Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çıraqov və başqaları Ermənistana qarşı və ya Çıraqov və digərləri Ermənistana qarşı (ing. Chiragov and Others v. Armenia) — Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 8-ci, 13-cü və 14-cü maddələrinin və Konvensiyaya dair 1 saylı Protokolun 1-ci maddəsinin pozuntusu haqqında Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları Elxan Çıraqov, Adışirin Çıraqov, Ramiz Cəbrayılov, Akif Həsənov, Fəxrəddin Paşayev və Qaraca Cəbrayılovun 6 aprel 2005-ci il tarixdə verilmiş iddiası üzrə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi tərəfindən 16 iyun 2015-ci il tarixdə qəbul edilmiş qərar. Məhkəmənin 2011-ci il 14 dekabr tarixli qərarı ilə ərizəçilərin şikayətləri qəbuledilən elan edilmişdir. Azərbaycan Hökuməti işdə üçüncü tərəf qismində çıxış etmişdir.
Faktlar
1992-ci il mayın 17-də Laçın şəhəri erməni qüvvələri tərəfindən ələ keçirilmişdir, sonrakı günlərdə şəhər qarət edilmiş və yandırılmışdır. "Human Rights Watch" təşkilatının hesabatına əsasən Laçın rayonunun işğal edilməsi nəticəsində 30 min azərbaycanlı, o cümlədən kürdlər məcburi köçkün vəziyyətinə düşmüşdür.
Ərizəçilər bildirmişlər ki, onlar Laçın rayonunda yaşamış Azərbaycan kürdləridir və əcdadları orada yüz illər boyu yaşamışlar. 1992-ci il mayın 17-də onlar rayondan Bakıya məcburi köçmüşlər. Həmin vaxtdan erməni işğalına görə öz evlərinə və mülklərinə qayıda bilməmişlər.
Ərizəçilər həmçinin bildirmişlər ki, Ermənistanın hakimiyyət orqanlarının məcburi köçkün kimi onların evlərinə geri qayıtmalarına icazə verməkdən imtina etməsi bu dövlətin rəsmi siyasətinin və müvafiq olaraq inzibati təcrübəsinin göstəricisidir. Belə olduğu təqdirdə onların hər hansı dövlətdaxili hüquqi müdafiə vasitələrindən istifadə etməsi mümkün deyil.
Ermənistan Hökuməti bildirmişdir ki, ərizəçilər hüquqlarını qorumaq və ya bərpa etmək məqsədilə hər hansı addım atdıqlarını göstərməmiş, beləliklə də, dövlətdaxili hüquq müdafiə vasitələrini tükəndirməmişlər. Xüsusilə, ərizəçilər Ermənistan Respublikasının hər hansı məhkəmə və ya inzibati orqanına müraciət etməmişlər. Bundan başqa, Hökumət müvafiq ərazilərin "DQR"-in yurisdiksiyası və nəzarəti altında olduğunu bildirərək, "DQR"-in insan hüquqlarını qorumaq iqtidarında olan məhkəmə və inzibati orqanlara malik olduğunu iddia etmişdir. Ərizəçilər hüquqi yardım, hətta "ictimai müdafiəçi"dən pulsuz yardım almaq və müstəqil və qərəzsiz məhkəmələrdə Ermənistan ordusuna və dövlət orqanlarına, yaxud "DQR"-ə qarşı restitusiya və ya kompensasiya barədə tələbləri irəli sürmək üçün guya Ermənistana və "DQR"-ə viza almaq imkanında olmuşlar.
Ərizəçilər bildirmişlər ki, şikayətlərinə əlavə etdikləri sənədlər və qeydləri onların kimliyini və mübahisə predmeti olan ərazidə müəyyən edilməsi mümkün olan əmlaka malik olduqlarını, həmçinin 1992-ci ilin mayında məcburən köçkün düşənə qədər burada yaşadıqlarını kifayət qədər sübut edir. Məhkəmə ilk dəfə məcburi köçkünlərin öz evlərinə və əmlakına hörmət hüququnu Loizidu Türkiyəyə qarşı işində araşdırmışdır. Ərizəçi şimali Kiprdə bir neçə torpaq sahələrinin mülkiyyətçisi olduğunu iddia etmişdir. Türkiyə Hökuməti ərizəçinin hüququnun qanuniliyini mübahisə etməsə də, iddia etmişdir ki, ərizəçi tərk edilmiş bütün daşınmaz əmlakının Şimali Kipr Türk Respublikasının mülkiyyətinə keçməsini bəyan etmiş Şimali Kipr Türk Respublikasının 1985-ci il Konstitusiyasının 159-cu maddəsinə əsasən torpaq üzərində öz hüququnu itirmişdir. Məhkəmə Şimali Kipr Türk Respublikasının dövlət kimi beynəlxalq aləmdə tanımadığını nəzərə alaraq bu müddəaya heç bir hüquqi əhəmiyyət verməyərək hesab etmişdir ki, ərizəçi bunun nəticəsində mülkiyyət hüququnu itirmiş hesab edilə bilməzdi. Yuxarıda göstərilən münaqişə ilə bağlı bir sıra işlərdə Məhkəmə Konvensiyanın 1 nömrəli Protokolunun 1-ci maddəsi mənasında ərizəçilərin "mülkiyyəti"ni Hökumətin inandırıcı surətdə təkzib edə bilmədiyi prima facie sübutlara, o cümlədən əsl şəhadətnamənin surəti, qeydiyyat şəhadətnaməsi, satınalma haqqında müqavilələr və Kipr Respublikası tərəfindən verilmiş mülkiyyətə dair arayışlara əsasən müəyyən etmişdir.
Ərizəçilər şikayət etmişlər ki, öz əmlakı üzərində bütün nəzarətin, habelə ondan istifadə etmək, onu satmaq, vəsiyyət etmək, girov qoymaq, inkişaf etdirmək və ona malik olmaq imkanların itirilməsi 1 nömrəli Protokolun 1-ci maddəsinin davam edən pozuntusunu təşkil etmişdir.
Ərizəçilər iddia etmişlər ki, onların Laçın rayonuna qayıtmaq imkanında olmaması, həmçinin onların evinə, şəxsi və ailə həyatına hörmət hüququnun davam edən pozunutusunu təşkil etmişdir. Öz işini Loizidu Türkiyəyə qarşı işindən fərqləndirərək ərizəçilər qeyd etmişlər ki, xanım Loizidudan fərqli olaraq, onların hamısı uzun müddət Laçında yaşamış və burada evlərini qurmuş, şəxsi və ailə həyatlarını qurmuşlar.
Ərizəçilər iddia etmişlər ki, yuxarıda qeyd edilən şikayətlərlə əlaqədar olaraq onlar etnik və dini mənsubiyyətinə görə cavabdeh Hökumət tərəfindən ayrı-seçkiliyə məruz qalmışlar.
Ərizəçilər maddi ziyana görə 808950 manatdan 2093050 manatadək məbləğlərin, altı ərizəçi üçün cəmi 8 386 600 manat məbləğinin ödənilməsini tələb etmişlər. Bu məbləğ təqribən 7,9 milyon avro təşkil edir. Bundan əlavə, onların hər biri mənəvi ziyana görə 50 min avro tələb etmişdir. Nəhayət, 2013-cü il oktyabrın 6-na olan vəziyyətə məhkəmə xərcləri 41703,37 funt sterlinq təşkil etmişdir. Eyni zamanda, Məhkəmənin 2014-cü il 22 yanvar tarixli iclasında ərizəçilərin nümayəndələri xahiş etmişlər ki, ərizəçilərə dəymiş ziyanı qiymətləndirmək üçün mütəxəssis təyin edilsin.
Qərar
- Məhkəmə 14 səs lehinə və 3 səs əleyhinə olmaqla Hökumətin dövlətdaxili hüquqi müdafiə vasitələrinin tükənməməsi barədə ilkin etirazını rədd edir.
- Məhkəmə 15 səs lehinə və 2 səs əleyhinə olmaqla Hökumətin ərizəçilərin zərərçəkmiş şəxs statusu ilə bağlı ilkin etirazını rədd edir.
- Məhkəmə 14 səs lehinə və 3 səs əleyhinə olmaqla şikayət edilən məsələlərin Ermənistan Respublikasının yurisdiksiyasında olduğunu qət edir və cavabdeh Hökumətin yurisdiksiya ilə bağlı ilkin etirazını rədd edir.
- Məhkəmə 15 səs lehinə və 2 səs əleyhinə olmaqla Konvensiyanın 1 nömrəli Protokolunun 1-ci maddəsinin davam edən pozuntusunun baş verdiyini qət edir.
- Məhkəmə 15 səs lehinə və 2 səs əleyhinə olmaqla Konvensiyanın 8-ci maddəsinin davam edən pozuntusunun baş verdiyini qət edir.
- Məhkəmə 14 səs lehinə və 3 səs əleyhinə olmaqla Konvensiyanın 13-cü maddəsinin davam edən pozuntusunun baş verdiyini qət edir.
- Məhkəmə 16 səs lehinə və 1 səs əleyhinə olmaqla Konvensiyanın 14-cü maddəsinə əsasən ayrıca məsələnin ortaya çıxmadığını qət edir.
- Məhkəmə 15 səs lehinə və 2 səs əleyhinə olmaqla 41-ci maddənin tətbiqi məsələsinin həll edilməsi üçün hazır olmadığını qət edir və buna görə,
- a) qeyd edilən məsələyə baxılmasını təxirə salır;
- b) Ermənistan Hökumətini və ərizəçiləri bu qərar barədə bildirişin tarixindən sonra on iki ay müddətində məsələ ilə bağlı öz ifadələrini təqdim etməyə və xüsusilə, əldə oluna biləcək hər hansı razılaşma barədə Məhkəməyə məlumat verməyə dəvət edir;
- c) prosesi təxirə salır və zəruri halda onu müəyyən etmək səlahiyyətini Məhkəmənin sədri üzərində müəyyən edir.
Münasibətlər
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi 14 sentyabr 2015-ci il tarixli, 1304-IVQR nömrəli Qərarında göstərilmişdir ki,
… Avropa Parlamenti öz sənədlərində Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin qərarlarına istinad etsə də, bu Məhkəmənin Ermənistanın Azərbaycana silahlı təcavüzü nəticəsində zərər çəkmiş Azərbaycan vətəndaşlarının hüquqlarının bərpasına çağıran "Çıraqov və digərləri Ermənistana qarşı" işi ilə bağlı 2015-ci il 16 iyun tarixli qərarına etinasızlıq göstərmişdir.
Əhəmiyyəti
- Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi 2015-ci il iyunun 16-da "Çıraqov və başqaları Ermənistana qarşı" işi ilə bağlı qəbul etdiyi qərarında Ermənistanın işğal edilmiş Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlarda "effektiv nəzarətə" malik olduğunu vurğulayır.
- Məhkəmə müəyyən etmişdir ki, dövlətin yurisdiksiya səlahiyyətləri ilk növbədə ərazi üzrə məhkəmə aidiyyəti ilə bağlı olsa da, Konvensiyanın 1-ci maddəsi mənasında yurisdiksiya anlayışı Razılığa gələn Yüksək Tərəflərin dövlət ərazisi ilə məhdudlaşmır, dövlətin məsuliyyəti isə onun hakimiyyət orqanlarının hərəkətləri və hərəkətsizliyinin onun ərazisindən kənar nəticə verməsi səbəbindən ortaya çıxa bilər.
- Məhkəmənin fikrincə, 150 mindən az erməni əhalisi olan Dağlıq Qarabağın Ermənistanın əsaslı hərbi dəstəyi olmadan təxminən yeddi milyon əhalisi olan Azərbaycan dövləti ilə üzbəüz olaraq nəinki 1992-ci illərin əvvəllərində DQMV üzərində nəzarət yaratmaq, hətta 1993-cü ilin sonunadək Azərbaycanın yeddi rayonunu bütövlükdə, və ya qismən ələ keçirmiş müdafiə qüvvələrini yaratmaq imkanında olması inanılmazdır.
- Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində sülh danışıqlarının aparıldığı bir vaxtda Ermənistanın Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində dindirilməsi, ilk növbədə, işğalçılıq faktının bir daha təsdiqi deməkdir.
- Ermənistan Respublikası tərəfindən "DQR" və ətrafındakı ərazilərdə hakimiyyətin həyata keçirməsi və ya ona nəzarət etməsi məsələsi ilə bağlı ərizəçilər və cavabdeh Hökumət, habelə üçüncü tərəf qismində çıxış etmiş Azərbaycan Hökuməti bir çox sənədlər və bəyanatlar təqdim etmişlər. Buna əsasən, Dağlıq Qarabağ Respublikası ilə Ermənistan arasında hərbi, siyasi, məhkəmə, maliyyə və başqa sahələrdə yardım olmuşdur.
- Qərarın 14–18-ci paraqraflarında Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi xüsusi ilə qeyd edib ki, müharibə Dağlıq Qarabağın Ermənistanın tərkibinə daxil edilməsi barəsində çağırışlarla başlayıb. Bu xüsusda, məhkəmə tərəfindən spesifik olaraq, Ermənistan SSR Ali Soveti və Dağlıq Qarabağın regional şurası tərəfindən 1989-cu ilin dekabrında "birləşmə" haqqında birgə bəyanata istinad olunub. Mahiyyət etibarilə, məhkəmə təsdiq edib ki, Ermənistanın ərazi iddiaları və onun Azərbaycan ərazilərinin bir hissəsini ilhaq etmək məqsədi daşıyan cəhdləri silahlı münaqişənin köklü səbəbidir və hərtərəfli müharibəyə təkan verib.
- Avropa Məhkəməsinin qərarında nəinki Ermənistan Respublikasının silahlı qüvvələrinin Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi, Azərbaycan xalqına qarşı etnik təmizləmə siyasətinin aparılması göstərilmiş, həmçinin mövcud vəziyyəti qoruyub saxlamasına görə Ermənistanın cavabdeh olması müəyyən edilir. Dağlıq Qarabağ münaqişəsində yalnız iki tərəfin — Azərbaycan və Ermənistanın olması təsdiq edilir.
- Azərbaycanın işə üçüncü tərəf qismində daxil olması işi psevdo dövlətlərarası işə çevirmiş olur.
- Ermənistanın dövrü hesabatına baxarkən Komitənin Ermənistan üzrə məruzəçisi cənab Touze Ermənistana girovlara işgəncə verilməsi ilə bağlı sual ünvanlayarkən Ermənistanın "DQR" adlanan qondarma qurumun məhkəmə və istintaq orqanlarının Ermənistanın yurisdiksiyasından kənar olması, "DQR"-in müstəqil olması barədə fikirlərinə cavab olaraq cənab Touze bununla razılaşmamış və "Çıraqov və digərləri Ermənistana qarşı" işə istinad edərək bildirmişdi ki, Ermənistan həmin ərazilər üzərində effektiv nəzarəti həyata keçirir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Human Rights Watch. ""Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh"" (PDF) (ingilis). https://www.hrw.org/. 08.12.1994. 2020-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-27.
- "Avropa Parlamentinin 2015-ci il 10 sentyabr tarixli qətnaməsi ilə əlaqədar"[ölü keçid]Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi 14 sentyabr 2015-ci il tarixli, 1304-IVQR nömrəli Qərarı. e-qanun.az (az.)
- Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi 2021-08-05 at the Wayback Machine. president.az (az.)
- ""Çıraqov və başqaları Ermənistana qarşı"" (az.). https://news.milli.az/. 13.02.2014. 2020-08-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-27.
- (az.). http://mfa.gov.az/. 07.07.2015. 2018-12-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-09-27.
- "İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsi "Çıraqov və digərləri Ermənistana qarşı" iş üzrə qərarını elan etdi" (az.). https://azertag.az/. 19.06.2015. 2019-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-28.
- Valentina Azarova. © American Society of International Law 2015. "International Legal Materials. Chiragov and Others v. Armenia (Eur. Ct. H.R.)" (ingilis). https://www.cambridge.org/. dekabr 2015. 2020-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-28.
- "Bir daha "Çıraqov və qeyriləri Ermənistana Qarşı" İşi üzrə" (az.). http://www.qht.az/. 12.12.2017. 2017-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-27.
Xarici keçidlər
- Çıraqov və digərləri Ermənistana qarşı (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ciraqov ve basqalari Ermenistana qarsi ve ya Ciraqov ve digerleri Ermenistana qarsi ing Chiragov and Others v Armenia Avropa Insan Huquqlari Konvensiyasinin 8 ci 13 cu ve 14 cu maddelerinin ve Konvensiyaya dair 1 sayli Protokolun 1 ci maddesinin pozuntusu haqqinda Azerbaycan Respublikasinin vetendaslari Elxan Ciraqov Adisirin Ciraqov Ramiz Cebrayilov Akif Hesenov Fexreddin Pasayev ve Qaraca Cebrayilovun 6 aprel 2005 ci il tarixde verilmis iddiasi uzre Avropa Insan Haqlari Mehkemesi terefinden 16 iyun 2015 ci il tarixde qebul edilmis qerar Mehkemenin 2011 ci il 14 dekabr tarixli qerari ile erizecilerin sikayetleri qebuledilen elan edilmisdir Azerbaycan Hokumeti isde ucuncu teref qisminde cixis etmisdir Ciraqov ve digerleri Ermenistana qarsi isinin baxildigi Avropa Insan Haqlari Mehkemesinin mehkeme zali Strasburq FransaFaktlar1992 ci il mayin 17 de Lacin seheri ermeni quvveleri terefinden ele kecirilmisdir sonraki gunlerde seher qaret edilmis ve yandirilmisdir Human Rights Watch teskilatinin hesabatina esasen Lacin rayonunun isgal edilmesi neticesinde 30 min azerbaycanli o cumleden kurdler mecburi kockun veziyyetine dusmusdur Erizeciler bildirmisler ki onlar Lacin rayonunda yasamis Azerbaycan kurdleridir ve ecdadlari orada yuz iller boyu yasamislar 1992 ci il mayin 17 de onlar rayondan Bakiya mecburi kocmusler Hemin vaxtdan ermeni isgalina gore oz evlerine ve mulklerine qayida bilmemisler Erizeciler hemcinin bildirmisler ki Ermenistanin hakimiyyet orqanlarinin mecburi kockun kimi onlarin evlerine geri qayitmalarina icaze vermekden imtina etmesi bu dovletin resmi siyasetinin ve muvafiq olaraq inzibati tecrubesinin gostericisidir Bele oldugu teqdirde onlarin her hansi dovletdaxili huquqi mudafie vasitelerinden istifade etmesi mumkun deyil Ermenistan Hokumeti bildirmisdir ki erizeciler huquqlarini qorumaq ve ya berpa etmek meqsedile her hansi addim atdiqlarini gostermemis belelikle de dovletdaxili huquq mudafie vasitelerini tukendirmemisler Xususile erizeciler Ermenistan Respublikasinin her hansi mehkeme ve ya inzibati orqanina muraciet etmemisler Bundan basqa Hokumet muvafiq erazilerin DQR in yurisdiksiyasi ve nezareti altinda oldugunu bildirerek DQR in insan huquqlarini qorumaq iqtidarinda olan mehkeme ve inzibati orqanlara malik oldugunu iddia etmisdir Erizeciler huquqi yardim hetta ictimai mudafieci den pulsuz yardim almaq ve musteqil ve qerezsiz mehkemelerde Ermenistan ordusuna ve dovlet orqanlarina yaxud DQR e qarsi restitusiya ve ya kompensasiya barede telebleri ireli surmek ucun guya Ermenistana ve DQR e viza almaq imkaninda olmuslar Erizeciler bildirmisler ki sikayetlerine elave etdikleri senedler ve qeydleri onlarin kimliyini ve mubahise predmeti olan erazide mueyyen edilmesi mumkun olan emlaka malik olduqlarini hemcinin 1992 ci ilin mayinda mecburen kockun dusene qeder burada yasadiqlarini kifayet qeder subut edir Mehkeme ilk defe mecburi kockunlerin oz evlerine ve emlakina hormet huququnu Loizidu Turkiyeye qarsi isinde arasdirmisdir Erizeci simali Kiprde bir nece torpaq sahelerinin mulkiyyetcisi oldugunu iddia etmisdir Turkiye Hokumeti erizecinin huququnun qanuniliyini mubahise etmese de iddia etmisdir ki erizeci terk edilmis butun dasinmaz emlakinin Simali Kipr Turk Respublikasinin mulkiyyetine kecmesini beyan etmis Simali Kipr Turk Respublikasinin 1985 ci il Konstitusiyasinin 159 cu maddesine esasen torpaq uzerinde oz huququnu itirmisdir Mehkeme Simali Kipr Turk Respublikasinin dovlet kimi beynelxalq alemde tanimadigini nezere alaraq bu muddeaya hec bir huquqi ehemiyyet vermeyerek hesab etmisdir ki erizeci bunun neticesinde mulkiyyet huququnu itirmis hesab edile bilmezdi Yuxarida gosterilen munaqise ile bagli bir sira islerde Mehkeme Konvensiyanin 1 nomreli Protokolunun 1 ci maddesi menasinda erizecilerin mulkiyyeti ni Hokumetin inandirici suretde tekzib ede bilmediyi prima facie subutlara o cumleden esl sehadetnamenin sureti qeydiyyat sehadetnamesi satinalma haqqinda muqavileler ve Kipr Respublikasi terefinden verilmis mulkiyyete dair arayislara esasen mueyyen etmisdir Erizeciler sikayet etmisler ki oz emlaki uzerinde butun nezaretin habele ondan istifade etmek onu satmaq vesiyyet etmek girov qoymaq inkisaf etdirmek ve ona malik olmaq imkanlarin itirilmesi 1 nomreli Protokolun 1 ci maddesinin davam eden pozuntusunu teskil etmisdir Erizeciler iddia etmisler ki onlarin Lacin rayonuna qayitmaq imkaninda olmamasi hemcinin onlarin evine sexsi ve aile heyatina hormet huququnun davam eden pozunutusunu teskil etmisdir Oz isini Loizidu Turkiyeye qarsi isinden ferqlendirerek erizeciler qeyd etmisler ki xanim Loizidudan ferqli olaraq onlarin hamisi uzun muddet Lacinda yasamis ve burada evlerini qurmus sexsi ve aile heyatlarini qurmuslar Erizeciler iddia etmisler ki yuxarida qeyd edilen sikayetlerle elaqedar olaraq onlar etnik ve dini mensubiyyetine gore cavabdeh Hokumet terefinden ayri seckiliye meruz qalmislar Erizeciler maddi ziyana gore 808950 manatdan 2093050 manatadek mebleglerin alti erizeci ucun cemi 8 386 600 manat mebleginin odenilmesini teleb etmisler Bu mebleg teqriben 7 9 milyon avro teskil edir Bundan elave onlarin her biri menevi ziyana gore 50 min avro teleb etmisdir Nehayet 2013 cu il oktyabrin 6 na olan veziyyete mehkeme xercleri 41703 37 funt sterlinq teskil etmisdir Eyni zamanda Mehkemenin 2014 cu il 22 yanvar tarixli iclasinda erizecilerin numayendeleri xahis etmisler ki erizecilere deymis ziyani qiymetlendirmek ucun mutexessis teyin edilsin QerarMehkeme 14 ses lehine ve 3 ses eleyhine olmaqla Hokumetin dovletdaxili huquqi mudafie vasitelerinin tukenmemesi barede ilkin etirazini redd edir Mehkeme 15 ses lehine ve 2 ses eleyhine olmaqla Hokumetin erizecilerin zerercekmis sexs statusu ile bagli ilkin etirazini redd edir Mehkeme 14 ses lehine ve 3 ses eleyhine olmaqla sikayet edilen meselelerin Ermenistan Respublikasinin yurisdiksiyasinda oldugunu qet edir ve cavabdeh Hokumetin yurisdiksiya ile bagli ilkin etirazini redd edir Mehkeme 15 ses lehine ve 2 ses eleyhine olmaqla Konvensiyanin 1 nomreli Protokolunun 1 ci maddesinin davam eden pozuntusunun bas verdiyini qet edir Mehkeme 15 ses lehine ve 2 ses eleyhine olmaqla Konvensiyanin 8 ci maddesinin davam eden pozuntusunun bas verdiyini qet edir Mehkeme 14 ses lehine ve 3 ses eleyhine olmaqla Konvensiyanin 13 cu maddesinin davam eden pozuntusunun bas verdiyini qet edir Mehkeme 16 ses lehine ve 1 ses eleyhine olmaqla Konvensiyanin 14 cu maddesine esasen ayrica meselenin ortaya cixmadigini qet edir Mehkeme 15 ses lehine ve 2 ses eleyhine olmaqla 41 ci maddenin tetbiqi meselesinin hell edilmesi ucun hazir olmadigini qet edir ve buna gore a qeyd edilen meseleye baxilmasini texire salir b Ermenistan Hokumetini ve erizecileri bu qerar barede bildirisin tarixinden sonra on iki ay muddetinde mesele ile bagli oz ifadelerini teqdim etmeye ve xususile elde oluna bilecek her hansi razilasma barede Mehkemeye melumat vermeye devet edir c prosesi texire salir ve zeruri halda onu mueyyen etmek selahiyyetini Mehkemenin sedri uzerinde mueyyen edir dd MunasibetlerAzerbaycan Respublikasi Milli Meclisi 14 sentyabr 2015 ci il tarixli 1304 IVQR nomreli Qerarinda gosterilmisdir ki Avropa Parlamenti oz senedlerinde Avropa Insan Huquqlari Mehkemesinin qerarlarina istinad etse de bu Mehkemenin Ermenistanin Azerbaycana silahli tecavuzu neticesinde zerer cekmis Azerbaycan vetendaslarinin huquqlarinin berpasina cagiran Ciraqov ve digerleri Ermenistana qarsi isi ile bagli 2015 ci il 16 iyun tarixli qerarina etinasizliq gostermisdir EhemiyyetiAvropa Insan Huquqlari Mehkemesi 2015 ci il iyunun 16 da Ciraqov ve basqalari Ermenistana qarsi isi ile bagli qebul etdiyi qerarinda Ermenistanin isgal edilmis Dagliq Qarabag ve etraf rayonlarda effektiv nezarete malik oldugunu vurgulayir Mehkeme mueyyen etmisdir ki dovletin yurisdiksiya selahiyyetleri ilk novbede erazi uzre mehkeme aidiyyeti ile bagli olsa da Konvensiyanin 1 ci maddesi menasinda yurisdiksiya anlayisi Raziliga gelen Yuksek Tereflerin dovlet erazisi ile mehdudlasmir dovletin mesuliyyeti ise onun hakimiyyet orqanlarinin hereketleri ve hereketsizliyinin onun erazisinden kenar netice vermesi sebebinden ortaya cixa biler Mehkemenin fikrince 150 minden az ermeni ehalisi olan Dagliq Qarabagin Ermenistanin esasli herbi desteyi olmadan texminen yeddi milyon ehalisi olan Azerbaycan dovleti ile uzbeuz olaraq neinki 1992 ci illerin evvellerinde DQMV uzerinde nezaret yaratmaq hetta 1993 cu ilin sonunadek Azerbaycanin yeddi rayonunu butovlukde ve ya qismen ele kecirmis mudafie quvvelerini yaratmaq imkaninda olmasi inanilmazdir Ermenistan Azerbaycan Dagliq Qarabag munaqisesinin helli istiqametinde sulh danisiqlarinin aparildigi bir vaxtda Ermenistanin Avropa Insan Haqlari Mehkemesinde dindirilmesi ilk novbede isgalciliq faktinin bir daha tesdiqi demekdir Ermenistan Respublikasi terefinden DQR ve etrafindaki erazilerde hakimiyyetin heyata kecirmesi ve ya ona nezaret etmesi meselesi ile bagli erizeciler ve cavabdeh Hokumet habele ucuncu teref qisminde cixis etmis Azerbaycan Hokumeti bir cox senedler ve beyanatlar teqdim etmisler Buna esasen Dagliq Qarabag Respublikasi ile Ermenistan arasinda herbi siyasi mehkeme maliyye ve basqa sahelerde yardim olmusdur Qerarin 14 18 ci paraqraflarinda Avropa Insan Huquqlari Mehkemesi xususi ile qeyd edib ki muharibe Dagliq Qarabagin Ermenistanin terkibine daxil edilmesi baresinde cagirislarla baslayib Bu xususda mehkeme terefinden spesifik olaraq Ermenistan SSR Ali Soveti ve Dagliq Qarabagin regional surasi terefinden 1989 cu ilin dekabrinda birlesme haqqinda birge beyanata istinad olunub Mahiyyet etibarile mehkeme tesdiq edib ki Ermenistanin erazi iddialari ve onun Azerbaycan erazilerinin bir hissesini ilhaq etmek meqsedi dasiyan cehdleri silahli munaqisenin koklu sebebidir ve herterefli muharibeye tekan verib Avropa Mehkemesinin qerarinda neinki Ermenistan Respublikasinin silahli quvvelerinin Azerbaycan torpaqlarini isgal etmesi Azerbaycan xalqina qarsi etnik temizleme siyasetinin aparilmasi gosterilmis hemcinin movcud veziyyeti qoruyub saxlamasina gore Ermenistanin cavabdeh olmasi mueyyen edilir Dagliq Qarabag munaqisesinde yalniz iki terefin Azerbaycan ve Ermenistanin olmasi tesdiq edilir Azerbaycanin ise ucuncu teref qisminde daxil olmasi isi psevdo dovletlerarasi ise cevirmis olur Ermenistanin dovru hesabatina baxarken Komitenin Ermenistan uzre meruzecisi cenab Touze Ermenistana girovlara isgence verilmesi ile bagli sual unvanlayarken Ermenistanin DQR adlanan qondarma qurumun mehkeme ve istintaq orqanlarinin Ermenistanin yurisdiksiyasindan kenar olmasi DQR in musteqil olmasi barede fikirlerine cavab olaraq cenab Touze bununla razilasmamis ve Ciraqov ve digerleri Ermenistana qarsi ise istinad ederek bildirmisdi ki Ermenistan hemin eraziler uzerinde effektiv nezareti heyata kecirir Hemcinin baxLoizidu Turkiyeye qarsi Qarabag munaqisesiIstinadlarHuman Rights Watch Seven Years of Conflict in Nagorno Karabakh PDF ingilis https www hrw org 08 12 1994 2020 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 27 Avropa Parlamentinin 2015 ci il 10 sentyabr tarixli qetnamesi ile elaqedar olu kecid Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisi 14 sentyabr 2015 ci il tarixli 1304 IVQR nomreli Qerari e qanun az az Ermenistan Azerbaycan Dagliq Qarabag munaqisesi 2021 08 05 at the Wayback Machine president az az Ciraqov ve basqalari Ermenistana qarsi az https news milli az 13 02 2014 2020 08 12 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 27 az http mfa gov az 07 07 2015 2018 12 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 09 27 Insan Huquqlari uzre Avropa Mehkemesi Ciraqov ve digerleri Ermenistana qarsi is uzre qerarini elan etdi az https azertag az 19 06 2015 2019 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 28 Valentina Azarova c American Society of International Law 2015 International Legal Materials Chiragov and Others v Armenia Eur Ct H R ingilis https www cambridge org dekabr 2015 2020 11 28 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 28 Bir daha Ciraqov ve qeyrileri Ermenistana Qarsi Isi uzre az http www qht az 12 12 2017 2017 12 17 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 27 Xarici kecidlerCiraqov ve digerleri Ermenistana qarsi ing