Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
əl-Kafi ((ərəb. الكافي)) — H.Q. III-IV (M. IX-X) yüzilliyin şiə-cəfəri məzhəbinin məşhur hədis kitabı. Kitabın müəllifi Şeyx Kuleynidir.
| Əl-Kafi | |
|---|---|
| ərəb. الكافي | |
 Kitabın azərbaycancasının 1-ci cildinin ilk nəşrinin üz qabığı | |
| Müəllif | Şeyx Kuleyni |
| Janr | İslam |
| Orijinalın dili | Ərəbcə |
| Tərcüməçi | Elgiz Tağızadə |
| Nəşriyyat | Mübahilə |
| Nəşr | 2 |
| Cild | 8 |
| Səhifə | 991 |
| Tiraj | 1000 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Haqqında
İslam dünyasının məşhur alimlarindan olan Kuleyniyə dünya şöhrəti gətirən əsər – «əl-Kafi» hesab edilir. Məhz bu kitaba görə o, «Siqqətul-İslam» (İslamın etibarlı şəxsi) fəxri ləqəbini qazanmışdır. «Əl-Kafi» cəfəri məzhəbində ən əsas hədis mənbələri sayılan 4 kitabdan («kutubu'l-ərbəə») biridir.
«Əl-Kafi» şərti olaraq, 2 hissədən ibarətdir. «Usulul-Kafi» adlanan birinci hissə əqidə və əxlaq bəhslərini (), «Furuul-Kafi» adlanan ikinci hissə isə şəriət və əhkam mövzularını () əhatə edir. Kuleyni kitaba «Rəvzətul-Kafi» adlı daha bir cild də əlavə etmişdir ki, buraya əsasən, imamların xütbələri və kiçik risalələri daxildir. «Usulul-Kafi» 8 kitabdan ibarətdir. «Əl-Kafi»dəki hədislərin ümumi sayı 16 mindən artıqdır. Bu əsər dəqiq şəkildə bablar üzrə bölünmüş, demək olar ki, bütün mövzuları əhatə edən ilk şiə-cəfəri hədis məcmuəsi sayılır. Bu baxımdan, «Əl-Kafi» özündən əvvəlki hədis kitablarından (xüsusilə, 400 əsldən) köklü surətdə fərqlənir.
Tərkibi
| Əl-Üsul min əl-Kafi
| Əl-Füru min əl-Kafi
|
... |
Ravilər
Kuleyni hədisləri Əhli Beyt İmamları ilə görüşmüş hədis ricalından və mühəddislərindən rəvayət etmişdir. Dövrün məşhur ustadları rəvayət etdikləri hədisləri ona oxuyur, ondan hədis rəvayət edir və dinləyərək, icazəsini alaraq onun təlimindən keçirdilər.
Onun ilk qurşaq raviləri bunlardır :
- ən-Nəcaşi
- əs-Səduq
- İbn Kaləveyhî
- əl-Murtəza
- əl-Müfîd
- ət-Tusî
- ət-Təlaqbəri
- əz-Zurari
- İbn Əbu Rafi
Əsərin özəllikləri
Əsərin önəmini artıran bir çox ayrıcalıqlı özəlliyi vardır. Ən önəmlisi odur ki, bu əsərin müəllifi, Cəfəri şiələrinin on ikinci və sonuncu imamı Mehdinin nümayəndələrinin (naiblərinin) zamanında həyatda idi. Seyid İbn Tavus belə deyir :
Məhəmməd ibn Yəqubun təsnifləri və vəkillər zamanındakı rəvayətləri, vəkillər tərəfinfən onun nəql etdiklərinin təhqiqinə imkan verirdi.
Çox azı müstəsna, "əl-Kafi"-də mövcud olan hədislərin müəllif ilə məsum imam arasındakı bütün ravi zənciri əskiksiz olaraq zikr edilir. Bəzən rəvayət zəncirinin başı həzf edilə bilir. Bunun səbəbi, müəllifin heç bir əlaqələndirici olmadan birbaşa rəvayətin qaynağında nəql edə bilməsi ola bilər. Ya da qısa bir vaxt öncədən zikr etdiyi rəvayətlə əlaqələndirmiş olması da olabilər. Dolayısı ilə rəvayət zəncirinin giriş qismi yer almayan hədisin rəvayət zənciri, tam nəqlolunan əvvəlki hədis hökmündədir, demək istəmişdir.
Şərhlər
«Əl-Kafi»yə bir çox şərhlər yazılmışdır. Onlardan bəziləri :
- Şərhu Məhəmməd Əmin əl-Astrabadi əl-Əxbari
- M. B. Damad, "ər-Rəvaşih əs-Səmaviyyəh fi Şərhi'l Əhadisi'l-İmamiyyə"
- Şərhu Molla Sədra Şirazi
- Şərhu Molla Məhəmməd Salih əl-Mazandarani
- Mirzə Rafiuddin Məhəmməd ən-Nəimi, “Kitabul-İntisar fi Sihhatil-Kəfi”
- Şeyx Xəlil ibn Qazi əl-Qəzvini, "əş-Şafi"
- Qasım ibn Məhəmməd ibn Cavad ibn Vəndi, "Camiu'l Əhadis və'l-Əqval"
- Əli ibn Məhəmməd əl-Amuli, "Durru'l Mənzum min Kəlami'l Məsum"
- Əllamə Məclisi, "Miratu'l Uqul fi Şərhi Əxbari Ali'r Rəsul"
- Molla Möhsün Feyz əl-Kaşani, "əl-Vafi"
- Məhəmməd ibn Məhəmməd əl-İstahbanati əş Şirazi, "Kəşfu'l Kafi"
- Məhəmməd ibn Abduali əl-Kutayfi, "Xudə'l Uqul fi Şərhi Əhadisi'l Usul"
Hədis kateqoriyaları
Kitaba ən məşhur şərhlərdən biri olan "Miratul-Uqul"un müəllifi Əllamə Məclisi sözügedən kitabında hədisləri 5 kateqoriyaya ayırmışdır:
Nəşrləri
Kitab ərəb dilində bir neçə dəfə nəşr olunub
Kitabın 1 (I) cildi Azərbaycan dilinə tərcümə olunub və nəşr olunub:
- Əllamə Kuleyni, Usuli-Kafi 1-ci cild, mütərcim: Elgiz Tağızadə, "Mübahilə", 2005, 991 səh.
- Şeyx Kuleyni, Ravzatul-kafi (Peyğəmbər (s) və Əhli-Beytdən (ə) nəql olunmuş hədislər). Tərc. : İsrafil Məmmədli. Bakı, "Nurlar", 2019, 456 səh.
Kitabın 2 (I və II) cildi türk dilinə tərcümə olunub və nəşr olunub:
- Kuleyni, Usul-u Kafi, mütercim: Vahdettin İnce, Darul Hikem, 994 sayfa.
- Kuleyni, Usul-u Kafi, mütercim: Vahdettin İnce, Darul Hikem, 1093 sayfa.
Əsər haqqında deyilmiş təriflər
İmam Mehdi: Şiəmiz üçün yetərlidir.
"əl-Kafi" şiə kitablarının ən üstünü və ən faydalısıdır.
Hədis sahəsində İmamiyyə məzhəbi "əl-Kafi"-nin bir oxşarını yaza bilməmişdir.
"əl-Kafi" hədis sahəsində qələmə alınmış əsərlərin ən üstünüdür, ... Çünki təməl prinsiplərinin ən açıq olanlarını təşkil etməkdədir."
Molla Möhsün Feyz əl-Kaşani: əl-Kafi, şiə kitablarının ən şərəflisi və ən səhihidir.
Dörd kitab arasında “Kafi”, ulduzlar arasında günəş kimidir. Əgər insaflı adam onu dərindən araşdırsa, oradakı əhəd sənədlərinin vəziyyətini araşdırmaqdan əl çəkər. Yalnız etibar əldə edər, onun düzgünlüyü və sübutu barədə həmin şəxsdə arxayınlıq əmələ gələr”
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Yeni doğulan uşağın başındaki saça ərəbcə akîka deyilir. Akika ne demektir ? 2012-10-16 at the Wayback Machine
- (كتاب الذبائح) Qəssablıq heyvanların kəsimindən sonrakı bütöv halı. Dana və mal tam karkas, quzu və qoyunlar yarım karkas olaraq satılır. Yəni dərisi üzülmüş, qarnı və içalatı çıxarılıb, təmizlənmiş bütöv v sümüklü ət.Karkas Ne Demek ? 2013-02-06 at the Wayback Machine
- Nəcaşi, "ər Rical, səh. 267
- "Kəşful Məhəccəh", səh. 159
- "Aradan qaldırma" mənasna gəlir. Bir ifadədəki sözlərin bir və ya bir neçəsini ya da bəzi cümlələri ləğv etmək surətilə edilən söz qısaltmasına deyilir. Məqsəddə tutulan mənanı tək bir sözlə deməyə də "həzfü təqdir" deyilir. Həzf nə deməkdir ? (türkcə) 2011-08-25 at the Wayback Machine
- "əl Vafi", c. 1, səh. 13
- "Luluətul-Bəhreyn", səh. 394
- "Kulliyyətu fi ilmir-Rical”, səh. 357
- Usul-u Kâfi c.1. kevseryayincilik.com 2017-08-06 at the Wayback Machine (türk.)
- "USUL-U KÂFİ :Cilt-1. islamkutuphanesi.com". 2017-08-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-11-17.
- Usul-u Kâfi c.2. kevseryayincilik.com 2017-08-06 at the Wayback Machine (türk.)
- Seyid Xavansari, "Ravdətul-Cənnə, səh. 553
- Şeyx Müfid, "Təsxixul-Etiqad", səh. 27
- Müqəddimətul-kafi, səh. 26
- Şəhid Məhəmməd ibn Məkki ibn Hazin
- Molla Möhsün Feyz əl-Kaşani, "əl-Vafi", c. 1, səh. 6
- Müqəddimətul-kafi, səh. 27
- Şeyx Nuri Təbərsi, “Müstədrək əl-Vəsail”, c. 3, səh. 532
Mənbə
- Şiənin məşhur hədis alimləri. erfan.ir (az.)
Xarici keçidlər
- Kuleyni, Usul-u Kafi, mütercim: Vahdettin İnce, Darul Hikem (türk.)
- EL-KAFİ (türk.)
- İslamda əsas hədis qaynaqları - 3. az.islam.az 2012-09-27 at the Wayback Machine (az.)
- Əl-Kafi və “təhrif” hədisləri (az.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
el Kafi ereb الكافي H Q III IV M IX X yuzilliyin sie ceferi mezhebinin meshur hedis kitabi Kitabin muellifi Seyx Kuleynidir El Kafiereb الكافي Kitabin azerbaycancasinin 1 ci cildinin ilk nesrinin uz qabigiMuellif Seyx KuleyniJanr IslamOrijinalin dili ErebceTercumeci Elgiz TagizadeNesriyyat MubahileNesr 2Cild 8Sehife 991Tiraj 1000 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Haqqinda Islam dunyasinin meshur alimlarindan olan Kuleyniye dunya sohreti getiren eser el Kafi hesab edilir Mehz bu kitaba gore o Siqqetul Islam Islamin etibarli sexsi fexri leqebini qazanmisdir El Kafi ceferi mezhebinde en esas hedis menbeleri sayilan 4 kitabdan kutubu l erbee biridir El Kafi serti olaraq 2 hisseden ibaretdir Usulul Kafi adlanan birinci hisse eqide ve exlaq behslerini Furuul Kafi adlanan ikinci hisse ise seriet ve ehkam movzularini ehate edir Kuleyni kitaba Revzetul Kafi adli daha bir cild de elave etmisdir ki buraya esasen imamlarin xutbeleri ve kicik risaleleri daxildir Usulul Kafi 8 kitabdan ibaretdir El Kafi deki hedislerin umumi sayi 16 minden artiqdir Bu eser deqiq sekilde bablar uzre bolunmus demek olar ki butun movzulari ehate eden ilk sie ceferi hedis mecmuesi sayilir Bu baximdan El Kafi ozunden evvelki hedis kitablarindan xususile 400 eslden koklu suretde ferqlenir Terkibi El Usul min el Kafi I Cild Agil ve cehalet Elmin fezileti Tovhid Hoccet II Cild Iman ve kufr Dua Quranin fezileti Muasiret El Furu min el Kafi III Cild Teharet Heyz Cenazeler Namaz Zekat IV Cild Oruc Hecc V Cild Cihad Meiset Nikah VI Cild Akika Talaq Azadliq ve Tedbir ve Yazi Baliqciliq Karkaslar RavilerKuleyni hedisleri Ehli Beyt Imamlari ile gorusmus hedis ricalindan ve muheddislerinden revayet etmisdir Dovrun meshur ustadlari revayet etdikleri hedisleri ona oxuyur ondan hedis revayet edir ve dinleyerek icazesini alaraq onun teliminden kecirdiler Onun ilk qursaq ravileri bunlardir en Necasi es Seduq Ibn Kaleveyhi el Murteza el Mufid et Tusi et Telaqberi ez Zurari Ibn Ebu RafiEserin ozellikleriEserin onemini artiran bir cox ayricaliqli ozelliyi vardir En onemlisi odur ki bu eserin muellifi Ceferi sielerinin on ikinci ve sonuncu imami Mehdinin numayendelerinin naiblerinin zamaninda heyatda idi Seyid Ibn Tavus bele deyir Mehemmed ibn Yequbun tesnifleri ve vekiller zamanindaki revayetleri vekiller terefinfen onun neql etdiklerinin tehqiqine imkan verirdi Cox azi mustesna el Kafi de movcud olan hedislerin muellif ile mesum imam arasindaki butun ravi zenciri eskiksiz olaraq zikr edilir Bezen revayet zencirinin basi hezf edile bilir Bunun sebebi muellifin hec bir elaqelendirici olmadan birbasa revayetin qaynaginda neql ede bilmesi ola biler Ya da qisa bir vaxt onceden zikr etdiyi revayetle elaqelendirmis olmasi da olabiler Dolayisi ile revayet zencirinin giris qismi yer almayan hedisin revayet zenciri tam neqlolunan evvelki hedis hokmundedir demek istemisdir Serhler El Kafi ye bir cox serhler yazilmisdir Onlardan bezileri Serhu Mehemmed Emin el Astrabadi el Exbari M B Damad er Revasih es Semaviyyeh fi Serhi l Ehadisi l Imamiyye Serhu Molla Sedra Sirazi Serhu Molla Mehemmed Salih el Mazandarani Mirze Rafiuddin Mehemmed en Neimi Kitabul Intisar fi Sihhatil Kefi Seyx Xelil ibn Qazi el Qezvini es Safi Qasim ibn Mehemmed ibn Cavad ibn Vendi Camiu l Ehadis ve l Eqval Eli ibn Mehemmed el Amuli Durru l Menzum min Kelami l Mesum Ellame Meclisi Miratu l Uqul fi Serhi Exbari Ali r Resul Molla Mohsun Feyz el Kasani el Vafi Mehemmed ibn Mehemmed el Istahbanati es Sirazi Kesfu l Kafi Mehemmed ibn Abduali el Kutayfi Xude l Uqul fi Serhi Ehadisi l Usul Hedis kateqoriyalariKitaba en meshur serhlerden biri olan Miratul Uqul un muellifi Ellame Meclisi sozugeden kitabinda hedisleri 5 kateqoriyaya ayirmisdir Sehih 5 072 Hesen 144 Muvesseq 178 Qavi 302 Zeif 9484NesrleriUsul u Kafi cilt 1 Darul Hikem Kitab ereb dilinde bir nece defe nesr olunub Kitabin 1 I cildi Azerbaycan diline tercume olunub ve nesr olunub Ellame Kuleyni Usuli Kafi 1 ci cild mutercim Elgiz Tagizade Mubahile 2005 991 seh Seyx Kuleyni Ravzatul kafi Peygember s ve Ehli Beytden e neql olunmus hedisler Terc Israfil Memmedli Baki Nurlar 2019 456 seh Kitabin 2 I ve II cildi turk diline tercume olunub ve nesr olunub Kuleyni Usul u Kafi mutercim Vahdettin Ince Darul Hikem 994 sayfa Kuleyni Usul u Kafi mutercim Vahdettin Ince Darul Hikem 1093 sayfa Eser haqqinda deyilmis teriflerImam Mehdi Siemiz ucun yeterlidir el Kafi sie kitablarinin en ustunu ve en faydalisidir Hedis sahesinde Imamiyye mezhebi el Kafi nin bir oxsarini yaza bilmemisdir el Kafi hedis sahesinde qeleme alinmis eserlerin en ustunudur Cunki temel prinsiplerinin en aciq olanlarini teskil etmekdedir Molla Mohsun Feyz el Kasani el Kafi sie kitablarinin en sereflisi ve en sehihidir Dord kitab arasinda Kafi ulduzlar arasinda gunes kimidir Eger insafli adam onu derinden arasdirsa oradaki ehed senedlerinin veziyyetini arasdirmaqdan el ceker Yalniz etibar elde eder onun duzgunluyu ve subutu barede hemin sexsde arxayinliq emele geler IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Yeni dogulan usagin basindaki saca erebce akika deyilir Akika ne demektir 2012 10 16 at the Wayback Machine كتاب الذبائح Qessabliq heyvanlarin kesiminden sonraki butov hali Dana ve mal tam karkas quzu ve qoyunlar yarim karkas olaraq satilir Yeni derisi uzulmus qarni ve icalati cixarilib temizlenmis butov v sumuklu et Karkas Ne Demek 2013 02 06 at the Wayback Machine Necasi er Rical seh 267 Kesful Mehecceh seh 159 Aradan qaldirma menasna gelir Bir ifadedeki sozlerin bir ve ya bir necesini ya da bezi cumleleri legv etmek suretile edilen soz qisaltmasina deyilir Meqsedde tutulan menani tek bir sozle demeye de hezfu teqdir deyilir Hezf ne demekdir turkce 2011 08 25 at the Wayback Machine el Vafi c 1 seh 13 Luluetul Behreyn seh 394 Kulliyyetu fi ilmir Rical seh 357 Usul u Kafi c 1 kevseryayincilik com 2017 08 06 at the Wayback Machine turk USUL U KAFI Cilt 1 islamkutuphanesi com 2017 08 23 tarixinde Istifade tarixi 2012 11 17 Usul u Kafi c 2 kevseryayincilik com 2017 08 06 at the Wayback Machine turk Seyid Xavansari Ravdetul Cenne seh 553 Seyx Mufid Tesxixul Etiqad seh 27 Muqeddimetul kafi seh 26 Sehid Mehemmed ibn Mekki ibn Hazin Molla Mohsun Feyz el Kasani el Vafi c 1 seh 6 Muqeddimetul kafi seh 27 Seyx Nuri Tebersi Mustedrek el Vesail c 3 seh 532MenbeSienin meshur hedis alimleri erfan ir az Xarici kecidlerKuleyni Usul u Kafi mutercim Vahdettin Ince Darul Hikem turk EL KAFI turk Islamda esas hedis qaynaqlari 3 az islam az 2012 09 27 at the Wayback Machine az El Kafi ve tehrif hedisleri az Hemcinin baxVikimenbede ar الكافي ile elaqeli melumatlar var Dord kitab Seyx Kuleyni Sie kitablarinin siyahisi