Verner Maqnus Maksimilian Frayher fon Braun (alm. Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun; 23 mart 1912[…] – 16 iyun 1977[…], Aleksandriya[d], Virciniya) — alman-amerika raket mütəxəssisi, kosmik uçuşların pioneri, ilk ballistik raketin yaradıcısı, ABŞ və SSRİ-nin kosmik yarışında Sergey Korolyovun əsas rəqibi.
Verner fon Braun | |
---|---|
alm. Wernher von Braun | |
Doğum tarixi | 23 mart 1912[…] |
Vəfat tarixi | 16 iyun 1977[…](65 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | mədəaltı vəzin xərçəngi, qaraciyər xərçəngi |
Milliyyəti | alman |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | fizik, yazıçı-dokumentalist[d], ixtiraçı, hərbi qulluqçu |
Elmi dərəcəsi |
|
Partiyası |
|
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
ABŞ-də amerikan kosmik proqramının banisi hesab olunur.
Həyatı
O, 23 mart 1912-ci ildə Almaniyanın Virsitç dairəsinin Posen provinsiyasında (indiki Virzisk, Polşa) anadan olmuşdur. Fau-2 adlı raketin hazırlanmasında alman faşistləri ilə əməkdaşlığına görə onun şəxsiyyəti mütəxəssislər tərəfindən mübahisəli sayılır.
Uşaqlığı, təhsili, və fəaliyyəti
Verner von Braun Posendə Maqnus von Braun və onun həyat yoldaşı Emminin ikinci ovladı kimi dünyaya gəlmişdir. Onun ana babası Prussiya dövlətinin mülkiyyətçisi və dövlətin zadəganlar evinin üzvü olmuşdur. Böyük qardaşı Ziqismund fon Braun alman diplomatı idi. Birinci dünya müharibəsi qurtardıqdan sonra Braunlar ailəsi Şlezienə köçürlər. Hələ uşaq vaxtlarında Braun musiqi və təbiət elmləri ilə maraqlanır. Anasının verdiyi telskopdan sonra onun astronomiya elminə marağı daha da güclənir. 13 yaşında Braun öz ilk sınağını aparır. Berlində yerləşən bir parkda ("Tiergarten") düzəltdiyi ilk raketini sınaqdan çıxarır. Deyilənlərə görə Herman Obertin "Planetlər fəzası üçün raketlər" kitabını oxuyandan sonra, onda mövcud olan utopiyalara son qoyulur. Bu texniki biliklərə istinad edən kitabı başa düşmək üçün o malik olduğu zəif riyazi biliyini daha da zənginləşdirməyə cəhd göstərir. Göstərdiyi yüksək hazırlığının nəticəsində Braun 17 yaşında Herman-Litç məktəbində buraxılış imtahanını vaxtından əvvəl verir (1930). O, artıq 1929-cu ildən üzvü olduğu "Kosmosa uçuş" cəmiyyətində maye ilə işləyən raket mühərrikləri üzərində çalışırdı. 1930-cu ildən o, Berlin Ali Texniki Məktəbində və Sürixdə ali təhsil alır.
1932-ci ildə Berlində təhsilini başa vurduqdan sonra Braun mühəndis mexanik dərəcəsini alır və dərhal Valter Dornbergerin təkidi ilə dövlətin "Raket proqramı"nda fəaliyyətə başlayır. Öz sınaqlarını o Berlindən 30 km aralıda yerləşmiş Kummersdorf-Gut-da aparırdı. 1934-cü ildə Fridrix-Vilhem Universitetində (Berlin) "Mayeli raketlərdə konstruktiv, nəzəri və eksperimental tədqiqatlar" mövzulu elmi işini müdafiə edərək doktor elmi dərəcəsini alır. Həmin ildə Braun tərəfindən layihələşdirilmiş "", şimalda Boxum (Almaniya) adasından buraxılmış raket 2200 m hündürlüyü fəth edir. 1937-1945-ci illərdə Braun Usedom adasında yerləşdirilmiş "Peenemünde sınaq-tədqiqat mərkəzi"nin texniki direktoru vəzifəsində çalışır. Burada o, başqa işləri ilə bərabər böyük maye yanacaq tutumuna malik Agreggat 4 (qısa olaraq "A4") reketinin layihələndirilməsi işlərinə rəhbərlik edir. Sonralar bu raketə "Vergeltung 2" (azərb. "Qisasalma") adı verilərək seriya şəklində istehsal olunur. V2 raketi 14 hündürlüyə və 13,5 t ağırlığa malik idi. Raket dörd əsas hissədən ibarət idi:
- -Üzərində raket mühərriki, borular və idarəedici qanadlar bərkidilmiş segment,
- -Maye yanacaq dolu iki çəndən ibarət issə,
- -İdarəetmə sisteminin birləşdiyi cihaz daşıyıcısı,
- -Uc hissədə bərkidilimiş, ayrıla bilən mərmi.
Burada yanacaq kimi akloqol və oksigendən istifadə olunurdu. Raket buraxıldıqdan 60s sonra o, təx. 5500 km/saat sürətini əldə edirdi. 300 km məsafəni qət etmək üçün raketə təx. 5 dəqiqə vaxt lazım olduğundan onu göydə vurmaq çox çətin idi. Patlayıcı mərmi kimi raketin uc hissəsində 1000 kq ağırlığında Amatol qarışığı yerləşdirilirdi. Uçuş zamanı raketin uc hissə sürtünmə nəticəsində qızdığından patlayıcı maddə kimi alovlanma temperaturu 200 °C-dən yüksək olan maddə götürmək lazım idi.
V2-nin əvvəlki seriyalardan fərqi ondan ibarət idi ki, burada böyük təkan gücünə malik raket mühərriki horoskopik sistemlə tənzim olunurdu. Belə idarəetmə raketin stabil uçuşunu təmin edirdi. V2 sınaq zamanı, uçuşun sonunda 22–36 km arasındakı hündürlükdə 7 dəfə səs sürətini keçir. Havada raket kiçik qanadların və sükanın köməyi ilə idarə olunurdu. 1942-ci ildə yeni raket prototipi ilk dəfə olaraq 80 km hündürlüyü, 1945-ci ildə isə 200 km uzaqlıqda məsafəni qət edir. Bununla kosmosa çixmiş ilk raket düzəldilmiş olur. Yeni düzəldilmiş raket mühərrikinə inteqrasiya olunmuş xüsusi turbo nasoslar böyük miqdarda yanacağı qısa zamanda yanacaq kamerasına vura bilirdi.
V2 raketini hazırlayan zavodlar bütün Almaniya və Avstriya ərazilərinə dağıdılmışdır.
Müharibədən sonrakı illər
Müharibə dövründə 3000-dən çox Fau-2 raketi düzəldilib tətbiq olunur. Bunların 1/3-i İngiltərəyə atılır, yerdə qalanları isə boş atəş idi. İngiltərəyə atılan raketlərin ümumi gücü az olsa da, onun böyük psixoloji təsiri var idi. Çünki bu raketlərın qarşısını ala biləcək bir şey yox idi. 1945-ci il aprelin 11-də ABŞ hərbçiləri Bayherode istehsal fabrikini tuturlar. 100 A4 raketi Amerikaya aparılır və orada gələcək raket proqramının əsasını qoyur.
Müharibə başa çatdıqdan sonra Sovet ordusundan qaçaraq Braun və general Dornberger Amerika əsgərləri tərəfinə keçirlər. 2 may 1945-ci il tarixdə Braun öz elmi işçiləri ilə birlikdə Oberyoxda yerləşən "İngeburg" hotelində Amerika əsgərlərinə təslim olur. Rusların əlinə isə Fau-2 raket layihəsi üzrə çalışan başqa bir neçə mütəxəssis keçir. Qalmış raketlər tamamilə dağıdılsa da, onlar bir çox cizgiləri yenidən bərpa edə bilirlər. Bunlar Rusiyada raket texologiyasının inkişafında önəmli rol oynayırlar.
ABŞa köçən Braun Huntsville-də (Alabama ştatı) yüz nəfər elmi işçidən ibarət qrupa rəhbərlik edir. Bu ərəfədə Almaniyadan gəlmiş mütəxəssislərin "Naçi" keçmişinə sadəcə olaraq göz yumulmuşdur. 1947-ci ildə Braun Landshuta (Almaniya) gələrək öz gohumu Maria von Quistorp ilə evlənir. 1948-ci il dekabrın 9-da onların qızı İris Kareen dünyaya gəlir. 1949-cu ildə Braun öz ailəsi ilə birlikdə rəsmi şəkildə Amerikaya köçür.
NASA-da fəaliyyəti
Braun Amerikaya köçdükdən sonra dövlət raket proqramının texniki məsləhətçisi olur. 1950-ci ildən o Amerika ordusu üçün "Redstone" adlı qısa məsafəli atomar raketin hazırlanmasına rəhbərlik edir. Kosmosa insanın uçması haqqında fikirlərini o ilk dəfə olaraq 12 Oktyabr 1952-ci ildə Nyorkda təşkil olunmuş "Kosmosa uçuş üzrə ilk simposium"da soyləyir. 1952-54-cü illərdə o alimlərlə birgə bir çox elmi məqalələr çap etdirir. Bununla cəmiyyətdə ilk dəfə olaraq kosmosa insan uçuşu haqqında təsəvvür yaradılır. 1955-ci ildə Braum amerika vətəndaşlığını alır. 1959-cu ildən Braun NASA-ya (ingl. National Aeronautics and Space Administration) keçir. 1960-cı ildə Braun "Marshall Kosmik Uçüşlar Mərkəzi"nin direktoru seçilir və 1970-ci ilə qədər bu vəzifədə çalışır. Bu mərkəzdə Merkuri, Gemini və Apollo proqramları işlənib həyata keçirilir. O, 27 oktyabr 1967-ci ildə buraxılmış Saturn. V daşıyıcı raketinin birinci pilləsinin hazırlanmasına rəhbərlik edir.
Onun ən böyük uğuru 1969-cu ildə aya insanın uçuşunun təşkili və həyata keçirilməsi idi. 1970-72-ci illərdə Braun NASA-da direktor müavini vəzifəsinə keçir və müxtəlif layihələrə rəhbərlik edir. Dövlət tərəfindən onun işlərinə ayrılan maliyyənin azaldılmasından qəmgin olan Braun 1972-ci ildə NASA-nı tərk edir və FAİRCHİLD adlı bir kosmik konsernində viçeprezident kimi çalışır. 1976-cı ildən pensiyaya çıxan Braun bir il sonra, 16 iyun 1977-ci ildə xərçəng xəstəliyindən Aleksandriyada (Virciniya) vəfat edir.
Prof.Dr. Vernher fon Braun aşağıdakı ali məktəblərin fəxri doktoru seçilmişdir:
- Alabama Universiteti,
- Tennesse (Çaattanuqa) Universiteti,
- Pittsburq Universiteti
- Saint Luis Universiteti,
- Berlin Texniki Universiteti(1963),
- Kansius Kolleci, Buffalo,
- Klark Universiteti (Worcester, Mass.),
- Adelfi Kolleci, Nyork,
- Pennsylvaniya Hərbi Kolleci, Filadelfiya
Seçilmiş əsərləri
* Von Braun, W.Konstruktive, theoretische und experimentelle Beiträge zu dem Problem der Flüssigkeitsrakete. Dissertation. Berlin, 1934
- Das Marsprojekt. Studie einer interplanetarischen Expedition. Frankfurt am Main 1952
- Across the Space Frontier (dt. Station im Weltraum, 1953; dann unter Die Eroberung des Weltraums, 1958)
- Von Braun, W., Willy Ley, Fred L. Whipple: Conquest of the Moon (dt. Die Eroberung des Mondes, 1954)
- Von Braun, W., Willy Ley: The Exploration of Mars (dt. Die Erforschung des Mars, 1957)
- Von Braun, W., Willy Ley et al.: Start in den Weltraum. Ein Buch über Raketen, Satelliten u. Raumfahrzeuge, 1958
- Von Braun, W.First Men to the Moon (dt. Erste Fahrt zum Mond, 1961)
- Von Braun, W.Griff nach den Sternen. Sinn und Möglichkeiten der Weltraumfahrt. München 1962
- Von Braun, W.Space Frontier (dt. Bemannte Raumfahrt, 1968)
- Von Braun, W.,Frederick I. Ordway: The Rockets' Red Glare (dt. Raketen. Vom Feuerpfeil zum Raumtransporter, 1979)
Xarici keçidlər
- Dr. Wernher von Braun 2010-11-04 at the Wayback Machine – At the Redstone Arsenal Historical Information pages
- Wernher Von Braun – A Register of His Papers in the Library of Congress
- Photos of Wernher von Braun's gravesite – At the Find A Grave website
- The capture of von Braun and his men 2015-04-28 at the Wayback Machine – At the U.S. 44th Infantry Division website
- Wernher von Braun bio 2013-08-12 at the Wayback Machine – Marshall Space Flight Center (MSFC) History Office
- "The Disney – von Braun Collaboration and its Influence on Space Exploration" 2017-11-08 at the Wayback Machine – By Mike Wright, MSFC
- coat-of-arms of Dr. Wernher von Braun 2008-05-04 at the Wayback Machine
- Photo of von Braun in SS uniform 2019-09-23 at the Wayback Machine
- Remembering Von Braun – by Anthony Young – The Space Review Monday, July 10, 2006
- The Mittelbau-Dora Concentration Camp Memorial
- The old dreams, and the modern reality. 2013-02-16 at the Wayback Machine Wernher von Braun inteviewed by Jules Bergman circa 1969.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Wernher von Braun // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Garza A. D. L. How Historians Are Reckoning With the Former Nazi Who Launched America's Space Program (ing.). // Time / N. Gibbs NYC: Time Inc., 2019. ed. size: 3376226 ISSN 0040-781X; 2169-1665
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Verner Maqnus Maksimilian Frayher fon Braun alm Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun 23 mart 1912 16 iyun 1977 Aleksandriya d Virciniya alman amerika raket mutexessisi kosmik ucuslarin pioneri ilk ballistik raketin yaradicisi ABS ve SSRI nin kosmik yarisinda Sergey Korolyovun esas reqibi Verner fon Braunalm Wernher von Braun Dogum tarixi 23 mart 1912 1912 03 23 Vefat tarixi 16 iyun 1977 1977 06 16 65 yasinda Vefat yeri Aleksandriya d Virciniya ABSVefat sebebi medealti vezin xercengi qaraciyer xercengiMilliyyeti almanTehsili Isvecre Federal Texnologiya Institutu 1930 Berlin Texniki Universiteti 1930 1932 Humboldt adina Berlin Universiteti 1934 Berlinde Fransiz Gimnaziyasi d Fealiyyeti fizik yazici dokumentalist d ixtiraci herbi qulluqcuElmi derecesi fizika uzre felsefe doktoru d 1934 Partiyasi Alman Nasional Sosialist Fehle Partiyasi 1937 1945 Uzvluyu SS 1940 1945 Vikianbarda elaqeli mediafayllar ABS de amerikan kosmik proqraminin banisi hesab olunur HeyatiO 23 mart 1912 ci ilde Almaniyanin Virsitc dairesinin Posen provinsiyasinda indiki Virzisk Polsa anadan olmusdur Fau 2 adli raketin hazirlanmasinda alman fasistleri ile emekdasligina gore onun sexsiyyeti mutexessisler terefinden mubahiseli sayilir Usaqligi tehsili ve fealiyyetiVerner von Braun Posende Maqnus von Braun ve onun heyat yoldasi Emminin ikinci ovladi kimi dunyaya gelmisdir Onun ana babasi Prussiya dovletinin mulkiyyetcisi ve dovletin zadeganlar evinin uzvu olmusdur Boyuk qardasi Ziqismund fon Braun alman diplomati idi Birinci dunya muharibesi qurtardiqdan sonra Braunlar ailesi Sleziene kocurler Hele usaq vaxtlarinda Braun musiqi ve tebiet elmleri ile maraqlanir Anasinin verdiyi telskopdan sonra onun astronomiya elmine maragi daha da guclenir 13 yasinda Braun oz ilk sinagini aparir Berlinde yerlesen bir parkda Tiergarten duzeltdiyi ilk raketini sinaqdan cixarir Deyilenlere gore Herman Obertin Planetler fezasi ucun raketler kitabini oxuyandan sonra onda movcud olan utopiyalara son qoyulur Bu texniki biliklere istinad eden kitabi basa dusmek ucun o malik oldugu zeif riyazi biliyini daha da zenginlesdirmeye cehd gosterir Gosterdiyi yuksek hazirliginin neticesinde Braun 17 yasinda Herman Litc mektebinde buraxilis imtahanini vaxtindan evvel verir 1930 O artiq 1929 cu ilden uzvu oldugu Kosmosa ucus cemiyyetinde maye ile isleyen raket muherrikleri uzerinde calisirdi 1930 cu ilden o Berlin Ali Texniki Mektebinde ve Surixde ali tehsil alir Fau 2 raketinin qurulusu 1932 ci ilde Berlinde tehsilini basa vurduqdan sonra Braun muhendis mexanik derecesini alir ve derhal Valter Dornbergerin tekidi ile dovletin Raket proqrami nda fealiyyete baslayir Oz sinaqlarini o Berlinden 30 km aralida yerlesmis Kummersdorf Gut da aparirdi 1934 cu ilde Fridrix Vilhem Universitetinde Berlin Mayeli raketlerde konstruktiv nezeri ve eksperimental tedqiqatlar movzulu elmi isini mudafie ederek doktor elmi derecesini alir Hemin ilde Braun terefinden layihelesdirilmis simalda Boxum Almaniya adasindan buraxilmis raket 2200 m hundurluyu feth edir 1937 1945 ci illerde Braun Usedom adasinda yerlesdirilmis Peenemunde sinaq tedqiqat merkezi nin texniki direktoru vezifesinde calisir Burada o basqa isleri ile beraber boyuk maye yanacaq tutumuna malik Agreggat 4 qisa olaraq A4 reketinin layihelendirilmesi islerine rehberlik edir Sonralar bu rakete Vergeltung 2 azerb Qisasalma adi verilerek seriya seklinde istehsal olunur V2 raketi 14 hundurluye ve 13 5 t agirliga malik idi Raket dord esas hisseden ibaret idi Uzerinde raket muherriki borular ve idareedici qanadlar berkidilmis segment Maye yanacaq dolu iki cenden ibaret isse Idareetme sisteminin birlesdiyi cihaz dasiyicisi Uc hissede berkidilimis ayrila bilen mermi Burada yanacaq kimi akloqol ve oksigenden istifade olunurdu Raket buraxildiqdan 60s sonra o tex 5500 km saat suretini elde edirdi 300 km mesafeni qet etmek ucun rakete tex 5 deqiqe vaxt lazim oldugundan onu goyde vurmaq cox cetin idi Patlayici mermi kimi raketin uc hissesinde 1000 kq agirliginda Amatol qarisigi yerlesdirilirdi Ucus zamani raketin uc hisse surtunme neticesinde qizdigindan patlayici madde kimi alovlanma temperaturu 200 C den yuksek olan madde goturmek lazim idi V2 nin evvelki seriyalardan ferqi ondan ibaret idi ki burada boyuk tekan gucune malik raket muherriki horoskopik sistemle tenzim olunurdu Bele idareetme raketin stabil ucusunu temin edirdi V2 sinaq zamani ucusun sonunda 22 36 km arasindaki hundurlukde 7 defe ses suretini kecir Havada raket kicik qanadlarin ve sukanin komeyi ile idare olunurdu 1942 ci ilde yeni raket prototipi ilk defe olaraq 80 km hundurluyu 1945 ci ilde ise 200 km uzaqliqda mesafeni qet edir Bununla kosmosa cixmis ilk raket duzeldilmis olur Yeni duzeldilmis raket muherrikine inteqrasiya olunmus xususi turbo nasoslar boyuk miqdarda yanacagi qisa zamanda yanacaq kamerasina vura bilirdi V2 raketini hazirlayan zavodlar butun Almaniya ve Avstriya erazilerine dagidilmisdir Muharibeden sonraki illerVernher fon Braun Amerika esgerlerine teslim olduqdan sonra 2 may 1945 Muharibe dovrunde 3000 den cox Fau 2 raketi duzeldilib tetbiq olunur Bunlarin 1 3 i Ingiltereye atilir yerde qalanlari ise bos ates idi Ingiltereye atilan raketlerin umumi gucu az olsa da onun boyuk psixoloji tesiri var idi Cunki bu raketlerin qarsisini ala bilecek bir sey yox idi 1945 ci il aprelin 11 de ABS herbcileri Bayherode istehsal fabrikini tuturlar 100 A4 raketi Amerikaya aparilir ve orada gelecek raket proqraminin esasini qoyur Mariya fon Braun Muharibe basa catdiqdan sonra Sovet ordusundan qacaraq Braun ve general Dornberger Amerika esgerleri terefine kecirler 2 may 1945 ci il tarixde Braun oz elmi iscileri ile birlikde Oberyoxda yerlesen Ingeburg hotelinde Amerika esgerlerine teslim olur Ruslarin eline ise Fau 2 raket layihesi uzre calisan basqa bir nece mutexessis kecir Qalmis raketler tamamile dagidilsa da onlar bir cox cizgileri yeniden berpa ede bilirler Bunlar Rusiyada raket texologiyasinin inkisafinda onemli rol oynayirlar ABSa kocen Braun Huntsville de Alabama stati yuz nefer elmi isciden ibaret qrupa rehberlik edir Bu erefede Almaniyadan gelmis mutexessislerin Naci kecmisine sadece olaraq goz yumulmusdur 1947 ci ilde Braun Landshuta Almaniya gelerek oz gohumu Maria von Quistorp ile evlenir 1948 ci il dekabrin 9 da onlarin qizi Iris Kareen dunyaya gelir 1949 cu ilde Braun oz ailesi ile birlikde resmi sekilde Amerikaya kocur NASA da fealiyyetiBraun Saturn raketinin onunde Braun Amerikaya kocdukden sonra dovlet raket proqraminin texniki meslehetcisi olur 1950 ci ilden o Amerika ordusu ucun Redstone adli qisa mesafeli atomar raketin hazirlanmasina rehberlik edir Kosmosa insanin ucmasi haqqinda fikirlerini o ilk defe olaraq 12 Oktyabr 1952 ci ilde Nyorkda teskil olunmus Kosmosa ucus uzre ilk simposium da soyleyir 1952 54 cu illerde o alimlerle birge bir cox elmi meqaleler cap etdirir Bununla cemiyyetde ilk defe olaraq kosmosa insan ucusu haqqinda tesevvur yaradilir 1955 ci ilde Braum amerika vetendasligini alir 1959 cu ilden Braun NASA ya ingl National Aeronautics and Space Administration kecir 1960 ci ilde Braun Marshall Kosmik Ucuslar Merkezi nin direktoru secilir ve 1970 ci ile qeder bu vezifede calisir Bu merkezde Merkuri Gemini ve Apollo proqramlari islenib heyata kecirilir O 27 oktyabr 1967 ci ilde buraxilmis Saturn V dasiyici raketinin birinci pillesinin hazirlanmasina rehberlik edir Onun en boyuk uguru 1969 cu ilde aya insanin ucusunun teskili ve heyata kecirilmesi idi 1970 72 ci illerde Braun NASA da direktor muavini vezifesine kecir ve muxtelif layihelere rehberlik edir Dovlet terefinden onun islerine ayrilan maliyyenin azaldilmasindan qemgin olan Braun 1972 ci ilde NASA ni terk edir ve FAIRCHILD adli bir kosmik konserninde viceprezident kimi calisir 1976 ci ilden pensiyaya cixan Braun bir il sonra 16 iyun 1977 ci ilde xerceng xesteliyinden Aleksandriyada Virciniya vefat edir Prof Dr Vernher fon Braun asagidaki ali mekteblerin fexri doktoru secilmisdir Alabama Universiteti Tennesse Caattanuqa Universiteti Pittsburq Universiteti Saint Luis Universiteti Berlin Texniki Universiteti 1963 Kansius Kolleci Buffalo Klark Universiteti Worcester Mass Adelfi Kolleci Nyork Pennsylvaniya Herbi Kolleci FiladelfiyaSecilmis eserleriVikisitatda Verner fon Braun ile elaqedar sitatlar var Von Braun W Konstruktive theoretische und experimentelle Beitrage zu dem Problem der Flussigkeitsrakete Dissertation Berlin 1934Das Marsprojekt Studie einer interplanetarischen Expedition Frankfurt am Main 1952 Across the Space Frontier dt Station im Weltraum 1953 dann unter Die Eroberung des Weltraums 1958 Von Braun W Willy Ley Fred L Whipple Conquest of the Moon dt Die Eroberung des Mondes 1954 Von Braun W Willy Ley The Exploration of Mars dt Die Erforschung des Mars 1957 Von Braun W Willy Ley et al Start in den Weltraum Ein Buch uber Raketen Satelliten u Raumfahrzeuge 1958 Von Braun W First Men to the Moon dt Erste Fahrt zum Mond 1961 Von Braun W Griff nach den Sternen Sinn und Moglichkeiten der Weltraumfahrt Munchen 1962 Von Braun W Space Frontier dt Bemannte Raumfahrt 1968 Von Braun W Frederick I Ordway The Rockets Red Glare dt Raketen Vom Feuerpfeil zum Raumtransporter 1979 Xarici kecidlerVikianbarda Verner fon Braun ile elaqeli mediafayllar var Dr Wernher von Braun 2010 11 04 at the Wayback Machine At the Redstone Arsenal Historical Information pages Wernher Von Braun A Register of His Papers in the Library of Congress Photos of Wernher von Braun s gravesite At the Find A Grave website The capture of von Braun and his men 2015 04 28 at the Wayback Machine At the U S 44th Infantry Division website Wernher von Braun bio 2013 08 12 at the Wayback Machine Marshall Space Flight Center MSFC History Office The Disney von Braun Collaboration and its Influence on Space Exploration 2017 11 08 at the Wayback Machine By Mike Wright MSFC coat of arms of Dr Wernher von Braun 2008 05 04 at the Wayback Machine Photo of von Braun in SS uniform 2019 09 23 at the Wayback Machine Remembering Von Braun by Anthony Young The Space Review Monday July 10 2006 The Mittelbau Dora Concentration Camp Memorial The old dreams and the modern reality 2013 02 16 at the Wayback Machine Wernher von Braun inteviewed by Jules Bergman circa 1969 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Wernher von Braun Encyclopaedia Britannica ing Garza A D L How Historians Are Reckoning With the Former Nazi Who Launched America s Space Program ing Time N Gibbs NYC Time Inc 2019 ed size 3376226 ISSN 0040 781X 2169 1665