Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Firuzşah Zərrinkolah (digər mənbələrdə Zərrin-külah Firuzşah;fars. فیروزشاه زرین کلاه; mənası – Qızıl baş hökmdar Firuz) — kürd zadəgan, Səfəvi sülaləsinin ilk nümayəndəsi.
| Zərrin-külah Firuz | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1252 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | şair |
Həyatı
Səfəviyyə ordeninin yaranmasından əvvəl Təvəkkül ibn İsmayıl ibn Bəzzaz tərəfindən yazılmış "Səfvət əs-Səfa" yazılı əsərində Səfəvilərin mənşəyini Xorasan Türkmeni adlandırılan Firuzşah Zərrinkolaha gedib çıxdığı qeyd edilir. Alimlərə görə, o, XI əsrdə Xorasandan Ərdəbilə köç etmişdir. Ordenin eponimi Şeyx Səfi Firuzşahdan yeddi nəsil sonra anadan olmuşdur. Səfəviyyə ordeni qurulduqdan sonra ərsəyə gətirilən yeni mətnlərdə Firuzşahın nəsil şəcərəsi 7-ci şiə imamı Musa Kazıma qədər çıxarılır. Tarixçi səfəvilərin öz hökmdarlıqlarının legitimliyini əsaslandırmaqdan ötürü bu amildən geniş surətdə istifadə etdiklərini bildirmişdir.
Bəzi mənbələr Firuzşahı İbrahim ibn Ədhəm övladından, digərləri isə İbrahim ibn Ədhəmin nəvələrindən olan Sultan Əhmədin tərəfdarı kimi təqdim edir. Həmçinin, mənbələrdə Firuzun Azərbaycana gəlmədən əvvəl Əli ibn Musa Rzanın Məşhəddəki məqbərəsinin mühafizəçisi olduğunu bildirilir. "Safvətüs-səfa"nın Süleymaniyyə kitabxanasındakı nüsxələrinin birində "İbrahim ibn Ədhəm" yerinə "Sultan Əhməd" adı işlədildiyindən bəzi araşdırmaçılar "Sultan Əhməd"i ayrı şəxs hesab etmişdir. "Safvətüs-səfa"da Firuzşah birbaşa İbrahim Ədhəmlə əlaqələndirilir. Onu əsas alan İsgəndər Bəy Münşi də Firuzşahın Ərdəbilə İbrahim Ədhəm tərəfindən göndərildiyini qeyd edir. Bu əsərin Oqtay Əfəndiyev və Namiq Musalı tərəfindən edilən tərcüməsində Firuzşah İbrahim Ədhəmin oğlanlarından biri kimi göstərilmişdir. Buna baxmayaraq, onların ikisi də tərcüməçilər bu iddianı əsasız qəbul etmişdir.
İstinadlar
- Fərzəliyev, Şahin. Dünyanı bəzəyən Abbasın tarixi: Tarixe-aləmaraye-Abbasi. Bakı: Şərq-Qərb. 2010. səh. 53. ISBN . 2022-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-10.
- Nəcəf, Əkbər N. "Səfəvilərin mənşəyi". muhaz.org. 2022-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-10.
- F. Daftary, "Intellectual Traditions in Islam", I.B.Tauris, 2001. pg 147: "But the origins of the family of Shaykh Safi al-Din go back not to Hijaz but to Kurdistan, from where, seven generations before him, Firuz Shah Zarin-kulah had migrated to Azerbaijan"
- Barry D. Wood, The Tarikh-i Jahanara in the Chester Beatty Library: an illustrated manuscript of the "Anonymous Histories of Shah Isma'il", Islamic Gallery Project, Asian Department Victoria & Albert Museum London, Routledge, Volume 37, Number 1 / March 2004, Pp: 89 - 107.
- Nejat Birdoğan. Anadolu ve Balkanlarda Alevi yerleşmesi: Ocaklar, Dedeler, Soyağaçları. — Alev Yayınları, 1992. — S.143.
- Serap Şah, Safvetü's-Safâ'da Safiyyüddîn-i Erdebîlî'nin hayatı, tasavvufi görüşleri ve menkibeleri 2021-01-28 at the Wayback Machine, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Tasavvuf Bilim Dalı, İstanbul 2007, s. 26 ve s.224
- Minorsky Vladimir, The Turks, Iran and the Caucasus in the Middle Ages. Preface by J.A. Boyle. Variorum Reprints, London 1978; page 517-518
- "R Savory, "Ebn Bazzaz" in Encyclopaedia Iranica). Online access at". 2017-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-10.
- Farhad, Daftary, redaktor"Idrīs ʿImĀd al-Dīn and medieval Ismaili historiography", Ismaili History and Intellectual Traditions, Milton Park, Abingdon, Oxon: Routledge, 2018. |Includes bibliographical references and index.: Routledge, 2017-08-07, 92–99, ISBN , İstifadə tarixi: 2021-06-12
- Husayn ibn Abdāl Zāhidī, 17th cent. Silsilat al-nasab-i Safavīyah, nasabnāmah-'i pādishāhān bā uzmat-i Safavī, ta'līf-i Shaykh Husayn pisar-i Shaykh Abdāl Pīrzādah Zāhidī dar 'ahd-i Shāh-i Sulaymnān-i Safavī. Berlīn, Chāpkhānah-'i Īrānshahr, 1924. 116 pages.
- . I Şah İsmayılın hakimiyyəti: "Tarix-i aləmara-yi Sah İsmayıl" əsəri əsasında (az.). Bakı: Nurlan. 2011. səh. 87. 2023-06-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-02.
- Şükürov, G. Safevi Devleti (türk). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 2006. səh. 18.
- Əfəndiyev, Oqtay; . Tarixe-aləmaraye-Abbasi (az.). I cild. Bakı: Təhsil. 2009. 44–45.
Xarici keçidlər
- Səfəvi tarixi (isp.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Firuzsah Zerrinkolah diger menbelerde Zerrin kulah Firuzsah fars فیروزشاه زرین کلاه menasi Qizil bas hokmdar Firuz kurd zadegan Sefevi sulalesinin ilk numayendesi Zerrin kulah FiruzSexsi melumatlarDogum tarixi 1252Dogum yeri Erdebil Merkez bexsi d Erdebil sehristani Erdebil ostani IranVefat yeri Erdebil Merkez bexsi d Erdebil sehristani Erdebil ostani IranFealiyyeti sairHeyatiSefeviyye ordeninin yaranmasindan evvel Tevekkul ibn Ismayil ibn Bezzaz terefinden yazilmis Sefvet es Sefa yazili eserinde Sefevilerin menseyini Xorasan Turkmeni adlandirilan Firuzsah Zerrinkolaha gedib cixdigi qeyd edilir Alimlere gore o XI esrde Xorasandan Erdebile koc etmisdir Ordenin eponimi Seyx Sefi Firuzsahdan yeddi nesil sonra anadan olmusdur Sefeviyye ordeni qurulduqdan sonra erseye getirilen yeni metnlerde Firuzsahin nesil seceresi 7 ci sie imami Musa Kazima qeder cixarilir Tarixci sefevilerin oz hokmdarliqlarinin legitimliyini esaslandirmaqdan oturu bu amilden genis suretde istifade etdiklerini bildirmisdir Bezi menbeler Firuzsahi Ibrahim ibn Edhem ovladindan digerleri ise Ibrahim ibn Edhemin nevelerinden olan Sultan Ehmedin terefdari kimi teqdim edir Hemcinin menbelerde Firuzun Azerbaycana gelmeden evvel Eli ibn Musa Rzanin Mesheddeki meqberesinin muhafizecisi oldugunu bildirilir Safvetus sefa nin Suleymaniyye kitabxanasindaki nusxelerinin birinde Ibrahim ibn Edhem yerine Sultan Ehmed adi isledildiyinden bezi arasdirmacilar Sultan Ehmed i ayri sexs hesab etmisdir Safvetus sefa da Firuzsah birbasa Ibrahim Edhemle elaqelendirilir Onu esas alan Isgender Bey Munsi de Firuzsahin Erdebile Ibrahim Edhem terefinden gonderildiyini qeyd edir Bu eserin Oqtay Efendiyev ve Namiq Musali terefinden edilen tercumesinde Firuzsah Ibrahim Edhemin oglanlarindan biri kimi gosterilmisdir Buna baxmayaraq onlarin ikisi de tercumeciler bu iddiani esasiz qebul etmisdir IstinadlarFerzeliyev Sahin Dunyani bezeyen Abbasin tarixi Tarixe alemaraye Abbasi Baki Serq Qerb 2010 seh 53 ISBN 978 9952 34 620 6 2022 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 10 Necef Ekber N Sefevilerin menseyi muhaz org 2022 02 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 02 10 F Daftary Intellectual Traditions in Islam I B Tauris 2001 pg 147 But the origins of the family of Shaykh Safi al Din go back not to Hijaz but to Kurdistan from where seven generations before him Firuz Shah Zarin kulah had migrated to Azerbaijan Barry D Wood The Tarikh i Jahanara in the Chester Beatty Library an illustrated manuscript of the Anonymous Histories of Shah Isma il Islamic Gallery Project Asian Department Victoria amp Albert Museum London Routledge Volume 37 Number 1 March 2004 Pp 89 107 Nejat Birdogan Anadolu ve Balkanlarda Alevi yerlesmesi Ocaklar Dedeler Soyagaclari Alev Yayinlari 1992 S 143 Serap Sah Safvetu s Safa da Safiyyuddin i Erdebili nin hayati tasavvufi gorusleri ve menkibeleri 2021 01 28 at the Wayback Machine Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Temel Islam Bilimleri Anabilim Dali Tasavvuf Bilim Dali Istanbul 2007 s 26 ve s 224 Minorsky Vladimir The Turks Iran and the Caucasus in the Middle Ages Preface by J A Boyle Variorum Reprints London 1978 page 517 518 R Savory Ebn Bazzaz in Encyclopaedia Iranica Online access at 2017 11 17 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 10 Farhad Daftary redaktor Idris ʿImAd al Din and medieval Ismaili historiography Ismaili History and Intellectual Traditions Milton Park Abingdon Oxon Routledge 2018 Includes bibliographical references and index Routledge 2017 08 07 92 99 ISBN 978 1 315 26809 5 Istifade tarixi 2021 06 12 Husayn ibn Abdal Zahidi 17th cent Silsilat al nasab i Safaviyah nasabnamah i padishahan ba uzmat i Safavi ta lif i Shaykh Husayn pisar i Shaykh Abdal Pirzadah Zahidi dar ahd i Shah i Sulaymnan i Safavi Berlin Chapkhanah i iranshahr 1924 116 pages I Sah Ismayilin hakimiyyeti Tarix i alemara yi Sah Ismayil eseri esasinda az Baki Nurlan 2011 seh 87 2023 06 02 tarixinde Istifade tarixi 2023 06 02 Sukurov G Safevi Devleti turk Istanbul Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu 2006 seh 18 Efendiyev Oqtay Tarixe alemaraye Abbasi az I cild Baki Tehsil 2009 44 45 Xarici kecidlerSefevi tarixi isp