Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Stanislav II Avqust Ponyatovski (pol. Stanisław August Poniatowski; 17 yanvar 1732[…], Volçin[d], Böyük Litva knyazlığı – 12 fevral 1798[…], Sankt-Peterburq) — 1764-1795-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş sonuncu Reç Pospolita kralı və Böyük Litva knyazı.
| Stanislav Avqust Panyatovski | |
|---|---|
| pol. Stanisław August Poniatowski | |
 | |
Polşa kralı[d] | |
| 7 sentyabr 1764 – 25 noyabr 1795 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Stanisław Antoni Poniatowski |
| Doğum tarixi | 17 yanvar 1732[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 12 fevral 1798[…](66 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Fəaliyyəti | diplomat, hərbi qulluqçu |
| Dini | katolisizm |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tam titulu belədir: “Allahın lütfü və xalqın iradəsi ilə Polşa kralı, Litva, Rus, Pruss, Mazov, Jemayt, Kiyev, Volın, Podolsk, Podlyaş, İnflyant, Smolensk, Severski, Çerniqov və s. böyük knyazı".
Hakimiyyəti
Kral III Avqustun ölümündən sonra o, Çartoryski partiyası tərəfindən Reç Pospolita taxtına namizəd kimi irəli sürülüb. 1764-cü ildə zadəganların kiçik iştirakı və II Yekaterinanın həlledici dəstəyi ilə o, kral seçildi.
Hakimiyyətinin ilk illərində Stanislav Avqust Ponyatovski xəzinədə, pul zərbində, orduda, yeni silah növlərini tətbiq etməklə və süvariləri piyadalarla əvəz etməklə, dövlət mükafatı və qanunvericilik sistemlərində dəyişikliklərə başladı. O, Seymin istənilən üzvünə istənilən qərara qadağa qoymağa imkan verən liberum vetonunu ləğv etməyə çalışırdı.
Stanislav Ponyatovski, kədərli təcrübəsini bilərək, "əcdadı Boleslavın günahına görə" əfsanəvi sehri zərərsizləşdirməyə çalışdı. 1764-cü ildə Krakovda deyil, Varşavada pozulmuş tacqoyma ənənəsinin əvəzini çıxmaq üçün yeni seçilmiş kral 1765-ci ildə Müqəddəs Stanislav ordenini təsis etməklə Polşanın himayədarı olan Müqəddəs Stanislavdan bağışlanma diləməyə qərar verdi. Bu orden Reç Pospolitanın ən ali dövlət mükafatı - Polşanın dövlət mükafatı olan sonra ikinci oldu.
1767-ci ildən başlayaraq Ponyatovskinin siyasətindən narazı qalan zadəgan qrupları qonşu Rusiya və Prussiya dövlətlərinin dəstəyi ilə konfederasiyalarda birləşdilər. Repninski seymi adlanan (əslində qərarları diktə edən II Yekaterinanın nümayəndəsi N.V.Repninin şərəfinə adlandırılmışdır) 1767-ci ilin sonu və 1768-ci ilin əvvəllərində qəbilələrin azadlıq və imtiyazlarını təmin edən “kardinal hüquqlar”ı təsdiqləmiş, pravoslav və protestantların katoliklərlə hüquqların bərabərliyini elan etmişdir. Bu postulatlardan və Ponyatovskinin rusiyayönlü oriyentasiyasından narazı olan mühafizəkar ağalar silahlı ittifaqda - Bar Konfederasiyasında birləşdilər. Vətəndaş müharibəsinin başlaması qonşu dövlətlərin müdaxiləsinə səbəb oldu və 1772-ci ildə Reç Pospolitanın ilk dəfə onlar arasında bölünməsinə səbəb oldu.
3 may 1791-ci ildə yeni konstitusiya qəbul edildikdən sonra Tarqovitsa Konfederasiyasının çıxışı və müdaxiləsi ilə konfederasiyaların, rus qoşunlarının tələbi ilə Rusiya-Polşa müharibəsi başladı. 1793-cü ildə sona çatması ilə Reç Pospolitanın Prussiya və Rusiya arasında ikinci bölünməsi başladı.
Polşa kralı, kifayət qədər çətin vəziyyətə baxmayaraq, paytaxtını bəzəmək üçün əlindən gələni etdi. Hətta Varşavada Ermitajdan geri qalmayacaq bir sənət muzeyi yaratmaq istəyirdi. Onun üçün rəsmlərin alınması London qalerestlərinə həvalə edilmişdi və Ponyatovski taxt-tacını itirəndə tam sürətlə gedirdi. Bu kolleksiya London ətrafındakı Daliç Qalereyasının əsasını təşkil etdi. 1767-1780-ci illərdə məşhur rəssam Bernardo Bellotto Stanislav Avqustusun saray rəssamı idi.
1795-ci ildə Tadeuş Kostyuşkonun başçılıq etdiyi üsyan yatırıldıqdan sonra Stanislav Avqust Ponyatovski Varşavanı tərk etdi və 120 rus draqununun müşayiəti ilə rus qubernatorunun himayəsi və nəzarəti altında Qrodnoya gəldi və burada, 25 noyabr 1795-ci ildə rus imperatriçasının ad günündə, Reç Pospolita taxtından imtina aktını imzaladı.
Panyatovski ömrünün son illərini Sankt-Peterburqda keçirib. Mərmər saraydakı iqamətgahında qəflətən dünyasını dəyişin. O, Nevski prospektindəki Müqəddəs Yekaterina İsgəndəriyyə kilsəsində kral şərəfi ilə dəfn edilib, sonradan Polşada yenidən dəfn olunub.
Ədəbiyyat
- Горяинов С. М. Станислав-Август Понятовский и Великая Княгиня Екатерина Алексеевна По неизданным источникам. Издание: «Вѣстникъ Европы», NoNo 1—3, 1908.
- Кудрявцева С. Краткие выписки моей жизни. Записки Софии Кудрявцевой, дочери короля Станислава Понятовского. Посвящено 10 марта 1829 г. Ольге Трощинской / Сообщ. С. Ц. Лопатцкая 2016-03-06 at the Wayback Machine // Русская старина, 1872. — Т. 35. — № 10. — С. 119—130.
- Логунова М. О. Кончина и похороны Станислава Августа Понятовского // Россия — Польша. Два аспекта европейской культуры : материалы XVIII Царскосельской научной конференции : сб. науч. статей : Серебряный век. — СПб., 2012. — 656 с. : ил. — С. 362—375. — 0,6 п.л.
- Понятовский С.-А. Запись бесед с императором Павлом I. / Сообщ. С. Горяинов 2012-12-15 at the Wayback Machine // Русский архив, 1912. — Кн. 1. — Вып. 1. — С. 21-45. — В ст.: Павел Первый и Станислав-Август.
- Понятовский С.-А. Воспоминания князя Станислава Понятовского, (1776—1809 г.г.) / Сообщ. Н. Шильдер 2021-03-01 at the Wayback Machine // Русская старина, 1898. — Т. 95. — № 9. — С. 565—592.
- Понятовский С.-А. Из записок короля Станислава Августа Понятовского / Извлеч. и пересказ В. Т. 2019-04-15 at the Wayback Machine // Русская старина, 1915. — Т. 164. — № 12. — С. 364—378; 1916. — Т. 165. — № 2. — С. 271—285. — Публ. не завершена.
- Шор М. Издание указов короля Станислава Августа Понятовского от 1765 г. (1909)
- Jan Sagatyński. Pamiętnik Jana Sagatyńskiego, bylego pazia króla Stanisława Poniatowskiego. — Poznań, 1845.
İstinadlar
- Stanislaus II August Poniatowski // RKDartists (nid.).
- Lundy D. R. Stanislas II August Poniatowski, King of Poland // The Peerage (ing.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #119095777 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Stanislav II Avqust Ponyatovski pol Stanislaw August Poniatowski 17 yanvar 1732 Volcin d Boyuk Litva knyazligi 12 fevral 1798 Sankt Peterburq 1764 1795 ci illerde hakimiyyetde olmus sonuncu Rec Pospolita krali ve Boyuk Litva knyazi Stanislav Avqust Panyatovskipol Stanislaw August PoniatowskiPolsa krali d 7 sentyabr 1764 25 noyabr 1795Sexsi melumatlarDogum adi Stanislaw Antoni PoniatowskiDogum tarixi 17 yanvar 1732 1732 01 17 Dogum yeri Volcin d Boyuk Litva knyazligiVefat tarixi 12 fevral 1798 1798 02 12 66 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiVefat sebebi insultFealiyyeti diplomat herbi qulluqcuDini katolisizm Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tam titulu beledir Allahin lutfu ve xalqin iradesi ile Polsa krali Litva Rus Pruss Mazov Jemayt Kiyev Volin Podolsk Podlyas Inflyant Smolensk Severski Cerniqov ve s boyuk knyazi HakimiyyetiKral III Avqustun olumunden sonra o Cartoryski partiyasi terefinden Rec Pospolita taxtina namized kimi ireli surulub 1764 cu ilde zadeganlarin kicik istiraki ve II Yekaterinanin helledici desteyi ile o kral secildi Hakimiyyetinin ilk illerinde Stanislav Avqust Ponyatovski xezinede pul zerbinde orduda yeni silah novlerini tetbiq etmekle ve suvarileri piyadalarla evez etmekle dovlet mukafati ve qanunvericilik sistemlerinde deyisikliklere basladi O Seymin istenilen uzvune istenilen qerara qadaga qoymaga imkan veren liberum vetonunu legv etmeye calisirdi Stanislav Ponyatovski kederli tecrubesini bilerek ecdadi Boleslavin gunahina gore efsanevi sehri zerersizlesdirmeye calisdi 1764 cu ilde Krakovda deyil Varsavada pozulmus tacqoyma enenesinin evezini cixmaq ucun yeni secilmis kral 1765 ci ilde Muqeddes Stanislav ordenini tesis etmekle Polsanin himayedari olan Muqeddes Stanislavdan bagislanma dilemeye qerar verdi Bu orden Rec Pospolitanin en ali dovlet mukafati Polsanin dovlet mukafati olan sonra ikinci oldu 1767 ci ilden baslayaraq Ponyatovskinin siyasetinden narazi qalan zadegan qruplari qonsu Rusiya ve Prussiya dovletlerinin desteyi ile konfederasiyalarda birlesdiler Repninski seymi adlanan eslinde qerarlari dikte eden II Yekaterinanin numayendesi N V Repninin serefine adlandirilmisdir 1767 ci ilin sonu ve 1768 ci ilin evvellerinde qebilelerin azadliq ve imtiyazlarini temin eden kardinal huquqlar i tesdiqlemis pravoslav ve protestantlarin katoliklerle huquqlarin beraberliyini elan etmisdir Bu postulatlardan ve Ponyatovskinin rusiyayonlu oriyentasiyasindan narazi olan muhafizekar agalar silahli ittifaqda Bar Konfederasiyasinda birlesdiler Vetendas muharibesinin baslamasi qonsu dovletlerin mudaxilesine sebeb oldu ve 1772 ci ilde Rec Pospolitanin ilk defe onlar arasinda bolunmesine sebeb oldu 3 may 1791 ci ilde yeni konstitusiya qebul edildikden sonra Tarqovitsa Konfederasiyasinin cixisi ve mudaxilesi ile konfederasiyalarin rus qosunlarinin telebi ile Rusiya Polsa muharibesi basladi 1793 cu ilde sona catmasi ile Rec Pospolitanin Prussiya ve Rusiya arasinda ikinci bolunmesi basladi Polsa krali kifayet qeder cetin veziyyete baxmayaraq paytaxtini bezemek ucun elinden geleni etdi Hetta Varsavada Ermitajdan geri qalmayacaq bir senet muzeyi yaratmaq isteyirdi Onun ucun resmlerin alinmasi London qalerestlerine hevale edilmisdi ve Ponyatovski taxt tacini itirende tam suretle gedirdi Bu kolleksiya London etrafindaki Dalic Qalereyasinin esasini teskil etdi 1767 1780 ci illerde meshur ressam Bernardo Bellotto Stanislav Avqustusun saray ressami idi 1795 ci ilde Tadeus Kostyuskonun basciliq etdiyi usyan yatirildiqdan sonra Stanislav Avqust Ponyatovski Varsavani terk etdi ve 120 rus draqununun musayieti ile rus qubernatorunun himayesi ve nezareti altinda Qrodnoya geldi ve burada 25 noyabr 1795 ci ilde rus imperatricasinin ad gununde Rec Pospolita taxtindan imtina aktini imzaladi Panyatovski omrunun son illerini Sankt Peterburqda kecirib Mermer saraydaki iqametgahinda qefleten dunyasini deyisin O Nevski prospektindeki Muqeddes Yekaterina Isgenderiyye kilsesinde kral serefi ile defn edilib sonradan Polsada yeniden defn olunub EdebiyyatGoryainov S M Stanislav Avgust Ponyatovskij i Velikaya Knyaginya Ekaterina Alekseevna Po neizdannym istochnikam Izdanie Vѣstnik Evropy NoNo 1 3 1908 Kudryavceva S Kratkie vypiski moej zhizni Zapiski Sofii Kudryavcevoj docheri korolya Stanislava Ponyatovskogo Posvyasheno 10 marta 1829 g Olge Troshinskoj Soobsh S C Lopatckaya 2016 03 06 at the Wayback Machine Russkaya starina 1872 T 35 10 S 119 130 Logunova M O Konchina i pohorony Stanislava Avgusta Ponyatovskogo Rossiya Polsha Dva aspekta evropejskoj kultury materialy XVIII Carskoselskoj nauchnoj konferencii sb nauch statej Serebryanyj vek SPb 2012 656 s il S 362 375 0 6 p l Ponyatovskij S A Zapis besed s imperatorom Pavlom I Soobsh S Goryainov 2012 12 15 at the Wayback Machine Russkij arhiv 1912 Kn 1 Vyp 1 S 21 45 V st Pavel Pervyj i Stanislav Avgust Ponyatovskij S A Vospominaniya knyazya Stanislava Ponyatovskogo 1776 1809 g g Soobsh N Shilder 2021 03 01 at the Wayback Machine Russkaya starina 1898 T 95 9 S 565 592 Ponyatovskij S A Iz zapisok korolya Stanislava Avgusta Ponyatovskogo Izvlech i pereskaz V T 2019 04 15 at the Wayback Machine Russkaya starina 1915 T 164 12 S 364 378 1916 T 165 2 S 271 285 Publ ne zavershena Shor M Izdanie ukazov korolya Stanislava Avgusta Ponyatovskogo ot 1765 g 1909 Jan Sagatynski Pamietnik Jana Sagatynskiego bylego pazia krola Stanislawa Poniatowskiego Poznan 1845 IstinadlarStanislaus II August Poniatowski RKDartists nid Lundy D R Stanislas II August Poniatowski King of Poland The Peerage ing Deutsche Nationalbibliothek Record 119095777 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016