Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vilyam Ramzay (2 oktyabr 1852[…], Qlazqo[…] – 23 iyul 1916[…]) — Şotlandiyalı kimyaçı. Arqon, neon, kripton və ksenon kimi təsirsiz qazları kəşf etmişdir. Bu kəşfləri sayəsində o, 1904-cü ildə Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Bundan əlavə Ramzay əvvəllər yalnız Günəş spektrində müşahidə olunmuş, amma Yerdə müşahidə olunmamış heliumu da havadan ayırmağı bacarmışdır.
| Vilyam Ramzay | |
|---|---|
| ing. William Ramsay | |
 | |
| Doğum tarixi | 2 oktyabr 1852[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 23 iyul 1916[…](63 yaşında) |
| Vəfat səbəbi | xərçəng xəstəliyi |
| Elm sahəsi | kimya |
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Vilyam Ramzay 1852-ci ilin oktyabrın 2-də Şotlandiyanın Qlazqo şəhərində anadan olmuşdur.
Təhsilini Qlazqo Akademiyasında alan Ramzay kimyanı öyrənməyi Qlazqo Universitetində Tomas Andersonun rəhbərliyi altında davam etdirdi. Sonra Tyubingen Universitetində Vilhelm Fittiqin rəhbərliyi altında aspiranturada oxudu. "Toluol və nitrotoluol turşuları" adlı dissertasiya müdafiə etdi.
Qlazqoya Andersonun asistenti kimi dönür və 1879-cu ildə Bristol Universitetində kimya professoru vəzifəsini alır. 1881-ci ildə universitetin rektoru seçilir və eyni zamanda tədqiqatlarını davam etdirir.
1887-ci ildə Ramzay London Universitetinin mötəbər kimya kafedrasında Aleksandr Vilyamsonu əvəz edir. Məhz burda Ramzay özünün əsas kəşflərini etmişdi. 1885-1890-cı illərdə o, azot oksidləri haqqında bir neçə maraqlı məqalələr çap etdi və gələcəkdə istifadə etmək üçün üsullar işlənib hazırlandı. 1894-cü ildə aprelin 19-da Ramzay Lord Relleyin mühazirəsinə qatıldı. Relley süni yolla alınmış azot ilə havanın digər komponentlərinin kənarlaşdırılması ilə alınan azotun sıxlıqları arasında fərq olduğunu söylədi. Qısa diskusiyadan sonra Ramzay və Relley bu hadisəni öyrənməyi razılaşdırdılar. Avqustda Ramzay Relleyə məlumat verdi ki, o, havanın əvvəllər məlum olmayan komponentini aşkar etmişdir ki, bu komponent çox güman ki, kimyəvi reaksiyaya girmir və Ramzay bu qazı arqon adlandırmışdı. Sonrakı illərdə o, neon, kripton və ksenon kimi qazları da kəşf etmişdi. Ramzay həmçinin, əvvəllər yalnız Günəş spektrində müşahidə olunmuş, amma Yerdə müşahidə olunmamış heliumu da havadan ayırdı.
Ramzay molekulyar fizika ilə də məşğul olmuş, broun hərəkətlərini, maddələrin kritik vəziyyətlərini tədqiq etmişdi. O, 1884-cü ildə sinkin müəyyən etdi. 1887-ci ildə Ramzay asetilendən və piridini sintez etdi. 1883-cü ildə mayenin səthi gərilmə qiymətinə əsasən onun molekul çəkisini təyin etmək üsulunu təklif etdi.
Ramzay 1910-cu ildə mikrotərəziləri kəşf etdi.
Onun son işləri elementlərin radioaktiv çevrilmələrinə aid idi.
Ramzay Peterburq Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü idi (1913).
Ramzay 1916-cı ilin iyulun 23-də Qlazqoda vəfat etmişdi. Onun ölümünə səbəb radioaktiv şüalanma nəticəsində burun boşluğunda əmələ gələn xərçəng xəstəliyi olmuşdu.
İstinadlar
- Watson K. D. Sir William Ramsay // Encyclopædia Britannica (ing.).
- William Ramsay // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Ramsay, William (1852-1916) // (unspecified title). / red. Tübingen University Archives
- Курилов В. В. Рамзай, Вильям (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1899. Т. XXVI. С. 251–252.
- Рамзай Уильям // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- www.accademiadellescienze.it (it.).
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-02-04.
 | Kimyaçı ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vilyam Ramzay 2 oktyabr 1852 Qlazqo 23 iyul 1916 Sotlandiyali kimyaci Arqon neon kripton ve ksenon kimi tesirsiz qazlari kesf etmisdir Bu kesfleri sayesinde o 1904 cu ilde Kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Bundan elave Ramzay evveller yalniz Gunes spektrinde musahide olunmus amma Yerde musahide olunmamis heliumu da havadan ayirmagi bacarmisdir Vilyam Ramzaying William RamsayDogum tarixi 2 oktyabr 1852 1852 10 02 Dogum yeri Qlazqo Sotlandiya Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi Vefat tarixi 23 iyul 1916 1916 07 23 63 yasinda Vefat sebebi xerceng xesteliyiElm sahesi kimyaIs yerleri London Universitet Kolleci Stratklayd Universiteti Bristol Universiteti Qlazqo UniversitetiTehsili Tubingen Universiteti Qlazqo Universiteti 1868 1871 Tubingen Universiteti 1871 1872 Uzvluyu London Kral Cemiyyeti Bavariya Elmler Akademiyasi d Peterburq Elmler Akademiyasi Isvec Kral Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi Prussiya Elmler Akademiyasi d ABS Milli Elmler Akademiyasi 1904 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiVilyam Ramzay 1852 ci ilin oktyabrin 2 de Sotlandiyanin Qlazqo seherinde anadan olmusdur Tehsilini Qlazqo Akademiyasinda alan Ramzay kimyani oyrenmeyi Qlazqo Universitetinde Tomas Andersonun rehberliyi altinda davam etdirdi Sonra Tyubingen Universitetinde Vilhelm Fittiqin rehberliyi altinda aspiranturada oxudu Toluol ve nitrotoluol tursulari adli dissertasiya mudafie etdi Qlazqoya Andersonun asistenti kimi donur ve 1879 cu ilde Bristol Universitetinde kimya professoru vezifesini alir 1881 ci ilde universitetin rektoru secilir ve eyni zamanda tedqiqatlarini davam etdirir 1887 ci ilde Ramzay London Universitetinin moteber kimya kafedrasinda Aleksandr Vilyamsonu evez edir Mehz burda Ramzay ozunun esas kesflerini etmisdi 1885 1890 ci illerde o azot oksidleri haqqinda bir nece maraqli meqaleler cap etdi ve gelecekde istifade etmek ucun usullar islenib hazirlandi 1894 cu ilde aprelin 19 da Ramzay Lord Relleyin muhaziresine qatildi Relley suni yolla alinmis azot ile havanin diger komponentlerinin kenarlasdirilmasi ile alinan azotun sixliqlari arasinda ferq oldugunu soyledi Qisa diskusiyadan sonra Ramzay ve Relley bu hadiseni oyrenmeyi razilasdirdilar Avqustda Ramzay Relleye melumat verdi ki o havanin evveller melum olmayan komponentini askar etmisdir ki bu komponent cox guman ki kimyevi reaksiyaya girmir ve Ramzay bu qazi arqon adlandirmisdi Sonraki illerde o neon kripton ve ksenon kimi qazlari da kesf etmisdi Ramzay hemcinin evveller yalniz Gunes spektrinde musahide olunmus amma Yerde musahide olunmamis heliumu da havadan ayirdi Ramzay molekulyar fizika ile de mesgul olmus broun hereketlerini maddelerin kritik veziyyetlerini tedqiq etmisdi O 1884 cu ilde sinkin mueyyen etdi 1887 ci ilde Ramzay asetilenden ve piridini sintez etdi 1883 cu ilde mayenin sethi gerilme qiymetine esasen onun molekul cekisini teyin etmek usulunu teklif etdi Ramzay 1910 cu ilde mikroterezileri kesf etdi Onun son isleri elementlerin radioaktiv cevrilmelerine aid idi Ramzay Peterburq Elmler Akademiyasinin fexri uzvu idi 1913 Ramzay 1916 ci ilin iyulun 23 de Qlazqoda vefat etmisdi Onun olumune sebeb radioaktiv sualanma neticesinde burun boslugunda emele gelen xerceng xesteliyi olmusdu IstinadlarWatson K D Sir William Ramsay Encyclopaedia Britannica ing William Ramsay Brockhauz Ensiklopediyasi alm Ramsay William 1852 1916 unspecified title red Tubingen University Archives Kurilov V V Ramzaj Vilyam rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1899 T XXVI S 251 252 Ramzaj Uilyam Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 www accademiadellescienze it it Arxivlenmis suret 2022 03 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 02 04 Kimyaci ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin