XYZ işi (eng.XYZ Affair) - 1797-1798-ci illər, Con Adamsın prezidentliyinin ilk dövrlərində ABŞ və Fransa Respublikası arasında elan edilməmiş Kvazi Müharibəyə səbəb olan siyasi və diplomatik hadisədir. Bu iş öz adını ABŞ-nin dövlət sənədlərində fransız diplomatları Hottinguer, Bellamy və Hauteval-ın müvafiq olaraq X, Y, Z adlandırılmasından götürüb.
1797-ci ilin iyulunda Amerika diplomatik heyəti müharibə təhlükəsini danışıqlar yolu ilə həll etmək məqsədilə Fransaya göndərilir. ABŞ diplomatları , və Elbric Cerriyə qeyri-rəsmi yolla Fransanın Xarici İşlər Naziri Taleyranın agentləri tərəfindən danışıqlara başlamazdan əvvəl rüşvət ödəməli olduqları barədə xəbərdarlıq edilir. Baxmayaraq ki, belə tələblər həmin dövr Avropa diplomatiyası üçün yad deyildi, amerikalılar razı olmayaraq Fransanı tərk edirlər. Elbric Cerri müharibədən yayınmaq üçün bütün vasitələri sınamaq istədiyinə görə komissiyanın iki üzvündən sonra bir neçə ay da Fransada qalır. Lakin onun Taleyranla danışıqları heç bir səmərə vermir.
Danışıqların belə uğursuzluqla nəticələnməsi ABŞ-də diplomatik burulğan yaradır. Bu hadisə elan edilməmiş Kvazi Müharibəyə (1798-1800) gətirib çıxarır.
Tarixi şərait
1789-cu il böyük Fransa İnqilabından sonra Corc Vaşinqtonun rəhbərlik etdiyi ABŞ hökuməti ilə yeni yaranmış Fransa Respublikası arasında münasibətlər mürəkkəbləşir. Avropa dövlətləri Fransanı dəstəklədiyi halda Vaşinqtonun ABŞ-nin bitərəfliyini elan etməsi vəziyyəti çətinləşdirmişdi. Fransa ilə ABŞ arasında yaranan gərginlik iki siyasi qruplaşmanın yaranmasına səbəb olur. Daha sərt mövqe tutan federalistlər müdafiə vasitələrini gücləndirməyi tələb etsələr də müharibə tərəfdarı deyildilər. Respublikaçılar isə fransız inqilabçılarının respublika ideyalarını dəstəkləyirdilər.
Diplomatik heyətin tərkibi
1797-ci il may ayının sonlarında Con Adams Fransa ilə münasibətlərin müzakirəsi və diplomatik heyətin seçilməsi üçün müşavirə çağırır. Adams , və Elbric Cerrinin namizədliyi təklif etsə də, müşavirə üzvləri Cerrinin seçilməsinə etiraz edirlər. Səbəb kimi isə onun qətiyyətli federalist olmadığını göstərirdilər.Cerrinin əvəzinə Fransiz Dana seçilir, lakin o, bu işdən imtina edir. Adams hökumət üzvləri ilə məsləhətləşmədən Amerikada iki ən qərəzsiz insandan biri (digəri özü idi) hesab etdiyi Elbric Cerrinin namizədliyini ABŞ senatına təqdim edir. Marşal Pinkniyə qoşulmaq üçün iyulun ortaları Avropaya gedir, bir neçə həftə sonra isə Cerri ABŞ-ni tərk edir. Diplomatların fərqli yanaşmaları danışıqlara cəhd zamanı ortaya çıxır. Çarlz Koutsuort Pinkni və Con Marşal fedralist olduqları və fransızlara inanmadıqları halda Elbric Cerri daha qərəzsiz və sakit mövqe nümayiş etdirirdi.
Böyük Fransa İnqilabının ən böyük uğuru kimi 1792-ci ildə yaranan Fransa Respublikasını 1797-ci ilə qədər icraedici funksiyanı yerinə yetirən 5 üzvdən ibarət Direktoriya idarə edirdi. 1797-ci ilin iyulunda Şarl Moris de Taleyran-Periqor Fransanın Xarici İşlər Naziri təyin olunur. Həyatının bir neçə ilini ABŞ-də keçirən Taleyranı ABŞ və Böyük Britaniya arasında yaranan sıx əlaqələr narahat edirdi. Direktoriya üzvləri və Taleyran Adamsı öz maraqlarına təhlükə kimi görsələr də, bu ziddiyyətin müharibəyə səbəb olacağını gözləmirdilər.
Oktyabrın əvvəlləri Parisə çatan diplomatik heyət dərhal Taleyranla görüşmək üçün müraciət edir. İlkin görüşdə Taleyran yalnız nümayəndələrin səlahiyyətlərini təsdiq edən sənədlərlə tanış olur və bir həftə sonraya ikinci görüş təyin olunur.
İlkin görüşlər
Əsas görüşdən əvvəl bir neçə qeyri-rəsmi kiçik görüşlər baş tutur. ABŞ tərəfindən idarə olunan holland bankının işçisi ingilis (ABŞ dövlət sənədlərinə onun şəxsiyyəti W hərfi ilə işarələnib) Çarlz Pinkniyə şərəfli insan kimi təsvir etdiyi baron -in onunla görüşmək arzusunda olduğunu xəbər verir. Pinkni razılaşır və növbəti axşam onlar görüşür. Danışıqlar zamanı Hottinguer (X) fransız hökumətinə böyük məbləğdə borc və Taleyrana £50.000 rüşvət verilməsini tələb edir. Həmin dövrdə digər dövlətlərin nümayəndələrinin Taleyrana rüşvət verməli olduqları geniş yayılmış hal olsa da , ABŞ diplomatik heyəti bundan imtina etdi. Daha sonra Hottinguer onları Taleyranın yaxın çevrəsindən olan Pier Belamy (Y) ilə tanış edir. Belamy Taleyranın görüş şərtlərini izah edir və diplomatik nümayəndələrin böyük məbləğdə pul ödəməli olduqlarının vacibliyini vurğulayır, lakin istəyinə çata bilmir.
Vəziyyətin mürəkkəbləşdiyini görən Taleyran Elbric Cerri ilə görüşmək üçün (Z) göndərir.Onlar bir-birlərini 1792-ci ildə Bostonda keçirilən görüşdən tanıyırdılar. Hauteval Cerrini inandırırdı ki, Taleyran sülh tərəfdarıdır, tələb olunan isə yalnız borc və rüşvəti verməkdir.
Bir həftə sonra Hottinguer və Belamy ABŞ diplomatları ilə yenidən görüşərək əvvəlki şərtləri irəli sürür, qəbul edilməyəcəyi halda isə ABŞ-ni Avropa dövlətləri ilə sülh münasibətlərini yenicə bərpa edən Fransa ordusunun hücumu ilə hədələyirdilər. Bu zaman Pinkni öz məşhur cavabını verir: “Yox, yox, heç altı penni də yox!” Noyabrın 1-i diplomatik heyət qeyri-rəsmi yolla baş tutan bütün danışıqları rədd edir. Bu uğursuz görüş sonralar ABŞ-də siyasi müzakirə mövzusuna çevrilir.
Sonrakı danışıqlar
Bir neçə aydan sonra Taleyran yenidən diplomatlarla görüşmək və onlara təsir etmək üçün nümayəndələr göndərir. Cerri Hautevala onun rəsmi səlahiyyəti olmadığı üçün daha görüşmək istəmədiklərini bildirir. Bunu görən Taleyran 1797-ci ilin noyabrında diplomatlarla nahar yeməyi zamanı görüşür və onların rüşvət verməkdən imtina etmələrini tənqid edir.
Noyabrın sonları Taleyran digər iki diplomatdan xəbərsiz Cerri ilə danışıqlara başlayır. Münaqişəni dinc yolla həll etmək istəyən Cerri Taleyranın yemək dəvətində iştirak etməyi planlaşdırır. Lakin Pinkni və Marşal Cerriyə inamsızlıq nümayiş etdirirlər və məsələ daha da mürəkkəbləşir. Diplomatlar Taleyranın vasitəçiləri ilə istənilən şəxsi görüşmələri rədd edirlər.
Tədricən diplomatik heyət iki qrupa ayrılır: Federalistlər Pinkni və Marşal danışıqların əleyhinə çıxsa da, Cerri davam etdirməyin tərəfdarı olur. Bu fikir ayrılığından Taleyran da xəbərdar olur.
Martda diplomatlar Taleyranla qeyri-rəsmi olaraq yenidən görüşürlər, lakin vəziyyətin çıxılmaz olduğu hər iki tərəfə məlum idi. Danışıqların təkcə Cerri ilə aparıladığını görən Pinkni və Marşal apreldə Fransanı tərk edirlər. Cerri də digərləri ilə həmrəy olsa da Taleyranın onun Fransadan gedəcəyi halda Direktoriyanın ABŞ-yə müharibə elan edəcəyi hədəsindən sonra qalmalı olur. Cerri müharibənin başlanması təhlükəsini real saymırdı. Belə ki, o, ABŞ-nin Hollandiyadakı səfiri yazdığı məktubda göstərirdi ki, ağılsızlıqdan başqa heç bir şey Fransanı müharibə başlatmağa vadar edə bilməz.
Cerri Taleyranla sonrakı danışıqları qətiyyətlə rədd edir, özünün səlahiyyətli başqa şəxslə əvəz olunmasını və Parisi tərk edərkən təhlükəsizlik tədbirlərinin görülməsini Adamsdan xahiş edir. Taleyran Haaqaya Uilyam Vans Murrey və Elbric Cerri ilə yenidən danışıqlar aparmaq üçün nümayəndələr göndərir, lakin Cerri 1798-ci ilin oktyabrında ABŞ-yə qayıdır.
ABŞ-nin siyasi mövqeyi
ABŞ diplomatları Avropada olarkən Adams danışıqların səmərə vermədiyi hallarda mümkün seçimləri müqayisə edirdi. Dövlət məmurları əsgərlərin sayının artırılması ilə ordunun gücləndirilməsini, yeni gəmilərin inşa edilməsini təklif edirlər. Diplomatik heyətin uğursuzluğu tezliklə Konqresə məlum olur, lakin Adams müharibə təhlükəsini alovlandırmamaq üçün rüşvətin tələb edilməsini gizlədir.Bu məsələyə münasibətlə bağlı hökumət 2 qrupa ayrılır: general Çarlz Li və dövlət katibi Timoti Pikerinq müharibə elan edilməsinin əleyhinə çıxırlar. Demokratik-Respublikaçılar Adamsı Fransanın mövqeyini şişirtməkdə təqsirləndirir, onun müharibə tərəfdarı olması fikrini irəli sürürlər.
Münaqişələrin hökm sürdüyü bir dövrdə Konqres 12 friqatın birləşməsi əmrini verir və digər döyüş hazırlıqlarına başlayır. 1798-ci il iyulun 7-də Konqres Müttəfiqlik Sazişini (1778) ləğv edir və iki gündən sonra fransız döyüş gəmilərinə hücum əmri verilir.
Fransanın siyasi mövqeyi
Hadisələrin belə cərəyan etdiyini görən Direktoriya dərhal danışıqlarda rolunun müəyyənləşdirilməsi məqsədilə Taleyranı çağırır. O, adları Cerrininin köməyi ilə aşkar olan bütün qeyri-rəsmi vasitəçilərlə olan əlaqələrini inkar edir.
İki dövlət arasında gərgin vəziyyət və Kvazi Müharibənin başlamasından sonra Taleyran başa düşür ki, o, ABŞ diplomatları ilə münasibətdə səhvə yol verib. Cavab olaraq Taleyran Uilyam Vans Murrey vasitəsilə danışıqlar aparmaq üçün yeni nümayəndələrin göndərilməsini Adamsa təklif edir. Nəticədə 1800-cü ilin sentyabrında imzalanır. Fransa tərəfindən nümayəndə kimi 1799-cu ilin noyabrında sonra Direktoriya üzərində hakimiyyəti ələ keçirən Napoleon Bonapart, ABŞ tərəfindən artıq dövlət katibi olmuş Con Marşal çıxış edirdi. Müqavilə 1801-ci ilin sentyabrında ABŞ Senatı tərəfindən ratifikasiya olunur.
Maraqlı faktlar
2002-2009-cu illərdə Bruklində XYZ işi adlı amerikan indi-rok qrupu fəaliyyət göstərib.
İstinadlar
- Ferling, pp. 337–338
- Elkins and McKitrick, pp. 546–555
- Ferling, p. 345
- Elkins and McKitrick, p. 556
- Billias, p. 267
- See Doyle, ch. 14 for details on the French Constitution of 1795.
- Stinchcombe (1977), pp. 593–594
- Stinchcombe (1977), pp. 594–595
- Stinchcombe (1977), pp. 596–597
- Stinchcombe (1977), p. 597
- Stinchcombe (1977), p. 598
- Stinchcombe (1977), pp. 599, 602
- Stinchcombe (1977), p. 599
- Stinchcombe (1977), p. 600
- Stinchcombe (1977), p. 601
- Stinchcombe (1977), pp. 599–601
- Stinchcombe (1977), p. 611
- Stinchcombe (1977), pp. 612–613
- Billias, p. 280
- Billias, p. 281
- Billias, p. 282
- Stinchcombe (1977), p. 616
- Ferling, p. 353
- "A Century of Lawmaking for a New Nation: U.S. Congressional Documents and Debates, 1774–1875". Library of Congress. 2020-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-02.
- Wells, p. 742
- Billias, p. 283
- Smith, p. 130
- Lyon, pp. 325–333
Mənbə
Elşən Bayramzadə "Amerika Prezidentləri"
Xarici keçidlər
- Transcript of Adams speech on the release of the XYZ papers
- , U.S. Department of State, Office of the Historian
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
XYZ isi eng XYZ Affair 1797 1798 ci iller Con Adamsin prezidentliyinin ilk dovrlerinde ABS ve Fransa Respublikasi arasinda elan edilmemis Kvazi Muharibeye sebeb olan siyasi ve diplomatik hadisedir Bu is oz adini ABS nin dovlet senedlerinde fransiz diplomatlari Hottinguer Bellamy ve Hauteval in muvafiq olaraq X Y Z adlandirilmasindan goturub Siyasi veziyyeti tesvir eden Britaniya karikaturasi Sekilde qadin ABS ni onu talamaq isteyen biri frigiya papaginda olan bes fransiz ise inqilabi Fransa Respublikasini temsil edirler Sagda tesvir olumus bir qrup sexs diger Avropa dovletlerinin numayendelerine tepenin basinda oturub gulen ise Boyuk Britaniyaya isaredir 1797 ci ilin iyulunda Amerika diplomatik heyeti muharibe tehlukesini danisiqlar yolu ile hell etmek meqsedile Fransaya gonderilir ABS diplomatlari ve Elbric Cerriye qeyri resmi yolla Fransanin Xarici Isler Naziri Taleyranin agentleri terefinden danisiqlara baslamazdan evvel rusvet odemeli olduqlari barede xeberdarliq edilir Baxmayaraq ki bele telebler hemin dovr Avropa diplomatiyasi ucun yad deyildi amerikalilar razi olmayaraq Fransani terk edirler Elbric Cerri muharibeden yayinmaq ucun butun vasiteleri sinamaq istediyine gore komissiyanin iki uzvunden sonra bir nece ay da Fransada qalir Lakin onun Taleyranla danisiqlari hec bir semere vermir Danisiqlarin bele ugursuzluqla neticelenmesi ABS de diplomatik burulgan yaradir Bu hadise elan edilmemis Kvazi Muharibeye 1798 1800 getirib cixarir ABS diplomatik heyetinin bascisi Carlz Koutsuort PinkniTarixi serait1789 cu il boyuk Fransa Inqilabindan sonra Corc Vasinqtonun rehberlik etdiyi ABS hokumeti ile yeni yaranmis Fransa Respublikasi arasinda munasibetler murekkeblesir Avropa dovletleri Fransani desteklediyi halda Vasinqtonun ABS nin biterefliyini elan etmesi veziyyeti cetinlesdirmisdi Fransa ile ABS arasinda yaranan gerginlik iki siyasi qruplasmanin yaranmasina sebeb olur Daha sert movqe tutan federalistler mudafie vasitelerini guclendirmeyi teleb etseler de muharibe terefdari deyildiler Respublikacilar ise fransiz inqilabcilarinin respublika ideyalarini destekleyirdiler Diplomatik heyetin terkibi1797 ci il may ayinin sonlarinda Con Adams Fransa ile munasibetlerin muzakiresi ve diplomatik heyetin secilmesi ucun musavire cagirir Adams ve Elbric Cerrinin namizedliyi teklif etse de musavire uzvleri Cerrinin secilmesine etiraz edirler Sebeb kimi ise onun qetiyyetli federalist olmadigini gosterirdiler Cerrinin evezine Fransiz Dana secilir lakin o bu isden imtina edir Adams hokumet uzvleri ile meslehetlesmeden Amerikada iki en qerezsiz insandan biri digeri ozu idi hesab etdiyi Elbric Cerrinin namizedliyini ABS senatina teqdim edir Marsal Pinkniye qosulmaq ucun iyulun ortalari Avropaya gedir bir nece hefte sonra ise Cerri ABS ni terk edir Diplomatlarin ferqli yanasmalari danisiqlara cehd zamani ortaya cixir Carlz Koutsuort Pinkni ve Con Marsal fedralist olduqlari ve fransizlara inanmadiqlari halda Elbric Cerri daha qerezsiz ve sakit movqe numayis etdirirdi Fransanin xarici isler naziri Sarl Moris de Taleyran Periqor Boyuk Fransa Inqilabinin en boyuk uguru kimi 1792 ci ilde yaranan Fransa Respublikasini 1797 ci ile qeder icraedici funksiyani yerine yetiren 5 uzvden ibaret Direktoriya idare edirdi 1797 ci ilin iyulunda Sarl Moris de Taleyran Periqor Fransanin Xarici Isler Naziri teyin olunur Heyatinin bir nece ilini ABS de keciren Taleyrani ABS ve Boyuk Britaniya arasinda yaranan six elaqeler narahat edirdi Direktoriya uzvleri ve Taleyran Adamsi oz maraqlarina tehluke kimi gorseler de bu ziddiyyetin muharibeye sebeb olacagini gozlemirdiler Oktyabrin evvelleri Parise catan diplomatik heyet derhal Taleyranla gorusmek ucun muraciet edir Ilkin gorusde Taleyran yalniz numayendelerin selahiyyetlerini tesdiq eden senedlerle tanis olur ve bir hefte sonraya ikinci gorus teyin olunur Ilkin goruslerElbric Cerri Esas gorusden evvel bir nece qeyri resmi kicik gorusler bas tutur ABS terefinden idare olunan holland bankinin iscisi ingilis ABS dovlet senedlerine onun sexsiyyeti W herfi ile isarelenib Carlz Pinkniye serefli insan kimi tesvir etdiyi baron in onunla gorusmek arzusunda oldugunu xeber verir Pinkni razilasir ve novbeti axsam onlar gorusur Danisiqlar zamani Hottinguer X fransiz hokumetine boyuk meblegde borc ve Taleyrana 50 000 rusvet verilmesini teleb edir Hemin dovrde diger dovletlerin numayendelerinin Taleyrana rusvet vermeli olduqlari genis yayilmis hal olsa da ABS diplomatik heyeti bundan imtina etdi Daha sonra Hottinguer onlari Taleyranin yaxin cevresinden olan Pier Belamy Y ile tanis edir Belamy Taleyranin gorus sertlerini izah edir ve diplomatik numayendelerin boyuk meblegde pul odemeli olduqlarinin vacibliyini vurgulayir lakin isteyine cata bilmir Jan Konrad Hottinguer Veziyyetin murekkeblesdiyini goren Taleyran Elbric Cerri ile gorusmek ucun Z gonderir Onlar bir birlerini 1792 ci ilde Bostonda kecirilen gorusden taniyirdilar Hauteval Cerrini inandirirdi ki Taleyran sulh terefdaridir teleb olunan ise yalniz borc ve rusveti vermekdir Bir hefte sonra Hottinguer ve Belamy ABS diplomatlari ile yeniden goruserek evvelki sertleri ireli surur qebul edilmeyeceyi halda ise ABS ni Avropa dovletleri ile sulh munasibetlerini yenice berpa eden Fransa ordusunun hucumu ile hedeleyirdiler Bu zaman Pinkni oz meshur cavabini verir Yox yox hec alti penni de yox Noyabrin 1 i diplomatik heyet qeyri resmi yolla bas tutan butun danisiqlari redd edir Bu ugursuz gorus sonralar ABS de siyasi muzakire movzusuna cevrilir Sonraki danisiqlarBir nece aydan sonra Taleyran yeniden diplomatlarla gorusmek ve onlara tesir etmek ucun numayendeler gonderir Cerri Hautevala onun resmi selahiyyeti olmadigi ucun daha gorusmek istemediklerini bildirir Bunu goren Taleyran 1797 ci ilin noyabrinda diplomatlarla nahar yemeyi zamani gorusur ve onlarin rusvet vermekden imtina etmelerini tenqid edir Noyabrin sonlari Taleyran diger iki diplomatdan xebersiz Cerri ile danisiqlara baslayir Munaqiseni dinc yolla hell etmek isteyen Cerri Taleyranin yemek devetinde istirak etmeyi planlasdirir Lakin Pinkni ve Marsal Cerriye inamsizliq numayis etdirirler ve mesele daha da murekkeblesir Diplomatlar Taleyranin vasitecileri ile istenilen sexsi gorusmeleri redd edirler Con Marsal Tedricen diplomatik heyet iki qrupa ayrilir Federalistler Pinkni ve Marsal danisiqlarin eleyhine cixsa da Cerri davam etdirmeyin terefdari olur Bu fikir ayriligindan Taleyran da xeberdar olur Martda diplomatlar Taleyranla qeyri resmi olaraq yeniden gorusurler lakin veziyyetin cixilmaz oldugu her iki terefe melum idi Danisiqlarin tekce Cerri ile apariladigini goren Pinkni ve Marsal aprelde Fransani terk edirler Cerri de digerleri ile hemrey olsa da Taleyranin onun Fransadan gedeceyi halda Direktoriyanin ABS ye muharibe elan edeceyi hedesinden sonra qalmali olur Cerri muharibenin baslanmasi tehlukesini real saymirdi Bele ki o ABS nin Hollandiyadaki sefiri yazdigi mektubda gosterirdi ki agilsizliqdan basqa hec bir sey Fransani muharibe baslatmaga vadar ede bilmez Cerri Taleyranla sonraki danisiqlari qetiyyetle redd edir ozunun selahiyyetli basqa sexsle evez olunmasini ve Parisi terk ederken tehlukesizlik tedbirlerinin gorulmesini Adamsdan xahis edir Taleyran Haaqaya Uilyam Vans Murrey ve Elbric Cerri ile yeniden danisiqlar aparmaq ucun numayendeler gonderir lakin Cerri 1798 ci ilin oktyabrinda ABS ye qayidir ABS nin siyasi movqeyiUilyam Vans Murrey ABS diplomatlari Avropada olarken Adams danisiqlarin semere vermediyi hallarda mumkun secimleri muqayise edirdi Dovlet memurlari esgerlerin sayinin artirilmasi ile ordunun guclendirilmesini yeni gemilerin insa edilmesini teklif edirler Diplomatik heyetin ugursuzlugu tezlikle Konqrese melum olur lakin Adams muharibe tehlukesini alovlandirmamaq ucun rusvetin teleb edilmesini gizledir Bu meseleye munasibetle bagli hokumet 2 qrupa ayrilir general Carlz Li ve dovlet katibi Timoti Pikerinq muharibe elan edilmesinin eleyhine cixirlar Demokratik Respublikacilar Adamsi Fransanin movqeyini sisirtmekde teqsirlendirir onun muharibe terefdari olmasi fikrini ireli sururler Munaqiselerin hokm surduyu bir dovrde Konqres 12 friqatin birlesmesi emrini verir ve diger doyus hazirliqlarina baslayir 1798 ci il iyulun 7 de Konqres Muttefiqlik Sazisini 1778 legv edir ve iki gunden sonra fransiz doyus gemilerine hucum emri verilir Fransanin siyasi movqeyiHadiselerin bele cereyan etdiyini goren Direktoriya derhal danisiqlarda rolunun mueyyenlesdirilmesi meqsedile Taleyrani cagirir O adlari Cerrininin komeyi ile askar olan butun qeyri resmi vasitecilerle olan elaqelerini inkar edir Iki dovlet arasinda gergin veziyyet ve Kvazi Muharibenin baslamasindan sonra Taleyran basa dusur ki o ABS diplomatlari ile munasibetde sehve yol verib Cavab olaraq Taleyran Uilyam Vans Murrey vasitesile danisiqlar aparmaq ucun yeni numayendelerin gonderilmesini Adamsa teklif edir Neticede 1800 cu ilin sentyabrinda imzalanir Fransa terefinden numayende kimi 1799 cu ilin noyabrinda sonra Direktoriya uzerinde hakimiyyeti ele keciren Napoleon Bonapart ABS terefinden artiq dovlet katibi olmus Con Marsal cixis edirdi Muqavile 1801 ci ilin sentyabrinda ABS Senati terefinden ratifikasiya olunur Maraqli faktlar2002 2009 cu illerde Bruklinde XYZ isi adli amerikan indi rok qrupu fealiyyet gosterib IstinadlarFerling pp 337 338 Elkins and McKitrick pp 546 555 Ferling p 345 Elkins and McKitrick p 556 Billias p 267 See Doyle ch 14 for details on the French Constitution of 1795 Stinchcombe 1977 pp 593 594 Stinchcombe 1977 pp 594 595 Stinchcombe 1977 pp 596 597 Stinchcombe 1977 p 597 Stinchcombe 1977 p 598 Stinchcombe 1977 pp 599 602 Stinchcombe 1977 p 599 Stinchcombe 1977 p 600 Stinchcombe 1977 p 601 Stinchcombe 1977 pp 599 601 Stinchcombe 1977 p 611 Stinchcombe 1977 pp 612 613 Billias p 280 Billias p 281 Billias p 282 Stinchcombe 1977 p 616 Ferling p 353 A Century of Lawmaking for a New Nation U S Congressional Documents and Debates 1774 1875 Library of Congress 2020 01 14 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 02 Wells p 742 Billias p 283 Smith p 130 Lyon pp 325 333MenbeElsen Bayramzade Amerika Prezidentleri ISBN 978 9952 812 57 2Xarici kecidlerTranscript of Adams speech on the release of the XYZ papers U S Department of State Office of the Historian