İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu (alm. Eidgenössische Technische Hochschule Zürich, ing. Federal Institute of Technology Zurich) — Avropanın ən nüfuzlu, yüksək tədqiqat göstəricilərinə malik elm və texnologiyalar mərkəzidir.
İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu ETHZ, EPFZ, PF di Zurigo, SPFT, チューリッヒ工科大学, 苏黎世理工, 蘇黎世理工, ВТШ Цюриха | |
---|---|
Eidgenössische Technische Hochschule Zürich | |
Əsası qoyulub | 1855 |
Tip | Dövlət universiteti |
Tələbə sayı | 15093 |
Şəhər | Sürix |
Ölkə | |
Sayt | ethz.ch |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İnstitut İsveçrənin böyük şəhəri Sürixdə, Avropanın mərkəzində yerləşir.
Tarixi
7 fevral 1854-cü ildə İsveçrə dövlətinin Federal parlamenti "Dəqiq, siyasi və humanitar elmlər məktəbi ilə birgə Federal politexnik məktəbin yaradılması haqqında" qanun qəbul edir. Federal politexnik məktəb 16 oktyabr 1855-ci ildən fəaliyyətə başlayır və Sürix şəhərindəki müxtəlif binalarda ilk dərslər keçirilir. Məktəbin əsas məqsədi milli infrastrukturun gələcəyini qurmaq, bütün sahələr üzrə ölkədə peşəkarlıq səviyyəsini və milli elitanın karyerasını inkişaf etdirməkdir. Məktəb yeni binaya köçmək üçün memarlar arasında müsabiqə təşkil edir və nəticədə memar Qotfrid Zemper qalib gəlir. 1858-1864-cü illərdə onun layihəsi əsasında ali məktəbin binaları tikilir.
1911-ci ildən Politexnik Məktəbi Federal Texnologiya İnstitutu adlanır. İnstitut rəhbərliyi Sürix şəhərində böyük tikinti layihələri həyata keçirir.
1908-ci ildə Federal Texnologiya İnstitutu tələbələrinə doktorluq dərəcəsi vermək hüququ qazanır və bir il sonra ilk dəfə olaraq altı kimyaçı tələbəyə bu dərəcə verilir.
I Dünya müharibəsindən sonra Federal Texnologiya İnstitutu fəaliyyətini daha da genişləndirir. 1929-cu ildə institutun nəzdində Hidravlik laboratoriya və İqtisadi Biznes İnstitutu, 1933-cü ildə Texniki Fizika İnstitutu, 1937-ci ildə Afif Sənaye Tədqiqatları Departamenti açılır. 1936-cı ildə institutun prezidenti Artur Ron "İnnovativ fəaliyyət siyasəti" proqramını hazırlayır, nəticədə 1942-ci ildə İsveçrə Milli Elm Fondu yaradılır.
1965-ci ildə Federal Texnologiya İnstitutu ərazisinin genişləndirilməsi, yeni korpusların, fakültələrin açılması və s. məqsədlərlə bağlı layihələr həyata keçirir. İnstitut bunun üçün dövlətdən 444 milyon frank məbləğində kredit alır.
Tarixə kompüter, qloballaşma dövrü kimi düşən XX əsrin sonlarında hər bir universitet müxtəlif layihələr həyata keçirməyə başlayır. Federal Texnologiya İnstitutu da baş verən yenilikləri, gedən prosesləri nəzərə alaraq, 1981-ci ildə İnformatika və materialşünaslıq, 1987-ci ildə isə Ekologiya elmləri departamentləri yaradır. 1989-cu ildə institut müxtəlif departament və idarələrə bölünür.
1990-cı illərin sonlarından başlayaraq institut Boloniya islahatları çərçivəsində iş aparır. 1993-cü illərdə Federal Texnologiya İnstitutunun departamentləri tədricən büdcə müstəqilliyi əldə edir. İnstitut qlobal şəbəkəyə qoşulur, informasiya texnologiyalarını modernləşdirir və elmi-texniki bazasını genişləndirir.
Hazırda Federal Texnologiya İnstitutu dünyanın ən sürətlə inkişaf edən təhsil mərkəzlərindən biridir. Əbəs yerə deyil ki, institut bura gələnləri aşağıdakı sözlərlə qarşılayır: "Sabahın dünyasına xoş gəlmisiniz!"
Müasir vəziyyəti
İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu iki kampusdan ibarətdir. Əsas kampus 1860-cı ildə Sürix şəhərinin mərkəzində yaradılıb. Memar Qotfrid Zemper tərəfindən inşa edilmiş bu kampusun binaları neoklassik üslubda tikilib. Yeni kampus isə 1964-1976-cı illərdə şəhərin kənarındakı Hönqerberq ərazisində yaradılıb. Kampusun ərazisinin sonuncu dəfə genişləndirilməsi 2003-cü ilə təsadüf edir və burada Materialşünaslıq, Memarlıq, İnşaat, Fizika, Biologiya və Kimya departamentləri yaradılır. Hönqerberq kampusunu "Elm şəhəri" də adlandırırlar.
İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun nəzdində aşağıdakı departamentlər fəaliyyət göstərir:
Memarlıq və inşaat elmləri departamentinə Memarlıq, Vətəndaş, Ekoloji və Geomatik mühəndislik məktəbləri daxildir.
Mühəndislik departamenti Biosistemlər, Kompüter elmləri, İnformasiya texnologiyaları və elektrotexnika, Mexanika və proses mühəndisliyi, Materialşünaslıq məktəblərindən ibarətdir.
Dəqiq elmlər və riyaziyyat departamentində Biologiya, Kimya və tətbiqi bioelmlər, Riyaziyyat, Fizika məktəbləri fəaliyyət göstərir.
Sistemli istiqamətləşdirilmiş elmlər departamentinə Kənd təsərrüfatı və sənaye, Yer elmləri, Environika məktəbləri daxildir.
Menecment və sosial elmlər departamenti İdarəetmə və informasiya texnologiyaları, İqtisadiyyat, Humanitar və sosial-siyasi elmlər məktəblərindən ibarətdir.
Federal Texnologiya İnstitutu sadalanan ixtisaslar üzrə bakalavr və magistr hazırlayır. Tədris Boloniya prosesinə, akademik nailiyyətlər isə kredit sisteminə əsasən aparılır.
İnstitut dünyanın bir sıra universitetləri ilə sıx əməkdaşlıq edir, bu ali məktəbin tələbələri təhsillərini dünyanın müxtəlif universitetlərində davam etdirmək imkanına malikdirlər. İnstitut tələbələrə, əlavə olaraq 15 master proqramı (Statistika, Müqayisəli incəsənət və beynəlxalq tədqiqatlar (MACIS), Maliyyə sahəsi, Kompüter elmləri, Mikro və Nanosistem və s. sahələr üzrə), 130 tədris kursu təklif edir. Burada, eyni zamanda müəllimlər, digər əməkdaşlar üçün kurs və proqramlar həyata keçirilir. Həmin proqramlar, əsasən, pedaqogika, yeni texnologiyalardan istifadə, informatika, xarici dillər, tədris və liderlik bacarıqlarının öyrədilməsi sahələrini əhatə edir.
İsveçrənin ən böyük kitabxana sistemi Federal Texnologiya İnstitutunun kitabxanasıdır. Kitabxanaya 6,9 milyon kitab, əlyazma, jurnal, xəritə, audiovizual material, verilənlər bazası və s. daxildir. Sistem İnternet şəbəkəsinə qoşulub, oxucular "Sourcing" adlanan kataloq üzrə elmi ədəbiyyat toplusu ilə tanış olmaq imkanına malikdir. İnstitutun əsas kitabxanası olan Tökmə kitabxanada memarlıq, inşaat texnikası, sənaye, mexanika, elektronika, kompüter elmləri, kənd təsərrüfatı, maşınqayırması, kənd və meşə təsərrüfatı, yerşünaslıq, biologiya, kimya, əczaçılıq, fizika, riyaziyyat, bədən tərbiyəsi və idman, nəqliyyat, materialşünaslıq, environika və digər sahələrə aid kitablar mövcuddur. Federal Texnologiya İnstitutunun nəzdində əsas kitabxanadan əlavə, Enerji texnologiyaları, Kənd təsərrüfatı iqtisadiyyatı, İnşaat texnikası, İnşaat materialları, Avtomatika, Müqayisəli və beynəlxalq tədqiqatlar mərkəzi, Kimya, biologiya və əczaçılıq, Elektroenerji vericisi, Hidrodinamika, Geotexnika, Tarix, Ən yeni tarix arxivləri, Tomas Mann adına arxiv, Memarlığın tarixi və nəzəriyyəsi, Yeraltı sular və hidromexanika, Yüksək enerji fizikası, İnformasiya texnologiyaları və elektrotexnika, Kompüter elmləri, Kartoqrafiya, Kommunikasiya texnologiyaları, İntellektual mülkiyyət sahəsində perspektiv tədqiqatlar, Riyaziyyat, Fizika, Mexaniki sistemlər və texnologiya strukturu, Metal və metallurgiya tədqiqatları, Mikrobiologiya, Əməliyyat tədqiqatları, Kənd memarlığı, Sənaye, Menecment, Nəqliyyat planlaşdırması, Aerotermokimya və yanacaq sistemi, Hidravlika, hidrologiya və qlyasiologiya, Meşə, qar və landşaft tədqiqatları, WIF, Sant-Hallen, Paul Şerer, Lozanna, DES plazma və s. kitabxanalar fəaliyyət göstərir.
Sürix gölünün və Limmat çayının sahilində yerləşən, qarlı dağlarla əhatə olunan Sürix gözəl və təhlükəsiz şəhərdir. Federal Texnologiya İnstitutu İsveçrənin bölgələrindən, xarici ölkələrdən olan tələbələri, doktorantları, müəllimləri və s. əməkdaşları bu şəhərdə yaşayış yeri ilə təmin edir. Bunun üçün 8 gün öncə "Einwohnerkontrolle" və "Kreisbüro" adlanan, 1864-cü ildən fəaliyyət göstərən mənzil xidməti idarəsinə müraciət edilməli, İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunda təhsil almağı və ya işləməyi təsdiq edən sənəd təqdim olunmalıdır. Mənzil xidməti idarəsi isə onlara tələbə yataqxanaları, çoxmənzilli binalar və ayrıca evlər təklif edir, müraciət edən şəxslər isə istədiyi mənzili seçmək hüququna malik olurlar. Bu mənzillərdə 6 aylıq yaşayış haqqı 8.00 CHF (İsveçrə frankı) təşkil edir. Şəhərin ictimai nəqliyyatı olduqca rahat və sürətlidir, sərnişinlərə yüksək səviyyədə xidmət göstərir.
Büdcə xərcləri və təhsil haqqı
İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunda bakalavr və magistr pilləsində təhsil haqqı 580 CHF, bir semestr təhsil haqqı isə 30 CHF təşkil edir. ötən il İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun büdcəsi 1 milyard 263,8 milyon İsveçrə frankı təşkil edib.
Xarici əlaqələri
İnstitut Beynəlxalq Tədqiqat Universitetləri Alyansına daxildir.
Reytinqi
2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
25 | 27 | 27 | 27 | 27 | 24 | 23 | 23 | 23 | 23 | 20 | 19 | 20 |
2015/16 | 2014/15 | 2013/14 | 2012/13 | 2011/12 | 2010/11 |
---|---|---|---|---|---|
9 | 12 | 12 | 13 | 18 | 18 |
2015/16 | 2014/15 | 2013/14 | 2012/13 | 2011/12 | 2010/11 |
---|---|---|---|---|---|
9 | 13 | 14 | 12 | 15 | 15 |
İnstitutun Nobel mükafatı laureatları
1867-ci ildə İsveç kimyaçısı, mühəndis Alfred Nobel dinamiti kəşf edir. Bu kəşf dünyada böyük səs-küyə səbəb olur, hətta Nobelə bundan sonra "ölüm satan" ləqəbi də verilir. 1888-ci ildə mətbuatda A.Nobelin vəfatı ilə bağlı nekroloq nəşr edilir. Onun ölümü barədə qeyri-dəqiq məlumatların yayılmasından sonra 27 noyabr 1895-ci ildə Nobel Parisdə yerləşən İsveç-Norveç klubunda vəsiyyətnamə hazırlayır. O, vəsiyyətnaməsində var-dövlətinin yarısını hər il fizika, kimya, tibb, ədəbiyyat və sülh üzrə əldə edilmiş mühüm nailiyyətlərə, inqilabi ixtiraya və cəmiyyətin, mədəniyyətin inkişafına böyük töhfə vermiş şəxslərə milliyyətindən asılı olmayaraq mükafat təqdim olunmasını qeyd edir. 1900-cü ildə ilkin olaraq 31 milyon İsveç kronu məbləğində vəsaitə malik Nobel Fondu yaradılır. 2007-ci ildə bu fondun kapitalı təxminən 560 milyon ABŞ dolları təşkil edib.
Nobel mükafatının ilk təqdimetmə mərasimi 10 dekabr 1901-ci ildə baş tutur. 1969-cu ildən başlayaraq iqtisadiyyat sahəsi üzrə də mükafat təqdim edilib. Laureat mükafatlandırma zamanı "Nobel memorial mühazirəsi" ilə çıxış etməlidir və həmin çıxış sonradan xüsusi kitabda nəşr edilir.
1901-ci ildən bu günə qədər Federal Texnologiya İnstitutu dünyaya 21 Nobel mükafatı laureatı bəxş edib. Onlar universitetin məzunları və burada çalışan professorlar olub. Fizika sahəsində dünyanın tanınmış alimləri Albert Eynşteyn və Vilhelm Rentgen bu institutun ən məşhur məzunlarındandır.
Hazırda İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun prezidenti, professor Ralf Eyxlerdir. O, eyni zamanda institutun İcraçılar Şurasına rəhbərlik edir. İnstitutda 372 professor, 9049 inzibati işçi çalışır.
İnstitutun tələbələrinin ümumi sayı 15093 nəfərdir. Onların 30%-ni əcnəbi, 30,5 %-ni isə qız tələbələr təşkil edir. İnstitutda 3171 nəfər magistr və doktorant təhsil alır. Federal Texnologiya İnstitutu İsveçrənin digər universitetləri kimi isveçrəli tələbələri qəbul imtahanı keçirmədən qəbul edir. Bu institutun tələbəsi olmaq üçün matura (Avstriya, Albaniya, Bosniya və Hersoqovina, Bolqarıstan, Xorvatiya, çexiya, Macarıstan, İtaliya, Lixtenşteyn, Makedoniya, Polşa, Serbiya, Slovakiya, Ukrayna və İsveçrə orta məktəblərində buraxılış imtahanları) nəticələrini təqdim etmək lazımdır. Əcnəbi tələbələr ümumi imtahan verdikdən sonra instituta qəbul olunur. İnstitutda abituriyentin riyazi biliklərinə diqqət yetirilir və tədris ərzində də bu fənn xüsusi öyrədilir. Bakalavr pilləsi 6, magistr pilləsi 3 semestrdən ibarətdir. Sonuncu semestr dissertasiyanın yazılmasına sərf edilir. Bir tədris ili 2 semestrə bölünür. Birinci kursun ikinci semestrinin sonunda tələbələr "Basisprüfung" adlanan imtahan verirlər. Tələbələrin əksəriyyəti bu imtahanı uğurla verirlər. İmtahandan kəsilən tələbələr onun çətinliyini nəzərə alaraq, ikinci dəfə bu sınaqdan keçməkdən imtina edirlər. İnstitutda dərslər alman və ingilis dillərində keçirilir.
İsveçrənin bir sıra nüfuzlu universitetlərində azərbaycanlı tələbələr təhsil alır, lakin İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunda oxuyan tələbələr arasında azərbaycanlı gənclərin adları yoxdur.
İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu tətbiqi elmlər sahəsində fundamental tədqiqatlara malikdir. İnstitut tələbələrini insan, təbiət və texnologiyalar arasındakı münasibətlərə yeni prizmadan baxmağı öyrədir, elmin davamlı inkişafını təkcə milli zəmində deyil, dünyəvi şəkildə təmin edir. İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutunun tələbələri gələcəyin yüksək səviyyəli karyera əldə edən mütəxəssislərinə çevrilir.
Məşhur məzunları
Buranın məzunu olan məşhurlardan misal olaraq aşağıdakıların adlarını çəkmək olar:
- Vilhelm Konrad Rentgen – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1901-ci il)
- Alfred Verner – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1913-cü il)
- Riçard Vilştetter – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1915-ci il)
- Fris Haber – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1918-ci il)
- Şarl Eduard Hiyom – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1920-ci il)
- Albert Eynşteyn – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1921-ci il)
- Peter Debay – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1936-cı il)
- Rixard Kun – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1938-ci il)
- Leopold Rujiçka – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1939-cu il)
- Otto Ştern – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1943-cü il)
- Volfqanq Pauli – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1945-ci il)
- Tadeuş Rayxşteyn – tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı (1950-ci il)
- Feliks Blox – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1952-ci il)
- Herman Ştaudinger – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1953-cü il)
- Vladimir Preloqa – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1975-ci il)
- Verner Arber – tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı (1978-ci il)
- Henrix Rorer – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1986-cı il)
- Georq Bednors – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1987-ci il)
- Aleksandr Müller – fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1987-ci il)
- Riçard Ernst – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1991-ci il)
- Kurt Vütrix – kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (2002-ci il)
Həmçinin bax
Mənbə
- İsveçrə Federal Texnologiya İnstitutu[ölü keçid]
İstinadlar
- Members 2012-05-06 at the Wayback Machine. iaruni.org (ing.)
- . Shanghai Ranking Consultancy. 2014. 2015-05-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- . 2015-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-04-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- "Academic Ranking of World Universities 2011". 2011-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2013-04-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2019-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-25.
- "QS World University Rankings (2015)". 2016-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-16.
- "QS World University Rankings (2014)". 2016-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "QS World University Rankings (2013)". 2016-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "QS World University Rankings (2012)". 2019-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- . 2011-10-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- . 2011-04-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "THE World University Rankings (2015-2016)". Times Higher Education. 2016-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2016. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2014-2015)". Times Higher Education. 2015-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2013-2014)". Times Higher Education. 2013-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2012-2013)". Times Higher Education. 2015-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2011-2012)". Times Higher Education. 2015-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2010-2011)". Times Higher Education. 2015-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Isvecre Federal Texnologiya Institutu alm Eidgenossische Technische Hochschule Zurich ing Federal Institute of Technology Zurich Avropanin en nufuzlu yuksek tedqiqat gostericilerine malik elm ve texnologiyalar merkezidir Isvecre Federal Texnologiya Institutu ETHZ EPFZ PF di Zurigo SPFT チューリッヒ工科大学 苏黎世理工 蘇黎世理工 VTSh CyurihaEidgenossische Technische Hochschule Zurich47 22 35 sm e 8 32 52 s u Esasi qoyulub 1855Tip Dovlet universitetiTelebe sayi 15093Seher SurixOlke IsvecreSayt ethz ch Vikianbarda elaqeli mediafayllar Institut Isvecrenin boyuk seheri Surixde Avropanin merkezinde yerlesir Tarixi7 fevral 1854 cu ilde Isvecre dovletinin Federal parlamenti Deqiq siyasi ve humanitar elmler mektebi ile birge Federal politexnik mektebin yaradilmasi haqqinda qanun qebul edir Federal politexnik mekteb 16 oktyabr 1855 ci ilden fealiyyete baslayir ve Surix seherindeki muxtelif binalarda ilk dersler kecirilir Mektebin esas meqsedi milli infrastrukturun geleceyini qurmaq butun saheler uzre olkede pesekarliq seviyyesini ve milli elitanin karyerasini inkisaf etdirmekdir Mekteb yeni binaya kocmek ucun memarlar arasinda musabiqe teskil edir ve neticede memar Qotfrid Zemper qalib gelir 1858 1864 cu illerde onun layihesi esasinda ali mektebin binalari tikilir 1911 ci ilden Politexnik Mektebi Federal Texnologiya Institutu adlanir Institut rehberliyi Surix seherinde boyuk tikinti layiheleri heyata kecirir 1908 ci ilde Federal Texnologiya Institutu telebelerine doktorluq derecesi vermek huququ qazanir ve bir il sonra ilk defe olaraq alti kimyaci telebeye bu derece verilir I Dunya muharibesinden sonra Federal Texnologiya Institutu fealiyyetini daha da genislendirir 1929 cu ilde institutun nezdinde Hidravlik laboratoriya ve Iqtisadi Biznes Institutu 1933 cu ilde Texniki Fizika Institutu 1937 ci ilde Afif Senaye Tedqiqatlari Departamenti acilir 1936 ci ilde institutun prezidenti Artur Ron Innovativ fealiyyet siyaseti proqramini hazirlayir neticede 1942 ci ilde Isvecre Milli Elm Fondu yaradilir 1965 ci ilde Federal Texnologiya Institutu erazisinin genislendirilmesi yeni korpuslarin fakultelerin acilmasi ve s meqsedlerle bagli layiheler heyata kecirir Institut bunun ucun dovletden 444 milyon frank mebleginde kredit alir Tarixe komputer qloballasma dovru kimi dusen XX esrin sonlarinda her bir universitet muxtelif layiheler heyata kecirmeye baslayir Federal Texnologiya Institutu da bas veren yenilikleri geden prosesleri nezere alaraq 1981 ci ilde Informatika ve materialsunasliq 1987 ci ilde ise Ekologiya elmleri departamentleri yaradir 1989 cu ilde institut muxtelif departament ve idarelere bolunur 1990 ci illerin sonlarindan baslayaraq institut Boloniya islahatlari cercivesinde is aparir 1993 cu illerde Federal Texnologiya Institutunun departamentleri tedricen budce musteqilliyi elde edir Institut qlobal sebekeye qosulur informasiya texnologiyalarini modernlesdirir ve elmi texniki bazasini genislendirir Hazirda Federal Texnologiya Institutu dunyanin en suretle inkisaf eden tehsil merkezlerinden biridir Ebes yere deyil ki institut bura gelenleri asagidaki sozlerle qarsilayir Sabahin dunyasina xos gelmisiniz Muasir veziyyetiIsvecre Federal Texnologiya Institutu iki kampusdan ibaretdir Esas kampus 1860 ci ilde Surix seherinin merkezinde yaradilib Memar Qotfrid Zemper terefinden insa edilmis bu kampusun binalari neoklassik uslubda tikilib Yeni kampus ise 1964 1976 ci illerde seherin kenarindaki Honqerberq erazisinde yaradilib Kampusun erazisinin sonuncu defe genislendirilmesi 2003 cu ile tesaduf edir ve burada Materialsunasliq Memarliq Insaat Fizika Biologiya ve Kimya departamentleri yaradilir Honqerberq kampusunu Elm seheri de adlandirirlar Isvecre Federal Texnologiya Institutunun nezdinde asagidaki departamentler fealiyyet gosterir Memarliq ve insaat elmleri departamentine Memarliq Vetendas Ekoloji ve Geomatik muhendislik mektebleri daxildir Muhendislik departamenti Biosistemler Komputer elmleri Informasiya texnologiyalari ve elektrotexnika Mexanika ve proses muhendisliyi Materialsunasliq mekteblerinden ibaretdir Deqiq elmler ve riyaziyyat departamentinde Biologiya Kimya ve tetbiqi bioelmler Riyaziyyat Fizika mektebleri fealiyyet gosterir Sistemli istiqametlesdirilmis elmler departamentine Kend teserrufati ve senaye Yer elmleri Environika mektebleri daxildir Menecment ve sosial elmler departamenti Idareetme ve informasiya texnologiyalari Iqtisadiyyat Humanitar ve sosial siyasi elmler mekteblerinden ibaretdir Federal Texnologiya Institutu sadalanan ixtisaslar uzre bakalavr ve magistr hazirlayir Tedris Boloniya prosesine akademik nailiyyetler ise kredit sistemine esasen aparilir Institut dunyanin bir sira universitetleri ile six emekdasliq edir bu ali mektebin telebeleri tehsillerini dunyanin muxtelif universitetlerinde davam etdirmek imkanina malikdirler Institut telebelere elave olaraq 15 master proqrami Statistika Muqayiseli incesenet ve beynelxalq tedqiqatlar MACIS Maliyye sahesi Komputer elmleri Mikro ve Nanosistem ve s saheler uzre 130 tedris kursu teklif edir Burada eyni zamanda muellimler diger emekdaslar ucun kurs ve proqramlar heyata kecirilir Hemin proqramlar esasen pedaqogika yeni texnologiyalardan istifade informatika xarici diller tedris ve liderlik bacariqlarinin oyredilmesi sahelerini ehate edir Isvecrenin en boyuk kitabxana sistemi Federal Texnologiya Institutunun kitabxanasidir Kitabxanaya 6 9 milyon kitab elyazma jurnal xerite audiovizual material verilenler bazasi ve s daxildir Sistem Internet sebekesine qosulub oxucular Sourcing adlanan kataloq uzre elmi edebiyyat toplusu ile tanis olmaq imkanina malikdir Institutun esas kitabxanasi olan Tokme kitabxanada memarliq insaat texnikasi senaye mexanika elektronika komputer elmleri kend teserrufati masinqayirmasi kend ve mese teserrufati yersunasliq biologiya kimya eczaciliq fizika riyaziyyat beden terbiyesi ve idman neqliyyat materialsunasliq environika ve diger sahelere aid kitablar movcuddur Federal Texnologiya Institutunun nezdinde esas kitabxanadan elave Enerji texnologiyalari Kend teserrufati iqtisadiyyati Insaat texnikasi Insaat materiallari Avtomatika Muqayiseli ve beynelxalq tedqiqatlar merkezi Kimya biologiya ve eczaciliq Elektroenerji vericisi Hidrodinamika Geotexnika Tarix En yeni tarix arxivleri Tomas Mann adina arxiv Memarligin tarixi ve nezeriyyesi Yeralti sular ve hidromexanika Yuksek enerji fizikasi Informasiya texnologiyalari ve elektrotexnika Komputer elmleri Kartoqrafiya Kommunikasiya texnologiyalari Intellektual mulkiyyet sahesinde perspektiv tedqiqatlar Riyaziyyat Fizika Mexaniki sistemler ve texnologiya strukturu Metal ve metallurgiya tedqiqatlari Mikrobiologiya Emeliyyat tedqiqatlari Kend memarligi Senaye Menecment Neqliyyat planlasdirmasi Aerotermokimya ve yanacaq sistemi Hidravlika hidrologiya ve qlyasiologiya Mese qar ve landsaft tedqiqatlari WIF Sant Hallen Paul Serer Lozanna DES plazma ve s kitabxanalar fealiyyet gosterir Surix golunun ve Limmat cayinin sahilinde yerlesen qarli daglarla ehate olunan Surix gozel ve tehlukesiz seherdir Federal Texnologiya Institutu Isvecrenin bolgelerinden xarici olkelerden olan telebeleri doktorantlari muellimleri ve s emekdaslari bu seherde yasayis yeri ile temin edir Bunun ucun 8 gun once Einwohnerkontrolle ve Kreisburo adlanan 1864 cu ilden fealiyyet gosteren menzil xidmeti idaresine muraciet edilmeli Isvecre Federal Texnologiya Institutunda tehsil almagi ve ya islemeyi tesdiq eden sened teqdim olunmalidir Menzil xidmeti idaresi ise onlara telebe yataqxanalari coxmenzilli binalar ve ayrica evler teklif edir muraciet eden sexsler ise istediyi menzili secmek huququna malik olurlar Bu menzillerde 6 ayliq yasayis haqqi 8 00 CHF Isvecre franki teskil edir Seherin ictimai neqliyyati olduqca rahat ve suretlidir sernisinlere yuksek seviyyede xidmet gosterir Budce xercleri ve tehsil haqqiIsvecre Federal Texnologiya Institutunda bakalavr ve magistr pillesinde tehsil haqqi 580 CHF bir semestr tehsil haqqi ise 30 CHF teskil edir oten il Isvecre Federal Texnologiya Institutunun budcesi 1 milyard 263 8 milyon Isvecre franki teskil edib Xarici elaqeleriInstitut Beynelxalq Tedqiqat Universitetleri Alyansina daxildir Reytinqi Academic Ranking of World Universities deki yeri 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 201525 27 27 27 27 24 23 23 23 23 20 19 20 QS World University Rankings deki yeri 2015 16 2014 15 2013 14 2012 13 2011 12 2010 119 12 12 13 18 18 Times Higher Education World University Rankings deki yeri 2015 16 2014 15 2013 14 2012 13 2011 12 2010 119 13 14 12 15 15Institutun Nobel mukafati laureatlari1867 ci ilde Isvec kimyacisi muhendis Alfred Nobel dinamiti kesf edir Bu kesf dunyada boyuk ses kuye sebeb olur hetta Nobele bundan sonra olum satan leqebi de verilir 1888 ci ilde metbuatda A Nobelin vefati ile bagli nekroloq nesr edilir Onun olumu barede qeyri deqiq melumatlarin yayilmasindan sonra 27 noyabr 1895 ci ilde Nobel Parisde yerlesen Isvec Norvec klubunda vesiyyetname hazirlayir O vesiyyetnamesinde var dovletinin yarisini her il fizika kimya tibb edebiyyat ve sulh uzre elde edilmis muhum nailiyyetlere inqilabi ixtiraya ve cemiyyetin medeniyyetin inkisafina boyuk tohfe vermis sexslere milliyyetinden asili olmayaraq mukafat teqdim olunmasini qeyd edir 1900 cu ilde ilkin olaraq 31 milyon Isvec kronu mebleginde vesaite malik Nobel Fondu yaradilir 2007 ci ilde bu fondun kapitali texminen 560 milyon ABS dollari teskil edib Nobel mukafatinin ilk teqdimetme merasimi 10 dekabr 1901 ci ilde bas tutur 1969 cu ilden baslayaraq iqtisadiyyat sahesi uzre de mukafat teqdim edilib Laureat mukafatlandirma zamani Nobel memorial muhaziresi ile cixis etmelidir ve hemin cixis sonradan xususi kitabda nesr edilir 1901 ci ilden bu gune qeder Federal Texnologiya Institutu dunyaya 21 Nobel mukafati laureati bexs edib Onlar universitetin mezunlari ve burada calisan professorlar olub Fizika sahesinde dunyanin taninmis alimleri Albert Eynsteyn ve Vilhelm Rentgen bu institutun en meshur mezunlarindandir Hazirda Isvecre Federal Texnologiya Institutunun prezidenti professor Ralf Eyxlerdir O eyni zamanda institutun Icracilar Surasina rehberlik edir Institutda 372 professor 9049 inzibati isci calisir Institutun telebelerinin umumi sayi 15093 neferdir Onlarin 30 ni ecnebi 30 5 ni ise qiz telebeler teskil edir Institutda 3171 nefer magistr ve doktorant tehsil alir Federal Texnologiya Institutu Isvecrenin diger universitetleri kimi isvecreli telebeleri qebul imtahani kecirmeden qebul edir Bu institutun telebesi olmaq ucun matura Avstriya Albaniya Bosniya ve Hersoqovina Bolqaristan Xorvatiya cexiya Macaristan Italiya Lixtensteyn Makedoniya Polsa Serbiya Slovakiya Ukrayna ve Isvecre orta mekteblerinde buraxilis imtahanlari neticelerini teqdim etmek lazimdir Ecnebi telebeler umumi imtahan verdikden sonra instituta qebul olunur Institutda abituriyentin riyazi biliklerine diqqet yetirilir ve tedris erzinde de bu fenn xususi oyredilir Bakalavr pillesi 6 magistr pillesi 3 semestrden ibaretdir Sonuncu semestr dissertasiyanin yazilmasina serf edilir Bir tedris ili 2 semestre bolunur Birinci kursun ikinci semestrinin sonunda telebeler Basisprufung adlanan imtahan verirler Telebelerin ekseriyyeti bu imtahani ugurla verirler Imtahandan kesilen telebeler onun cetinliyini nezere alaraq ikinci defe bu sinaqdan kecmekden imtina edirler Institutda dersler alman ve ingilis dillerinde kecirilir Isvecrenin bir sira nufuzlu universitetlerinde azerbaycanli telebeler tehsil alir lakin Isvecre Federal Texnologiya Institutunda oxuyan telebeler arasinda azerbaycanli genclerin adlari yoxdur Isvecre Federal Texnologiya Institutu tetbiqi elmler sahesinde fundamental tedqiqatlara malikdir Institut telebelerini insan tebiet ve texnologiyalar arasindaki munasibetlere yeni prizmadan baxmagi oyredir elmin davamli inkisafini tekce milli zeminde deyil dunyevi sekilde temin edir Isvecre Federal Texnologiya Institutunun telebeleri geleceyin yuksek seviyyeli karyera elde eden mutexessislerine cevrilir Meshur mezunlariBuranin mezunu olan meshurlardan misal olaraq asagidakilarin adlarini cekmek olar Vilhelm Konrad Rentgen fizika uzre Nobel mukafati laureati 1901 ci il Alfred Verner kimya uzre Nobel mukafati laureati 1913 cu il Ricard Vilstetter kimya uzre Nobel mukafati laureati 1915 ci il Fris Haber kimya uzre Nobel mukafati laureati 1918 ci il Sarl Eduard Hiyom fizika uzre Nobel mukafati laureati 1920 ci il Albert Eynsteyn fizika uzre Nobel mukafati laureati 1921 ci il Peter Debay kimya uzre Nobel mukafati laureati 1936 ci il Rixard Kun kimya uzre Nobel mukafati laureati 1938 ci il Leopold Rujicka kimya uzre Nobel mukafati laureati 1939 cu il Otto Stern fizika uzre Nobel mukafati laureati 1943 cu il Volfqanq Pauli fizika uzre Nobel mukafati laureati 1945 ci il Tadeus Rayxsteyn tibb uzre Nobel mukafati laureati 1950 ci il Feliks Blox fizika uzre Nobel mukafati laureati 1952 ci il Herman Staudinger kimya uzre Nobel mukafati laureati 1953 cu il Vladimir Preloqa kimya uzre Nobel mukafati laureati 1975 ci il Verner Arber tibb uzre Nobel mukafati laureati 1978 ci il Henrix Rorer fizika uzre Nobel mukafati laureati 1986 ci il Georq Bednors fizika uzre Nobel mukafati laureati 1987 ci il Aleksandr Muller fizika uzre Nobel mukafati laureati 1987 ci il Ricard Ernst kimya uzre Nobel mukafati laureati 1991 ci il Kurt Vutrix kimya uzre Nobel mukafati laureati 2002 ci il Hemcinin bax Universitet portaliMenbeIsvecre Federal Texnologiya Institutu olu kecid IstinadlarMembers 2012 05 06 at the Wayback Machine iaruni org ing Shanghai Ranking Consultancy 2014 2015 05 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 aprel 2015 2015 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 09 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 04 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 09 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 09 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 12 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 Academic Ranking of World Universities 2011 2011 08 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2013 04 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2019 03 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 01 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 10 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 08 25 QS World University Rankings 2015 2016 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 16 QS World University Rankings 2014 2016 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 QS World University Rankings 2013 2016 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 QS World University Rankings 2012 2019 05 02 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 2011 10 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 11 2011 04 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 11 THE World University Rankings 2015 2016 Times Higher Education 2016 10 31 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2016 apostrophe markup THE World University Rankings 2014 2015 Times Higher Education 2015 05 29 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2013 2014 Times Higher Education 2013 10 04 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2012 2013 Times Higher Education 2015 05 30 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2011 2012 Times Higher Education 2015 04 02 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2010 2011 Times Higher Education 2015 05 30 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup