Mir Əsədulla Mir Ələsgər oğlu Mirqasımov (17 noyabr 1883, Bakı – 20 iyul 1958, Bakı) — Azərbaycan cərrahı, Azərbaycan SSR EA-nın ilk prezidenti (1945–1947), Azərbaycanın ilk tibb elmləri doktoru (1927), professor (1929), Azərbaycan SSR EA-nın həqiqi üzvü (1945), Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi (1936). İlk azərbaycanlı alim-cərrah. SSRİ Ali Sovetinin (1–3-cü çağırış) deputatı.
Mirəsədulla Mirqasımov | |
---|---|
Digər adı | Mir Əsədulla Mirqasımov |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ |
Uşaqları | Mirəli Mirqasımov Oqtay Mirqasımov Rüfət Mir-Qasımov |
Atası | Mir Ələsgər Mirqasımov |
Elm sahəsi | tibb |
Elmi dərəcəsi | tibb elmləri doktoru |
Elmi adı | professor |
İş yeri | Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası prezidenti (1945–1947) |
Təhsili | , Novorossiya İmperator Universiteti |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mir Əsədulla Mirqasımov 17 noyabr 1883-cü ildə Bakı şəhərində ruhani seminariyasının müəllimi ailəsində anadan olmuşdur. 1908-ci ildə gimnaziyanı qurtarmışdır. Gimnaziyanın yuxarı siniflərində oxuyarkən o, ictimai fəaliyyətə başlamış, qəzet və jurnallara məqalələr yazmışdır. Bu məqalələrdə müəllif, əsasən, Şərq ölkələrində müsəlman qadınlarının acınacaqlı vəziyyəti məsələsindən bəhs etmişdir.
1913-cü ildə Odessa şəhərində yerləşən Novorossiya İmperator Universitetinin (hazırda İ. İ. Meçnikov adına Odessa Milli Universiteti) tibb fakültəsini bitirmişdir. 1916-cı ilədək Odessada həkim, 1916–1929 illərdə Bakıda hərbi lazaretdə, indiki Əzizbəyov adına 1 №-li doğum evində cərrah, Azərb. Dövlət Universitetinin tibb Fakültəsində dosent işləmişdir.
1945–1947-ci illərdə Azərbaycan SSR EA-nın ilk Prezidenti olmuşdur.
Mirqasımov Mir Əsədulla Mir Ələsgər oğlu 20 iyul 1958-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
- Kinorejissor Oqtay Mirqasımovun atasıdır.
- Heykəltəraş Mirəli Mirqasımovun atasıdır.
- Aktrisa Ayan Mirqasımovanın babasıdır.
Əsas elmi nailiyyətləri
1916 ildə əsaslı cərrah peşəsinə yiyələnən gənc Bakıya qayıdır. 1920 ildən etibarən Mir Əsədulla – Mixaylovsk xəstəxanası cərrahiyyə şöbəsinin ordinatoru, sonralar Azərbaycan Dövlət Universitetinə öncə prozektor, bir müddət sonra operativ cərrahiyyə və topoqrafik anatomiya kafedrasında ordinator vəzifəsində işləməyə dəvət edilir.
Azərbaycanda müasir tibb təhsilinin və elminin banilərindəndir. 1927-ci ildə Mirəsədulla Mirqasımov tədqiqatlarını birləşdirərək "Azərbaycanda sidik daşı xəstəliklərinin öyrənilməsinə dair materiallar" mövzusunda ilk dəfə doktorluq dissertasiyası müdafiə edir. M. Mirqasımov Azərbaycanda uroloji xəstəliklər üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə edən ilk milli mütəxəssis kimi səhiyyə tariximizdə özünə layiqli və əbədi yer tutub. İstedadlı alim müvəffəqiyyətlə müdafiə etdiyi doktorluq dissertasiyasının motivləri əsasında 1928-ci ildə monoqrafiya çap etdirib və indi də öz praktiki əhəmiyyətini, aktuallığını itirməmişdir. Bununla da ilk azərbaycanlı alim-cərrah adına yiyələnir, tibbi cərrahiyyə elmi məktəbinin əsasını qoyur. 1929-cu ildə isə professor adını alır. M. Mirqasımov Azərbaycan SSR EA-nın və Tibb Universitetinin təşkilatçılarından biri olmuş və 1945-ci ildə Azərb. SSR EA-nın həqiqi üzvü (akademik) seçilmişdir. 1919–1929-cu illərdə ADU-nun tibb fakültəsinin dosenti, 1931–1958-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun hospital cərrahlıq kafedrasının (indi- I cərrahi xəstəliklər kafedrası) müdiri olmuşdur.
EA-nın təsisi cəmiyyətin əyani və nəzəri tələbatlarını, respublikada iqtisadiyyatın inkişafına, sürətlə inkişaf edən elm sahələrinin və elmi fikirləri istiqamətləndirən vahid elm ocağının fəaliyyət göstərməsi zərurətindən irəli gəlirdi. Namizədliyi irəli sürülən 41 nəfərdən 15-i respublika Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (akademik) olaraq təsdiqləndi. İlk ümumi yiğincaqda Elmlər Akademiyasının prezidenti yekdilliklə M. Ə. Mirqasımov seçildi. Elə həmin yığıncaqda EA-nın Rəyasət Heyətinin tərkibi təsdiqləndi, akademiklər M. Ə. Mirqasımov, Ş. Ə. Əzizbəyov, H. N. Hüseynov, M. Ə. Qaşqay və Y. H. Məmmədəliyev Rəyasət heyətinin tərkibinə daxil oldular.
Azərbaycanda tibbi cərrahiyə elmi məktəbinin təşkilatçısıdır. Alimin elmi fəaliyyəti əsasən sidik daşı xəstəliklərini etiologiyası, klinikası və müalicəsinin öyrənilməsinə, irinli peritonitləri, anesteziologiya, , urologiya və cərrahlığın aktual məsələlərinə həsr olunmuşdur. Yüksək ixtisaslı kadrlar hazırlanmasında xidməti var. Cərrahlıq sahəsində Azərbaycan dilində yazılmış ilk dərsliyin müəllifidir.
Azərbaycanın əməkdar elm xadimidir. Lenin ordeni, 2 Qırmızı Əmək Bayrağı ordeni, Qırmızı Ulduz ordeni və metallarla təltif edilmişdir. Ümumiyyətlə, 6 monoqrafiya və dərsliyi, 50 elmi əsəri nəşr olunmuşdur.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Arxivlənmiş surət". 2021-07-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-24.
- Azərb. Sovet Ensiklopediyası. VI cild, Bakı-1982. səh. 588
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-07-29.
- http://xatai.libmks.az/home/1491-mir-zhsydulla-mirqasdmov.html[ölü keçid]
- http://www.muallim.edu.az/arxiv/2012/41/21.htm[ölü keçid]
- İ.İ.Meçnikov adına Odessa Milli Universiteti
- CBC. "Музей медицины Азербайджана" (rus). Youtube.com. 21.04.2016. 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- . 2014-08-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-02.
- Azərbaycan Tibb Universiteti – 80. Bakı, 2010. səh. 24
- Zemfira Hacıyeva. AMEA Prezidentləri. Şanlı yolun mərhələləri. Bakı, 2014, səh 24.
- . 2014-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-09-02.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mir Esedulla Mir Elesger oglu Mirqasimov 17 noyabr 1883 Baki 20 iyul 1958 Baki Azerbaycan cerrahi Azerbaycan SSR EA nin ilk prezidenti 1945 1947 Azerbaycanin ilk tibb elmleri doktoru 1927 professor 1929 Azerbaycan SSR EA nin heqiqi uzvu 1945 Azerbaycan SSR emekdar elm xadimi 1936 Ilk azerbaycanli alim cerrah SSRI Ali Sovetinin 1 3 cu cagiris deputati Miresedulla MirqasimovDiger adi Mir Esedulla MirqasimovDogum tarixi 17 noyabr 1883Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 iyul 1958 74 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRIUsaqlari Mireli Mirqasimov Oqtay Mirqasimov Rufet Mir QasimovAtasi Mir Elesger MirqasimovElm sahesi tibbElmi derecesi tibb elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi prezidenti 1945 1947 Tehsili Novorossiya Imperator UniversitetiUzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMir Esedulla Mirqasimov 17 noyabr 1883 cu ilde Baki seherinde ruhani seminariyasinin muellimi ailesinde anadan olmusdur 1908 ci ilde gimnaziyani qurtarmisdir Gimnaziyanin yuxari siniflerinde oxuyarken o ictimai fealiyyete baslamis qezet ve jurnallara meqaleler yazmisdir Bu meqalelerde muellif esasen Serq olkelerinde muselman qadinlarinin acinacaqli veziyyeti meselesinden behs etmisdir 1913 cu ilde Odessa seherinde yerlesen Novorossiya Imperator Universitetinin hazirda I I Mecnikov adina Odessa Milli Universiteti tibb fakultesini bitirmisdir 1916 ci iledek Odessada hekim 1916 1929 illerde Bakida herbi lazaretde indiki Ezizbeyov adina 1 li dogum evinde cerrah Azerb Dovlet Universitetinin tibb Fakultesinde dosent islemisdir 1945 1947 ci illerde Azerbaycan SSR EA nin ilk Prezidenti olmusdur Mir Esedulla Mirqasimovun I Fexri xiyabandaki mezari Mirqasimov Mir Esedulla Mir Elesger oglu 20 iyul 1958 ci ilde Baki seherinde vefat etmisdir Kinorejissor Oqtay Mirqasimovun atasidir Heykelteras Mireli Mirqasimovun atasidir Aktrisa Ayan Mirqasimovanin babasidir Esas elmi nailiyyetleriMiresedulla Mirqasimovun yasadigi evin fasadina vurulmus barelyef 1916 ilde esasli cerrah pesesine yiyelenen genc Bakiya qayidir 1920 ilden etibaren Mir Esedulla Mixaylovsk xestexanasi cerrahiyye sobesinin ordinatoru sonralar Azerbaycan Dovlet Universitetine once prozektor bir muddet sonra operativ cerrahiyye ve topoqrafik anatomiya kafedrasinda ordinator vezifesinde islemeye devet edilir Azerbaycanda muasir tibb tehsilinin ve elminin banilerindendir 1927 ci ilde Miresedulla Mirqasimov tedqiqatlarini birlesdirerek Azerbaycanda sidik dasi xesteliklerinin oyrenilmesine dair materiallar movzusunda ilk defe doktorluq dissertasiyasi mudafie edir M Mirqasimov Azerbaycanda uroloji xestelikler uzre doktorluq dissertasiyasi mudafie eden ilk milli mutexessis kimi sehiyye tariximizde ozune layiqli ve ebedi yer tutub Istedadli alim muveffeqiyyetle mudafie etdiyi doktorluq dissertasiyasinin motivleri esasinda 1928 ci ilde monoqrafiya cap etdirib ve indi de oz praktiki ehemiyyetini aktualligini itirmemisdir Bununla da ilk azerbaycanli alim cerrah adina yiyelenir tibbi cerrahiyye elmi mektebinin esasini qoyur 1929 cu ilde ise professor adini alir M Mirqasimov Azerbaycan SSR EA nin ve Tibb Universitetinin teskilatcilarindan biri olmus ve 1945 ci ilde Azerb SSR EA nin heqiqi uzvu akademik secilmisdir 1919 1929 cu illerde ADU nun tibb fakultesinin dosenti 1931 1958 ci illerde Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunun hospital cerrahliq kafedrasinin indi I cerrahi xestelikler kafedrasi mudiri olmusdur EA nin tesisi cemiyyetin eyani ve nezeri telebatlarini respublikada iqtisadiyyatin inkisafina suretle inkisaf eden elm sahelerinin ve elmi fikirleri istiqametlendiren vahid elm ocaginin fealiyyet gostermesi zeruretinden ireli gelirdi Namizedliyi ireli surulen 41 neferden 15 i respublika Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu akademik olaraq tesdiqlendi Ilk umumi yigincaqda Elmler Akademiyasinin prezidenti yekdillikle M E Mirqasimov secildi Ele hemin yigincaqda EA nin Reyaset Heyetinin terkibi tesdiqlendi akademikler M E Mirqasimov S E Ezizbeyov H N Huseynov M E Qasqay ve Y H Memmedeliyev Reyaset heyetinin terkibine daxil oldular Azerbaycanda tibbi cerrahiye elmi mektebinin teskilatcisidir Alimin elmi fealiyyeti esasen sidik dasi xesteliklerini etiologiyasi klinikasi ve mualicesinin oyrenilmesine irinli peritonitleri anesteziologiya urologiya ve cerrahligin aktual meselelerine hesr olunmusdur Yuksek ixtisasli kadrlar hazirlanmasinda xidmeti var Cerrahliq sahesinde Azerbaycan dilinde yazilmis ilk dersliyin muellifidir Azerbaycanin emekdar elm xadimidir Lenin ordeni 2 Qirmizi Emek Bayragi ordeni Qirmizi Ulduz ordeni ve metallarla teltif edilmisdir Umumiyyetle 6 monoqrafiya ve dersliyi 50 elmi eseri nesr olunmusdur IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Arxivlenmis suret 2021 07 30 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 24 Azerb Sovet Ensiklopediyasi VI cild Baki 1982 seh 588 Arxivlenmis suret 2021 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2014 07 29 http xatai libmks az home 1491 mir zhsydulla mirqasdmov html olu kecid http www muallim edu az arxiv 2012 41 21 htm olu kecid I I Mecnikov adina Odessa Milli Universiteti CBC Muzej mediciny Azerbajdzhana rus Youtube com 21 04 2016 2022 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 21 2014 08 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 02 Azerbaycan Tibb Universiteti 80 Baki 2010 seh 24 Zemfira Haciyeva AMEA Prezidentleri Sanli yolun merheleleri Baki 2014 seh 24 2014 08 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 09 02 Hemcinin baxAzerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Vetendas hekim alim film 1984