Yava (ind. Jawa, yav. ꦗꦮ, sun. ᮏᮝ) — ada. Böyük Zond adaları qrupundadır. İndoneziyanın əsas iqtisadi rayonudur. Cənubdan Hind okeanı, şimaldan Yava dənizi ilə əhatələnir. Uzunluğu 1050 km, sahəsi 129438.28 km² və ya İndoneziya ərazisinin (1910931.32 km²) 6.77%-i, əhalisi 141985.6 min nəfər (1 iyun, 2013) və ya İndoneziya əhalisinin (248818.1 min nəfər; 1 iyun, 2013) 57.06%-idir. Adadakı əhalinin 55.44%-ini (75.7 milyon nəfər, 2010) yavalılar təşkil edir. İndoneziyanın I dərəcəli inzibati-ərazi vahidlərindən 6-sı bu adada yerləşir: Banten (9662.92 km²; 11452.5 min nəfər, 2013), Qərbi Yava (35377.76 km²; 45340.8 min nəfər, 2013), Mərkəzi Yava (32800.69 km²; 33264.3 min nəfər, 2013) və Şərqi Yava (47799.75 km²; 38363.2 min nəfər, 2013) əyalətləri, həmçinin Xüsusi Paytaxt Dairəsi Cakarta (664.01 km²; 9969.9 min nəfər, 2013) və Cokyakarta Xüsusi Bölgəsi (3133.15 km²; 3594.9 min nəfər, 2013).
Yava | |
---|---|
ind. Jawa, yav. Jawa | |
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | 132.846 km² |
Uzunluğu |
|
Eni | 199 km |
Sahil uzunluğu | 2.884 km |
Hündür nöqtəsi | 3676 m |
Əhalisi | 145.846.946 nəfər (2017-ci il) |
Yerləşməsi | |
Ölkə | İndoneziya |
Əyalətlər | |
Şəhərlər | |
Akvatoriya | |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ərazisinin təqribən 1/3-i dağlıqdır. Şimalda allüvial ovalıqlar və düzənliklər var. Yer kürəsinin ən intensiv vulkanizm rayonlarındandır. Adadakı 136 vulkandan 32-si püskürəndir. Tez-tez zəlzələ olur. Ən yüksək zirvələri: Semeru (3676 m), Slamet (3428 m), Raunq (3332 m). Faydalı qazıntıları: neft, manqan, qızıl, fosforit, kükürd, duz.
İqlimi ekvatorial, mussondur. Orta aylıq temperatur ovalıq və düzən rayonlarda 26 – 27°С, 1500 m yüksəklikdə isə təqribən 18°С-dir. İllik yağıntı ovalıqlarda 1000 mm-dən (şərqdə) 2500 mm-ə (qərbdə) qədər, dağlarda 4000 – 6000 mm və daha çoxdur. Çayları (Solo, Brantas və s.) gəmiçiliyə az yararlıdır, əsasən suvarmada istifadə olunur. Laterit, dağ-meşə qırmızı və allüvial torpaqlar yayılmışdır. Şərqdə savannalarda qara torpaqlar üstünlük təşkil edir. Bitki örtüyü qərbdə rütubətli həmişəyaşıl, şərqdə yarpağı tökülən tropik meşələrdən, nisbətən quraq şimal rayonlarında isə savannalardan ibarətdir. Meşələr ərazisinin 1/4 hissəsini (əsasən dağlarda) tutur. Meşələrdə hibbon, maral, çöldonuzu, qoruqlarda isə təkbuynuzlu kərgədan, bantenq öküzü və sairə var. Tovuz quşu, qırqovul, arqus xarakterdir. Yava İndoneziyanın əsas təsərrüfat rayonlarından biridir. Əkinçilik inkişaf etmişdir. Kauçuk, kinə ağacı qabığı, ədviyyat ixrac edilir. Əsas şəhərləri Cakarta, Bandunq, Surabaya və sairədir.
Mənbə
- ASE, V cild, Bakı, 1981, səh. 44
- Statistik Indonesia 2014 2014-11-14 at the Wayback Machine — Badan Pusat Statistik Republik Indonesia (ind.) – yoxlanılıb: 29.01.2014
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yava ind Jawa yav ꦗꦮ sun ᮏᮝ ada Boyuk Zond adalari qrupundadir Indoneziyanin esas iqtisadi rayonudur Cenubdan Hind okeani simaldan Yava denizi ile ehatelenir Uzunlugu 1050 km sahesi 129438 28 km ve ya Indoneziya erazisinin 1910931 32 km 6 77 i ehalisi 141985 6 min nefer 1 iyun 2013 ve ya Indoneziya ehalisinin 248818 1 min nefer 1 iyun 2013 57 06 idir Adadaki ehalinin 55 44 ini 75 7 milyon nefer 2010 yavalilar teskil edir Indoneziyanin I dereceli inzibati erazi vahidlerinden 6 si bu adada yerlesir Banten 9662 92 km 11452 5 min nefer 2013 Qerbi Yava 35377 76 km 45340 8 min nefer 2013 Merkezi Yava 32800 69 km 33264 3 min nefer 2013 ve Serqi Yava 47799 75 km 38363 2 min nefer 2013 eyaletleri hemcinin Xususi Paytaxt Dairesi Cakarta 664 01 km 9969 9 min nefer 2013 ve Cokyakarta Xususi Bolgesi 3133 15 km 3594 9 min nefer 2013 Yavaind Jawa yav JawaUmumi melumatlarSahesi 132 846 km Uzunlugu 1 062 kmEni 199 kmSahil uzunlugu 2 884 kmHundur noqtesi 3676 mEhalisi 145 846 946 nefer 2017 ci il Yerlesmesi7 30 10 c e 111 15 47 s u Olke IndoneziyaEyaletler BantenCakarta Xususi Paytaxt BolgesiQerbi YavaMerkezi YavaCokyakarta Xususi BolgesiMadura adasiSerqi YavaSeherler CakartaSurabayaBandunqAkvatoriya Hind okeaniSakit okeanYava Vikianbarda elaqeli mediafayllar Erazisinin teqriben 1 3 i dagliqdir Simalda alluvial ovaliqlar ve duzenlikler var Yer kuresinin en intensiv vulkanizm rayonlarindandir Adadaki 136 vulkandan 32 si puskurendir Tez tez zelzele olur En yuksek zirveleri Semeru 3676 m Slamet 3428 m Raunq 3332 m Faydali qazintilari neft manqan qizil fosforit kukurd duz Iqlimi ekvatorial mussondur Orta ayliq temperatur ovaliq ve duzen rayonlarda 26 27 S 1500 m yukseklikde ise teqriben 18 S dir Illik yaginti ovaliqlarda 1000 mm den serqde 2500 mm e qerbde qeder daglarda 4000 6000 mm ve daha coxdur Caylari Solo Brantas ve s gemiciliye az yararlidir esasen suvarmada istifade olunur Laterit dag mese qirmizi ve alluvial torpaqlar yayilmisdir Serqde savannalarda qara torpaqlar ustunluk teskil edir Bitki ortuyu qerbde rutubetli hemiseyasil serqde yarpagi tokulen tropik meselerden nisbeten quraq simal rayonlarinda ise savannalardan ibaretdir Meseler erazisinin 1 4 hissesini esasen daglarda tutur Meselerde hibbon maral coldonuzu qoruqlarda ise tekbuynuzlu kergedan bantenq okuzu ve saire var Tovuz qusu qirqovul arqus xarakterdir Yava Indoneziyanin esas teserrufat rayonlarindan biridir Ekincilik inkisaf etmisdir Kaucuk kine agaci qabigi edviyyat ixrac edilir Esas seherleri Cakarta Bandunq Surabaya ve sairedir MenbeASE V cild Baki 1981 seh 44 Statistik Indonesia 2014 2014 11 14 at the Wayback Machine Badan Pusat Statistik Republik Indonesia ind yoxlanilib 29 01 2014