Afrika ərazisindən tapılmış ilk insanlar tək Homo habilislər hesab olunmur. 1971-ci ildə Keniyada Rudolf gölü ətrafında Kobifor düşərgəsində Luis Likinin Hominidlərə aid aşkar etdiyi alt çənə sümüyü ilk vaxtlar Homo Erektusa aid edilsə də, sonradan onların yeni bir növ təşkil etdiyi müəyyənləşdirildi. 1975-ci ildə bu tapıntı Homo Erqaster (işləyən, yaradan adam) adlandırıldı. Avstralopiteklərlə eyni təbəqədə iki kəllə sümüyünün aşkar olunması nəticəsində insan təkamülünün düz xətlə deyil, sıçrayışla baş verdiyi təsdiq olundu. Yəni, Avstralopiteklərlə eyni təbəqədə Homo Erqasterlərin qalıqları aşkar edildi. 1984-cü ildə Türkanalı oğlan (Turkana Boys) kimi tanınan tapıntı aşkar olundu. Kalium – arqon metodu vasitəsilə tapıntının yaşı 1.5 – 1.6 milyon il bundan əvvələ aid edildi. Homo Erqasterlərin bir çox xüsusiyyətləri Homo Erektuslarla oxşar olsa da, fərqli cəhətləri də var:
Homo ergaster | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Qranddəstə: Mirdəstə: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Parvdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Homo ergaster | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
1. Kəllə quruluşu fərqlidir. Belə ki, onlarda kəllənin nazik olması, başın arxa hissəsinin böyüklüyü və beyin strukturunda fərqliliklər var.
2. Skelet sümükləri daha yüngüldür və quruluşuna görə müasir insana daha çox yaxındır.
3. Beyin həcmi 880 sm3-dir.
Bütövlükdə ilk Erqasterlərin beyin tutumu 750 sm³-dən 1200 sm³-ə qədərdir. Homo Habilislərlə müqayisədə onların beyin tutumu böyümüş və bu böyümə mücərrəd təfəkkürün əsas xüsusiyyətlərini tənzimləyən alın hesabına baş vermişdi. Homo Erqasterlərdə broka mərkəzi daha yaxşı inkişaf etmişdi. Onların beyin tutumu müasir insanın beyninə nisbətən kiçik olsa da, bütövlükdə Homo Erqasterlərdə nitqin ilkin rüşeymləri müşahidə olunmuşdu. Buna görə də Homo Erqasterlər insan təkamülündə mühüm sıçrayış kimi qəbul edilirlər. Homo Erqasterlərin düşərgələrində daş alətlərin hazırlanmasında ikitərəfli çapma üsulu ilə hazırlanmış daş əmək alətləri tapılmışdı. Çapacaqlarla yanaşı ocaq izləri də qeydə alınmışdı. Homo Erqasterlər oddanqorxma instinktini ram edən ilk canlılar hesab olunurlar. Homo Erqasterlərin Şimali və Cənubi Afrikada məskunlaşması ilə yanaşı Cənubi Avropa və Cənub-Şərqi Asiya ərazisində də yayıldıqları təsdiq olunmuşdu. Bəzi tədqiqatçılar Dmanisi tapıntılarını da Homo Erqasterlərə aid edirlər.
- Cela-Conde C. J., Ayala F. J. Genera of the human lineage (ing.). // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 2003. Vol. 100, Iss. 13. P. 7688. ISSN 0027-8424; 1091-6490 doi:10.1073/PNAS.0832372100 PMID:12794185
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Afrika erazisinden tapilmis ilk insanlar tek Homo habilisler hesab olunmur 1971 ci ilde Keniyada Rudolf golu etrafinda Kobifor dusergesinde Luis Likinin Hominidlere aid askar etdiyi alt cene sumuyu ilk vaxtlar Homo Erektusa aid edilse de sonradan onlarin yeni bir nov teskil etdiyi mueyyenlesdirildi 1975 ci ilde bu tapinti Homo Erqaster isleyen yaradan adam adlandirildi Avstralopiteklerle eyni tebeqede iki kelle sumuyunun askar olunmasi neticesinde insan tekamulunun duz xetle deyil sicrayisla bas verdiyi tesdiq olundu Yeni Avstralopiteklerle eyni tebeqede Homo Erqasterlerin qaliqlari askar edildi 1984 cu ilde Turkanali oglan Turkana Boys kimi taninan tapinti askar olundu Kalium arqon metodu vasitesile tapintinin yasi 1 5 1 6 milyon il bundan evvele aid edildi Homo Erqasterlerin bir cox xususiyyetleri Homo Erektuslarla oxsar olsa da ferqli cehetleri de var Homo ergasterElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu EuarxontoqlireslerQranddeste Mirdeste PrimatkimilerDeste PrimatlarYarimdeste QuruburunlarInfradeste SimiiformesParvdeste Fesileustu Fesile HominidlerYarimfesile HomininaeTriba HomininlerCins Homo Homo ergasterBeynelxalq elmi adiHomo ergaster Colin Groves amp Vratislav Mazak 1975Sekil axtarisiEOL 4454121 1 Kelle qurulusu ferqlidir Bele ki onlarda kellenin nazik olmasi basin arxa hissesinin boyukluyu ve beyin strukturunda ferqlilikler var 2 Skelet sumukleri daha yunguldur ve qurulusuna gore muasir insana daha cox yaxindir 3 Beyin hecmi 880 sm3 dir Butovlukde ilk Erqasterlerin beyin tutumu 750 sm den 1200 sm e qederdir Homo Habilislerle muqayisede onlarin beyin tutumu boyumus ve bu boyume mucerred tefekkurun esas xususiyyetlerini tenzimleyen alin hesabina bas vermisdi Homo Erqasterlerde broka merkezi daha yaxsi inkisaf etmisdi Onlarin beyin tutumu muasir insanin beynine nisbeten kicik olsa da butovlukde Homo Erqasterlerde nitqin ilkin ruseymleri musahide olunmusdu Buna gore de Homo Erqasterler insan tekamulunde muhum sicrayis kimi qebul edilirler Homo Erqasterlerin dusergelerinde das aletlerin hazirlanmasinda ikiterefli capma usulu ile hazirlanmis das emek aletleri tapilmisdi Capacaqlarla yanasi ocaq izleri de qeyde alinmisdi Homo Erqasterler oddanqorxma instinktini ram eden ilk canlilar hesab olunurlar Homo Erqasterlerin Simali ve Cenubi Afrikada meskunlasmasi ile yanasi Cenubi Avropa ve Cenub Serqi Asiya erazisinde de yayildiqlari tesdiq olunmusdu Bezi tedqiqatcilar Dmanisi tapintilarini da Homo Erqasterlere aid edirler Cela Conde C J Ayala F J Genera of the human lineage ing Proc Natl Acad Sci U S A M R Berenbaum Washington etc USA National Academy of Sciences etc 2003 Vol 100 Iss 13 P 7688 ISSN 0027 8424 1091 6490 doi 10 1073 PNAS 0832372100 PMID 12794185