Konstantin (Kote) Nikolaeviç Abxazi (gürc. კონსტანტინე (კოტე) ნიკოლოზის ძე აფხაზი; 25 sentyabr 1867, Kardaxani[d] – 20 may 1923, Tiflis Rusiyada Abxazov) — Gürcüstan hərbi və siyasi lideri, Rusiya imperator Ordusunun (1916) və Gürcüstan Demokratik Respublikasının Milli Ordusunun (1918) general-mayoru, Tiflis əyalətinin zadəganlarının lideri.
Konstantin Abxazi | |
---|---|
gürc. კონსტანტინე (კოტე) ნიკოლოზის ძე აფხაზი | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 25 sentyabr 1867 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 20 may 1923 (55 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Rütbəsi | general |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Knyaz Konstantin (Kote) Abxazi 1867-ci il sentyabrın 25-də Kaxeti bölgəsinin Kardenaxı kəndində varlı və zadəgan ailəsində anadan olub. O, knyaz Nikoloz Abxazinin və görkəmli gürcü yazıçısı və ictimai xadimi İlya Çavçavadzenin bacısı knyaginya Nino Çavçavadzenin oğlu idi.
Hərbi xidmət
Konstantin Abxazi Tbilisi Kadet Korpusu və Sankt-Peterburqdakı 1-ci Pavlovsk Hərbi Məktəbini (1886) bitirib. Hərbi məktəbi bitirdkdən sonra 1890-cı ildə Rusiya imperiyası ordusuna xidmətə qəbul edilmişdir.
- Polkovnik -leytenant (1908). Qafqaz Qrenadyorr Topçu Briqadasının 4-cü batareyasının komandiri.
- 21 mart 1911-ci ildə polkovnik rütbəsi verilərək istefaya göndərildi.
- Xidmətini başa vurduqdan sonra bir çox sosial və iqtisadi layihələrdə, o cümlədən Gürcüstanda dəmir yolunun çəkilişində iştirak etmişdir.
- 13 yanvar 1913-cü ildə Tiflis əyalətinin zadəganlarının lideri seçildi.
- Birinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə yenidən polkovnik-leytenant rütbəsi ilə hərbi xidmətəqəbul olundu (VP 09/15/1914). Yeni qurulan Qafqaz artilleriya briqadasının komandiri təyin edildi. Eyni zamanda Tiflis əyalətinin zadəganlarının lideri vəzifəsini qorudu.
- 1915-ci ilin aprelində Qərb Cəbhəsinə göndərildi və burada 1915-ci ilin dekabrına qədər döyüşlərdə iştirak etdi.
- 1916-cı ildə general-mayor rütbəsi aldı. Qafqazın yeni qubernatoru Böyük Knyaz Nikolay Nikolaeviçin əmri ilə zadəganların lideri vəzifəsini yerinə yetirmək üçün Tiflisə göndərildi.
- 4 iyun 1916-cı ildə üç il müddətinə (1916–1918) zadəganların əyalət lideri olaraq yenidən seçildi. Qafqaz Cəbhəsi Ali Baş Komandanının sərəncamına verildi.
- 25 oktyabr 1916-cı ildə Tiflis əyalətinin zadəganlarından Dövlət Şurasına seçildi (5 illik müddətə).
- 21 fevral 1918-ci ildə təqaüdə çıxdı.
Müstəqil Gürcüstanda
Gürcüstana qayıdaraq, Gürcüstan ordusunun generalı (1918) rütbəsini aldı və Gürcüstan Milli Demokrat Partiyasının (1917) qurucularından biri oldu. Onun iştirakı ilə 1918-ci ilin fevralında Tbilisi Dövlət Universiteti quruldu.
26 may 1918-ci ildə Gürcüstanın İstiqlal Bəyannaməsini imzalayan şəxslərdən biri oldu.
1917–1919-cu illərdə Gürcüstan Milli Şurasının üzvü, 1921-ci ildə Gürcüstan Milli Demokrat Partiyasının sədri (Mərkəzi Komitənin rəhbəri) seçildi.
Sovet Gürcüstanında
1921-ci ilin əvvəlində Sovet Rusiyasının XI Qırmızı Ordusunun dəstəyi ilə Gürcüstanda Sovet hakimiyyəti quruldu və bu səbəbdən Gürcüstanın menşevik hökuməti ölkəni tərk etməyə məcbur oldu. Lakin Abxazi Gürcüstanda qaldı və Hərbi Mərkəzə rəhbərlik etdiyi Gürcüstan Azadlıq Komitəsinə qoşuldu. Xevsureti və Kaxetidə partizan dəstələrinin təşkilinə rəhbərlik etmişdir (1921–1923). 1923-cü ilin martında Abxazi və Hərbi Mərkəzin digər 14 üzvü (Aleksandr Andronikaşvili, Varden Sulukidze, Polkovnik Georgi Ximşiaşvili, Rostom Musxelişvili, Mixail Zandukeli, Simon Bagration-Muxranski, Parnaoz Karalaşvili, İason Kereselidze, İvanon Levadilelize, İvane Kutateladze) Siyasi İdarə tərəfindən həbs edildi. 1923-cü il mayın 19-da Zaqafqaziya və Gürcüstan Fövqəladə Komissiyasının İdarə Heyətinin qərarı ilə Gürcüstanda silahlı antisovet üsyanı hazırlayan "Hərbi Mərkəzə" rəhbərlik etmək ittihamı ilə edam cəzasına məhkum edildi. Qərar Zaqafqaziya və Gürcüstan Fövqəladə Komissiyalarının 19 may 1923-cü il tarixli genişləndirilmiş iclasında verilmişdir.
Konstantin Abxazi 20 may 1923-cü ildə Tiflisdə güllələndi. O, edamdan əvvəl müraciətində söyləmişdir:
Mən sevinclə ölürəm, çünki Gürcüstan üçün qurban verdiyim üçün qürur duyuram. Mənim ölümüm Gürcüstana qələbə gətirəcək. |
Eyni zamanda, Hərbi Mərkəzin digər üzvləri də güllələndi.
Abxazi və komitə fəallarının edam edilməsindən bir il sonra 1924-cü ilin 29 avqust tarixində avqust qiyamına start verilmişdir. Plana əsasən Gürcüstanın müxtəlif bölgələrində eyni anda qiyam hərəkatı başladılmalı və dövlət qrumlarının binalarına hücumlar təşkil edilməli idi. Üsyançılar arasındakı rabitə əlaqəsinin zəif olması və bütün ölkə əhalisinin üsyanlara dəstək verməməsi nəticəsində istənilən nəticə əldə olunmamışdır. Çiatura şəhərində üsyanın bir gün əvvəl, 28 avqust tarixində başlamasıda bu faktları bir daha sübut edir. Üsyan böyük amansızlıqla yatırıldı. Nəticədə 3500 üsyançı döyüşlərdə, qalan 10 min isə Zaqafqaziya və Gürcüstan Fövqəladə Komissiyalarının qərarı ilə edam edildi.
Varisləri
Abxazinin oğlu Nikolay 1987-ci ildə vəfat etmişdir. Onun həyat yoldaşı Şanxay əsilli Peggy Pemberton Carter 1994-cü ildə ölmüşdür. Abxazinin oğlu Kanadaya köçdü və 1946-cı ildə Vankuver adasında məşhur Abxazi Bağını salmışdır.
Mükafatları
Ordenlər:
- 3-cü dərəcə (1906);
- 2-ci dərəcə (1910);
- Qılınc və yay ilə 4-cü dərəcəli Müqəddəs Vladimir (1915);
- 3-cü dərəcəli qılınclı Müqəddəs Vladimir (1916).
Xatirəsi
Tiflisdə (keçmiş Leselidze) küçə Kote Abxazinin adını daşıyır. Lado Asatiani küçəsi, 46 ünvanında xatirə lövhəsi qoyulub.
İstinadlar
- В. В. Парцвания. Грузино-российские научно-культурные связи в истории Санкт-Петербурга. "Логос". 2003. 197.
- "Remix of "საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია" by Liza Buskhrikidze". 2019-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-22.
- "Восстание в Грузии. 1924 год". 2009-11-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-08-10.
- Ministry of Internal Affairs of Georgia (April 2008), The Archival Bulletin #1, p. 14 Arxivləşdirilib 2009-03-16 at the
- "Abkhazi Garden is Wednesday through Sunday". 2011-02-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-22.
- "Улица Константина Леселидзе. Эта улица в прошлом называлась Армянский Базар, потом её назвали в честь генерала Леселидзе, а в постсоветское время не очень удачно переименовали в честь генерала Коте Абхази, но название слабо прижилось". 2017-12-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-22.
- "Мемориальная доска". 2011-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-22.
- "Памятная доска в городе Тбилиси". 2018-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-22.
Xarici keçidlər
- Mikaberidze, Alexander (ed., 2007). . The Dictionary of Georgian National Biography.
- Ushangi Sidamonidze. Abkhazi, Konstantine. Encyclopedia "Sakartvelo", vol. I, Tbilisi, 1997: pp. 256–257
- Levan Urushadze. For the Biography of General Konstantine (Kote) Abkhazi. Bulletin of the Georgian National Museum, Series of Social Sciences, No 3 (48-B), Tbilisi, 2012, pp. 230–246.
- Journal "Samshoblo", No: 21–22, Paris, 1937
- Journal "Mkhedari", Paris, No: 2, 1929, pp. 22–23
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Konstantin Kote Nikolaevic Abxazi gurc კონსტანტინე კოტე ნიკოლოზის ძე აფხაზი 25 sentyabr 1867 Kardaxani d 20 may 1923 Tiflis Rusiyada Abxazov Gurcustan herbi ve siyasi lideri Rusiya imperator Ordusunun 1916 ve Gurcustan Demokratik Respublikasinin Milli Ordusunun 1918 general mayoru Tiflis eyaletinin zadeganlarinin lideri Konstantin Abxazigurc კონსტანტინე კოტე ნიკოლოზის ძე აფხაზიSexsi melumatlarDogum tarixi 25 sentyabr 1867 1867 09 25 Dogum yeri Kardaxani d Vefat tarixi 20 may 1923 1923 05 20 55 yasinda Vefat yeri Tiflis Tiflis qezasi Gurcustan SSR d ZSFSR SSRITehsili Tiflis Kadet KorpusuFealiyyeti siyasetciRutbesi general Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiKnyaz Konstantin Kote Abxazi 1867 ci il sentyabrin 25 de Kaxeti bolgesinin Kardenaxi kendinde varli ve zadegan ailesinde anadan olub O knyaz Nikoloz Abxazinin ve gorkemli gurcu yazicisi ve ictimai xadimi Ilya Cavcavadzenin bacisi knyaginya Nino Cavcavadzenin oglu idi Herbi xidmetKonstantin Abxazi Tbilisi Kadet Korpusu ve Sankt Peterburqdaki 1 ci Pavlovsk Herbi Mektebini 1886 bitirib Herbi mektebi bitirdkden sonra 1890 ci ilde Rusiya imperiyasi ordusuna xidmete qebul edilmisdir Polkovnik leytenant 1908 Qafqaz Qrenadyorr Topcu Briqadasinin 4 cu batareyasinin komandiri 21 mart 1911 ci ilde polkovnik rutbesi verilerek istefaya gonderildi Xidmetini basa vurduqdan sonra bir cox sosial ve iqtisadi layihelerde o cumleden Gurcustanda demir yolunun cekilisinde istirak etmisdir 13 yanvar 1913 cu ilde Tiflis eyaletinin zadeganlarinin lideri secildi Birinci Dunya muharibesinin baslamasi ile yeniden polkovnik leytenant rutbesi ile herbi xidmeteqebul olundu VP 09 15 1914 Yeni qurulan Qafqaz artilleriya briqadasinin komandiri teyin edildi Eyni zamanda Tiflis eyaletinin zadeganlarinin lideri vezifesini qorudu 1915 ci ilin aprelinde Qerb Cebhesine gonderildi ve burada 1915 ci ilin dekabrina qeder doyuslerde istirak etdi 1916 ci ilde general mayor rutbesi aldi Qafqazin yeni qubernatoru Boyuk Knyaz Nikolay Nikolaevicin emri ile zadeganlarin lideri vezifesini yerine yetirmek ucun Tiflise gonderildi 4 iyun 1916 ci ilde uc il muddetine 1916 1918 zadeganlarin eyalet lideri olaraq yeniden secildi Qafqaz Cebhesi Ali Bas Komandaninin serencamina verildi 25 oktyabr 1916 ci ilde Tiflis eyaletinin zadeganlarindan Dovlet Surasina secildi 5 illik muddete 21 fevral 1918 ci ilde teqaude cixdi Musteqil GurcustandaGurcustana qayidaraq Gurcustan ordusunun generali 1918 rutbesini aldi ve Gurcustan Milli Demokrat Partiyasinin 1917 qurucularindan biri oldu Onun istiraki ile 1918 ci ilin fevralinda Tbilisi Dovlet Universiteti quruldu 26 may 1918 ci ilde Gurcustanin Istiqlal Beyannamesini imzalayan sexslerden biri oldu 1917 1919 cu illerde Gurcustan Milli Surasinin uzvu 1921 ci ilde Gurcustan Milli Demokrat Partiyasinin sedri Merkezi Komitenin rehberi secildi Sovet Gurcustaninda1921 ci ilin evvelinde Sovet Rusiyasinin XI Qirmizi Ordusunun desteyi ile Gurcustanda Sovet hakimiyyeti quruldu ve bu sebebden Gurcustanin mensevik hokumeti olkeni terk etmeye mecbur oldu Lakin Abxazi Gurcustanda qaldi ve Herbi Merkeze rehberlik etdiyi Gurcustan Azadliq Komitesine qosuldu Xevsureti ve Kaxetide partizan destelerinin teskiline rehberlik etmisdir 1921 1923 1923 cu ilin martinda Abxazi ve Herbi Merkezin diger 14 uzvu Aleksandr Andronikasvili Varden Sulukidze Polkovnik Georgi Ximsiasvili Rostom Musxelisvili Mixail Zandukeli Simon Bagration Muxranski Parnaoz Karalasvili Iason Kereselidze Ivanon Levadilelize Ivane Kutateladze Siyasi Idare terefinden hebs edildi 1923 cu il mayin 19 da Zaqafqaziya ve Gurcustan Fovqelade Komissiyasinin Idare Heyetinin qerari ile Gurcustanda silahli antisovet usyani hazirlayan Herbi Merkeze rehberlik etmek ittihami ile edam cezasina mehkum edildi Qerar Zaqafqaziya ve Gurcustan Fovqelade Komissiyalarinin 19 may 1923 cu il tarixli genislendirilmis iclasinda verilmisdir Konstantin Abxazi 20 may 1923 cu ilde Tiflisde gullelendi O edamdan evvel muracietinde soylemisdir Men sevincle olurem cunki Gurcustan ucun qurban verdiyim ucun qurur duyuram Menim olumum Gurcustana qelebe getirecek Eyni zamanda Herbi Merkezin diger uzvleri de gullelendi Abxazi ve komite feallarinin edam edilmesinden bir il sonra 1924 cu ilin 29 avqust tarixinde avqust qiyamina start verilmisdir Plana esasen Gurcustanin muxtelif bolgelerinde eyni anda qiyam herekati basladilmali ve dovlet qrumlarinin binalarina hucumlar teskil edilmeli idi Usyancilar arasindaki rabite elaqesinin zeif olmasi ve butun olke ehalisinin usyanlara destek vermemesi neticesinde istenilen netice elde olunmamisdir Ciatura seherinde usyanin bir gun evvel 28 avqust tarixinde baslamasida bu faktlari bir daha subut edir Usyan boyuk amansizliqla yatirildi Neticede 3500 usyanci doyuslerde qalan 10 min ise Zaqafqaziya ve Gurcustan Fovqelade Komissiyalarinin qerari ile edam edildi VarisleriAbxazinin oglu Nikolay 1987 ci ilde vefat etmisdir Onun heyat yoldasi Sanxay esilli Peggy Pemberton Carter 1994 cu ilde olmusdur Abxazinin oglu Kanadaya kocdu ve 1946 ci ilde Vankuver adasinda meshur Abxazi Bagini salmisdir MukafatlariOrdenler Muqeddes Anna ordeni 3 cu derece 1906 Muqeddes Stanislav ordeni 2 ci derece 1910 Qilinc ve yay ile 4 cu dereceli Muqeddes Vladimir 1915 3 cu dereceli qilincli Muqeddes Vladimir 1916 XatiresiTiflisde kecmis Leselidze kuce Kote Abxazinin adini dasiyir Lado Asatiani kucesi 46 unvaninda xatire lovhesi qoyulub IstinadlarV V Parcvaniya Gruzino rossijskie nauchno kulturnye svyazi v istorii Sankt Peterburga Logos 2003 197 Remix of საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია by Liza Buskhrikidze 2019 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 22 Vosstanie v Gruzii 1924 god 2009 11 29 tarixinde Istifade tarixi 2010 08 10 Ministry of Internal Affairs of Georgia April 2008 The Archival Bulletin 1 p 14 Arxivlesdirilib 2009 03 16 at the Abkhazi Garden is Wednesday through Sunday 2011 02 19 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 22 Ulica Konstantina Leselidze Eta ulica v proshlom nazyvalas Armyanskij Bazar potom eyo nazvali v chest generala Leselidze a v postsovetskoe vremya ne ochen udachno pereimenovali v chest generala Kote Abhazi no nazvanie slabo prizhilos 2017 12 10 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 22 Memorialnaya doska 2011 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 22 Pamyatnaya doska v gorode Tbilisi 2018 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 22 Xarici kecidlerMikaberidze Alexander ed 2007 The Dictionary of Georgian National Biography Ushangi Sidamonidze Abkhazi Konstantine Encyclopedia Sakartvelo vol I Tbilisi 1997 pp 256 257 Levan Urushadze For the Biography of General Konstantine Kote Abkhazi Bulletin of the Georgian National Museum Series of Social Sciences No 3 48 B Tbilisi 2012 pp 230 246 Journal Samshoblo No 21 22 Paris 1937 Journal Mkhedari Paris No 2 1929 pp 22 23