisipi çayı boyunca idi. 1845-ci ildə Texas da BŞ-ın tərkibinə daxil oldu. 1853-cü ilədək isə bu ölkə Alyaskanı çıxmaq şərtilə müasir ərazilərə yiyələndi.
Bu hadisə 2 mühüm problem yaratdı. Birincisi, minlərlə avropalı, daha doğrusu amerikalı Qərbə miqrasiya etdi ki bu geniş düzənliklərdə və onlardan da kənarlarda yeni həyat başladı. İkincisi isə Vətəndaş müharibəsi oldu (1861-1865). Artıq kovboyların erası başlamaq üzrə idi. Əsl kovboylar əslində ingilis dilində danışan ağ dərili amerikalılar idilər. Bir çox kovboylar isə qara dərili idilər və onların danışdığı dil əsasən ispan dili idi.
Hər 7 kovboydan biri Afrikadan çıxmışdı. Onlara Net Lav və Con Uar kimi məşhur və "süni" kovboyları misal göstərmək olar. Kovboylar arasında materikin ilk sakinləri olan hindular və meksikalılar da olurdu. Müasir zamanın ən parlaq əfsanələrindən olan kovboylar haqqında əfsanə də məhz belə yaranıb.
Kişilər (hətta bəzən qadınlar da) müxtəlif səbəblər üzündən kovboy olurdular. Vətəndaş müharibəsi (Şimal İttifaqı quldarlığı ləğv etmək istəyirdi) demək olar ki, 3 milyon nəfəri əlinə silah götürməyə məcbur etdi. 1865-ci ildə Şimalın Cənub üzərindəki qələbəsindən sonra evlərinə qayıdan vətəndaşlar gördülər ki, onlar üçün heç bir iş yoxdur. Qayıdanlar arasında Şimal İttifaqının tərəfdarları olan 200 minə yaxın keçmiş qullar da vardı. Demobilizasiyaya uğramış bir çox hərbçilər-həm ağlar, həm də qaralar kovboy işinə düzəldilər. Onlara şimal-şərqdən öz varlı ailələrini macəra axtarışıyla tərk etmiş onlarla gənc də qoşuldu. Lakin kovboyların işi romantik deyildi. Onların həyatı daha çox ağır, çirkin və rəngsiz idi. Kovboyların 20 il sürən erasında (1866-1886) Qırmızı Skot Çarlığı yaradılmışdı. Sakit okean sahillərində məskunlaşmamışdan əvvəl Amerikanın qərbi Böyük Düzənliklər sayılırdı. Zaman keçdikcə köhnə qərbin ştatları olan Kanzas və Nebraska da İttifaqa girdilər (müvafiq olaraq 1861 və 1867).
Kovboyların ilk vətəni olan Texas uzun müddət Meksika ilə Birləşmiş Ştatlar arasında münaqişəyə səbəb olmuşdu. 19-cu əsrdə minlərlə amerikalının Texasa köçməsi onlarla Meksika hökuməti arasında olan münaqişənin daha da qızışmasına səbəb oldu. 1835-ci ildə Meksikalı general Santa Anna 7 minlik qoşunla Texasa daxil oldu. Onların qarşısına cəmi 220 nəfərdən ibarət olan Alamo hərbi qarnizonu çıxdı. Onların hamısı məhv edildi, lakin onların göstərdiyi cəsurluq texaslıları Santa Annaya qarşı qalxmağa təkan verdi. Meksikalılar tezliklə məğlub edildi. 1836-cı ildə Texas müstəqillik əldə etdi, 8 il sonra isə İttifaqa daxil oldu.
Kovboyların həyat tərzi
Kovboylar filmlərdə göstərildiyi kimi iri və güclü atlarda deyil, adətən kiçik ölçülü ponilərdə gəzirdilər. Onlar nadir hallarda gün ərzində yalnız bir atla gəzirdilər. 1800-cü ildə düzənliklərdə 2 milyondan çox vəhşi at yaşayırdı. Onlara mustanq və ya bronko deyirdilər. Bu atları əhilləşdirmək mümkün olduqda, bu atlarla çox yaxşı davranırdılar. Bu mustanqlardan çox yaxşı köməkçi çıxırdı.
Kovboyların geyimi rahat olsa da, naşı idi. Yolda kovboy cəmi bir köynək və bir cüt şalvarla keçinirdi. Geriyə qayıdanda yararsız hala düşmüş geyimini atır və yenisini alırdı. İmkanlı kovboylar yanlarında revolverdən əlavə, vinçester də gəzdirirdilər. Onun çəkisi 7 fut (3 kq) idi. Dəqiqliyi isə 650 fut (200 m) idi.
Kovboyların ən çox nifrət etdiyi şəxslər qitənin yerli sakinləri olan hindular idi. Ağdərili insanların bu ərazilərdə məskunlaşmasına ən çox hiddətlənən isə hinduların Siu tayfası idi. 1874-cü ildə siu hindularının məskunlaşdığı Dakotada qızıl tapıldıqdan sonra vəziyyət daha da gərginləşdi. Minlərlə amerikalının bu ərazilərə daxil olması hinduları daha da hiddətləndirdi. Siular amerikalıların düşərgələrinə hücum edərək onları dağıdırdılar. Həyəcanı yatırmaq üçün ora polkovnik Corc Armstronq Kaster göndərildi. 1876-cı il iyunun 5-də Kasterin 215 nəfərlik dəstəsi hinduların tələsinə düşdü. Bütün əsgərləri məhv etmək bir saatdan da az vaxta başa gəldi.
Müasir kovboylar
Amerika kovboyları dünyada olan bütün kovboyların kiçik bir hissəsini təşkil edir. Cənubi Amerika qauçoları Argentina və Uruqvayda yayılıblar. Amerika kovboyları isə meksikalı vakuerolardan törəyiblər. Meksikalı kovboylar isə çarroslar adlanırlar. 1965-ci ildə Okloxama sitidə kovboyların Milli Sarayı açılır.
Kovboylar ona görə belə məşhurlaşıblar ki, onlar at çapmaq üzrə ustalıqda hamını qabaqlayıblar və həm də ona görə ki, onların həyat obrazı yüzlərlə roman və kinofilmlərdə işıqlandırılıb.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kovboy en cow inek boy oglan Amerikada at belinde inek otaranlara ve buna yaxin peseli insanlara verilen ad Ilk kovboylarSimali Amerikaya ilk defe avropalilar 17 ci esrde gelibler Yuz ilden artiq onlar Atlantik okeaninin sahilinde yasayiblar 19 cu esrin evvellerinde Birlesmis Statlar BS qerbe teref istiqamet alarken serhed Missisipi cayi boyunca idi 1845 ci ilde Texas da BS in terkibine daxil oldu 1853 cu iledek ise bu olke Alyaskani cixmaq sertile muasir erazilere yiyelendi Bu hadise 2 muhum problem yaratdi Birincisi minlerle avropali daha dogrusu amerikali Qerbe miqrasiya etdi ki bu genis duzenliklerde ve onlardan da kenarlarda yeni heyat basladi Ikincisi ise Vetendas muharibesi oldu 1861 1865 Artiq kovboylarin erasi baslamaq uzre idi Esl kovboylar eslinde ingilis dilinde danisan ag derili amerikalilar idiler Bir cox kovboylar ise qara derili idiler ve onlarin danisdigi dil esasen ispan dili idi Kovboy 1887 ci ilde Her 7 kovboydan biri Afrikadan cixmisdi Onlara Net Lav ve Con Uar kimi meshur ve suni kovboylari misal gostermek olar Kovboylar arasinda materikin ilk sakinleri olan hindular ve meksikalilar da olurdu Muasir zamanin en parlaq efsanelerinden olan kovboylar haqqinda efsane de mehz bele yaranib Kisiler hetta bezen qadinlar da muxtelif sebebler uzunden kovboy olurdular Vetendas muharibesi Simal Ittifaqi quldarligi legv etmek isteyirdi demek olar ki 3 milyon neferi eline silah goturmeye mecbur etdi 1865 ci ilde Simalin Cenub uzerindeki qelebesinden sonra evlerine qayidan vetendaslar gorduler ki onlar ucun hec bir is yoxdur Qayidanlar arasinda Simal Ittifaqinin terefdarlari olan 200 mine yaxin kecmis qullar da vardi Demobilizasiyaya ugramis bir cox herbciler hem aglar hem de qaralar kovboy isine duzeldiler Onlara simal serqden oz varli ailelerini macera axtarisiyla terk etmis onlarla genc de qosuldu Lakin kovboylarin isi romantik deyildi Onlarin heyati daha cox agir cirkin ve rengsiz idi Kovboylarin 20 il suren erasinda 1866 1886 Qirmizi Skot Carligi yaradilmisdi Sakit okean sahillerinde meskunlasmamisdan evvel Amerikanin qerbi Boyuk Duzenlikler sayilirdi Zaman kecdikce kohne qerbin statlari olan Kanzas ve Nebraska da Ittifaqa girdiler muvafiq olaraq 1861 ve 1867 Kovboylarin ilk veteni olan Texas uzun muddet Meksika ile Birlesmis Statlar arasinda munaqiseye sebeb olmusdu 19 cu esrde minlerle amerikalinin Texasa kocmesi onlarla Meksika hokumeti arasinda olan munaqisenin daha da qizismasina sebeb oldu 1835 ci ilde Meksikali general Santa Anna 7 minlik qosunla Texasa daxil oldu Onlarin qarsisina cemi 220 neferden ibaret olan Alamo herbi qarnizonu cixdi Onlarin hamisi mehv edildi lakin onlarin gosterdiyi cesurluq texaslilari Santa Annaya qarsi qalxmaga tekan verdi Meksikalilar tezlikle meglub edildi 1836 ci ilde Texas musteqillik elde etdi 8 il sonra ise Ittifaqa daxil oldu Kovboylarin heyat terziKovboylar filmlerde gosterildiyi kimi iri ve guclu atlarda deyil adeten kicik olculu ponilerde gezirdiler Onlar nadir hallarda gun erzinde yalniz bir atla gezirdiler 1800 cu ilde duzenliklerde 2 milyondan cox vehsi at yasayirdi Onlara mustanq ve ya bronko deyirdiler Bu atlari ehillesdirmek mumkun olduqda bu atlarla cox yaxsi davranirdilar Bu mustanqlardan cox yaxsi komekci cixirdi Kovboylarin geyimi rahat olsa da nasi idi Yolda kovboy cemi bir koynek ve bir cut salvarla kecinirdi Geriye qayidanda yararsiz hala dusmus geyimini atir ve yenisini alirdi Imkanli kovboylar yanlarinda revolverden elave vincester de gezdirirdiler Onun cekisi 7 fut 3 kq idi Deqiqliyi ise 650 fut 200 m idi Kovboylarin en cox nifret etdiyi sexsler qitenin yerli sakinleri olan hindular idi Agderili insanlarin bu erazilerde meskunlasmasina en cox hiddetlenen ise hindularin Siu tayfasi idi 1874 cu ilde siu hindularinin meskunlasdigi Dakotada qizil tapildiqdan sonra veziyyet daha da gerginlesdi Minlerle amerikalinin bu erazilere daxil olmasi hindulari daha da hiddetlendirdi Siular amerikalilarin dusergelerine hucum ederek onlari dagidirdilar Heyecani yatirmaq ucun ora polkovnik Corc Armstronq Kaster gonderildi 1876 ci il iyunun 5 de Kasterin 215 neferlik destesi hindularin telesine dusdu Butun esgerleri mehv etmek bir saatdan da az vaxta basa geldi Muasir kovboylarAmerika kovboylari dunyada olan butun kovboylarin kicik bir hissesini teskil edir Cenubi Amerika qaucolari Argentina ve Uruqvayda yayiliblar Amerika kovboylari ise meksikali vakuerolardan toreyibler Meksikali kovboylar ise carroslar adlanirlar 1965 ci ilde Okloxama sitide kovboylarin Milli Sarayi acilir Kovboylar ona gore bele meshurlasiblar ki onlar at capmaq uzre ustaliqda hamini qabaqlayiblar ve hem de ona gore ki onlarin heyat obrazi yuzlerle roman ve kinofilmlerde isiqlandirilib