Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yevgeni Abramoviç Baratınski (rus. Евгений Абрамович Баратынский, d. 2 mart 1800 — ö. 11 iyul 1844) — rus şairi.
| Yevgeni Baratınski | |
|---|---|
| Yevgeni Abramoviç Baratınski | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Tambov quberniyası, Rusiya |
| Vəfat tarixi | (44 yaşında) |
| Vəfat yeri | Neapol, Siciliya |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | Rus |
| Fəaliyyəti | 2 |
| Əsərlərinin dili | rus dili |
 | |
| baratynskiy.lit-info.ru | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Yevgeni Abramoviç Baratınski 2 mart 1800-cü ildə , Tambov quberniyasının , qəsəbəsinin kəndində doğulmuşdu. Soylu bir ailədən gəlirdi. İlk təhsilini evdə anasından və Borgeze adındaki İtalyan müəllimindən aldı. Borgeze, şagirdini Fransız ədəbiyyatı ilə tanış edir və onda gözəllik qavramının yetişməsini təşkil edir, klassik İtalyan sənətinə qarşı bir istək oyandırır.
1808-ci ildə , ailəsi Moskvaya köçür.1810-cu ildə isə atası Abram Andreyeviç ölür. Buna görə ana övladlarını alaraq Maraya dönür. Baratınski 1812-ci ildə təhsil almaq üçün Sankt-Peterburqa göndərilir. Buraya gəldikdən 6 ay sonra "Soylu Gənclər Topluluğu" adlı dərnəyə qoşulur. Bu tarixlərdə ilk əsərlərini yazmağa başlayır. Şeirləri əsasən fransızcadır.
1816-cı ildə məktəbdə , özlərini Schillerin dramlarındaki xarakterlərə bənzətməyə çalışan bir qrup gənclə dostluq qurur. Bu qrupla birlikdə çeşidli zarafatlar edən Baratınskinin adı 500 rubl və bir ənfiyə qutusunun oğurlanması olayına qarışır. Bu olaya imperator əl qoyur. Onun məktəbdən atılmasını istəyir və hər hansı bir dövlət dairəsində çalışmasını yasaqlayır. Sadəcə əsgərdə xidmət edə biləcək; ancaq , sıravi əsgərdən yüksək bir rütbəyə sahib ola bilməyəcəkdir.
Bu qərar üzərinə, Yevgeni Baratınskinin psixoloji durumu pozulur. Uzun müddət xəstələnir və iki dəfə intihar girişimində bulunur. Bu durum, onun şeirlərinə də təsir edir. Bu şeirlərə melanxolik bir hava hakimdir.1818-ci ildə , aralarında ; Puşkin , Delviq və də olduğu lisey çevrəsiylə tanış olur.
Baratınskinin anası onun əsgərlik edə bilməsi üçün davamlı çar qapısında yalvarmaqla məşğul olur.1819-cu ildə , bu istəkləri qəbul edilir və Baratınski könüllü olaraq əsgərə yazılır. Bu arada Delviq ilə eyni evə köçür. Delviq onu; Puşkin və Jukovskinin öncülüyündəki Peterburqun ən önəmli ədəbiyyat çevrələriylə tanış edir. Ayrıca, Davidov və Qnediç ilə də tanış olur. Bu arada şeir yazmağa davam etməkdədir. Bunların bir bölümü; Davidovun , 1819-cu ilin sonlarında çıxardığı " Ədəbi qəzet"də yayımlanır.
Hərbi həyatı
Eyni il , Yegerski qvardiya alayına qatılır.1820-ci ildə astsubaylığa yüksəlir və Finlandiyada bir qarnizona göndərilir. 1824-cü ildə ; Jukovski , Vyazemski və digər dostlarının yardımıyla , zabitlik rütbəsinə yüksəlir. Bir müddət sonra Moskvaya geri dönür. Yevgeni Baratınski , 1826-cı ildə ordudan ayrılır. Bu arada sadiq və ağıllı olan, ayrıca özünə karyerası boyunca , həm eləştirmən həm də editor olaraq hər zaman yardımçı olan Nastasya Lvovna Enqəlhardt ilə evlənir və Moskova yaxınlarındakı Muranovoya yerləşirlər.
Yaradıcılığı
Eynı il , "Eda" "Finlandiyanın hekayəsi" və "Şənliklər, "Uzun və Bətimsəl Bir şeir" adlı əsərlərini yayımlayır. "Əda" , anlatı şeiri türündə bir əsərdir və qəhrəmanı , Əda adında Finli bir qızdır. 1827 də ilk yazdığı şeirlərinin bir qismi Moskovada çap olunur. Bu arada bir dövlət məmuriyətində , torpaq ölçümçüsü olaraq çalışmağa başlayar və zamanının bir bölümünü , bu iş için gəzərək keçirər. Bu üzdən arvadının ailəsinə aid olan , Moskva və Maradakı evlərdə müvəqqəti olaraq yaşamağa başlayar. 1828-ci ildə, "Balo" adlı anlatı şeirini yayımlayr. "The Moscow Herald" ın yayınlanmasında görəv alır. Eyi il , dövlət məmuriyuətindən ayrılır.
Baratınski 1829 da ən önəmli şeirlərindən biri olan " Cariyə " ni yazır. Bu şeir , 9 bölümdür. Şeir daha sonra 1842 də yenidən düzənlənərək , 8 bölüm halında və " Qaraçı " adıyla yazılır. Şeirdə Sara adlı qaraçı bir qızla nikahsız yaşayan gənç Eləzkoinin hekayəsi bəhs edilir. Elezkoi Sara ilə birliyini yaşayarkən Moskva yaxınlarındakı bir yarmarkada əmisi ilə gəzməyə çıxan Vera adındakı bir qıza aşıq olur. Eləzkoi Vera ilə tanış olmaq üçün fürsət axtarar. Bir maskalı baloda onunla qarşılaşar. Ona eşqini etiraf edər və qızdan qarşılıq görər. Bu arada Sara Elezkoidəki dəyişiklikləri fəqr etmişdir. Elezkoi , Veranı itirməmək üçün üçün onunla evlənməyə qərar verir və bu düşüncəsini Saraya açıqlayır. Sara son bir içki içməyi təklif edir. Yaşlı bir qaraçının gətirdiyi içkiləri içtikdən sonra Sarah Elezkoiyə sarılar. Ancaq Elezkoinin öldüğünü fərq edər. Yaşlı qaraçı Elezkoinin içkisinə zəhər qoymuşdur. Vera Elezkoini uzun müddət gözlədikdən sonra evinin yolunu tutar. Sara isə qaraçı qanının verdiği emosionallıqla ağlını itirir..
Şeir Byronın Rusyadaki heyranları arasında dəbdə olan , romantik və melanxolik bir tərzdə yazılmışdır. Baratınski də Byrondan təsirlənmiş rus romantizmini simgələməktədir. Yazar şeirdə insan duyğularını , çözümləyici bir yaxlaşımla ələ alır. Şeir qaba və bayağı olduğu gərəkçəsilə zamanın tənqidçilərinin hücumuna məruz qalır. Baratınski isə aqlaqsızlıqla günahalndırlır. Bütün bu acımasız tənqidləri öncədən sezən Baratınski əsərə önsöz yerinə bir müdafiə yazısıyla başlayr və bu yazıda ədəbiyyatda əxlaqsızlıq olğusunu işləyər.
Rus tənqidçi Belinski bu şeirin təməlinin sağlam olduğunu və şeirdə gözəl nitəliklər olduğunu , ancak , şeirin bütünündə zəka ünsürü olmadığını ya da əskik olduğunu söyləyər. Saraya yaşlı bir qaraçı tərəfından verilən içkidə zəhər olduğunun , şeirdə tam anlamıyla vurgulanmadığı görüşündədir. Puşkin Baratınskinin bu əsərini bir baş əsər olarak dəyərləndirir. Baratınski 1832-ci ildə baş əsərlərindən bir digəri sayılan "Goethe nin ölümü üzərinə" adlı şeirini yazır. Belinskiyə görə şeirin axışı çok gözəl olmasına baxmayaraq , düşüncə baxımından bulanıqdır.
Baratınski 1832-də , Kireyavski ilə birlikdə paradoksal fəlsəfi bir misyonu olan , " The European " qəzetində çalışmağa başyır. Qəzetin misyonundaki paradoks qərb təsiri altındakı rus kültürünü , qərb tərzi aydınlanma yöntəmiylə qorumağa çalışmasındandır. Ancaq bu məsələ imperatorluğun sansürcülərini hərəkətə geçirir və qəzətin yayımı dayandırılır. Ancak bir il sonra eynı qrup , aynı amacla , başqa bir qəzet çıxarırsa da sonu eynı olur və bu qəzət də bir öncəki kimi bağlanır. Baratınski də Kireyavski və onun bağlı olduğu Slavsevərlərdən uzaqlaşmağa başlayır.
1835-də Baratınskinin ikinci şeir kitabı çıxsa da ədəbiyyat dünyasında heç bir təsir oyandırmaz. Bu arada Baratınski arvadının mal varlığını bir müddət idarə edir. Daha sonra 1840 ilinda Peterburga gedər. 1842-də çox az diqqət çəkən kiçik şeir kitabı "Alacaqaranlıq" yayımlanar. 1843-də Baratınski Avropayı gəzir. Parisdə ədəbiyyat çevrələrinə girər və buradakı Rus köçmən topluluğunun rəğbətini qazanır. 1844-də gəzmək üçün Neapola gedərkən yolda ən gözəl şeirlərindən biri olan " Buxarlı Gəmi " ni yazır. Daha sonra Neapola gələn Baratınski 11 iyun günü anidən ölür. Cənazəsi ertəsi gün Peterburga gətirilərək burada Aleksandr Nevsky monastrında basdırılır.
Sənəti
Baratınski fəlsəfi baxımdan dərin anlamlarla yüklü , ümüdsüz və qaramsar nəsnələr vermişdir. Əsasən fəlsəfi və estetik temalar üzərində yazdığı son dönəm şeirlərinə bədbin çalarlar vermişdir. O çağlarda rus şeirində əsas olan içli ümüdsüz və melanxolik hava Baratınskinin yazdıqlarında ən gözəl örnəkləri əks etdirilmişdir..
Puşkinin çağdaşı olan Baratınski o illərin ikinci böyük şairi olaraq qəbul edilmişdir. Özəlliklə olğunluk dönəmi mövzularında, Puşkinin göstərdiyi yoldan ayrılmaq və yepyeni bir şiirə yönəlmək istəyən şair ; biçim yönümdən , klasik görüşü savunmuş və düşüncə ilə duygunun , yüksək düzeydə gerçəkləşən bir məsələni ortaya qoymağa çalışmışdır. Dil üzərində sürəkli olaraq laboratoriya çalışmaları edən Baratınski üslubuna ən kəskin və sağlam biçimi verməyə çalışmışdır.
Çağdaş toplumun insanı əzən və bədbinliyə sürükləyən yanlarını da əks etdirdiyi üçün 19. yüz il şairləri arasında gələcək nəsillərə ən yaxın olan şairlərdən biri olma şərəfinə sahip olmuşdur. Absurdluğun və nihilizmin şairi olan Baratınski haqqında Puşkin bunları söyləmişdir: "Baratınski ən yaxşı şairlərimizdən biridir. Şeirlərindəki uyum üslubunun canlılığı və yeniliyi, yazı nitqinin qüsursuzluğu biraz uyguları olan hər hangsı bir insanda çarpıcı təsirlə yaradacaqdır."
Əsərləri
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
 | Şair ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- Трубачев С., Адрианов С. Баратынский, Евгений Абрамович (rus.). // Русский биографический словарь СПб: 1900. Т. 2. С. 490–494.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yevgeni Abramovic Baratinski rus Evgenij Abramovich Baratynskij d 2 mart 1800 o 11 iyul 1844 rus sairi Yevgeni BaratinskiYevgeni Abramovic BaratinskiDogum tarixi 2 mart 1800Dogum yeri Tambov quberniyasi RusiyaVefat tarixi 11 iyul 1844 44 yasinda Vefat yeri Neapol SiciliyaVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Tixvin qebiristanligi d Milliyyeti RusFealiyyeti 2Eserlerinin dili rus dilibaratynskiy lit info ru Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYevgeni Abramovic Baratinski 2 mart 1800 cu ilde Tambov quberniyasinin qesebesinin kendinde dogulmusdu Soylu bir aileden gelirdi Ilk tehsilini evde anasindan ve Borgeze adindaki Italyan muelliminden aldi Borgeze sagirdini Fransiz edebiyyati ile tanis edir ve onda gozellik qavraminin yetismesini teskil edir klassik Italyan senetine qarsi bir istek oyandirir 1808 ci ilde ailesi Moskvaya kocur 1810 cu ilde ise atasi Abram Andreyevic olur Buna gore ana ovladlarini alaraq Maraya donur Baratinski 1812 ci ilde tehsil almaq ucun Sankt Peterburqa gonderilir Buraya geldikden 6 ay sonra Soylu Gencler Toplulugu adli derneye qosulur Bu tarixlerde ilk eserlerini yazmaga baslayir Seirleri esasen fransizcadir 1816 ci ilde mektebde ozlerini Schillerin dramlarindaki xarakterlere benzetmeye calisan bir qrup gencle dostluq qurur Bu qrupla birlikde cesidli zarafatlar eden Baratinskinin adi 500 rubl ve bir enfiye qutusunun ogurlanmasi olayina qarisir Bu olaya imperator el qoyur Onun mektebden atilmasini isteyir ve her hansi bir dovlet dairesinde calismasini yasaqlayir Sadece esgerde xidmet ede bilecek ancaq siravi esgerden yuksek bir rutbeye sahib ola bilmeyecekdir Bu qerar uzerine Yevgeni Baratinskinin psixoloji durumu pozulur Uzun muddet xestelenir ve iki defe intihar girisiminde bulunur Bu durum onun seirlerine de tesir edir Bu seirlere melanxolik bir hava hakimdir 1818 ci ilde aralarinda Puskin Delviq ve de oldugu lisey cevresiyle tanis olur Baratinskinin anasi onun esgerlik ede bilmesi ucun davamli car qapisinda yalvarmaqla mesgul olur 1819 cu ilde bu istekleri qebul edilir ve Baratinski konullu olaraq esgere yazilir Bu arada Delviq ile eyni eve kocur Delviq onu Puskin ve Jukovskinin onculuyundeki Peterburqun en onemli edebiyyat cevreleriyle tanis edir Ayrica Davidov ve Qnedic ile de tanis olur Bu arada seir yazmaga davam etmekdedir Bunlarin bir bolumu Davidovun 1819 cu ilin sonlarinda cixardigi Edebi qezet de yayimlanir Herbi heyatiEyni il Yegerski qvardiya alayina qatilir 1820 ci ilde astsubayliga yukselir ve Finlandiyada bir qarnizona gonderilir 1824 cu ilde Jukovski Vyazemski ve diger dostlarinin yardimiyla zabitlik rutbesine yukselir Bir muddet sonra Moskvaya geri donur Yevgeni Baratinski 1826 ci ilde ordudan ayrilir Bu arada sadiq ve agilli olan ayrica ozune karyerasi boyunca hem elestirmen hem de editor olaraq her zaman yardimci olan Nastasya Lvovna Enqelhardt ile evlenir ve Moskova yaxinlarindaki Muranovoya yerlesirler YaradiciligiYevgeni Baratinski Eyni il Eda Finlandiyanin hekayesi ve Senlikler Uzun ve Betimsel Bir seir adli eserlerini yayimlayir Eda anlati seiri turunde bir eserdir ve qehremani Eda adinda Finli bir qizdir 1827 de ilk yazdigi seirlerinin bir qismi Moskovada cap olunur Bu arada bir dovlet memuriyetinde torpaq olcumcusu olaraq calismaga baslayar ve zamaninin bir bolumunu bu is icin gezerek kecirer Bu uzden arvadinin ailesine aid olan Moskva ve Maradaki evlerde muveqqeti olaraq yasamaga baslayar 1828 ci ilde Balo adli anlati seirini yayimlayr The Moscow Herald in yayinlanmasinda gorev alir Eyi il dovlet memuriyuetinden ayrilir Baratinski 1829 da en onemli seirlerinden biri olan Cariye ni yazir Bu seir 9 bolumdur Seir daha sonra 1842 de yeniden duzenlenerek 8 bolum halinda ve Qaraci adiyla yazilir Seirde Sara adli qaraci bir qizla nikahsiz yasayan genc Elezkoinin hekayesi behs edilir Elezkoi Sara ile birliyini yasayarken Moskva yaxinlarindaki bir yarmarkada emisi ile gezmeye cixan Vera adindaki bir qiza asiq olur Elezkoi Vera ile tanis olmaq ucun furset axtarar Bir maskali baloda onunla qarsilasar Ona esqini etiraf eder ve qizdan qarsiliq gorer Bu arada Sara Elezkoideki deyisiklikleri feqr etmisdir Elezkoi Verani itirmemek ucun ucun onunla evlenmeye qerar verir ve bu dusuncesini Saraya aciqlayir Sara son bir icki icmeyi teklif edir Yasli bir qaracinin getirdiyi ickileri ictikden sonra Sarah Elezkoiye sarilar Ancaq Elezkoinin oldugunu ferq eder Yasli qaraci Elezkoinin ickisine zeher qoymusdur Vera Elezkoini uzun muddet gozledikden sonra evinin yolunu tutar Sara ise qaraci qaninin verdigi emosionalliqla aglini itirir Seir Byronin Rusyadaki heyranlari arasinda debde olan romantik ve melanxolik bir terzde yazilmisdir Baratinski de Byrondan tesirlenmis rus romantizmini simgelemektedir Yazar seirde insan duygularini cozumleyici bir yaxlasimla ele alir Seir qaba ve bayagi oldugu gerekcesile zamanin tenqidcilerinin hucumuna meruz qalir Baratinski ise aqlaqsizliqla gunahalndirlir Butun bu acimasiz tenqidleri onceden sezen Baratinski esere onsoz yerine bir mudafie yazisiyla baslayr ve bu yazida edebiyyatda exlaqsizliq olgusunu isleyer Rus tenqidci Belinski bu seirin temelinin saglam oldugunu ve seirde gozel nitelikler oldugunu ancak seirin butununde zeka unsuru olmadigini ya da eskik oldugunu soyleyer Saraya yasli bir qaraci terefindan verilen ickide zeher oldugunun seirde tam anlamiyla vurgulanmadigi gorusundedir Puskin Baratinskinin bu eserini bir bas eser olarak deyerlendirir Baratinski 1832 ci ilde bas eserlerinden bir digeri sayilan Goethe nin olumu uzerine adli seirini yazir Belinskiye gore seirin axisi cok gozel olmasina baxmayaraq dusunce baximindan bulaniqdir Baratinski 1832 de Kireyavski ile birlikde paradoksal felsefi bir misyonu olan The European qezetinde calismaga basyir Qezetin misyonundaki paradoks qerb tesiri altindaki rus kulturunu qerb terzi aydinlanma yontemiyle qorumaga calismasindandir Ancaq bu mesele imperatorlugun sansurculerini herekete gecirir ve qezetin yayimi dayandirilir Ancak bir il sonra eyni qrup ayni amacla basqa bir qezet cixarirsa da sonu eyni olur ve bu qezet de bir onceki kimi baglanir Baratinski de Kireyavski ve onun bagli oldugu Slavseverlerden uzaqlasmaga baslayir 1835 de Baratinskinin ikinci seir kitabi cixsa da edebiyyat dunyasinda hec bir tesir oyandirmaz Bu arada Baratinski arvadinin mal varligini bir muddet idare edir Daha sonra 1840 ilinda Peterburga geder 1842 de cox az diqqet ceken kicik seir kitabi Alacaqaranliq yayimlanar 1843 de Baratinski Avropayi gezir Parisde edebiyyat cevrelerine girer ve buradaki Rus kocmen toplulugunun regbetini qazanir 1844 de gezmek ucun Neapola gederken yolda en gozel seirlerinden biri olan Buxarli Gemi ni yazir Daha sonra Neapola gelen Baratinski 11 iyun gunu aniden olur Cenazesi ertesi gun Peterburga getirilerek burada Aleksandr Nevsky monastrinda basdirilir SenetiBaratinski felsefi baximdan derin anlamlarla yuklu umudsuz ve qaramsar nesneler vermisdir Esasen felsefi ve estetik temalar uzerinde yazdigi son donem seirlerine bedbin calarlar vermisdir O caglarda rus seirinde esas olan icli umudsuz ve melanxolik hava Baratinskinin yazdiqlarinda en gozel ornekleri eks etdirilmisdir Puskinin cagdasi olan Baratinski o illerin ikinci boyuk sairi olaraq qebul edilmisdir Ozellikle olgunluk donemi movzularinda Puskinin gosterdiyi yoldan ayrilmaq ve yepyeni bir siire yonelmek isteyen sair bicim yonumden klasik gorusu savunmus ve dusunce ile duygunun yuksek duzeyde gerceklesen bir meseleni ortaya qoymaga calismisdir Dil uzerinde surekli olaraq laboratoriya calismalari eden Baratinski uslubuna en keskin ve saglam bicimi vermeye calismisdir Cagdas toplumun insani ezen ve bedbinliye surukleyen yanlarini da eks etdirdiyi ucun 19 yuz il sairleri arasinda gelecek nesillere en yaxin olan sairlerden biri olma serefine sahip olmusdur Absurdlugun ve nihilizmin sairi olan Baratinski haqqinda Puskin bunlari soylemisdir Baratinski en yaxsi sairlerimizden biridir Seirlerindeki uyum uslubunun canliligi ve yeniliyi yazi nitqinin qusursuzlugu biraz uygulari olan her hangsi bir insanda carpici tesirle yaradacaqdir EserleriIstinadlarHemcinin baxXarici kecidler Sair ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Trubachev S Adrianov S Baratynskij Evgenij Abramovich rus Russkij biograficheskij slovarSPb 1900 T 2 S 490 494