Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Migel Servet (ing. Michael Servetus; 29 sentyabr 1511 – 27 oktyabr 1553, Cenevrə, Cenevrə Respublikası[d]) — teoloq, həkim və hümanist alim. Servet bir çox elm sahəsində fəaliyyət göstərmişdir. Astronomiya, meteorologiya, coğrafiya, hüquq və incil kimi müxətlif sahələrdə çalışmışdır. Migel Servetin əsas fəaliyyət sahəsinə teologiya və həkimlik daxil olub.
| Migel Servet | |
|---|---|
| ing. Michael Servetus | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Villanueva de Sigena, İspaniya |
| Vəfat tarixi | (42 yaşında) |
| Vəfat yeri | Cenevrə, İsveçrə |
| Vəfat səbəbi | tonqalda yandırılıb |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | teolog, həkim və hümanist |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Migel Servet Villanueva se Sijena şəhərciyində, İspaniyada 1511-ci ildə anadan olmuşdur. Doğum tarixi haqqında, dəqiq məlumat yoxdur. Bəzi qaynaqlarda 1509-cu ildə, doğuldu göstərilmişdir. Servetin atası Araqon krallığının zadəganlarından olan Sərveto nəslindəndir. Anası Monzon bölgəsində keçmiş yahudi ailəsindən idi. 1524-cü ildə Servetin atası Sijena kral sarayında kargüzar vəzifəsində çalışarkən, gənc oğlunun təhsilinə ciddi fikir vermişdir. Migel Servet atasının dəstəyi ilə Zaraqoza Universitetinə daxil olur. Servetin üzvü olduğu ailədə, üç uşaq vardı. Onun digər iki qardaşından biri atası kimi kargüzar, digəri isə katolik rahibi olmuşdur. Servetin dil öyrənmək sahəsində olan qabiliyyəti, ali təhsil aldığı müddətdə daha da genişlənmişdir. latın, yunan və ivrit dilini dərindən öyrənmişdir. 15 yaşında Maykl Xuan de Quinata adlı rahibin himayəsinə verilmişdir. Rahibə Servetə din sahəsində təhsil verməsi tapşırılmışdı, Migel Servet XVI əsrdə İncilin İspaniyada mövcud olan bütün əlyazmalarını bir neçə dildə oxumuşdur. Dini təhsilini bitirdikdən sonra 1526-cı ildə Fransanın Tuluza şəhərində yerləşən Tuluza Universitetində hüquq təhsili almağa başlamışdır. Təhsil aldığı dövr ərzində, protestant tələbələrlə birlikdə, gizli yığıncaqlar təşkil etmiş və mərasimlərdə iştirak etmişdr. Katolik məzhəbinin əqidəsinə uyğun davranmadığı üçün Tuluza Universiteti tərəfindən xəbərdarlıq almışdır.
1529-cu ildə Servet kral V Carlsın dini işlər üzrə rəhbəri keşiş Quintana ilə birlikdə Almaniya və İtaliyaya səfər etmişdir. 1530-cu ildə İsveçrənin Bazel şəhərinə gələn Servetin burada katoliklər tərəfindən sevilməyən alim Yohann Oklempedus yanında on aya yaxın müddət yaşamışdır. Migel Servet katolik təhsili alsa da, bu dini inancı yayılmasının tərəfdarı deyildi. O, daha çox protestant və bərabərliyi müdafiə edirdi. 1531-ci ilin may ayında Fransanın Strasburq şəhərində Martin Buser və Fabriso Kapito ilə tanış olmuşdur. Həmin ilin iyul ayında Servet əsas kitablarından olan Teslisinin səhvləri haqqında kitabını yazmışdır. Sonrakı illərdə Migel Servetin bir-birinin ardınca Telhis barəsində söhbətlər və İsa dövrünün ədaləti kitablarını yazmışdır.
Servet teslisinin incilini həqiqəti əks etdirmədiyini və qədim yunan əsatirlər əsasında yazıldığını iddia edirdi. Tərəfindən yazılan ilk üç kitabda, bu fikrini əsaslandırmağa çalışmış, bu barədə böyük mülahizələr sistemi yaratmışdır. Servet kitablarında, vəzifəsinin insanlara həqiqəti catdırmağ olduğunu və kilsənin insanlara zülm etməsinin, dinə uyğun olmadığını açıq şəkildə bəyan etmişdir. Servetin fikirlərində yəhudilik və islam dinlərinin böyük gələcəyə sahib olacağını bildirmişdir. Onun kitablarında İsanın Tanrının övladı olması fikri üstü örtülü şəkildə inkar edilirdi. İsanın Məryəmin övladı olması ilə razılaşan Servet Tanrının ruhunun Məryəmin uşağlığına gələrək, İsanın formalaşdığı fikrini şərti olaraq qəbul edirdi. Katolik məzhəbinin güçlü olduğu bu dövrdə, bu fikrin ziddinə getmək, həmin şəxsin tonqdalda yandırılması ilə nəticələnirdi.
Servet kitablarında İsa barəsində Tanrının əzəli və əbədi oğlu yox Əzəli və əbədi oğul ifadəsini istifadə etmişdir. Katoliklərin təziqlərinə məruz qaldığında özünü müdafiə etmək üçün fikirlərinin düzgün anlaşılmadığını bildirmişdir. Bu barədə ikinci kitabında İsanı Tanrının oğlu olduğunu yazmışdır. Katoliklərin Servetin fikrilərindən məlumatları vardı. Onun üç müqqədəsin (Tanrı, İsa və Məryəm) eyni ruhda birləşməsi fikrini inkar etməsi və əvvəlcədən İsa haqqında bəzi zidiyyətli fikirləri, Servetin üzərində olan təziqləri daha da artırmışdır. Kilsənin və din xadimlərinin təziqlərindən gizlənmək məqsədi ilə yazılarını Villanuevalu Migel adı ilə çap etdirməyə başlamışdır. 1553-cü ildə Paris şəhərində Kalvin kollecində işləməyə başlayır. Burada bir müddət çalışmış, sonra şəhəri tərk etmişdir. 1556-cı ildə yenidən Parisə qayıdan Migel Sevet həkimliklə məşğul olmağa başlayır. Onun Paris şəhərində olan tələbələri arasında sonradan dövrünün məşhur həkimləri olacaq, Silvius, Fernel və Quintarda vardı.
Fəaliyyəti
Həkimlik sahəsində fəaliyyətini genişləndirən, Servet bəzi tibbi təcrübələr aparmağa başlamışdır. Vyana şəhərinin baş yepiskopu Palmiyerin şəxsi həkimi olmuşdur. Bu vəzifə ona qarşı olan dindarların təziqini nisbətən azaltmışdır. Dauphine şəhərinin valisi Guy de Maugironunda şəxsi həkimi Migel Servet olmuşdur. Servet Lion şəhərində və ətraf ərazilərdə 15 il müddətində həkimlik etmişdir. Həkimlik etdiyi dövrdə, yaradıçılığınıda dayandırmayan Servet Coğrafiya sahəsində kitabların yazılmasına başlamışdır. Migel Servet Batlayamus haqqında olan ilk kitabını və özünün Müqqədəs kitab adlı kitabını xaç atası olmuş Huges de la Porteyə ithaf etmişdir. Coğrafiya haqqında yazılan ikinçi kitab isə Vyana şəhərinin baş yepiskopu Palmiyerə ithaf olunmuşdur. Lion şəhərində fəaliyyət göstərdiyi müddətdə, humanizm cərəyanının nümayəndələri olan alimlərlə tanış olan, Servet öz əsərlərində onları müdafiə etmişdir.
Migel Servet tibb sahəsində olan biliklərini Lion şəhərində həkim işləyərkən daha da genişləndirmişdir. Onun tibb sahəsində bir sıra kitablar yazdığı məlumdur. 1553-cü ildə dini məzmunlu tənqidi ruhda Christianismi Restitutio adlı kitab yazmışdır. Kitabın yazılmasından bir neçə il sonra Servet kitabın bir nüsxəsini Jan Kalvinə göndərmişdir. Kitabın göndərilməsinə, Jan Kalvin tərəfindən cavab yazılması ilə hər iki şəxs arasında məktublaşma başlamışdır. Migel Servet Jan Kalvinin dini hakimiyyətindən çəkindiyindən, məktubun sonunda öz adını yox sadəcə Migel de Villeneuve imzasından istifadə etmişdir. Hər iki şəxs arasında, aparılan ilk məktublaşmalar normal şəkildə davam etsə də, sonradan Servet Jan Kalvini insanları cəhalətə aparmaqda günahlandırmışdır. Bu fikirlərdən sonra, Jan Kalvin tərəfindən yazılan sonuncu məktubda Servetə qarşı olan böyük nifrət öz əksini tapmışdır. Jan Kalvin yazmışdır:
 | Sənə nə nifrət edirəm nə də səni təhqir etmək fikrim var. Ancaq sənin müqqədəs xüsusiyyətlər haqqında, təhqir edici fikirlər yazmağın, dinimizə qarşı yönəlmiş böyük günahdır. Bu səbəbdən sənin fəaliyyətini daim nəzarətdə saxlayacam. |  |
Migel Servet dostu Uliyam Farelə 1546-cı ildə 13 fevral tarixində yazdığı məktubda , onu gözləyən təhlükə haqqında belə yazmışdır:
| | lat. si venerit, modo valeat mea autoritas, vivum exire nunquam patiar, azərb. Əgər Liona özü və ya adamlarından kimsə gəlsə, mən Migel Servetəmsə onlar mənim evimdən sağ çıxmayacaq. | |
Həbs edilməsi və edamı
16 fevral 1553-cü ildə, Servet Vyana şəhərində yaşadığı müddətdə, Cenevrə şəhərində yaşayan varlı tavir və Jan Kalvinin yaxın dostu və silahdaşı Guillame Tirye tərəfindən Lion şəhərində yaşayan Antonio Arneysə adlı xalası oğluna yazdığı məktubda Migel Serveti fəaliyyətinə və dini görüşünə görə kafir adlandırmışdır. Fransa ağır cəza məhkəməsi Mateyo Orinin tələbi ilə, Servet və Kristianismi kimi katoliklərin əleyhinə kitablar yazan şəxslərə çap işində kömək edənlərin cəzalandırlmasını tələb etmişdir. Bu məqsədlə Arnollet adlı şəxs həbs olunmuş, lakin ona qarşı olan dəlilərin az olması səbəbindən, azadlıqa bıraxılması barədə qərar qəbul edilmişdir. Mateyo Ori Guillam Tiryeyə yazdığı məktubda, Arnollet və Servetin katolik məhzəbi əlehinə olan fəaliyyətləri barədə daha çox dəlik göndərməsini istəmişdir. 26 mart 1553-cü ildə Servetin Jan Kalvinə göndərdiyi məktublar və katoliklik əlehinə yazılmış iki kitab Tirye tərəfindən məhkəmənin davam etdiyi Lion şəhərinə göndərilmişdir.
4 aprel 1553-cü ildə Migel Servet Roma-Katolik kilsəsinin əmir ilə Vyana şəhərində həbs edilir. 7 aprel 1553-cü ildə Servet həbsxanadan qaçmağı bacarır. Həmin ilin 17 iyun tarixində Fransa ağır cəza məhkəməsinin qərarı ilə dini görüşü təhqir etməyə görə ikinci dəfə həbs edilir. Migel Servetin dini görüşləri haqqında məhkəmə sənədlərində göstərilmişdir ki, onun həbsi Jan Kalvinə göndərilən məktublar, kitabları əsasında geçəkləşmişdir. kalvinistlər Migel Servetin tonqalda yandırılmasını tələb edirdilər. Servet ikinçi dəfə həbs olunmasına baxmayaraq, yenidən həbsdən qaçmağı bacarmışdır. İtaliyaya getmək istəyən Servet Jan Kalvinin idealarının qəbul edilmədiyi Cenevrə şəhərində gizlənmək qərarına gəlmişdir. 13 avqust 1553-cü ildə Jan Kalvin tərəfindən idarə olunan dini mərasimə qatılmışdır. Mərasim vaxtı uca səslə kim olduğunu demiş və dərhal həbs olunmuşdur. Servet üçüncü dəfə həbs edilərkən, daha ciddi rejimli həbsxanaya göndərilmiş və bütün əmlakı məhkəmə qərarı ilə müsadirə edilmişdir. Jan Kalvin həmin dövrdə, Cenevrə şəhərində zəifləmiş nüfuzunu bərpa etmək üçün mübarizə aparırdı. Kalvin Servetə qarşı açıq mübarizə aparmırdı. Kalvinin rəqibləri Serveti dəstəklədiyindən, Kalvinist tərəfdarları rahat şəkildə hərəkət edə bilmirdilər. Migel Servetin məhkəmə prosesi uzandıqca, Jan Kalvin etibarının azaldığını görürdü. İnsanlar Kalvinizm dəyərlərindən kənarlaşmağa başlamışdılar. Bu səbəbdən Jan Kalvin Servetin ən qısa zamanda ən ağır cəza almasına çalışırdı. Radikal kalvinistlərin əsas tələbi, Servetin tonqalda yandırılması idi.
Jan Kalvin Servetin həyatı boyu xristianlıqla qarşı olması səbəbindən onun ölümə layiq olduğunu düşünürdü, amma Servetin yandırılma kimi nadir hallarda istifadə olunan ən ağrılı üsulla öldürülməsinə qarşı idi. Kalvinin buna qarşı olmasının səbəbi, təbliğ etdiyi, Kalvinizm ideyalarında, düşməni zülm verərək, öldürmək günah hesab olunurdu. Kalvin Farelə yazdığı məktubda, Servetlə sonuncu dəfə, həbsxanada görüşməsindən yazmışdır. Həmin məktubun bəzi hissələrində hər iki şəxs arasında, yaşanan dialoq təsvir olunmuşdur. Məktubdan bir hissə:
| | Servetin məhkəmə zalındaca həbs olunacağını düşünürdüm. Yaxın dostum Nikolas ona ölüm hökmü verdi və lex talionis həbsxanasında tək adamlıq hücrəyə salındı. Məhkəmənin ilk günü, əsasız və yalan iddialara özünü müdafiə, etməyə başladı. Ona verilən dəqiq suallardan, ustalıqa yayınırdı. Migel Servetin günahını sübuta yetirməkdə cətinlik cəkən məhkəmə, şahid kimi bizi çağırdı. Servet məni ağır sözlərlə təhqir etməyə başladı, görsən deyərdin ki, iblisə lənət yağdırır. Məndə ona layiq olduğu cavabı verdim. Onun bütün təhqirlərinə cavab vermədim, çünki mən onun necə dinsiz və zalım insan olduğunu bilirəm. Servet iblisə inandığını "İlahi varlıq şeytanın əlindədir" sözləri ilə bir daha təsdiq etdi. Migelin dinsiz olmasını hamı bilir, o bizim inandığımıza inanmır və tanrıları utanmadan təhqir edir. Özünü isə tanrı hesab edir. Əgər o tanrıdırsa, o zaman özünə kömək etsin. Mən onun ölüm hökmünün vaxtının gəldiyinə inanıram, Tanrıdan Migel Servetə ağrsız ölüm arzu edirəm | |
Migel Servet Cenevrə şəhərinin vətəndaşı olmaması səbəbindən, məhkəmə onu ən pis halda sürgünə göndərə bilərdi. Kalvinistlərin bu cəzadan narazı qalaçağlarını anlayan məhkəmə rəhbərliyi məsələ barədə İsveçrədə olan digər şəhərlərlə məsləhətləşmələrə başladı. Sürix, Bern və Bazel kimi kanton rəhbərləri qanunlardan aslı olmayaraq, Servetin edam edilməsinin tərafdarı idilər. Servetin edam edilməsinə qarşı olanlar Libertinlər adlandırılırdı. Onlar katolik kilsəsinin şəxsi maraqları naminə, insanların həyatlarını məhv etməkdə günahlanırıdı. Tanınmış alim Martin Lüterdə Servetin edam edilməsinə qarşı olanlar arasıda idi. Ancaq bütün cəhdlərə baxmayaraq, Katolik və Kalvinist kilsəsinin böyük rolu nəticəsində, Migel Servet 1553-cü ilin 24 dekabr tarixində, dinə, dini kitablara və rahiblərə qarşı çıxdığı üçün yandırılaraq edam edilməsi barədə qərar qəbul edildi. Migel Servet 1553-cü ilin 27 dekabr tarixində Cenevrənin kənarında yerləşən düzənlikdə dor ağacına bağlı şəkildə yandırılaraq edam edilmişdir.
Ədəbiyyat
- Jean Calvin, Defensio orthodoxae fidei de sacra Trinitate contra prodigiosos errores Michaelis Serveti..., (Defense of Orthodox Faith against the Prodigious Errors of the Spaniard Michael Servetus...), Cenəvrə, 1554. [1] Ətraflı burada [2][3] 2007-03-13 at the Wayback Machine
- Hunted Heretic: The Life and Death of Michael Servetus 1511-1553 Roland H. Bainton tərəfindən. Ángel Alcalá tərəfindən yazılmış giriş ilə Peter Hughes tərəfindən müzakirə edilmiş nəşr. [4]
- Out of the Flames : The Remarkable Story of a Fearless Scholar, a Fatal Heresy, and One of the Rarest Books in the World Lawrence Goldstone və Nancy Goldstone tərəfindən. .
- The Heretics: Heresy Through the Ages by Walter Nigg. Alfred A. Knopf, Inc., 1962. (Təkrar nəşr [5] Dorset Press, 1990. )
- The History and Character of Calvinism John T. McNeill tərəfindən, New York: Oxford University Press, 1954. .
- Bonnet, Jules,(1820-1892) Letters of John Calvin, Carlisle, Penn: The Banner of Truth Trust, 1980. . [6]
- Xitabxana məlumatı Calvinin yeddi məktubu, hər iki tərəf arasında olan müxtəlif mühabisələr və Servetin vəsiyyətnaməsi. (25 aprel, 1564).
- The Man from Mars: His Morals, Politics and Religion William Simpson tərəfindən, San Francisco, E.D. Beattle , 1900. Servetin Cenəvrədə həbsxanadan yazdığı məktublar. (1553)
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- "Downton, An Examination of the Nature of Authority, Chapter 3" (PDF). 2004-06-10 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2004-06-10.
- Bainton, Hunted Heretic, p. 103.
- The Heretics, səhifə. 326.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-05-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-01-14.
- The Heretics, səhifə 326.
- Owen, Robert Dale, The debatable Land Between this World and the Next, New York, G.W. Carleton & Co.; [etc.] 1872, səhifə 69.
- Calvin to William Farel, Aug. 20, 1553, Bonnet, Jules,(1820-1892) 2013-04-29 at the Wayback Machine Letters of John Calvin, Carlisle, Penn: , 1980, pp. 158-159. .
- The History & Character of Calvinism, p. 175
Xarici keçidlər
Miguel Servet Araşdırma
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Migel Servet ing Michael Servetus 29 sentyabr 1511 27 oktyabr 1553 Cenevre Cenevre Respublikasi d teoloq hekim ve humanist alim Servet bir cox elm sahesinde fealiyyet gostermisdir Astronomiya meteorologiya cografiya huquq ve incil kimi muxetlif sahelerde calismisdir Migel Servetin esas fealiyyet sahesine teologiya ve hekimlik daxil olub Migel Serveting Michael ServetusDogum tarixi 29 sentyabr 1511Dogum yeri Villanueva de Sigena IspaniyaVefat tarixi 27 oktyabr 1553 42 yasinda Vefat yeri Cenevre IsvecreVefat sebebi tonqalda yandirilibTehsili Bazel UniversitetiFealiyyeti teolog hekim ve humanist Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMigel Servet Villanueva se Sijena seherciyinde Ispaniyada 1511 ci ilde anadan olmusdur Dogum tarixi haqqinda deqiq melumat yoxdur Bezi qaynaqlarda 1509 cu ilde doguldu gosterilmisdir Servetin atasi Araqon kralliginin zadeganlarindan olan Serveto neslindendir Anasi Monzon bolgesinde kecmis yahudi ailesinden idi 1524 cu ilde Servetin atasi Sijena kral sarayinda karguzar vezifesinde calisarken genc oglunun tehsiline ciddi fikir vermisdir Migel Servet atasinin desteyi ile Zaraqoza Universitetine daxil olur Servetin uzvu oldugu ailede uc usaq vardi Onun diger iki qardasindan biri atasi kimi karguzar digeri ise katolik rahibi olmusdur Servetin dil oyrenmek sahesinde olan qabiliyyeti ali tehsil aldigi muddetde daha da genislenmisdir latin yunan ve ivrit dilini derinden oyrenmisdir 15 yasinda Maykl Xuan de Quinata adli rahibin himayesine verilmisdir Rahibe Servete din sahesinde tehsil vermesi tapsirilmisdi Migel Servet XVI esrde Incilin Ispaniyada movcud olan butun elyazmalarini bir nece dilde oxumusdur Dini tehsilini bitirdikden sonra 1526 ci ilde Fransanin Tuluza seherinde yerlesen Tuluza Universitetinde huquq tehsili almaga baslamisdir Tehsil aldigi dovr erzinde protestant telebelerle birlikde gizli yigincaqlar teskil etmis ve merasimlerde istirak etmisdr Katolik mezhebinin eqidesine uygun davranmadigi ucun Tuluza Universiteti terefinden xeberdarliq almisdir 1529 cu ilde Servet kral V Carlsin dini isler uzre rehberi kesis Quintana ile birlikde Almaniya ve Italiyaya sefer etmisdir 1530 cu ilde Isvecrenin Bazel seherine gelen Servetin burada katolikler terefinden sevilmeyen alim Yohann Oklempedus yaninda on aya yaxin muddet yasamisdir Migel Servet katolik tehsili alsa da bu dini inanci yayilmasinin terefdari deyildi O daha cox protestant ve beraberliyi mudafie edirdi 1531 ci ilin may ayinda Fransanin Strasburq seherinde Martin Buser ve Fabriso Kapito ile tanis olmusdur Hemin ilin iyul ayinda Servet esas kitablarindan olan Teslisinin sehvleri haqqinda kitabini yazmisdir Sonraki illerde Migel Servetin bir birinin ardinca Telhis baresinde sohbetler ve Isa dovrunun edaleti kitablarini yazmisdir Servet teslisinin incilini heqiqeti eks etdirmediyini ve qedim yunan esatirler esasinda yazildigini iddia edirdi Terefinden yazilan ilk uc kitabda bu fikrini esaslandirmaga calismis bu barede boyuk mulahizeler sistemi yaratmisdir Servet kitablarinda vezifesinin insanlara heqiqeti catdirmag oldugunu ve kilsenin insanlara zulm etmesinin dine uygun olmadigini aciq sekilde beyan etmisdir Servetin fikirlerinde yehudilik ve islam dinlerinin boyuk geleceye sahib olacagini bildirmisdir Onun kitablarinda Isanin Tanrinin ovladi olmasi fikri ustu ortulu sekilde inkar edilirdi Isanin Meryemin ovladi olmasi ile razilasan Servet Tanrinin ruhunun Meryemin usagligina gelerek Isanin formalasdigi fikrini serti olaraq qebul edirdi Katolik mezhebinin guclu oldugu bu dovrde bu fikrin ziddine getmek hemin sexsin tonqdalda yandirilmasi ile neticelenirdi Servet kitablarinda Isa baresinde Tanrinin ezeli ve ebedi oglu yox Ezeli ve ebedi ogul ifadesini istifade etmisdir Katoliklerin teziqlerine meruz qaldiginda ozunu mudafie etmek ucun fikirlerinin duzgun anlasilmadigini bildirmisdir Bu barede ikinci kitabinda Isani Tanrinin oglu oldugunu yazmisdir Katoliklerin Servetin fikrilerinden melumatlari vardi Onun uc muqqedesin Tanri Isa ve Meryem eyni ruhda birlesmesi fikrini inkar etmesi ve evvelceden Isa haqqinda bezi zidiyyetli fikirleri Servetin uzerinde olan teziqleri daha da artirmisdir Kilsenin ve din xadimlerinin teziqlerinden gizlenmek meqsedi ile yazilarini Villanuevalu Migel adi ile cap etdirmeye baslamisdir 1553 cu ilde Paris seherinde Kalvin kollecinde islemeye baslayir Burada bir muddet calismis sonra seheri terk etmisdir 1556 ci ilde yeniden Parise qayidan Migel Sevet hekimlikle mesgul olmaga baslayir Onun Paris seherinde olan telebeleri arasinda sonradan dovrunun meshur hekimleri olacaq Silvius Fernel ve Quintarda vardi FealiyyetiHekimlik sahesinde fealiyyetini genislendiren Servet bezi tibbi tecrubeler aparmaga baslamisdir Vyana seherinin bas yepiskopu Palmiyerin sexsi hekimi olmusdur Bu vezife ona qarsi olan dindarlarin teziqini nisbeten azaltmisdir Dauphine seherinin valisi Guy de Maugironunda sexsi hekimi Migel Servet olmusdur Servet Lion seherinde ve etraf erazilerde 15 il muddetinde hekimlik etmisdir Hekimlik etdiyi dovrde yaradiciliginida dayandirmayan Servet Cografiya sahesinde kitablarin yazilmasina baslamisdir Migel Servet Batlayamus haqqinda olan ilk kitabini ve ozunun Muqqedes kitab adli kitabini xac atasi olmus Huges de la Porteye ithaf etmisdir Cografiya haqqinda yazilan ikinci kitab ise Vyana seherinin bas yepiskopu Palmiyere ithaf olunmusdur Lion seherinde fealiyyet gosterdiyi muddetde humanizm cereyaninin numayendeleri olan alimlerle tanis olan Servet oz eserlerinde onlari mudafie etmisdir Migel Servet tibb sahesinde olan biliklerini Lion seherinde hekim isleyerken daha da genislendirmisdir Onun tibb sahesinde bir sira kitablar yazdigi melumdur 1553 cu ilde dini mezmunlu tenqidi ruhda Christianismi Restitutio adli kitab yazmisdir Kitabin yazilmasindan bir nece il sonra Servet kitabin bir nusxesini Jan Kalvine gondermisdir Kitabin gonderilmesine Jan Kalvin terefinden cavab yazilmasi ile her iki sexs arasinda mektublasma baslamisdir Migel Servet Jan Kalvinin dini hakimiyyetinden cekindiyinden mektubun sonunda oz adini yox sadece Migel de Villeneuve imzasindan istifade etmisdir Her iki sexs arasinda aparilan ilk mektublasmalar normal sekilde davam etse de sonradan Servet Jan Kalvini insanlari cehalete aparmaqda gunahlandirmisdir Bu fikirlerden sonra Jan Kalvin terefinden yazilan sonuncu mektubda Servete qarsi olan boyuk nifret oz eksini tapmisdir Jan Kalvin yazmisdir Sene ne nifret edirem ne de seni tehqir etmek fikrim var Ancaq senin muqqedes xususiyyetler haqqinda tehqir edici fikirler yazmagin dinimize qarsi yonelmis boyuk gunahdir Bu sebebden senin fealiyyetini daim nezaretde saxlayacam Migel Servet dostu Uliyam Farele 1546 ci ilde 13 fevral tarixinde yazdigi mektubda onu gozleyen tehluke haqqinda bele yazmisdir lat si venerit modo valeat mea autoritas vivum exire nunquam patiar azerb Eger Liona ozu ve ya adamlarindan kimse gelse men Migel Servetemse onlar menim evimden sag cixmayacaq Hebs edilmesi ve edami16 fevral 1553 cu ilde Servet Vyana seherinde yasadigi muddetde Cenevre seherinde yasayan varli tavir ve Jan Kalvinin yaxin dostu ve silahdasi Guillame Tirye terefinden Lion seherinde yasayan Antonio Arneyse adli xalasi ogluna yazdigi mektubda Migel Serveti fealiyyetine ve dini gorusune gore kafir adlandirmisdir Fransa agir ceza mehkemesi Mateyo Orinin telebi ile Servet ve Kristianismi kimi katoliklerin eleyhine kitablar yazan sexslere cap isinde komek edenlerin cezalandirlmasini teleb etmisdir Bu meqsedle Arnollet adli sexs hebs olunmus lakin ona qarsi olan delilerin az olmasi sebebinden azadliqa biraxilmasi barede qerar qebul edilmisdir Mateyo Ori Guillam Tiryeye yazdigi mektubda Arnollet ve Servetin katolik mehzebi elehine olan fealiyyetleri barede daha cox delik gondermesini istemisdir 26 mart 1553 cu ilde Servetin Jan Kalvine gonderdiyi mektublar ve katoliklik elehine yazilmis iki kitab Tirye terefinden mehkemenin davam etdiyi Lion seherine gonderilmisdir 4 aprel 1553 cu ilde Migel Servet Roma Katolik kilsesinin emir ile Vyana seherinde hebs edilir 7 aprel 1553 cu ilde Servet hebsxanadan qacmagi bacarir Hemin ilin 17 iyun tarixinde Fransa agir ceza mehkemesinin qerari ile dini gorusu tehqir etmeye gore ikinci defe hebs edilir Migel Servetin dini gorusleri haqqinda mehkeme senedlerinde gosterilmisdir ki onun hebsi Jan Kalvine gonderilen mektublar kitablari esasinda geceklesmisdir kalvinistler Migel Servetin tonqalda yandirilmasini teleb edirdiler Servet ikinci defe hebs olunmasina baxmayaraq yeniden hebsden qacmagi bacarmisdir Italiyaya getmek isteyen Servet Jan Kalvinin idealarinin qebul edilmediyi Cenevre seherinde gizlenmek qerarina gelmisdir 13 avqust 1553 cu ilde Jan Kalvin terefinden idare olunan dini merasime qatilmisdir Merasim vaxti uca sesle kim oldugunu demis ve derhal hebs olunmusdur Servet ucuncu defe hebs edilerken daha ciddi rejimli hebsxanaya gonderilmis ve butun emlaki mehkeme qerari ile musadire edilmisdir Jan Kalvin hemin dovrde Cenevre seherinde zeiflemis nufuzunu berpa etmek ucun mubarize aparirdi Kalvin Servete qarsi aciq mubarize aparmirdi Kalvinin reqibleri Serveti desteklediyinden Kalvinist terefdarlari rahat sekilde hereket ede bilmirdiler Migel Servetin mehkeme prosesi uzandiqca Jan Kalvin etibarinin azaldigini gorurdu Insanlar Kalvinizm deyerlerinden kenarlasmaga baslamisdilar Bu sebebden Jan Kalvin Servetin en qisa zamanda en agir ceza almasina calisirdi Radikal kalvinistlerin esas telebi Servetin tonqalda yandirilmasi idi Jan Kalvin Servetin heyati boyu xristianliqla qarsi olmasi sebebinden onun olume layiq oldugunu dusunurdu amma Servetin yandirilma kimi nadir hallarda istifade olunan en agrili usulla oldurulmesine qarsi idi Kalvinin buna qarsi olmasinin sebebi teblig etdiyi Kalvinizm ideyalarinda dusmeni zulm vererek oldurmek gunah hesab olunurdu Kalvin Farele yazdigi mektubda Servetle sonuncu defe hebsxanada gorusmesinden yazmisdir Hemin mektubun bezi hisselerinde her iki sexs arasinda yasanan dialoq tesvir olunmusdur Mektubdan bir hisse Servetin mehkeme zalindaca hebs olunacagini dusunurdum Yaxin dostum Nikolas ona olum hokmu verdi velex talionishebsxanasinda tek adamliq hucreye salindi Mehkemenin ilk gunu esasiz ve yalan iddialara ozunu mudafie etmeye basladi Ona verilen deqiq suallardan ustaliqa yayinirdi Migel Servetin gunahini subuta yetirmekde cetinlik ceken mehkeme sahid kimi bizi cagirdi Servet meni agir sozlerle tehqir etmeye basladi gorsen deyerdin ki iblise lenet yagdirir Mende ona layiq oldugu cavabi verdim Onun butun tehqirlerine cavab vermedim cunki men onun nece dinsiz ve zalim insan oldugunu bilirem Servet iblise inandigini Ilahi varliq seytanin elindedir sozleri ile bir daha tesdiq etdi Migelin dinsiz olmasini hami bilir o bizim inandigimiza inanmir ve tanrilari utanmadan tehqir edir Ozunu ise tanri hesab edir Eger o tanridirsa o zaman ozune komek etsin Men onun olum hokmunun vaxtinin geldiyine inaniram Tanridan Migel Servete agrsiz olum arzu edirem 23 avqust 1553 Migel Servet Cenevre seherinin vetendasi olmamasi sebebinden mehkeme onu en pis halda surgune gondere bilerdi Kalvinistlerin bu cezadan narazi qalacaglarini anlayan mehkeme rehberliyi mesele barede Isvecrede olan diger seherlerle meslehetlesmelere basladi Surix Bern ve Bazel kimi kanton rehberleri qanunlardan asli olmayaraq Servetin edam edilmesinin terafdari idiler Servetin edam edilmesine qarsi olanlar Libertinler adlandirilirdi Onlar katolik kilsesinin sexsi maraqlari namine insanlarin heyatlarini mehv etmekde gunahlaniridi Taninmis alim Martin Luterde Servetin edam edilmesine qarsi olanlar arasida idi Ancaq butun cehdlere baxmayaraq Katolik ve Kalvinist kilsesinin boyuk rolu neticesinde Migel Servet 1553 cu ilin 24 dekabr tarixinde dine dini kitablara ve rahiblere qarsi cixdigi ucun yandirilaraq edam edilmesi barede qerar qebul edildi Migel Servet 1553 cu ilin 27 dekabr tarixinde Cenevrenin kenarinda yerlesen duzenlikde dor agacina bagli sekilde yandirilaraq edam edilmisdir EdebiyyatJean Calvin Defensio orthodoxae fidei de sacra Trinitate contra prodigiosos errores Michaelis Serveti Defense of Orthodox Faith against the Prodigious Errors of the Spaniard Michael Servetus Cenevre 1554 1 Etrafli burada 2 3 2007 03 13 at the Wayback Machine Hunted Heretic The Life and Death of Michael Servetus 1511 1553 Roland H Bainton terefinden Angel Alcala terefinden yazilmis giris ile Peter Hughes terefinden muzakire edilmis nesr ISBN 0 9725017 3 8 4 Out of the Flames The Remarkable Story of a Fearless Scholar a Fatal Heresy and One of the Rarest Books in the World Lawrence Goldstone ve Nancy Goldstone terefinden ISBN 0 7679 0837 6 The Heretics Heresy Through the Ages by Walter Nigg Alfred A Knopf Inc 1962 Tekrar nesr 5 Dorset Press 1990 ISBN 0 88029 455 8 The History and Character of Calvinism John T McNeill terefinden New York Oxford University Press 1954 ISBN 0 19 500743 3 Bonnet Jules 1820 1892 Letters of John Calvin Carlisle Penn The Banner of Truth Trust 1980 ISBN 0 85151 323 9 6 Xitabxana melumati Calvinin yeddi mektubu her iki teref arasinda olan muxtelif muhabiseler ve Servetin vesiyyetnamesi 25 aprel 1564 The Man from Mars His Morals Politics and Religion William Simpson terefinden San Francisco E D Beattle 1900 Servetin Cenevrede hebsxanadan yazdigi mektublar 1553 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Downton An Examination of the Nature of Authority Chapter 3 PDF 2004 06 10 tarixinde PDF Istifade tarixi 2004 06 10 Bainton Hunted Heretic p 103 The Heretics sehife 326 Arxivlenmis suret 2017 05 28 tarixinde Istifade tarixi 2012 01 14 The Heretics sehife 326 Owen Robert Dale The debatable Land Between this World and the Next New York G W Carleton amp Co etc 1872 sehife 69 Calvin to William Farel Aug 20 1553 Bonnet Jules 1820 1892 2013 04 29 at the Wayback Machine Letters of John Calvin Carlisle Penn 1980 pp 158 159 ISBN 0 85151 323 9 The History amp Character of Calvinism p 175Xarici kecidlerMiguel Servet Arasdirma Vikianbarda Migel Servet ile elaqeli mediafayllar var