Konstantin Antonoviç Petrjak (rus. Константин Антонович Пе́тржак; 4 sentyabr 1907, Lukuv – 10 oktyabr 1998, Sankt-Peterburq) — SSRİ nüvə fiziki, fizika elmləri doktoru, professor, sovet eksperimental nüvə fizikasının banilərindən biri, sovet atom layihəsinin əsas yaradıcılarından biri.
Konstantin Petrjak | |
---|---|
Doğum tarixi | 4 sentyabr 1907 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 10 oktyabr 1998 (91 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Elm sahələri | Nüvə fizikası |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı |
|
Təhsili | |
Elmi rəhbəri | İqor Kurçatov |
Mükafatları | |
1940-cı ildə A.F.İoffe adına REA-nın Fizika-Texniki İnstitutunda Georgi Flerov ilə birlikdə radioaktiv çevrilmələrin yeni növünü - uran nüvələrinin kortəbii parçalanmasını kəşf edib. K.A.Petrjakın əsərləri elmi nüvə fizikasının inkişafına və nüvədaxili enerjinin praktiki inkişafına bilavasitə təsir göstərən bir sıra görkəmli nailiyyətlərlə zənginləşib.
Həyatı
4 sentyabr 1907-ci ildə Lukov qraflığında (indiki Lukov şəhəri, Lublin Voyevodalığı, Polşa) anadan olub. Milliyyətcə polyakdır. Kostya 12 yaşında olanda Malovişerski şüşə zavodunun mənzərəli emalatxanasında işə düzəlib. Orada o, şüşə və çini üzərində rəssamlığın bütün tərəflərini öyrənib. 1928-ci ildə fabrik komitəsinin tövsiyəsinə uyğun fəhlə fakültəsinə daxil olub. 1931-ci ilin yazında Leninqrad Dövlət Universitetinin radiologiya qrupunda təhsil almağa başlayıb.
Konstantin Petrjakın diplom işinin elmi rəhbəri İqor Kurçatov onun tədqiqat mövzusunu belə tərtib etmişdi: impulslu ionlaşma kamerasının və müvafiq avadanlıqların istehsalını əhatə edən 230Th izotopunun çürümə sabitini təyin etmək. Konstantin Petrjak orijinal konstruksiya təklif etdi: radiusu toriumun buraxdığı α-hissəciklərin yol uzunluğu ilə üst-üstə düşən sferik kamera. Əsər Gənc Alimlərin Ümumittifaq Müsabiqəsində fərqləndi və onun müəllifi 1936-cı ildə A.A.Jdanov adına Leninqrad Dövlət Universitetinin fizika fakültəsini bitirərək ilk dəfə ştata alındı. 1936-cı ilin dekabrında isə Petrjak SSRİ Elmlər Akademiyasının V.G.Xlopin adına institutunun aspiranturasına qəbul edildi.
1938-ci ilin dekabrında O.Han və F.Ştrassmann tərəfindən yavaş neytronlarla şüalanma zamanı uran nüvələrinin parçalanması fenomeni aşkar edildikdən sonra İ.V.Kurçatov Petrjaka və onun digər aspirantlarından Georgi Flerova uranın nüvə olub-olmadığını və sürətli neytronların təsiri altında parlanmağı araşdırmağı tapşırmışdı. Petrzhak və Flerov parçalanma hadisələrini qeyd etmək üçün çox həssas ionlaşma kamerası qurdular və 1940-cı ilin əvvəlində təcrübələrə başladılar. Tezliklə onlar aşkar etdilər ki, kamera neytron mənbəyi çıxarıldıqdan sonra da parçalanmanı qeyd etməyə davam edir. Uran nüvələrinin spontan parçalanması onları neytronlarla bombalamadan baş verir. 14 iyun 1940-cı il tarixli 33 nömrəli prioritetlə SSRİ-nin Kəşflərin Dövlət Reyestrinə daxil edilmiş elmi kəşf belə edildi. Kurçatov kəşf haqqında dərhal Amerika Birləşmiş Ştatlarının "Physical Review" elmi jurnalına adını müəlliflər sırasına daxil etmədən qısa teleqraf mesajı göndərdi. Flerov və Petrjak onun adını da daxil etməyi təklif etdilər. Çünki eksperimental konstruksiyanı təklif edən Kurçatov idi və nəticələrin təhlilində iştirak etmişdi. Lakin İqor Kurçatov bu təklifi qəbul etmədi. Cəmi 90 sözdən ibarət mesaj jurnalın 1 iyul tarixli sayında dərc edildi.
Böyük Vətən müharibəsinin başlaması ilə K.A.Petrzhak 22 iyun 1941-ci ildə orduya çağırıldı. Lakin 1942-ci il martın 20-də leytenant Petrjak tərxis olunaraq Kazana göndərilir və orada öz ixtisası üzrə işləmək üçün SSRİ Elmlər Akademiyasının sərəncamına daxil olur. 11 noyabr 1942-ci ildə K.Petrjak namizədlik dissertasiyasını müdafiə etdi. Həmin vaxt cəbhədən qayıdan Kurçatov Petrjakı sovet atom layihəsi üzərində işləməyə dəvət etdi. Ona neytron mənbələrinin məhsuldarlığını ölçmək üçün effektiv metod hazırlamağı təklif etdi. Nəticədə sonradan onu müşayiət edən hissəciklər metodu adlanan üsul yaradıldı. Yaranmaqda olan sovet nüvə sənayesi üçün çox vacib olduğu ortaya çıxan bu tədqiqatın materialları Petrjakın 31 dekabr 1948-ci ildə müdafiə etdiyi doktorluq dissertasiyasının əsasını təşkil etdi.
1947-ci ilin sonunda K.A.Petrjak 1986-cı ilə qədər rəhbərlik etdiyi Radium İnstitutunda neytron fizikası və parçalanma fizikası laboratoriyasını yaratdı və 1961-ci ildə Lensoviet LTI-də nüvə enerjisinin problem laboratoriyasını təşkil etdi.
K.A.Petrjak 10 oktyabr 1998-ci ildə vəfat etdi. O, Sankt-Peterburqda Serafimovski qəbiristanlığında dəfn edilib.
Elmi və pedaqoji fəaliyyət
K.A.Petrjakın nüvə fizikası sahəsində gördüyü işlər fizika elminin inkişafına və nüvədaxili enerjinin praktiki inkişafına bilavasitə təsir göstərmiş bir sıra görkəmli nailiyyətlərlə elmi zənginləşdirmişdir.
Atom elminin və texnologiyasının formalaşması dövründə Konstantin Petjak öz işləri ilə atom enerjisinin mənimsənilməsinə və Sovet İttifaqının müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsinə töhfə verən alimlərdən biri idi. Xüsusilə, K.A.Petrjak mühüm praktiki problemi uğurla həll etdi. O, şüalanmış uranın emalının texnoloji məhsullarında plutonium və əlaqəli radioaktiv elementlərin tərkibinin dəqiq müəyyən edilməsini kəşf edib.
K.A.Petrjakın pedaqoji qabiliyyəti və təşkilatçılıq istedadı 1949-cu ildə yaratdığı və 35 ilə yaxın işlədiyi, 25 il ona rəhbərlik etdiyi Leninqrad Texnologiya İnstitutu nüvə fizikası kafedrasında özünü tam şəkildə büruzə verdi. Nüvə fizikasısı kafedrası o vaxtkı gənc nüvə sənayesi üçün mühəndis kadrları hazırlayan yeni yaradılmış Fizika və Kimya fakültəsinin üç şöbəsindən biri idi. Onun xüsusi rolu ondan ibarət idi ki, o, nüvə fizikası, radioaktivlik, ionlaşdırıcı şüalanmanın maddə ilə qarşılıqlı əlaqəsi və nüvə elektronikası sahəsində kimya universitetinin daxilində biliklərin verilməsini nəzərdə tuturdu. Fakültənin digər kafedralarında, müəyyən dərəcədə institutun digər fakültələrində də elmi-tədris işinin səviyyəsinə və mədəniyyətinə kafedranın böyük təsiri olub. Mühəndislik fizikası və kimya fakültəsinin yüzlərlə məzunu Petrjakın məktəbindən keçib.
1952-1953-cü illərdə Leninqrad Texnologiya İnstitutunda 15 MeV-lik betatron quraşdırılıb istifadəyə verildikdən sonra K.A.Petrjak və onun rəhbərlik etdiyi şöbənin işçiləri uran-238 və torium-232 fotofissiya məhsullarının məhsuldarlığını ölçmək üçün bir sıra işlər apardılar. Torium-232, uran-235, uran-238, plutonium-239-un fotoparçalanması nəticəsində yaranan gecikmiş neytronları öyrənmək sahəsində naliyyətlər əldə etdilər. Bu işlərin nəticələri nüvə məlumatlarının arayış kitablarına daxil edildi və bu nüvələrin fotoparçalanmasının xüsusiyyətləri kimi xidmət etməyə davam etdi.
1960-cı illərin sonundan 1990-cı illərin əvvəllərinə qədər K.A.Petrjak və onun əməkdaşları sabit enerji ilə neytronların parçalanma kəsiklərinin və kalifornium-252 parçalanma neytronlarının ən mühüm nüvələrinin parçalanma spektrinin dəqiq mütləq ölçülməsinin böyük bir dövrünü həyata keçirdilər. Onlar nüvə dövrü, eləcə də kalifornium-252-nin kortəbii parçalanması aktı üzrə neytronların orta sayının ölçülməsini müəyyən etdilər. 1995-ci ildə işlənmiş nüvə yanacağının transformasiyası konsepsiyasının inkişafı çərçivəsində kiçik aktinidlərin sürətli parçalanma neytronlarının spektrlərinin dəqiq ölçülməsinə başlanıldı. Petrjak bu sahədə ilk layihələrin hazırlanmasında iştirak etmiş, sonra isə həyatının son günlərinə qədər onların həyata keçirilməsində məsləhətçi kimi iştirak etmişdir.
Konstantin Petrzhak bir neçə onlarla elmlər namizədi və doktoru yetişdirib. Hazırda Petrjakın fəaliyyətinin elmi nəticələri müəlliflik şəhadətnamələri ilə qorunan 300-dən çox nəşrdə təqdim olunur.
Maraq sahəsi
Konstantin Petrjak rəssamlıq sahəsində qeyri-adi qabiliyyətlərə malik idi. Gəncliyində o, çini fabriklərinin birində çini boyası çəkmişdi. Sonralar o, Kareliya mənzərələri və həmkarlarının - Vitali Xlopin, İosif Starik, İqor Kurçatovun portretləri də daxil olmaqla bir çox rəsm əsəri yaradıb. Əsərlərinin bir hissəsi “V.İ. Xlopin adına Radiasiya İnstitutunun muzeyində qorunur".
Rəssamlıqla yanaşı, Petrjak skripka və gitarada ifa etməyi bacarırdı. O, həm həvəskar tamaşalarda, həm də iş yoldaşları və dostlarının əhatəsində tez-tez musiqilər ifa edirdi.
Əsərləri
- Flerov G. N., Petrzhak K. A. . Spontaneous Fission of Uranium // en:Physical Review, 1940, 58 (1). — P. 89—92. — DOI:10.1103/PhysRev.58.89.2. (Received 14 June 1940; Published 1 July 1940)
- Петржак К. А., Флёров Г. Н. . Спонтанное деление урана // ru:Журнал экспериментальной и теоретической физики . 10, вып. 9-10. 1940. 1013—1017.
- Петржак К. А., Флёров Г. Н. . Спонтанное деление урана (PDF) // ru:Успехи физических наук . 25, вып. 2. 1941. 147—169.
- 50 лет современной ядерной физики. Петржак К.А., Флёров Г.Н. Спонтанное деление тяжелых ядер.- 1982-с.105. М.:Энергоатомиздат
İstinadlar
- Храмов Ю. А. . Физики: Биографический справочник. 2-е изд. М.: . 1983. — С. 378.
- Савельев И. В. . Курс физики. Т. 3. М.: Наука. 1989. ISBN . — С. 253.
- Драпчинский Л. В. "К 100-летию со дня рождения К. А. Петржака". // Сайт «Семейные истории на фоне эпохи». 2016-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-27.
- Гринберг А. П., Френкель В. Я. . Игорь Васильевич Курчатов в Физико-техническом институте (1925—1943). История науки и техники. Л.: Наука. Отв. ред. В. М. Тучкевич. 1984. — С. 101—103.
- Флёров Г. Н. . Всему мы можем поучиться у Курчатова // Воспоминания об Игоре Васильевиче Курчатове. Учёные СССР. Очерки, воспоминания, материалы. М.: Наука. Отв. ред. А. П. Александров. 1988. ISBN . — С. 57—77.
- "Флёров, Петржак — Научное открытие № 33 «Спонтанное деление ядер урана»". // Сайт «Научные открытия России». 2012-01-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-27.
- "Obituary: Konstantin Antonovich Petrzhak (04.07.1907 — 10.10.1998)". // Website «High Energy and Nuclear Physics in Russia». 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-27.
- "История кафедры радиационной технологии". // Сайт кафедры радиационной технологии СПбГТИ (ТУ). 2016-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-27.
- Шашуков Е. А. "Талантливы во всём". // Сайт Информационного агентства «ПРоАтом». 2006-08-24. 2016-08-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Konstantin Antonovic Petrjak rus Konstantin Antonovich Pe trzhak 4 sentyabr 1907 Lukuv 10 oktyabr 1998 Sankt Peterburq SSRI nuve fiziki fizika elmleri doktoru professor sovet eksperimental nuve fizikasinin banilerinden biri sovet atom layihesinin esas yaradicilarindan biri Konstantin PetrjakDogum tarixi 4 sentyabr 1907 1907 09 04 Dogum yeri LukuvVefat tarixi 10 oktyabr 1998 1998 10 10 91 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq RusiyaDefn yeri Serafimovskoye qebiristanligi d Elm saheleri Nuve fizikasiElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professor d Tehsili Sankt Peterburq Dovlet UniversitetiElmi rehberi Iqor KurcatovMukafatlari 1940 ci ilde A F Ioffe adina REA nin Fizika Texniki Institutunda Georgi Flerov ile birlikde radioaktiv cevrilmelerin yeni novunu uran nuvelerinin kortebii parcalanmasini kesf edib K A Petrjakin eserleri elmi nuve fizikasinin inkisafina ve nuvedaxili enerjinin praktiki inkisafina bilavasite tesir gosteren bir sira gorkemli nailiyyetlerle zenginlesib Heyati4 sentyabr 1907 ci ilde Lukov qrafliginda indiki Lukov seheri Lublin Voyevodaligi Polsa anadan olub Milliyyetce polyakdir Kostya 12 yasinda olanda Maloviserski suse zavodunun menzereli emalatxanasinda ise duzelib Orada o suse ve cini uzerinde ressamligin butun tereflerini oyrenib 1928 ci ilde fabrik komitesinin tovsiyesine uygun fehle fakultesine daxil olub 1931 ci ilin yazinda Leninqrad Dovlet Universitetinin radiologiya qrupunda tehsil almaga baslayib Konstantin Petrjakin diplom isinin elmi rehberi Iqor Kurcatov onun tedqiqat movzusunu bele tertib etmisdi impulslu ionlasma kamerasinin ve muvafiq avadanliqlarin istehsalini ehate eden 230Th izotopunun curume sabitini teyin etmek Konstantin Petrjak orijinal konstruksiya teklif etdi radiusu toriumun buraxdigi a hisseciklerin yol uzunlugu ile ust uste dusen sferik kamera Eser Genc Alimlerin Umumittifaq Musabiqesinde ferqlendi ve onun muellifi 1936 ci ilde A A Jdanov adina Leninqrad Dovlet Universitetinin fizika fakultesini bitirerek ilk defe stata alindi 1936 ci ilin dekabrinda ise Petrjak SSRI Elmler Akademiyasinin V G Xlopin adina institutunun aspiranturasina qebul edildi 1938 ci ilin dekabrinda O Han ve F Strassmann terefinden yavas neytronlarla sualanma zamani uran nuvelerinin parcalanmasi fenomeni askar edildikden sonra I V Kurcatov Petrjaka ve onun diger aspirantlarindan Georgi Flerova uranin nuve olub olmadigini ve suretli neytronlarin tesiri altinda parlanmagi arasdirmagi tapsirmisdi Petrzhak ve Flerov parcalanma hadiselerini qeyd etmek ucun cox hessas ionlasma kamerasi qurdular ve 1940 ci ilin evvelinde tecrubelere basladilar Tezlikle onlar askar etdiler ki kamera neytron menbeyi cixarildiqdan sonra da parcalanmani qeyd etmeye davam edir Uran nuvelerinin spontan parcalanmasi onlari neytronlarla bombalamadan bas verir 14 iyun 1940 ci il tarixli 33 nomreli prioritetle SSRI nin Kesflerin Dovlet Reyestrine daxil edilmis elmi kesf bele edildi Kurcatov kesf haqqinda derhal Amerika Birlesmis Statlarinin Physical Review elmi jurnalina adini muellifler sirasina daxil etmeden qisa teleqraf mesaji gonderdi Flerov ve Petrjak onun adini da daxil etmeyi teklif etdiler Cunki eksperimental konstruksiyani teklif eden Kurcatov idi ve neticelerin tehlilinde istirak etmisdi Lakin Iqor Kurcatov bu teklifi qebul etmedi Cemi 90 sozden ibaret mesaj jurnalin 1 iyul tarixli sayinda derc edildi Boyuk Veten muharibesinin baslamasi ile K A Petrzhak 22 iyun 1941 ci ilde orduya cagirildi Lakin 1942 ci il martin 20 de leytenant Petrjak terxis olunaraq Kazana gonderilir ve orada oz ixtisasi uzre islemek ucun SSRI Elmler Akademiyasinin serencamina daxil olur 11 noyabr 1942 ci ilde K Petrjak namizedlik dissertasiyasini mudafie etdi Hemin vaxt cebheden qayidan Kurcatov Petrjaki sovet atom layihesi uzerinde islemeye devet etdi Ona neytron menbelerinin mehsuldarligini olcmek ucun effektiv metod hazirlamagi teklif etdi Neticede sonradan onu musayiet eden hissecikler metodu adlanan usul yaradildi Yaranmaqda olan sovet nuve senayesi ucun cox vacib oldugu ortaya cixan bu tedqiqatin materiallari Petrjakin 31 dekabr 1948 ci ilde mudafie etdiyi doktorluq dissertasiyasinin esasini teskil etdi 1947 ci ilin sonunda K A Petrjak 1986 ci ile qeder rehberlik etdiyi Radium Institutunda neytron fizikasi ve parcalanma fizikasi laboratoriyasini yaratdi ve 1961 ci ilde Lensoviet LTI de nuve enerjisinin problem laboratoriyasini teskil etdi K A Petrjak 10 oktyabr 1998 ci ilde vefat etdi O Sankt Peterburqda Serafimovski qebiristanliginda defn edilib Elmi ve pedaqoji fealiyyetK A Petrjakin nuve fizikasi sahesinde gorduyu isler fizika elminin inkisafina ve nuvedaxili enerjinin praktiki inkisafina bilavasite tesir gostermis bir sira gorkemli nailiyyetlerle elmi zenginlesdirmisdir Atom elminin ve texnologiyasinin formalasmasi dovrunde Konstantin Petjak oz isleri ile atom enerjisinin menimsenilmesine ve Sovet Ittifaqinin mudafie qabiliyyetinin guclendirilmesine tohfe veren alimlerden biri idi Xususile K A Petrjak muhum praktiki problemi ugurla hell etdi O sualanmis uranin emalinin texnoloji mehsullarinda plutonium ve elaqeli radioaktiv elementlerin terkibinin deqiq mueyyen edilmesini kesf edib K A Petrjakin pedaqoji qabiliyyeti ve teskilatciliq istedadi 1949 cu ilde yaratdigi ve 35 ile yaxin islediyi 25 il ona rehberlik etdiyi Leninqrad Texnologiya Institutu nuve fizikasi kafedrasinda ozunu tam sekilde buruze verdi Nuve fizikasisi kafedrasi o vaxtki genc nuve senayesi ucun muhendis kadrlari hazirlayan yeni yaradilmis Fizika ve Kimya fakultesinin uc sobesinden biri idi Onun xususi rolu ondan ibaret idi ki o nuve fizikasi radioaktivlik ionlasdirici sualanmanin madde ile qarsiliqli elaqesi ve nuve elektronikasi sahesinde kimya universitetinin daxilinde biliklerin verilmesini nezerde tuturdu Fakultenin diger kafedralarinda mueyyen derecede institutun diger fakultelerinde de elmi tedris isinin seviyyesine ve medeniyyetine kafedranin boyuk tesiri olub Muhendislik fizikasi ve kimya fakultesinin yuzlerle mezunu Petrjakin mektebinden kecib 1952 1953 cu illerde Leninqrad Texnologiya Institutunda 15 MeV lik betatron qurasdirilib istifadeye verildikden sonra K A Petrjak ve onun rehberlik etdiyi sobenin iscileri uran 238 ve torium 232 fotofissiya mehsullarinin mehsuldarligini olcmek ucun bir sira isler apardilar Torium 232 uran 235 uran 238 plutonium 239 un fotoparcalanmasi neticesinde yaranan gecikmis neytronlari oyrenmek sahesinde naliyyetler elde etdiler Bu islerin neticeleri nuve melumatlarinin arayis kitablarina daxil edildi ve bu nuvelerin fotoparcalanmasinin xususiyyetleri kimi xidmet etmeye davam etdi 1960 ci illerin sonundan 1990 ci illerin evvellerine qeder K A Petrjak ve onun emekdaslari sabit enerji ile neytronlarin parcalanma kesiklerinin ve kalifornium 252 parcalanma neytronlarinin en muhum nuvelerinin parcalanma spektrinin deqiq mutleq olculmesinin boyuk bir dovrunu heyata kecirdiler Onlar nuve dovru elece de kalifornium 252 nin kortebii parcalanmasi akti uzre neytronlarin orta sayinin olculmesini mueyyen etdiler 1995 ci ilde islenmis nuve yanacaginin transformasiyasi konsepsiyasinin inkisafi cercivesinde kicik aktinidlerin suretli parcalanma neytronlarinin spektrlerinin deqiq olculmesine baslanildi Petrjak bu sahede ilk layihelerin hazirlanmasinda istirak etmis sonra ise heyatinin son gunlerine qeder onlarin heyata kecirilmesinde meslehetci kimi istirak etmisdir Konstantin Petrzhak bir nece onlarla elmler namizedi ve doktoru yetisdirib Hazirda Petrjakin fealiyyetinin elmi neticeleri muelliflik sehadetnameleri ile qorunan 300 den cox nesrde teqdim olunur Maraq sahesiKonstantin Petrjak ressamliq sahesinde qeyri adi qabiliyyetlere malik idi Gencliyinde o cini fabriklerinin birinde cini boyasi cekmisdi Sonralar o Kareliya menzereleri ve hemkarlarinin Vitali Xlopin Iosif Starik Iqor Kurcatovun portretleri de daxil olmaqla bir cox resm eseri yaradib Eserlerinin bir hissesi V I Xlopin adina Radiasiya Institutunun muzeyinde qorunur Ressamliqla yanasi Petrjak skripka ve gitarada ifa etmeyi bacarirdi O hem heveskar tamasalarda hem de is yoldaslari ve dostlarinin ehatesinde tez tez musiqiler ifa edirdi EserleriFlerov G N Petrzhak K A Spontaneous Fission of Uranium en Physical Review 1940 58 1 P 89 92 DOI 10 1103 PhysRev 58 89 2 Received 14 June 1940 Published 1 July 1940 Petrzhak K A Flyorov G N Spontannoe delenie urana ru Zhurnal eksperimentalnoj i teoreticheskoj fiziki 10 vyp 9 10 1940 1013 1017 Petrzhak K A Flyorov G N Spontannoe delenie urana PDF ru Uspehi fizicheskih nauk 25 vyp 2 1941 147 169 50 let sovremennoj yadernoj fiziki Petrzhak K A Flyorov G N Spontannoe delenie tyazhelyh yader 1982 s 105 M EnergoatomizdatIstinadlarHramov Yu A Fiziki Biograficheskij spravochnik 2 e izd M 1983 S 378 Savelev I V Kurs fiziki T 3 M Nauka 1989 ISBN 5 02 014432 0 S 253 Drapchinskij L V K 100 letiyu so dnya rozhdeniya K A Petrzhaka Sajt Semejnye istorii na fone epohi 2016 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2016 07 27 Grinberg A P Frenkel V Ya Igor Vasilevich Kurchatov v Fiziko tehnicheskom institute 1925 1943 Istoriya nauki i tehniki L Nauka Otv red V M Tuchkevich 1984 S 101 103 Flyorov G N Vsemu my mozhem pouchitsya u Kurchatova Vospominaniya ob Igore Vasileviche Kurchatove Uchyonye SSSR Ocherki vospominaniya materialy M Nauka Otv red A P Aleksandrov 1988 ISBN 5 02 000047 7 S 57 77 Flyorov Petrzhak Nauchnoe otkrytie 33 Spontannoe delenie yader urana Sajt Nauchnye otkrytiya Rossii 2012 01 25 tarixinde Istifade tarixi 2016 07 27 Obituary Konstantin Antonovich Petrzhak 04 07 1907 10 10 1998 Website High Energy and Nuclear Physics in Russia 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2016 07 27 Istoriya kafedry radiacionnoj tehnologii Sajt kafedry radiacionnoj tehnologii SPbGTI TU 2016 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2016 07 27 Shashukov E A Talantlivy vo vsyom Sajt Informacionnogo agentstva PRoAtom 2006 08 24 2016 08 27 tarixinde Istifade tarixi 2016 07 27