Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nil Deqrass Tayson (ing. Neil deGrasse Tyson; 5 oktyabr 1958[…], Manhetten, Nyu-York ştatı) — Amerika astrofiziki, fizika üzrə fəlsəfə doktoru və .1996-cı ildən bəri aid olan rəhbəridir. Kifayət qədər maraqlı şəxs olan Nil Degrass 2006–2011-ci illər arasında PBS kanalında NOVA scienceNOW adlı elm-təhsil istiqamətli televiziya şousunu aparmışdır.
| Nil deqrass Tayson | |
|---|---|
| ing. Neil deGrasse Tyson | |
 | |
| Doğum tarixi | 5 oktyabr 1958[…](65 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Elm sahələri | astrofizika, Kosmologiya |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yerləri |
|
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  |
 | |
| haydenplanetarium.org/ty… | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Tayson Nyu-Yorkda Manhettendə yaşayan üç uşaqlı ailənin ikinci övladı idi. Anası Puerto-Riko əsilli Sansita Mariya (née Feliciano) Tayson ABŞ ın Səhiyyə Nazirliyində Herontoloq işləyib. Atası afroamerikalı Siril deqrass Tayson sosioloq idi. Taysonun uşaqlığı Bronks ın qonşuluğunda də və də keçib.
Gənclik illəri
Tayson Bruklində elmi təmayüllü məktəbdə (The Bronx High School of Science) təhsil aldığı illərdə (1972–1976-ci) məktəb Fizika Elmi Jurnalının baş redaktoru və güləş üzrə komanda kapitanı olmuşdur. Tayson astronomiya ilə çox kiçik yaşlarında maraqlanmağa başlayıb, yeniyetməlik illərində daha çox həvəslə onu öyrənir, hətta astronomlar cəmiyyətində özünəməxsus tanınmışlıq qazanaraq, 15 yaşında astronomiya ilə bağlı mühazirələrlə çıxış edib. Astronomiyaya olan marağını onun NyuYorkda yaşadığı binanın (Səmaya baxan bina adlandırılıb — "Skyview Apartments")ən yüksək mərtəbəsindən binoklla aya baxmasından sonra yarandığını Tayson özü qeyd etmişdir.
Karyerası
Tayson astronomiya haqqında bir çox məşhur əsər yazmışdır. 1995-ci ildən etibarən o, junalında (ing. Natural History) "Kainat" adlı sütununu idarə etməyə başladı.
2002-ci ildə Tayson müəllifi olduğu bu sütuna ildə iki gün axşam günəşin Manhettenin küçələri ilə eyni istiqamətdə batmasını, bunun nəticəsində kücə uzunu baxdıqda qürubu görmək mümkün olmasını izah etmək üçün "" (ing. «Manhattanhenge») adlı yeni bir termin daxil elmişdir.
"Mənşələr" serialının (ing. Origins) 4 bölümünü PBS kanalıda aparmışdı və elə eyni ildə (ing. Donald Goldsmith) biryerdə bu bölümlərlə bağlı kitab nəşr elətdiridi"Mənşələr: kosmik təkamülün ondörd milyard ili" ("Origins: Fourteen Billion Years Of Cosmic Evolution").
prezident Corc Buş Taysonu ABŞ-nin aerokosmik sənayenin inkişafı məsələləri üzrə komisiyanın tərkibinə (Commission on the Future of the United States Aerospace Industry) və "Ay, Mars və s." Komisiyası kimi tanınan (President’s Commission on Implementation of United States Space Exploration Policy) tərkibinə daxil edildi. Tezliklə Tyson NASAnın ən yüksək mülki mükafatı olan görkəmli ictimai xidmətlər üçün Fəxri Medalına " layiq görülüb.
Hayden Planetariumunun direktoru olduğu müddətdə, Tayson Plutonun Günəş sisteminin doqquzuncu planet olması haqqındakı ənənəvi fikrə qarşı münasibət göstərirdi. Tayson bunu ümumi xarakteristikalar əsasında qruplaşdırılmış səma cisimlərini müşahidə etmək istəyindən irəli gəldiyini qeyd edirdi. Mövcud olduğumuz sistemdə Günəşə yaxın Merkuri, Venera,Yer və Mars planetləri öz aralarında daha çox oxşarlıqlara malikdirlər, daha sonra Marsı Yupiterdən ayıran qaya fraqmentli asteroid halqası yerləşir, onlar da eyni bir ailənin üzvləridirlər, ardınca Qaz nəhəngləri : Yupiter, Saturn, Uran, Neptun gəlir, ardınca Pluton və ona bənzər səma cisimlər yerləşir, bunlar kometalardı, sadəcə Günəşdən kifayət qədər kənarda yerləşdikləri üçün bu cisimlərin bir hissəsi buz təbəqəsi ilə örtülüb, əyər biz Plutonu Yer ilə eyni məsafəyə yaxınlaşdırsaq Günəş istisindən onun buz təbəqəsi əriyəcək və o özünü əsl kometa kimi aparmağa başlayacaq. O, , и televerlişlərindəki çıxışlarında bu qərarın qəbul edilməsini nəticəsində azyaşlı məktəblilərdən çoxsaylı qəzəb məktubları aldığını qeyd edirdi.
2006-cı ildə Beynəlxalq Astronomiya İttifaqı Taysonun bu fikrini əsas tutaraq Plutonu cırtdan planetlərə aid etdi.
O, 2006-cı ildən 2011-ci ilədək RBS kanalında NOVA scienceNOW verlişində aparıcı olmuşdur.
Rəngarəng xarakterə malik olan və zarafatcıl Tayson 2007-ci ildə History Channel kanalında "Kainat" teleserialında daimi aparıcı seçilmişdir.
Tayson tez-tez əyləncəli verlişlərdə ekranlarda görünür. O, "" и "Böyük Partlayış nəzəriyyəsi" seriallarında öz-özünü oynamışdır. "" filmində onun iştirak etdiyi arxiv kadrlarından istifadə olunub.
Şəxsi həyatı
Nil Deqrass Tayson həyat yoldaş Elis Yang və iki övladı ilə Nyu-Yorkda yaşayır.
Tayson şərab həvəskarıdır, onun şərab kolleksiyası Wine Spectator qəzetinin 31 may 2000-ci il nömrəsində, həmçinin 2005-ci ilin yazında Nəfis Şərab Dünyası buraxlışında (ing. The World of Fine Wine) nümayiş olunub.
Elmi yanaşmaları
Nəşrləri
Seçilmiş məqalələri
Kitabları
İstinadlar
- Gregersen E. Neil deGrasse Tyson // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Neil De Grasse Tyson // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
- NNDB (ing.). 2002.
- WGBH Educational Foundation. "NOVA - Origins - PBS". (PBS). 2004. 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-07.
- Tyson, Neil deGrasse; Goldsmith, Donald. Origins: Fourteen Billion Years of Cosmic Evolution. New York: W.W. Norton & Co. 2004. ISBN .
- . . 2009-02-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 25, 2009.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-09-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-05.
- "NOVA - scienceNOW - PBS". (PBS). 2012-04-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nil Deqrass Tayson ing Neil deGrasse Tyson 5 oktyabr 1958 Manhetten Nyu York stati Amerika astrofiziki fizika uzre felsefe doktoru ve 1996 ci ilden beri aid olan rehberidir Kifayet qeder maraqli sexs olan Nil Degrass 2006 2011 ci iller arasinda PBS kanalinda NOVA scienceNOW adli elm tehsil istiqametli televiziya sousunu aparmisdir Nil deqrass Taysoning Neil deGrasse TysonDogum tarixi 5 oktyabr 1958 1958 10 05 65 yas Dogum yeri Manhetten Nyu York statiElm saheleri astrofizika KosmologiyaElmi derecesi doktorluq derecesi d 1991 Is yerleri Merilend Universiteti PBS Planetary Cemiyyeti d Prinston Universiteti 1991 1994 Tehsili Harvard Universiteti Kolumbiya Universiteti 1991 Ostin Texas Universiteti Harvard KolleciUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Fizik Cemiyyeti d Mukafatlarihaydenplanetarium org ty Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTayson Nyu Yorkda Manhettende yasayan uc usaqli ailenin ikinci ovladi idi Anasi Puerto Riko esilli Sansita Mariya nee Feliciano Tayson ABS in Sehiyye Nazirliyinde Herontoloq isleyib Atasi afroamerikali Siril deqrass Tayson sosioloq idi Taysonun usaqligi Bronks in qonsulugunda de ve de kecib Genclik illeri Tayson Bruklinde elmi temayullu mektebde The Bronx High School of Science tehsil aldigi illerde 1972 1976 ci mekteb Fizika Elmi Jurnalinin bas redaktoru ve gules uzre komanda kapitani olmusdur Tayson astronomiya ile cox kicik yaslarinda maraqlanmaga baslayib yeniyetmelik illerinde daha cox hevesle onu oyrenir hetta astronomlar cemiyyetinde ozunemexsus taninmisliq qazanaraq 15 yasinda astronomiya ile bagli muhazirelerle cixis edib Astronomiyaya olan maragini onun NyuYorkda yasadigi binanin Semaya baxan bina adlandirilib Skyview Apartments en yuksek mertebesinden binoklla aya baxmasindan sonra yarandigini Tayson ozu qeyd etmisdir Karyerasi Tayson astronomiya haqqinda bir cox meshur eser yazmisdir 1995 ci ilden etibaren o junalinda ing Natural History Kainat adli sutununu idare etmeye basladi 2002 ci ilde Tayson muellifi oldugu bu sutuna ilde iki gun axsam gunesin Manhettenin kuceleri ile eyni istiqametde batmasini bunun neticesinde kuce uzunu baxdiqda qurubu gormek mumkun olmasini izah etmek ucun ing Manhattanhenge adli yeni bir termin daxil elmisdir Menseler serialinin ing Origins 4 bolumunu PBS kanalida aparmisdi ve ele eyni ilde ing Donald Goldsmith biryerde bu bolumlerle bagli kitab nesr eletdiridi Menseler kosmik tekamulun ondord milyard ili Origins Fourteen Billion Years Of Cosmic Evolution prezident Corc Bus Taysonu ABS nin aerokosmik senayenin inkisafi meseleleri uzre komisiyanin terkibine Commission on the Future of the United States Aerospace Industry ve Ay Mars ve s Komisiyasi kimi taninan President s Commission on Implementation of United States Space Exploration Policy terkibine daxil edildi Tezlikle Tyson NASAnin en yuksek mulki mukafati olan gorkemli ictimai xidmetler ucun Fexri Medalina layiq gorulub Hayden Planetariumunun direktoru oldugu muddetde Tayson Plutonun Gunes sisteminin doqquzuncu planet olmasi haqqindaki enenevi fikre qarsi munasibet gosterirdi Tayson bunu umumi xarakteristikalar esasinda qruplasdirilmis sema cisimlerini musahide etmek isteyinden ireli geldiyini qeyd edirdi Movcud oldugumuz sistemde Gunese yaxin Merkuri Venera Yer ve Mars planetleri oz aralarinda daha cox oxsarliqlara malikdirler daha sonra Marsi Yupiterden ayiran qaya fraqmentli asteroid halqasi yerlesir onlar da eyni bir ailenin uzvleridirler ardinca Qaz nehengleri Yupiter Saturn Uran Neptun gelir ardinca Pluton ve ona benzer sema cisimler yerlesir bunlar kometalardi sadece Gunesden kifayet qeder kenarda yerlesdikleri ucun bu cisimlerin bir hissesi buz tebeqesi ile ortulub eyer biz Plutonu Yer ile eyni mesafeye yaxinlasdirsaq Gunes istisinden onun buz tebeqesi eriyecek ve o ozunu esl kometa kimi aparmaga baslayacaq O i televerlislerindeki cixislarinda bu qerarin qebul edilmesini neticesinde azyasli mekteblilerden coxsayli qezeb mektublari aldigini qeyd edirdi 2006 ci ilde Beynelxalq Astronomiya Ittifaqi Taysonun bu fikrini esas tutaraq Plutonu cirtdan planetlere aid etdi O 2006 ci ilden 2011 ci iledek RBS kanalinda NOVA scienceNOW verlisinde aparici olmusdur Rengareng xaraktere malik olan ve zarafatcil Tayson 2007 ci ilde History Channel kanalinda Kainat teleserialinda daimi aparici secilmisdir Tayson tez tez eylenceli verlislerde ekranlarda gorunur O i Boyuk Partlayis nezeriyyesi seriallarinda oz ozunu oynamisdir filminde onun istirak etdiyi arxiv kadrlarindan istifade olunub Sexsi heyatiNil Deqrass Tayson heyat yoldas Elis Yang ve iki ovladi ile Nyu Yorkda yasayir Tayson serab heveskaridir onun serab kolleksiyasi Wine Spectator qezetinin 31 may 2000 ci il nomresinde hemcinin 2005 ci ilin yazinda Nefis Serab Dunyasi buraxlisinda ing The World of Fine Wine numayis olunub Elmi yanasmalariNesrleriSecilmis meqaleleri KitablariIstinadlarGregersen E Neil deGrasse Tyson Encyclopaedia Britannica ing Neil De Grasse Tyson Internet Speculative Fiction Database ing 1995 NNDB ing 2002 WGBH Educational Foundation NOVA Origins PBS PBS 2004 2012 04 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 07 Tyson Neil deGrasse Goldsmith Donald Origins Fourteen Billion Years of Cosmic Evolution New York W W Norton amp Co 2004 ISBN 9780393059922 2009 02 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi October 25 2009 Arxivlenmis suret 2022 09 10 tarixinde Istifade tarixi 2016 06 05 NOVA scienceNOW PBS PBS 2012 04 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 06 07