Bu məqalə Bayat boyu haqqındadır. Bayatın digər istifadələri üçün Bayat səhifəsinə baxın. |
Bayat (Boyat, Bəyat) tayfası — türk tayfalardan birinin adı olub IX–X əsrlərdə Qayı boyu ilə yanaşı Şimali Qazaxıstan çöllərində oğuzlara başçılıq etmiş tayfalardandır.
Bayat damğası Mahmud Kaşğariyə görə Adi yapalağı, Əbulqazi Bahadır xana görə isə Qütb bayquşunu təmsil edir. | |||||||||||||||||||||
Yaşadığı ərazilər | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
Dili | |||||||||||||||||||||
Dini | |||||||||||||||||||||
Mənşəyi | |||||||||||||||||||||
Oğuz (Türk) | |||||||||||||||||||||
Qohum xalqlar | |||||||||||||||||||||
Oğuz Xaqan Dastanına görə Oğuz türklərinin 24 boyundan biri və Qaşqarlı Mahmuda görə Divân-ı Lügati't-Türk'təki yirmi iki Oğuz boyundan doqquzuncudur.
Azərbaycan xalqının formalaşmasında əsas amilə malik olan tayfalardan biri də Bayat tayfası olmuşdur. Həmin tayfanın söylədikləri nəğmələr isə Bayat tayfasının nəğmələri, yəni bayatı adı altında termin kimi formalaşmışdır. Deməli, Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ən geniş yayılan, ən kütləvi bir növü də bayatların adını yaşadan bayatılardır.
Şah İsmayıl Səfəvi yeni hökumətə dayaq olmaq və onu əldə saxlamaq üçün İranda yaşayan Boyat türklərindən bir dəstəsini siyahı uzrə köçürüb Dərbənddə və Şabranda yerləşdirmişdir.
Həmin tayfanın üzvləri tərəfindən salınmış yaşayış məntəqələri onların adı ilə Boyat adlandırılmışdır.
Bayat coğrafi adına Ağcabədi, Salyan, Neftçala, Ucar, Şamaxı, Şabran, eləcə də Şimali Azərbaycanda – Qədim Albaniyada – Arran–Şirvan ərazisində və digər yerlərdə təsadüf edilir.
Türk Muntəhəb-i tavarixi-səlcuqiyyə nin məlumatına görə, Sultan Səncərin oğuz-səlcuq qoşununda bayatlar daim sağ cinahda birgə dururdular, sol cinahda — bayandurlar və peçeneqlər.
İstinadlar
- [1] 2022-04-17 at the Wayback Machine A HISTORICAL AND SEMANTICAL STUDY OF TURKMENS AND TURKMEN TRIBES,
- Dədə Qorqud kitabı ensiklopedik lüğət. "Öndər nəşriyyat". Bakı-2004. səh. 58.
- Rövşən Hüseyinov (Ağahüseynli, Eldar Səfa Şahvələdli. Albaniya-Arran-Şirvan. "Ünsiyyət" nəşriyyatı, Bakı-2008.səh.55.
- Dədə Qorqud kitabı ensiklopedik lüğət. "Öndər nəşriyyat". Bakı-2004. səh.60
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't — Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 56
- Əli Əliyev, "Laçın — Qədim Oğuz yurdu". Bakı-2009. "Avropa nəşriyyatı". səh. 86.
- Dədə Qorqud kitabı ensiklopedik lüğət. "Öndər nəşriyyat". Bakı-2004. səh.60.
- Мусульманский мир 950–1150. Издательство "Наука" Главная редакция восточной литературы. Москва 1981.Birinci bölmə K.E. Bosfort Barbarların hücumları: Türklərin müsəlman aləmində zühuru səh. 30
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Bayat boyu haqqindadir Bayatin diger istifadeleri ucun Bayat sehifesine baxin Bayat Boyat Beyat tayfasi turk tayfalardan birinin adi olub IX X esrlerde Qayi boyu ile yanasi Simali Qazaxistan collerinde oguzlara basciliq etmis tayfalardandir Bayat boyu Bayat damgasi Mahmud Kasgariye gore Adi yapalagi Ebulqazi Bahadir xana gore ise Qutb bayqusunu temsil edir Yasadigi eraziler Azerbaycan Iran Efqanistan Iraq Turkiye Turkmenistan SuriyaDiliAzerbaycan turkcesi turk turkmenDiniIslamMenseyiOguz Turk Qohum xalqlarTurk xalqlari Oguz Xaqan Dastanina gore Oguz turklerinin 24 boyundan biri ve Qasqarli Mahmuda gore Divan i Lugati t Turk teki yirmi iki Oguz boyundan doqquzuncudur Azerbaycan xalqinin formalasmasinda esas amile malik olan tayfalardan biri de Bayat tayfasi olmusdur Hemin tayfanin soyledikleri negmeler ise Bayat tayfasinin negmeleri yeni bayati adi altinda termin kimi formalasmisdir Demeli Azerbaycan sifahi xalq edebiyyatinin en genis yayilan en kutlevi bir novu de bayatlarin adini yasadan bayatilardir Sah Ismayil Sefevi yeni hokumete dayaq olmaq ve onu elde saxlamaq ucun Iranda yasayan Boyat turklerinden bir destesini siyahi uzre kocurub Derbendde ve Sabranda yerlesdirmisdir Hemin tayfanin uzvleri terefinden salinmis yasayis menteqeleri onlarin adi ile Boyat adlandirilmisdir Bayat cografi adina Agcabedi Salyan Neftcala Ucar Samaxi Sabran elece de Simali Azerbaycanda Qedim Albaniyada Arran Sirvan erazisinde ve diger yerlerde tesaduf edilir Turk Munteheb i tavarixi selcuqiyye nin melumatina gore Sultan Sencerin oguz selcuq qosununda bayatlar daim sag cinahda birge dururdular sol cinahda bayandurlar ve peceneqler Istinadlar 1 2022 04 17 at the Wayback Machine A HISTORICAL AND SEMANTICAL STUDY OF TURKMENS AND TURKMEN TRIBES Dede Qorqud kitabi ensiklopedik luget Onder nesriyyat Baki 2004 seh 58 Rovsen Huseyinov Agahuseynli Eldar Sefa Sahveledli Albaniya Arran Sirvan Unsiyyet nesriyyati Baki 2008 seh 55 Dede Qorqud kitabi ensiklopedik luget Onder nesriyyat Baki 2004 seh 60 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 56 Eli Eliyev Lacin Qedim Oguz yurdu Baki 2009 Avropa nesriyyati seh 86 Dede Qorqud kitabi ensiklopedik luget Onder nesriyyat Baki 2004 seh 60 Musulmanskij mir 950 1150 Izdatelstvo Nauka Glavnaya redakciya vostochnoj literatury Moskva 1981 Birinci bolme K E Bosfort Barbarlarin hucumlari Turklerin muselman aleminde zuhuru seh 30Hemcinin baxMaku xanligi Boyat kendleri