Gil — üzvi maddəsiz bərk lil
Daşvari gillər
Daşvari gillər suda islanmayan daşabənzər kaolinit gilləridir (argillitlər). Əsasən müxtəlif çalarlı ağ və boz, bəzən zəif çəhrayı və bənövşəyi rəngli, qabığvari sınması olan qeyri-plastik və bəzən zəif plastik sıx süxurdur. Kollomorf quruluş (oolit, porfiroblast, lopavari, şırnaqlı, torlu və b.) və teksturla (məsaməli, bütöv, pulvari və b.) səciyyələnir, əsas kütləsi, demək olar ki, tam izotropdur. Qarışıqları kvars, mika və b. terrigen minerallardır. Daşvari gillər odadavamlı (1750-1790 °C-yə qədər) olub, mərmər və müxtəlif saxsı məmulatı istehsalında işlədilir. Daşvari gillər müxtəlif ölkələrin karbon (bəzən təbaşir və b.) çöküntülərində geniş yayılmışdır. Daşvari gillər həm də elüvial əmələgəlmələrdə rast gəlir.
Çökmə gillər
Çökmə gillər aşınma qabığının gilli və başqa məhsullarının yuyulub, daşınması və su hövzələrində çökdürülməsi nəticəsində əmələ gəlir. Bu hövzələrdə dəniz suyu elektrolitlərinin və kontinental hövzələrin humin birləşmələrinin təsiri altında gilli hissəciklərin koaqulyasiyası baş verə bilər. Çökmə gillərdə gil maddəsi terrigen və autigen olur. Daşınma, çökdürülmə və diagenezdə terrigen gil mineralları tam və ya qismən dağılır, eyni zamanda, onların yeni növləri əmələ gəlir. Çökmə gillərə daxil olan materialın tərkibindən asılı olaraq polimineral və monomineral ola bilər. Mənşəyinə görə dəniz, laqun və kontinental gillərə bölünürlər.
Dəniz gilləri
Dəniz gilləri gilli materialın dənizdə çökməsi nəticəsində əmələ gələn süxurlardır; sahilyanı və dərinsu zona gillərinə ayrılırlar. Sahilyanı gillər içərisində böyük miqdarda qırıntı materialı olan incə dispers hissəciklərin şirin və duzlu suların təmasında koaqulyasion və mexaniki çökməsi nəticəsində əmələ gəlir. Dərinsu zonasının gilləri daha bircins qranulometrik tərkib, mikrotəbəqəlik, istiqəmətlənmiş və massiv teksturla səciyyələnirlər. Dəniz gilləri incə fraksiyasının tərkibində illit, qlaukonit, montmorillonit, xlorit (autigen və terrigen) və kaolinit (terrigen, nadir hallarda autigen) iştirak edir.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
- R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gil uzvi maddesiz berk lilDasvari gillerDasvari giller suda islanmayan dasabenzer kaolinit gilleridir argillitler Esasen muxtelif calarli ag ve boz bezen zeif cehrayi ve benovseyi rengli qabigvari sinmasi olan qeyri plastik ve bezen zeif plastik six suxurdur Kollomorf qurulus oolit porfiroblast lopavari sirnaqli torlu ve b ve teksturla mesameli butov pulvari ve b seciyyelenir esas kutlesi demek olar ki tam izotropdur Qarisiqlari kvars mika ve b terrigen minerallardir Dasvari giller odadavamli 1750 1790 C ye qeder olub mermer ve muxtelif saxsi memulati istehsalinda isledilir Dasvari giller muxtelif olkelerin karbon bezen tebasir ve b cokuntulerinde genis yayilmisdir Dasvari giller hem de eluvial emelegelmelerde rast gelir Cokme gillerCokme giller asinma qabiginin gilli ve basqa mehsullarinin yuyulub dasinmasi ve su hovzelerinde cokdu rulmesi neticesinde eme le gelir Bu hovzelerde deniz suyu elektrolitlerinin ve kontinental hovzelerin humin birlesmelerinin tesiri altinda gilli hisseciklerin koaqulyasiyasi bas vere biler Cokme gillerde gil maddesi terrigen ve autigen olur Dasinma cokdurulme ve diagenezde terrigen gil minerallari tam ve ya qismen dagilir eyni zamanda onlarin yeni novleri emele gelir Cokme gillere daxil olan materialin terkibinden asili olaraq polimineral ve monomineral ola biler Menseyine gore deniz laqun ve kontinental gillere bolunurler Deniz gilleriDeniz gilleri gilli materialin denizde cokmesi neticesinde emele gelen suxurlardir sahilyani ve derinsu zona gillerine ayrilirlar Sahilyani giller icerisinde boyuk miqdarda qirinti materiali olan ince dispers hisseciklerin sirin ve duzlu sularin temasinda koaqulyasion ve mexaniki cokmesi neticesinde emele gelir Derinsu zonasinin gilleri daha bircins qranulometrik terkib mikrotebeqelik istiqemetlenmis ve massiv teksturla se ciy yelenirler Deniz gilleri ince fraksiyasinin terkibinde illit qlaukonit montmorillonit xlorit autigen ve terrigen ve kaolinit terrigen nadir hallarda autigen istirak edir Hemcinin baxArgillit SuxurEdebiyyatGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 R E Eliyeva Q T Mustafayev S R Haciyeva Ekologiyanin esaslari Ali mektebler ucun derslik Baki Baki Universiteti nesriyyati 2006 s 478 528