Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Solomonoviç Roinaşvili (gürc. იაკობ სიმონის ძე გოგებაშვილი;1846[…], Duşeti və ya Qafqaz – 11 may 1898[…], Tiflis) — gürcü əsilli ilk peşəkar fotoqraf, etnoqraf və kolleksiyaçı olub. Özündən sonra XIX əsrin ikinci yarısında Gürcüstanda və Qafqazda görkəmli müasirləri, memarlığı və gündəlik həyatı əks etdirən geniş bir fotoşəkil mirası qoyub getmişdır.
| Aleksandr Solomonoviç Roinaşvili | |
|---|---|
| gürc. იაკობ სიმონის ძე გოგებაშვილი | |
 Aleksandr Solomonoviç Roinaşvili 1880-cı ildə çəkilmiş şəkili | |
| Doğum tarixi | 1846[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 11 may 1898[…] |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Milliyyəti | gürcü |
| Fəaliyyəti | Fotoqraf |
| Fəaliyyət illəri | 1861–1890 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Aleksandr Roinaşvili 1846-cı ildə Duşetidə sənətkar ailəsində anadan olub. Erkən yaşlarında atasız qalmışdır. Ailəni toxuma işlərindən əldə etdiyi gəlirlə təmin edən anasının nəzarəti altında böyüyüb. 14 yaşında bir neçə məktəbi və iş yerini dəyişərək F.Xlamovun Tiflis emalatxanasında fotoqrafiya və ikon rəssamlığı ilə məşğul olan bir qohumu tərəfindən işə götürüldü. Aleksandr fotoqrafiyanı çox sevirdi və qısa müddətdə ustanın əsas köməkçisi olur.
Təxminən beş illik əməkdaşlıqdan sonra, Xlamov tələbəsinə və köməkçisinə öz işinə başlamaq üçün bir sıra foto avadanlıqlar hədiyyə etdi və 1860-cı illərin əvvəllərində Roinaşvili öz atelyesini "Sasuratxato" (gürc. სასურათხატო) adlandırdı və daha sonra daha iki studiya açdı: "Rembrandt" (gürc. რემბრანდტი) və "Tərəfdaşlıq" (gürc. ამხანაგობა). Fotoşəkillər və vinetkaların üzərində o vaxtkı adi qaydada soyadının yazılışını həm kiril, həm də latın əlifbası ilə "Roin" olaraq qısaltmışdır. "Sasuratxato" studiyası qısa müddətdə dövrün intellektual elitasının məşhur görüş yerinə çevrildi. Studiyalar, sahibinə Aleksandr Roinaşvilinin xeyriyyəçilik və ictimai ehtiyaclar üçün xərclədiyi yaxşı bir gəlir gətirdi..
Geniş kütlələrə və gələcək nəsillərə məlumat ötürmək üçün dəqiq və ucuz bir vasitə kimi fotoqrafiyanın potensialını yaxşı bilirdi. Əsərləri sayəsində İlya Çavçavadze, Akaki Sereteli, Yakob Qoqebaşvili, Vaja Pşavela, Aleksandr Kazbeqi və başqaları da daxil olmaqla demək olar ki, bütün məşhur müasirlərinin portretləri bizə gəlib çatmışdır. Bundan əlavə, Aleksandr Roinaşvili qədim memarlığın fotoşəkilləri çəkməklə, Qafqazın incəsənət və məişət əşyalarını toplamaqla məşğul idi, kolleksiyasından olan əşyaların və fotoşəkilinin sərgilənə biləcəyi bir muzey yaratmaq arzusunda idi. Aleksandr Roinaşvilinin əsərlərindən bəziləri:
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Aleksi Mesxişvili Hamlet rolunda
1870-ci illərin sonunda Aleksandr Roinaşvili ailə qurdu, amma evliliyi uğurlu alınmadı. Roinaşvilinin xeyriyyəçilik işi, xüsusilə Duşetidən olan kasıb həmkəndlilərinə köməyi onları sevməyən həyat yoldaşının müqaviməti ilə qarşılaşdı. 1880-ci ildə evlilik pozuldu və Roinaşvili Tiflisdən Telaviyə getdi. Bir il sonra 1889-cu ilə qədər yaşadığı Dağıstan, Temir-Xan-Şuraya köçdü. Oralarda müasirlərinin, yerli memarlığının və dağlı xalqlarının həyatına aid foto-şəkillər çəkdi. Onun İmam Şamilin oğulları ilə birlikdə çəkdiyi portret bu dövrə aiddir. Əntiq və məişət əşyaları toplamağa davam edən Roinaşvili, kolleksiyası o qədər əhəmiyyətli oldu ki, o, İmperator Arxeologiya Cəmiyyətinə qəbul edildi və 1887–1888-ci illərdə Həştərxan, Saratov, Samara, Sankt-Peterburq və Moskvada səyahət sərgisi təşkil edərək kolleksiyasını və fotoşəkillərini uğurla nümayiş etdirdi..
-
![image]()
İmam Şamil oğulları ilə -
![image]()
Hicabda Dağıstanlı qadınlar -
![image]()
Qaziqumuq aulu -
![image]()
Ananuri qalası -
![image]()
Tiflisin ümumi görünüşü
1889-cu ildə Roinaşvili Tiflisə qayıdıb və təmənnasız olaraq öyrətdiyi tələbələrlə əhatə olunaraq studiyalarında işə başladı. Gürcüstan milli muzeyinin planlarını hazırlamağa davam etdi və Gürcüstanda çox səyahət etdi, tarixi yerlərin və memarlıq abidələrinin şəkillərini çəkdi. Təəssüf ki, Roinaşvilinin planlarının qarşısını vaxtsız vəfatı aldı. 1898-ci ildə gözlənilmədən və qəfildən öz atelyesində, şagirdləri qarşısında vəfat etdi. Roinaşvili vəfat edəndə 52 yaşında idi.
Xatirəsi və irsi
Aleksandr Roinaşvili atelyelərini, arxivini və kolleksiyasını gürcülər arasında savadlılığın təşviqi cəmiyyətinə vəsiyyət etdi. Lakin Cəmiyyətin rəhbərliyi ilə emalatxanalar itkilərlə üzləşdi və 1905-ci ildə bağlandı. Fotoşəkillər və neqativlər toplusu satışa çıxarıldı. Arxivin dəyərini mükəmməl başa düşən və qorumaq üçün tədbirlər görən həmkarı Dmitri Yermakov Roinaşvilinin arxivini əldə etdi.
Müasir Gürcüstanda Aleksandr Roinaşvili irsi diqqətlə qorunur və öyrənilir, bir çox fotoşəkilləri Gürcüstan muzeylərində və arxivlərində tapmaq olar. Arxivin əsas hissəsi Gürcüstan Parlament Kitabxanasında saxlanılır və tarixi fotoşəkillərin nüsxələri kitabxanada mövcuddur. 2015-ci ilin dekabrında Tiflisdə əsərlərindən ibarət böyük bir sərgi nümayiş etdirilmışdır.
Aleksandr Roinaşvilinin məzarı Tbilisidə Didube panteonundadır..
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Aleksandr Roina?vili (ing.).
- online image library Nederlands Fotomuseum.
- Тифлисский журнал 4-2013
- Nukri 2004
- NPLG Roinashvili
- Sputnik-Georgia 2015
Xarici keçidlər
- "Первый грузинский фотограф". «Тифлисский журнал» 4-2013. 2013-07-31. İstifadə tarixi: 2018-07-25.
- "Выставка, посвященная первому грузинскому фотографу, пройдет в Тбилиси". Sputnik-Georgia. 2015-12-14. 2018-07-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-25.
- Hannavy, John. "Encyclopedia of Nineteenth-century Photography, p. 494" (PDF) (ingilis). Routledge. 2008. 2018-07-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-07-25.
- "Архив фотографий Александра Роинашвили в Национальной Парламентской библиотеке Грузии" (gürcü). The National Parliamentary Library of Georgia. İstifadə tarixi: 2018-07-26.
- Инга Мушегянц. "Большой человек из Сасуратхато" (PDF). Свободная Грузия №40 2004. 2004-03-21. 2018-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-30.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Solomonovic Roinasvili gurc იაკობ სიმონის ძე გოგებაშვილი 1846 Duseti ve ya Qafqaz 11 may 1898 Tiflis gurcu esilli ilk pesekar fotoqraf etnoqraf ve kolleksiyaci olub Ozunden sonra XIX esrin ikinci yarisinda Gurcustanda ve Qafqazda gorkemli muasirleri memarligi ve gundelik heyati eks etdiren genis bir fotosekil mirasi qoyub getmisdir Aleksandr Solomonovic Roinasviligurc იაკობ სიმონის ძე გოგებაშვილიAleksandr Solomonovic Roinasvili 1880 ci ilde cekilmis sekiliDogum tarixi 1846 Dogum yeri Duseti Rusiya imperiyasi ve yaQafqazVefat tarixi 11 may 1898 1898 05 11 Vefat yeri Tiflis Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiDefn yeri TiflisDidube panteonuMilliyyeti gurcuFealiyyeti FotoqrafFealiyyet illeri 1861 1890 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAleksandr Roinasvili 1846 ci ilde Dusetide senetkar ailesinde anadan olub Erken yaslarinda atasiz qalmisdir Aileni toxuma islerinden elde etdiyi gelirle temin eden anasinin nezareti altinda boyuyub 14 yasinda bir nece mektebi ve is yerini deyiserek F Xlamovun Tiflis emalatxanasinda fotoqrafiya ve ikon ressamligi ile mesgul olan bir qohumu terefinden ise goturuldu Aleksandr fotoqrafiyani cox sevirdi ve qisa muddetde ustanin esas komekcisi olur Texminen bes illik emekdasliqdan sonra Xlamov telebesine ve komekcisine oz isine baslamaq ucun bir sira foto avadanliqlar hediyye etdi ve 1860 ci illerin evvellerinde Roinasvili oz atelyesini Sasuratxato gurc სასურათხატო adlandirdi ve daha sonra daha iki studiya acdi Rembrandt gurc რემბრანდტი ve Terefdasliq gurc ამხანაგობა Fotosekiller ve vinetkalarin uzerinde o vaxtki adi qaydada soyadinin yazilisini hem kiril hem de latin elifbasi ile Roin olaraq qisaltmisdir Sasuratxato studiyasi qisa muddetde dovrun intellektual elitasinin meshur gorus yerine cevrildi Studiyalar sahibine Aleksandr Roinasvilinin xeyriyyecilik ve ictimai ehtiyaclar ucun xerclediyi yaxsi bir gelir getirdi Genis kutlelere ve gelecek nesillere melumat oturmek ucun deqiq ve ucuz bir vasite kimi fotoqrafiyanin potensialini yaxsi bilirdi Eserleri sayesinde Ilya Cavcavadze Akaki Sereteli Yakob Qoqebasvili Vaja Psavela Aleksandr Kazbeqi ve basqalari da daxil olmaqla demek olar ki butun meshur muasirlerinin portretleri bize gelib catmisdir Bundan elave Aleksandr Roinasvili qedim memarligin fotosekilleri cekmekle Qafqazin incesenet ve meiset esyalarini toplamaqla mesgul idi kolleksiyasindan olan esyalarin ve fotosekilinin sergilene bileceyi bir muzey yaratmaq arzusunda idi Aleksandr Roinasvilinin eserlerinden bezileri Ilya Cavcavadze Akaki Sereteli Vaja Psavela Yakob Qoqebasvili Aleksandr Kazbeqi Aleksi Mesxisvili Hamlet rolunda 1870 ci illerin sonunda Aleksandr Roinasvili aile qurdu amma evliliyi ugurlu alinmadi Roinasvilinin xeyriyyecilik isi xususile Dusetiden olan kasib hemkendlilerine komeyi onlari sevmeyen heyat yoldasinin muqavimeti ile qarsilasdi 1880 ci ilde evlilik pozuldu ve Roinasvili Tiflisden Telaviye getdi Bir il sonra 1889 cu ile qeder yasadigi Dagistan Temir Xan Suraya kocdu Oralarda muasirlerinin yerli memarliginin ve dagli xalqlarinin heyatina aid foto sekiller cekdi Onun Imam Samilin ogullari ile birlikde cekdiyi portret bu dovre aiddir Entiq ve meiset esyalari toplamaga davam eden Roinasvili kolleksiyasi o qeder ehemiyyetli oldu ki o Imperator Arxeologiya Cemiyyetine qebul edildi ve 1887 1888 ci illerde Hesterxan Saratov Samara Sankt Peterburq ve Moskvada seyahet sergisi teskil ederek kolleksiyasini ve fotosekillerini ugurla numayis etdirdi Imam Samil ogullari ile Hicabda Dagistanli qadinlar Qaziqumuq aulu Ananuri qalasi Tiflisin umumi gorunusu 1889 cu ilde Roinasvili Tiflise qayidib ve temennasiz olaraq oyretdiyi telebelerle ehate olunaraq studiyalarinda ise basladi Gurcustan milli muzeyinin planlarini hazirlamaga davam etdi ve Gurcustanda cox seyahet etdi tarixi yerlerin ve memarliq abidelerinin sekillerini cekdi Teessuf ki Roinasvilinin planlarinin qarsisini vaxtsiz vefati aldi 1898 ci ilde gozlenilmeden ve qefilden oz atelyesinde sagirdleri qarsisinda vefat etdi Roinasvili vefat edende 52 yasinda idi Xatiresi ve irsiAleksandr Roinasvili 1890 ci ilde Aleksandr Roinasvili atelyelerini arxivini ve kolleksiyasini gurculer arasinda savadliligin tesviqi cemiyyetine vesiyyet etdi Lakin Cemiyyetin rehberliyi ile emalatxanalar itkilerle uzlesdi ve 1905 ci ilde baglandi Fotosekiller ve neqativler toplusu satisa cixarildi Arxivin deyerini mukemmel basa dusen ve qorumaq ucun tedbirler goren hemkari Dmitri Yermakov Roinasvilinin arxivini elde etdi Muasir Gurcustanda Aleksandr Roinasvili irsi diqqetle qorunur ve oyrenilir bir cox fotosekilleri Gurcustan muzeylerinde ve arxivlerinde tapmaq olar Arxivin esas hissesi Gurcustan Parlament Kitabxanasinda saxlanilir ve tarixi fotosekillerin nusxeleri kitabxanada movcuddur 2015 ci ilin dekabrinda Tiflisde eserlerinden ibaret boyuk bir sergi numayis etdirilmisdir Aleksandr Roinasvilinin mezari Tbiliside Didube panteonundadir IstinadlarRKDartists nid Aleksandr Roina vili ing online image library Nederlands Fotomuseum Hannavy 2008 Tiflisskij zhurnal 4 2013 Nukri 2004 NPLG Roinashvili Sputnik Georgia 2015Xarici kecidler Pervyj gruzinskij fotograf Tiflisskij zhurnal 4 2013 2013 07 31 Istifade tarixi 2018 07 25 Vystavka posvyashennaya pervomu gruzinskomu fotografu projdet v Tbilisi Sputnik Georgia 2015 12 14 2018 07 25 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 25 Hannavy John Encyclopedia of Nineteenth century Photography p 494 PDF ingilis Routledge 2008 2018 07 25 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2018 07 25 Arhiv fotografij Aleksandra Roinashvili v Nacionalnoj Parlamentskoj biblioteke Gruzii gurcu The National Parliamentary Library of Georgia Istifade tarixi 2018 07 26 Inga Mushegyanc Bolshoj chelovek iz Sasurathato PDF Svobodnaya Gruziya 40 2004 2004 03 21 2018 07 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 30