Aleksi Mesxişvili və ya Vladimir Sardionoviç, Lado Mesxişvili (gürc. ვლადიმერ [ლადო] სარდიონის ძე ალექსი-მესხიშვილი;16 (28) fevral 1857, Tiflis – 24 noyabr 1920, Tiflis) — Gürcü və rus teatr aktyoru və rejissoru, Gürcüstan SSR xalq artisti (1930, ölümündən sonra).
Vladimir Sardionoviç Aleksi Mesxişvili | |
---|---|
gürc. ვლადიმერ [ლადო] სარდიონის ძე ალექსი-მესხიშვილი | |
Digər adı | Vladimir Sardionoviç Aleksi Mesxişvili |
Doğum tarixi | 16 (28) fevral 1857 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 noyabr 1920 (63 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | teatr rejissoru, aktyor, teatr pedaqoqu[d] |
Fəaliyyət illəri | 1881–1920 |
Təhsili | |
Teatr | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Aleksi Mesxişvili 1857-ci il 16 (28) fevralda Tiflisdə həkim ailəsində anadan olmuşdur. İlk təhsilini Tiflisdə aldıqdan sonra Moskva Universitetinin tibb fakültəsinə oxumağa yollanmışdır. Lakin xəstəlik üzündən təhsilini yarımçıq qoymaq məcburiyyətində qalaraq Tiflisə qayıtdı. Tiflisdə müəllimliklə məşğul idi, rus həvəskar tamaşalarında iştirak edirdi.
Mesxişvili 1881-ci ildən Tiflis gürcü dram teatrına daxil olur. 1887-1890-cı və 1906-1910-cu illərdə Moskva İncəsənət Teatrı (1906-1907) daxil olmaqla Rusiya teatrlarında çalışmışdır. 1890-1896-cı və 1910-1914-cü illərdə Tiflis Dram Teatrının rəhbəri, 1897-1906, Kutaisi Dram Teatrının rəhbəri olub. 1890-cı ildən rejissorluq fəaliyyəti ilə məşğul olmağa başlamışdır. 1916-1918-ci illərdə bir neçə filmdə - "Atalar və Oğullar", "İntiqam Tanrısı" və s. rollar almışdır.
Rusiyada 1905-1907-ci illər inqilabını fəal şəkildə dəstəkləmişdir. Sosial ədalətsizliyə qarşı mübarizə ideyalarını özündə əks etdirən bir neçə tamaşa səhnələşdirmişdi. Bu tamaşalar arasında V.Montinin "Qay Qrax", Gerhart Hauptmannın "Toxucular" və s. var idi. Onlarda əsas rolları ida etmişdir. Mitinqlərdə inqilabi şeirlər oxumuş, barrikadalarda gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir.
İfa etdiyi yollar
Teatr Ensiklopediyasında qeyd edildiyi kimi, "parlaq emosionallıq Aleksi Mesxişvilinin oyununda real inkişaf, rolların dərin təhlili ilə birləşmişdir".
Aleksi Mesxişvilinin oynadığı rollar arasında bir çox dərin dramatik və faciəli personajlar var. Bu rollar arasında Levan Ximşiaşvili (Eristavinin "Vətən"), Goxa ("Məkrli Tamara" Sereteli), Gayoz Pagava ("Qardaş və bacı" Guniya), Yusov ("Qazanclı yer"), Neznamov ("Günahsız günahkar" Ostrovski), Rasplyuyev ("Kreçinskinin toyu"), Frans Moor (Şekspirin "Soyğunçular"), Hamlet (Şekspirin eyni adlı faciəsi), Otello (Şekspirin eyni adlı faciəsi), Edgar ("Kral Lir"), Qay Qrax (Montinin eyni adlı tamaşası), Uriel Akosta (Qutskovun eyni adlı oyunu), Tartuffe (Molyer tərəfindən yazılmış eyni adlı tamaşa) kimi ifalar daxil idi. Qoqolun "Bir dəli gündəliyi"ni tamaşaçılar qarşısında oxuyurdu. Aleksi Mesxişvili gürcü teatr rejissorları arasında kollektivin əhəmiyyəti ilə bağlı sualı qaldıran ilk şəxs idi. Aleksi Mesxişvilinin həmçinin aktiv pedaqoji işlə də məşğul olmuşdur. Onun tələbələri arasında Gürcüstanın bir çox görkəmli teatr xadimləri vardır.
Aleksi Mesxişvili teatr yaradıcılığı dövründə müxtəlif təxəllüsləri olmuşdur. O, Vladimir Sardionoviç və Lado Mesxişvili adları ilə də məşhur olmuşdur.
Aleksi Mesxişvili Gürcüstanda çox məşhur idi. Belə ki, 1903-cü ildə Aleksi xəstələndiyi vaxt gürcü xalqı onun müalicəsi üçün Vyanaya göndərmək məqsədilə vəsait toplamışdı.
Aleksi Mesxişvili 24 noyabr 1920-ci ildə Tiflisdə vəfat etmişdir. O, Didube panteonunda dəfn edilmişdir.
Ailəsi
- Oğlu - Şalva Vladimiroviç Aleksi Mesxişvili (1884-1960), gürcü hüquqşünas və siyasətçi, Gürcüstan Demokratik Respublikasının ədliyyə naziri (1918-1919).
- Nəvəsi - Vladimir Şalvoviç Aleksi Mesxişvili (1915-1978), Sovet memarı.
Xatirəsi
1930-cu ildə, ölümünün oncu ildönümündə Gürcüstan SSR xalq artisti adına layiq görüldü. 1940-cı ildə adı Kutaisi Dram Teatrına verildi. Tbilisi küçələrindən biri də Aleksi Mesxişvilinin adını daşıyır.
İstinadlar
- Aleksi Mesxişvili // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
- Алекси-Месхишвили Владимир Сардионович // ru:Театральная энциклопедия (под ред. С. С. Мокульский). — М.: Советская энциклопедия, 1961. — Т. 1.
- Senelick, Laurence (2007), Historical Dictionary of Russian Theater, p. 11. Scarecrow Press,
Ədəbiyyat
- Бухникашвили Г., Грузинский театр в период революции 1905‒1907 гг., в сборнике: Первая русская революция и театр, Л., 1956.
- ბურთიკაშვილი ა., ლადო მესხიშვილი, თბ., 1962
- ზურაბიშვილი ი., ოთხი პორტრეტი, თბ., 1949
- ნარიმანოვი ზ., ორი სეზონი მესხიშვილთან, თბ., 1957
- ფაღავა ა., ლადო მესხიშვილი, თბ., 1957
- ზ. ბაბუნაშვილი, თ. ნოზაძე, «მამულიშვილთა სავანე», თბ., 1994
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksi Mesxisvili ve ya Vladimir Sardionovic Lado Mesxisvili gurc ვლადიმერ ლადო სარდიონის ძე ალექსი მესხიშვილი 16 28 fevral 1857 Tiflis 24 noyabr 1920 Tiflis Gurcu ve rus teatr aktyoru ve rejissoru Gurcustan SSR xalq artisti 1930 olumunden sonra Vladimir Sardionovic Aleksi Mesxisviligurc ვლადიმერ ლადო სარდიონის ძე ალექსი მესხიშვილიDiger adi Vladimir Sardionovic Aleksi MesxisviliDogum tarixi 16 28 fevral 1857Dogum yeri Tiflis Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 24 noyabr 1920 1920 11 24 63 yasinda Vefat yeri Tiflis Tiflis qezasi Gurcustan Demokratik RespublikasiDefn yeri Didube panteonuVetendasligi GurcustanFealiyyeti teatr rejissoru aktyor teatr pedaqoqu d Fealiyyet illeri 1881 1920Tehsili Moskva Dovlet UniversitetiTeatr Rustaveli Teatri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAleksi Mesxisvili Hamlet rolunda Aleksandr Roinasvilinin cekdiyi foto Aleksi Mesxisvili 1857 ci il 16 28 fevralda Tiflisde hekim ailesinde anadan olmusdur Ilk tehsilini Tiflisde aldiqdan sonra Moskva Universitetinin tibb fakultesine oxumaga yollanmisdir Lakin xestelik uzunden tehsilini yarimciq qoymaq mecburiyyetinde qalaraq Tiflise qayitdi Tiflisde muellimlikle mesgul idi rus heveskar tamasalarinda istirak edirdi Mesxisvili 1881 ci ilden Tiflis gurcu dram teatrina daxil olur 1887 1890 ci ve 1906 1910 cu illerde Moskva Incesenet Teatri 1906 1907 daxil olmaqla Rusiya teatrlarinda calismisdir 1890 1896 ci ve 1910 1914 cu illerde Tiflis Dram Teatrinin rehberi 1897 1906 Kutaisi Dram Teatrinin rehberi olub 1890 ci ilden rejissorluq fealiyyeti ile mesgul olmaga baslamisdir 1916 1918 ci illerde bir nece filmde Atalar ve Ogullar Intiqam Tanrisi ve s rollar almisdir Rusiyada 1905 1907 ci iller inqilabini feal sekilde desteklemisdir Sosial edaletsizliye qarsi mubarize ideyalarini ozunde eks etdiren bir nece tamasa sehnelesdirmisdi Bu tamasalar arasinda V Montinin Qay Qrax Gerhart Hauptmannin Toxucular ve s var idi Onlarda esas rollari ida etmisdir Mitinqlerde inqilabi seirler oxumus barrikadalarda geden doyuslerde istirak etmisdir Ifa etdiyi yollarTeatr Ensiklopediyasinda qeyd edildiyi kimi parlaq emosionalliq Aleksi Mesxisvilinin oyununda real inkisaf rollarin derin tehlili ile birlesmisdir Aleksi Mesxisvilinin oynadigi rollar arasinda bir cox derin dramatik ve facieli personajlar var Bu rollar arasinda Levan Ximsiasvili Eristavinin Veten Goxa Mekrli Tamara Sereteli Gayoz Pagava Qardas ve baci Guniya Yusov Qazancli yer Neznamov Gunahsiz gunahkar Ostrovski Rasplyuyev Krecinskinin toyu Frans Moor Sekspirin Soyguncular Hamlet Sekspirin eyni adli faciesi Otello Sekspirin eyni adli faciesi Edgar Kral Lir Qay Qrax Montinin eyni adli tamasasi Uriel Akosta Qutskovun eyni adli oyunu Tartuffe Molyer terefinden yazilmis eyni adli tamasa kimi ifalar daxil idi Qoqolun Bir deli gundeliyi ni tamasacilar qarsisinda oxuyurdu Aleksi Mesxisvili gurcu teatr rejissorlari arasinda kollektivin ehemiyyeti ile bagli suali qaldiran ilk sexs idi Aleksi Mesxisvilinin hemcinin aktiv pedaqoji isle de mesgul olmusdur Onun telebeleri arasinda Gurcustanin bir cox gorkemli teatr xadimleri vardir Aleksi Mesxisvili teatr yaradiciligi dovrunde muxtelif texellusleri olmusdur O Vladimir Sardionovic ve Lado Mesxisvili adlari ile de meshur olmusdur Aleksi Mesxisvili Gurcustanda cox meshur idi Bele ki 1903 cu ilde Aleksi xestelendiyi vaxt gurcu xalqi onun mualicesi ucun Vyanaya gondermek meqsedile vesait toplamisdi Aleksi Mesxisvili 24 noyabr 1920 ci ilde Tiflisde vefat etmisdir O Didube panteonunda defn edilmisdir AilesiOglu Salva Vladimirovic Aleksi Mesxisvili 1884 1960 gurcu huquqsunas ve siyasetci Gurcustan Demokratik Respublikasinin edliyye naziri 1918 1919 Nevesi Vladimir Salvovic Aleksi Mesxisvili 1915 1978 Sovet memari Xatiresi1930 cu ilde olumunun oncu ildonumunde Gurcustan SSR xalq artisti adina layiq goruldu 1940 ci ilde adi Kutaisi Dram Teatrina verildi Tbilisi kucelerinden biri de Aleksi Mesxisvilinin adini dasiyir IstinadlarAleksi Mesxisvili Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 Aleksi Meshishvili Vladimir Sardionovich ru Teatralnaya enciklopediya pod red S S Mokulskij M Sovetskaya enciklopediya 1961 T 1 Senelick Laurence 2007 Historical Dictionary of Russian Theater p 11 Scarecrow Press ISBN 0 8108 5792 8EdebiyyatBuhnikashvili G Gruzinskij teatr v period revolyucii 1905 1907 gg v sbornike Pervaya russkaya revolyuciya i teatr L 1956 ბურთიკაშვილი ა ლადო მესხიშვილი თბ 1962 ზურაბიშვილი ი ოთხი პორტრეტი თბ 1949 ნარიმანოვი ზ ორი სეზონი მესხიშვილთან თბ 1957 ფაღავა ა ლადო მესხიშვილი თბ 1957 ზ ბაბუნაშვილი თ ნოზაძე მამულიშვილთა სავანე თბ 1994