Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Yaşıl türbə — İldırım Bəyazidin oğlu Sultan I Mehmed tərəfindən 1421-ci ildə tikilmişdir. Memarı Hacı İvaz Paşadır. Bursanın simvolu halına gələn tikili şəhərin hər yerindən görünə bir mövqeyə malikdir. I Mehmed sağlığında türbəni tikdirib, 40 gün sonra da vəfat etmişdir. Türbədə Sultan Mehmed ilə oğulları Şahzadə Mustafa, Mahmud və Yusif ilə qızları Səlcuq Xatun, Sittin Xatun, Ayşə Xatun və dayəsi Dayə Xatuna aid olmaqla cəmi 8 sanduqə (məzar) vardır.
| Yaşıl türbə | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Şəhər | Bursa |
| Yerləşir | Bursa |
| Aidiyyatı | Osmanlı imperiyası |
| Memar | Hacı İvaz Paşa |
| Sifarişçi | I Mehmed |
| Tikilmə tarixi | 1421 |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Memarlıq
Kənardan baxanda birmərtəbəli görünən türbə, sanduqə yerləşdiyi salon və bunun altında yer alan beşik tonuzlu məzar otağı ilə bərabər iki mərtəbəlidir. Xarici divarlar turkuaz kaşılarla örtülüdür. Türbənin içi, sanduqə, mihrab, divarlar, cümlə kapisi ilə fasad örtükləri da saxsıdan düzəldilmişdir. Qibləyə baxan mehrabı bir sənət əsəridir. Buradakı saxsılar İznik çinicilikinin şah əsər nümunələridir.
Övliya Çələbinin səfər yazılarında da türbə ilə bağlı məlumat yer alır. Ancaq türbəylə bağlı yox, içində dəfn olunan Sultan Mehmet Xanın həyatı haqqında məlumat verilir. Bununla yanaşı mətndən tikilinin o dövrdə yaşıl imarət adı ilə olduğu öyrənilir.
"824-cü ildə vəfat etdi. Yeddi il, on bir ay, on iki gün padşahlıq etdi. Vəfat edəndə 38 yaşında idi. Qəbri, Yaşıl İmarət adı ilə tanınan bu məscid içindəki nurlu məscidin qiblə tərəfində yerləşən naxışlı günbəz altındadır." (Bəsri Öcalan, 2008)
Təmiri
Türbə, Çələbi Sultan Mehmetin vəfatından 253 il sonra (1647) Hassa Memarı Elhac Mustafa Bin Abidin tərəfindən bərpa olunmuşdur. Bundan sonra 1769-cu ildə Memar Əs-Seyyid Elhac Şərif Əfəndi, 1867-ci illər arasında Leon Parville və 1904-cü ildə Osman Həmdi Bəyin göstərişilə Asım Kömürcüoğlu tərəfindən türbədə təmir işləri aparılmışdır.
Türbənin günümüzə çatmasında çox mühüm payı olan Memar Macit Əqli Qayda, türbənin son bərpaçı olmuşdur. Bu işlər zamanı Y. Memar Zühtü Başardan da dəstək görmüşdür (Ucal, 2004).
Türbənin memarlığı
Ən dar faizi 7,64 mt, ən yüksək faizi 10,98 m olan səkkizbucaqlı prizma quruluşa malikdir. Türbə, külli bölmələr (bütün bölmələrin açılımı) olaraq baxıldıqda, günbəz, təbil və bədən divarları olaraq üç kütlesel memarlıq hissədən ibarətdir. Bu elementlər izləyicilərin asanlıqla hiss edəcəyi bir şəkildə bir-birindən ayrılır. Türbədə diqqəti çəkən digər bir element mərmər çərçivədir. Bu çərçivə, bölmələrin birləşdiyi guşələri, su gəlməyini və sivri kəmərlərin ətrafından gəzərək saçaklığı əhatə edir. Pəncərələr mərmər örtüklə əhatə olunur. Pəncərənin dərhal üzərində yüngülləşdirici (tahfif) kəmər, rumi motivli bordyur qabarıq hala gətirilmişdir. Kəmərlə pəncərə arasında qalan timpanon (alınlıq) hissəsində ayə və hədislər yazılar yerləşir. 88888 kvadratmetrlik səkkizbucaqlı prizma gövdədə fondan aşağıya davam edərək məzar dairəsini təşkil edir.
Çinilər
Osmanlı arxitekturasında bütün divarlarının saxsı ilə örtülü olduğu yeganə məqbərədir. Səkkiz fasadlı olan türbənin divarları ilə guşələrdə yaradılmış mərmər çərçivə və kəmərlərin arasında qalan hissələr bəzəkli və rəngli çinilərlə örtülmüşdür. Günümüzə qədər keçirilmiş bərpa işlərində, bu çinilər böyük ölçüdə viran olmuş, yerinə yeni saxsılar örtülmüşdür. Sayı çox azalan orijinal saxsılar qapının solundakı yüzdə bir araya toplanmışdır (Tayla, 2007). Türbənin cəbhəsinin örtülü olduğu çini tutmalar adətən tanınan çini örtüklərdən fərqli quruluşdadır. Daha çox rəngli tuğla kərpic növündəndir. Xarici üzü 21–22 x 10–11 sm, arxa üzü 10 x 5 cm.dir. Xaricdən içə doğru qövsvari olaraq daralır və yan üzünün tam ortasında 1.5 sm diametrində dikinə bir dəlik var. Bərpa zamanı orijinal istehsal tərzinə uyğun yeni kərpicləri Kütahya Çini zavodunda istehsal olunmuş yeni çinilərdən düzəldilmişdir (Tayla, 2007).
Türbənin içi
Türbə məkanı tək bir qübbədən ibarət mərkəzi bir plana malikdir. Girişin iki tərəfində çiçəkli çinilərlə bəzədilmiş iki mehrab var. Anadolu-Türk memarlığının günbəzdən əsas hissəyə keçid strukturunu təşkil edən (quruluşu ayaqda tutan sistem) və bəzədili olan Türk üçbucağı bu quruluşda da tətbiq olunmuşdur.
Divarlar 2.94 mt hündürlüyə qədər iki bordyurla əhatəli altıbucaqlı bəzəkli çinilərlə örtülüdür. Bunların aralarında iri medalyonlar yer alır. Türbə dövrümüzə çatan ən möhtəşəm çinili mehraba malikdir.
Səkkizbucaqlı plana malik olan iç məkanın ortasında Sultan Mehmedin sanduqəsi yer alır. Üzərində qabartma süls celisi ilə yazılı kitabəsi vardır. Şimalında oğulları Mustafa və Mahmuda aid sanduqə yer alır. Şimalında isə oğlu Yusifə məxsusdur. Arxa şimaldan başlayaraq Çələbi Mehmedin qızı Səlcuq Xatunun relyefli kitabəli sanduqəsi, qızı Sitti Xatunun ağ fon üzərində göy motivli, altıbucaqlı və üçbucaq bəzəklərlə örtülü sanduqəsi, Ayşə Xatun və dayəsi Dayə Xatunun sanduqələri yerləşir.
Mənbə
- Bursa Yeşil Türbe
- Yeşil Türbe
- Yeşil Türbe önünde bulunan Türbe hakkında kısa bilgi veren tanıtım tabelası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Yasil turbe Ildirim Beyazidin oglu Sultan I Mehmed terefinden 1421 ci ilde tikilmisdir Memari Haci Ivaz Pasadir Bursanin simvolu halina gelen tikili seherin her yerinden gorune bir movqeye malikdir I Mehmed sagliginda turbeni tikdirib 40 gun sonra da vefat etmisdir Turbede Sultan Mehmed ile ogullari Sahzade Mustafa Mahmud ve Yusif ile qizlari Selcuq Xatun Sittin Xatun Ayse Xatun ve dayesi Daye Xatuna aid olmaqla cemi 8 sanduqe mezar vardir Yasil turbe40 10 53 sm e 29 04 29 s u Olke TurkiyeSeher BursaYerlesir BursaAidiyyati Osmanli imperiyasiMemar Haci Ivaz PasaSifarisci I MehmedTikilme tarixi 1421Uslubu Osmanli memarligiYasil turbe Vikianbarda elaqeli mediafayllarMemarliqKenardan baxanda birmertebeli gorunen turbe sanduqe yerlesdiyi salon ve bunun altinda yer alan besik tonuzlu mezar otagi ile beraber iki mertebelidir Xarici divarlar turkuaz kasilarla ortuludur Turbenin ici sanduqe mihrab divarlar cumle kapisi ile fasad ortukleri da saxsidan duzeldilmisdir Qibleye baxan mehrabi bir senet eseridir Buradaki saxsilar Iznik cinicilikinin sah eser numuneleridir Ovliya Celebinin sefer yazilarinda da turbe ile bagli melumat yer alir Ancaq turbeyle bagli yox icinde defn olunan Sultan Mehmet Xanin heyati haqqinda melumat verilir Bununla yanasi metnden tikilinin o dovrde yasil imaret adi ile oldugu oyrenilir 824 cu ilde vefat etdi Yeddi il on bir ay on iki gun padsahliq etdi Vefat edende 38 yasinda idi Qebri Yasil Imaret adi ile taninan bu mescid icindeki nurlu mescidin qible terefinde yerlesen naxisli gunbez altindadir Besri Ocalan 2008 TemiriTurbe Celebi Sultan Mehmetin vefatindan 253 il sonra 1647 Hassa Memari Elhac Mustafa Bin Abidin terefinden berpa olunmusdur Bundan sonra 1769 cu ilde Memar Es Seyyid Elhac Serif Efendi 1867 ci iller arasinda Leon Parville ve 1904 cu ilde Osman Hemdi Beyin gosterisile Asim Komurcuoglu terefinden turbede temir isleri aparilmisdir Turbenin gunumuze catmasinda cox muhum payi olan Memar Macit Eqli Qayda turbenin son berpaci olmusdur Bu isler zamani Y Memar Zuhtu Basardan da destek gormusdur Ucal 2004 Turbenin memarligiEn dar faizi 7 64 mt en yuksek faizi 10 98 m olan sekkizbucaqli prizma qurulusa malikdir Turbe kulli bolmeler butun bolmelerin acilimi olaraq baxildiqda gunbez tebil ve beden divarlari olaraq uc kutlesel memarliq hisseden ibaretdir Bu elementler izleyicilerin asanliqla hiss edeceyi bir sekilde bir birinden ayrilir Turbede diqqeti ceken diger bir element mermer cercivedir Bu cercive bolmelerin birlesdiyi guseleri su gelmeyini ve sivri kemerlerin etrafindan gezerek sacakligi ehate edir Pencereler mermer ortukle ehate olunur Pencerenin derhal uzerinde yungullesdirici tahfif kemer rumi motivli bordyur qabariq hala getirilmisdir Kemerle pencere arasinda qalan timpanon alinliq hissesinde aye ve hedisler yazilar yerlesir 88888 kvadratmetrlik sekkizbucaqli prizma govdede fondan asagiya davam ederek mezar dairesini teskil edir CinilerOsmanli arxitekturasinda butun divarlarinin saxsi ile ortulu oldugu yegane meqberedir Sekkiz fasadli olan turbenin divarlari ile guselerde yaradilmis mermer cercive ve kemerlerin arasinda qalan hisseler bezekli ve rengli cinilerle ortulmusdur Gunumuze qeder kecirilmis berpa islerinde bu ciniler boyuk olcude viran olmus yerine yeni saxsilar ortulmusdur Sayi cox azalan orijinal saxsilar qapinin solundaki yuzde bir araya toplanmisdir Tayla 2007 Turbenin cebhesinin ortulu oldugu cini tutmalar adeten taninan cini ortuklerden ferqli qurulusdadir Daha cox rengli tugla kerpic novundendir Xarici uzu 21 22 x 10 11 sm arxa uzu 10 x 5 cm dir Xaricden ice dogru qovsvari olaraq daralir ve yan uzunun tam ortasinda 1 5 sm diametrinde dikine bir delik var Berpa zamani orijinal istehsal terzine uygun yeni kerpicleri Kutahya Cini zavodunda istehsal olunmus yeni cinilerden duzeldilmisdir Tayla 2007 Turbenin iciTurbe mekani tek bir qubbeden ibaret merkezi bir plana malikdir Girisin iki terefinde cicekli cinilerle bezedilmis iki mehrab var Anadolu Turk memarliginin gunbezden esas hisseye kecid strukturunu teskil eden qurulusu ayaqda tutan sistem ve bezedili olan Turk ucbucagi bu qurulusda da tetbiq olunmusdur Divarlar 2 94 mt hundurluye qeder iki bordyurla ehateli altibucaqli bezekli cinilerle ortuludur Bunlarin aralarinda iri medalyonlar yer alir Turbe dovrumuze catan en mohtesem cinili mehraba malikdir Sekkizbucaqli plana malik olan ic mekanin ortasinda Sultan Mehmedin sanduqesi yer alir Uzerinde qabartma suls celisi ile yazili kitabesi vardir Simalinda ogullari Mustafa ve Mahmuda aid sanduqe yer alir Simalinda ise oglu Yusife mexsusdur Arxa simaldan baslayaraq Celebi Mehmedin qizi Selcuq Xatunun relyefli kitabeli sanduqesi qizi Sitti Xatunun ag fon uzerinde goy motivli altibucaqli ve ucbucaq bezeklerle ortulu sanduqesi Ayse Xatun ve dayesi Daye Xatunun sanduqeleri yerlesir MenbeBursa Yesil Turbe Yesil Turbe Yesil Turbe onunde bulunan Turbe hakkinda kisa bilgi veren tanitim tabelasi