Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uzunbığlı qumlaqçı (lat. Romanogobio ciscaucasicus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin çəkilər fəsiləsinin qumlaqçı cinsinə aid heyvan növü. Azsaylı, yerli (aborigen) növdür.
| Uzunbığlı qumlaqçı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Uzunbığlı qumlaqçı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Xarakterik morfoloji əlamətləri
Bədəni nisbətən hündürdür. Boğazında 8-10 ədəd dağınıq yerləşən tünd ləkələr olur. Bığları uzundur və bədən uzunluğunun orta hesabla 10%-ni, başın uzunluğunun 50%-ni təşkil edir. Xarici görünüşünə görə Kür qumlaqçısına oxşayır, lakin ondan başının qısa olması ilə fərqlənir. Azərbaycan sularında yaşayan fərdlərinin uzunluğu 13.7 sm-ə qədər olur.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Şirin su balığı olub, dibi qumlu, daşlı, axar sularda yaşayır. Ömrün uzunluğu orta hesabla 2-3 il olur. Əksər fərdləri 2 yaşında, tək-tək fərdləri isə 1 yaşında cinsi yetkinliyə çatır. Fərdi inkişaf forması kürü şəklində olur. Həyat sikli kürü-sürfə-körpə-yetkin fərd şəklində olur.
Yayılması
Azərbaycanda bir növü (Romanogobio ciscaucasicus) yayılmışdır. Yarımnövləri yoxdur. Azərbaycanın Şimal-Şərq hissəsindən axan çaylarda (Ağçay, Qaraçay, Vəlvələçay, Vələmirçay, Xurayçay, Telçay və s.) yayılmışdır.
Sayı və limit faktorları
Su hövzələrinin çirklənməsi, çay yataqlarının qazılması, təbii kürüləmə yerlərinin sıradan çıxması və digər antropogen faktorlar.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
Çoxalma kürüləmə yolu ilə olur. Kürülərini hissə-hissə üç dəfəyə tökür. Kürüləməsi iyunun ortalarından başlayır avqustun sonlarına qədər davam edir. Reproduktivliyin forması kürü şəklində olur. Kürüsünü üç dəfəyə 1.3 minlə 8.8 min ədəd arasında olmaqla tökür. Reproduktivliyin periodu ildə bir dəfə. Generasiyaların sayı ömrün orta uzunluğundan asılı olaraq 1-2 dəfə olur.
Rasionu
Su cücülərinin sürfələri, xironomid sürfələri, su bitkiləri və detritlə qidalanır.
İnsan həyatına təsiri
Vətəgə və təsərrüfat əhəmiyyəti yoxdur. Vətəgə əhəmiyyətli balıqların qida şəriki olmaqla və digər balıqların kürülərini yeməklə müəyyən qədər ziyan verir.
Qəbul edilmiş və qəbul edilməsi vacib olan mühafizə tədbirləri
Balıqçılıq haqqında qanun qəbul edilmişdir. Su hövzələrinin çirkləndirilməsinin, çay yataqlarının qazılmasının, dəyişdirilməsinin qarşısı alınmalıdır. Azsaylı olduğundan qorunma tədbirləri həyata keçirilməlidir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2005.
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar. III cild. Bakı: Elm, 2004, s.620
- Mustafayev N.C. Azərbaycanın daxili su hövzələrində yaşayan balıqların bioekoloji xüsusiyyətləri və vətəgə balıqlarının ehtiyatlarının müasir vəziyyəti // Zoologiya İnstitutunun əsərləri, 33-cü cild, № 1. Bakı, 2015, s. 103-124.
- Казанчеев Е.Н. Рыбы Каспийского моря. М.: Легкая и пищевая промышленность, 1981, 168 с.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uzunbigli qumlaqci lat Romanogobio ciscaucasicus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin cekikimiler destesinin cekiler fesilesinin qumlaqci cinsine aid heyvan novu Azsayli yerli aborigen novdur Uzunbigli qumlaqciElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CekilerYarimfesile Cins QumlaqciNov Uzunbigli qumlaqciBeynelxalq elmi adiRomanogobio ciscaucasicus Lev Berq 1932Seklin VikiAnbarda axtarisiITIS 689980NCBI 516016EOL 215178Xarakterik morfoloji elametleriBedeni nisbeten hundurdur Bogazinda 8 10 eded daginiq yerlesen tund lekeler olur Biglari uzundur ve beden uzunlugunun orta hesabla 10 ni basin uzunlugunun 50 ni teskil edir Xarici gorunusune gore Kur qumlaqcisina oxsayir lakin ondan basinin qisa olmasi ile ferqlenir Azerbaycan sularinda yasayan ferdlerinin uzunlugu 13 7 sm e qeder olur Yasayis yeri ve heyat terziSirin su baligi olub dibi qumlu dasli axar sularda yasayir Omrun uzunlugu orta hesabla 2 3 il olur Ekser ferdleri 2 yasinda tek tek ferdleri ise 1 yasinda cinsi yetkinliye catir Ferdi inkisaf formasi kuru seklinde olur Heyat sikli kuru surfe korpe yetkin ferd seklinde olur YayilmasiAzerbaycanda bir novu Romanogobio ciscaucasicus yayilmisdir Yarimnovleri yoxdur Azerbaycanin Simal Serq hissesinden axan caylarda Agcay Qaracay Velvelecay Velemircay Xuraycay Telcay ve s yayilmisdir Sayi ve limit faktorlariSu hovzelerinin cirklenmesi cay yataqlarinin qazilmasi tebii kuruleme yerlerinin siradan cixmasi ve diger antropogen faktorlar Cinsi statusu ve coxalma xususiyyetleriCoxalma kuruleme yolu ile olur Kurulerini hisse hisse uc defeye tokur Kurulemesi iyunun ortalarindan baslayir avqustun sonlarina qeder davam edir Reproduktivliyin formasi kuru seklinde olur Kurusunu uc defeye 1 3 minle 8 8 min eded arasinda olmaqla tokur Reproduktivliyin periodu ilde bir defe Generasiyalarin sayi omrun orta uzunlugundan asili olaraq 1 2 defe olur RasionuSu cuculerinin surfeleri xironomid surfeleri su bitkileri ve detritle qidalanir Insan heyatina tesiriVetege ve teserrufat ehemiyyeti yoxdur Vetege ehemiyyetli baliqlarin qida seriki olmaqla ve diger baliqlarin kurulerini yemekle mueyyen qeder ziyan verir Qebul edilmis ve qebul edilmesi vacib olan muhafize tedbirleriBaliqciliq haqqinda qanun qebul edilmisdir Su hovzelerinin cirklendirilmesinin cay yataqlarinin qazilmasinin deyisdirilmesinin qarsisi alinmalidir Azsayli oldugundan qorunma tedbirleri heyata kecirilmelidir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2005 Azerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 620 Mustafayev N C Azerbaycanin daxili su hovzelerinde yasayan baliqlarin bioekoloji xususiyyetleri ve vetege baliqlarinin ehtiyatlarinin muasir veziyyeti Zoologiya Institutunun eserleri 33 cu cild 1 Baki 2015 s 103 124 Kazancheev E N Ryby Kaspijskogo morya M Legkaya i pishevaya promyshlennost 1981 168 s Hemcinin bax