Vedibasar mahalı — XIV əsr-XIX əsrlər. İnzibati ərazi. Adı adındandır. "vedi"-ərəbcə vadi deməkdir.
indiki Ermənistanda mövcud olan azərbaycanlıların yaşadığı mahal. Osmanlı dönəmində Vedi nahiyəsi davamı olan Vedibasar mahalı İrəvan xanlığının tərkibinə daxil olmuşdur. Sonra mahal ərazisində Şərur-Dərələyəz qəzası təşkil olunmuşdur.
Elxanilər dövlətinin Çuxursəəd tüməninin Vedi nahiyəsi
1590-ci ilin icmal dəftərinə görə Osmanlı İmperiyasının İrəvan əyalətinə tabe olan Vedi nahiyəsində aşağıdakı kəndlər mövcud idi:
- Böyük Vedi Vedi Ulya kəndi
- Avşar kəndi
- Böyük Dəvəli kəndi,
- Kiçik Dəvəli kəndi,
- Əngiz kəndi,
- Ağcakilsə kəndi,
- Acısu ciftliyi,
- Əsti (?) kəndi,
- Kiçik Vedi kəndi,
- Qarabağ kəndi,
- kəndi,
- Bağçacıq kəndi,
- Molla Seyfəddin kəndi,
- Xosrov kəndi,
- Görçü viranı məzrə`əsi,
- Qızılbulğun (?) məzrə`əsi,
- (?) kəndi,
- Yuxarı Qarabığ kəndi,
- Aşağı Qarabığ kəndi,
- Qızılviran kəndi,
- Zəncirli kəndi,
- kəndi (Başqa adı Gəncəlidir),
- kəndi,
- Bakir məzrə`əsi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- Axurabulaq və Dikmədaş məzrə`ələri,
- kəndi,
- Çardaqlı kəndi,
- kəndi,
- Qaraca Abdal kəndi,
- ,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- (?) kəndi,
- Xəmud kəndi,
- Kar-vansara məzrə`əsi,
- kəndi,
- Sənasir (?) məzrə`əsi,
- kəndi,
- kəndi,
- Musa Dərviş kəndi,
- kəndi,
- Əliqara kəndi,
- Misir Dərviş kəndi,
- kəndi,
- Qaraxaç kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- At ağılı və At qışlağı məzrə`ələri,
- kəndi,
- Pirilər kəndi.
1728-ci ilin icmal dəftərinə görə Osmanlı İmperiyasının İrəvan əyalətinin İrəvan livasınə tabe olan Vedi nahiyəsində aşağıdakı kəndlər mövcud idi:
- Böyük Vedi kəndi,
- Kiçik Vedi kəndi,
- Dəvəli kəndi.
- Əngiz kəndi, (Böyük Qarabağ kəndinin yaxınlığında yerləşirdi)
- Reyhanlı kəndi,
- Şirazlı kəndi,
- Əfşaryerli kəndi,
- Zimmi Vedisi kəndi,
- kəndi,
- kəndi (kəndin başqa adı Şəbiklidir),
- Qarança məzrə`əsi,
- Böyük Meralar (?) kəndi,
- kəndi.
- Haramlı Şətli kəndi,
- Küsühlü Şətli kəndi,
- Kiçik Meralar (?) kəndi,
- kəndinin yaxınlığında olan Nəsibli qışlağı,
- Qayçı kəndi (kəndin başqa adı İmamquludur),
- Piri-qayib qışlağı (Qışlağın başqa adı Qayçıdır),
- kəndi (kəndin başqa adı Çiçəklidir),
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- kəndi,
- (?) kəndi,
- kəndi,
- Qarabağ kəndinin yaxınlığında yerləşən ,
- kəndi,
- kəndi,
Dağıdılmış kəndlər
1826-1828-ci illər Rusiya-İran və 1828-1829-cu illər Rusiya-Türkiyə müharibələri nəticəsində Dərəçiçək mahalında dağıdılmış kəndlərin siyahısı
1. Reyhanlı, 2. Şirazlı, 3. Qaralar, 4. Saray, 5. , 6. , 7. , 8. , 9. Şahablı, 10. Zəncirli, 11. , 12. Şorsu, 13. Daşnov, 14. Həsənqala, 15. Cəfərli, 16. Örtük, 17. , 18. , 19. Abbasabad, 20. , 21.Muradabad, 22. Əliabad, 23. Əliqırıq, 24. Günlük, 25. , 26. , 27. , 28. Zimmi, 29. , 30. , 31. Qazançı, 32. Xosrov, 33. Haxıs.
Mövcud olan kəndlər
1828-ci ildə Vedi mahalında mövcud olan kəndlərin siyahısı
1. Xorvirab (Şıxlar (Vedibasar)), 2. Vedi-Sufla, 3. , 4. (Şidli), 5. Xalisa, 6. Dəvəli, 7.Daşlı, 8. Vedi-Uliya, 9. Koravan, 10. Yengicə, 11. Avşar, 12. Sədərək, 13. , 14. Kərki, 15. Qədili, 16. Qaraağac, 17. Camışbasan, 18. , 19. , 20. , 21.
1833-cu il iyunun 23-də Erməni vilayəti Vedibasar mahalı olmuşdur.
Rusiya İmperatorunun 9 iyun 1849-cu il fərmanı ilə İrəvan quberniyası yaradılmışdır. 1850-ci il yanvar ayının 1-dən qüvvəyə minən həmin inzibati-ərazi bölgüsünüə görə İrəvan quberniyasının İrəvan qəzası 4 nahiyədən ibarət idi: Zəngibasar, Sürməli, Şərur və Sərdarabad nahiyələri. Vedibasar isə Şərur nahiyəsinin tərkibində mahal idi
Əhalisi
1828-ci ildə Vedibasar mahalında 3449 nəfər azərbaycanlı, 15 erməni yaşamışdır.
1831-ci ilin kameral təsvirində Vedibasar mahalında 574 müsəlman, cəmi 2 yerli və işğaldan sonra İrandan köçürülmüş 200 erməni ailəsi qeydə alınmışdır. Amma 574 ailə müsəlmanların sayını real əks etdirmir, çünki yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, əhalinin xeyli hissəsi hərbi əməliyyatlar gedən ərazilərdən uzaqlaşmış və yalnız 1834-cü ildən sonra geri qayıtmağa başlamışdılar. 2 yerli erməni ailəsi Böyük Vedi kəndində qeydə alınmışdır, İrandan köçürülən erməni ailələrindən 1 ailə Xorvirab, 101 ailə Dəvəli, 98 ailə isə Böyük Vedi kəndində məskunlaşdırılmışdı. 1831-ci ildə Vedibasar mahalında yaşayış olan 21 kənd qeydə alınmış, 36 kənddə isə yaşayış olmamışdır. Həmin kəndlərin əhalisi 1827-ci ilin yayındakı hərbi əməliyyatlar zamanı ətraf ərazilərə dağılmışdı. 1834-1835-ci illərdə geri qayıdan müsəlman əhali bu kəndlərdən bir çoxunu - Şirazlı, Qaralar, Qarabağlar, Bağçacıq, Zimmi, Xosrov, Haxıs və bir sıra digər kəndlərini artıq məskunlaşdırmışdı. 1879-cu ildə Vedibasar mahalında 70 kənd, Şərur-Dərələyəz qəzasının keçmiş Şərur nahiyəsinə aid olan ərazidə isə 62 kənd qeydə alınmışdır 1931 Vedibasar mahalında 16 bəy və Sultan ailəsi qeydə alınmışdır. Vedibasarda 5 axund və molla ailəsi, 2 mirzə, 1 seyid, Şərur mahalında isə 22 axund və molla, 9 mirzə, 10 seyid, 4 dərviş ailəsi yaşayırdı
Şəxsiyyətləri
- Yusif Yusifov — görkəmli Azərbaycan tarixçisi, şərqşünas, türkoloq, dilçi, mixi yazılar üzrə mütəxəssis, toponimikaçı, elamşünas, Azərbaycanda qədim Şərq tarixinin tədqiqinin əsasını qoyan, nadir ixtisaslı alimlərdən biri.
- Səttar Səfərov - görkəmli dövlət xadimi, iqtisad elmləri doktoru, professor; Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputati
- Firudin Cəlilov- türkoloq, filologioya elmləri doktoru, professor;sabiq Təhsil Naziri
- Abbasqulu bəy Şadlinski - xalq qəhrəmanı
- Fərman Kərimzadə - yazıçı
- Bəylər Eyyubov - general-polkovnik
- Vaqif Şadlinski - professor
- Əziz Ələkbərli - filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı
- – pedaqoq (1971-1999)
- Paşa Qəlbinur - tibb elmləri doktoru, oftalmoloq
- Kərəm Kərimov - tibb elmləri doktoru, oftalmoloq
- Gülçöhrə Məmmədova - Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin rektoru , Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputati
- Ramiz Yediyarov - Gədəbəy Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı
- Mirələkbər İbrahimov — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Qarabağ müharibəsi şəhidi
- Nəriman Yusifov — Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Naziri.
- Oruc Məmmədov - Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı
- Azər Şadlinski - tibb elmləri namizədi
Mənbə
- VAQİF ARZUMANLI, NAZİM MUSTAFA, "TARİXİN QARA SƏHİFƏLƏRİ. Deportasiya. Soyqırım. Qaçqınlıq", AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASININ MİLLİ MÜNASİBƏTLƏR İNSTİTUTU, Bakı, "Qartal, 1998 (ELMİ REDAKTOR : professor TEYMUR ƏHMƏDLİ)
- Əziz Ələkbərli, "Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"", Bakı, "Sabah", 1994.
- Əziz Ələkbərli, "Qərbi Azərbaycan, 1-ci cild, Vedibasar mahalı", Bakı, "Ağrıdağ", 2000.
- Əziz Ələkbərli, "Qərbi Azərbaycan, 1-ci cild, Vedibasar mahalı" (2-ci nəşri), Bakı, "Ağrıdağ", 2003.
- PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh.
- Həbib Rəhimoğlu. "Silinməz adlar, sağalmaz yaralar", Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti". Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, «Gənclik», 1995.
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 18 dekabr 1997-ci il tarixli "1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi deportasiyası haqqında" fərmanı
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 26 mart 1998-ci il tarixli "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" fərmanı
- Петрушевский И.П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XYI - начале XIX в., Ленинград, 1949
- Байбуртян В.А., Армянская колония Новой Джульфы в XYII веке, Иряван, 1969
- Тер-Мкртчян Л.Х., Армения под властью Надир шаха. Москва, 1963
- Езов Г.А., Сношение Петра Великого с Армянским народом, СПб, 1898
- Мамедов С.А., Азербайджан по источникам XV - первой половины XVIII вв., Бакы, 1993 Шопен И., #Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху его присоединения к Российской империи, СПб 1852
- Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar, Bakı, 1989
- Enikolopov İ.K., Qriboedov i Vostok, İrəvan 1954
- Qлинка Н.С., Описания переселения армян Aзербайджанских в пределы России, M.1831
- Kemal Beydilli, 1828-1829. Osmanlı - Rus savaşında Doğu Anadoludan Rusiyaya Köçürülen Ermeniler, X T.T.K. konqresinde sunulan tebliğ, Ankara,1986
- Hovannesiyan R., Armenia on the Road to Independence, Los Angeles, 1976
- Обозрение Российских владений за Кавказом в статистическом, этнографическом, топогрфическом и финансовом отношениях, СПб, 1836
- Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края, Tiflis, 1885
- Величко В.Л., Кавказ. Русское дело и междуплеменные вопросы, С.Петербург, 1904
- "Армянский геноцид". Миф и реальность. Справочник фактов и документов, Б.1992
- Hüsyin Baykara., Azərbaycan istiqlal mücadiləsi tarixi, Bakı, 1992
- Cahangir Zeynaloğlu, Müxtəsər Azərbaycan tarixi, Bakı, 1992
- Заварян С., Экономические условия Карабаха и голод 1906-1907 г., Перевод с армянского, С.Петербург, 1907
- Готлиб В.В., Тайная дипломатия во время первой мировой войны, М.1960
- Suleyman Kocabas, Tarihte Turk-Rus Mucadelesi, Istanbul, 1989
- Шахдин И., Дашнакцутюн на службе русской белогвардейщины и английского командования на Кавказе, Bakı, 1990
- Cəmil Həsənov. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində, 1918-1920-ci illər, Bakı, 1993
- Məmməd Sadıq Aran. "Qardaş köməyi" məqaləsi;1951; Bax: "Ədəbiyyət və incəsənət" qəzeti, 2 oktyabr 1990-cı il.
- Azərbaycan Respublikası MDSPİHA, f.276, s.8, iş 463, v.23; Bax: Bəxtiyar Nəcəfov, Лицо врага (История Армянского национализма в Закавказье в конце XIX начале XX в.), Bakı, 1993
- Грибойедов А., Seçilmiş əsərləri, 2-ci cild, Moskva, 1977.
İstinadlar
- [1]
- 0 İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (Araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri Z.Bünyadov, H.Məmmədov (Qaramanlı). Bakı:1996səh.135-136.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2020-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-11-22.
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (Araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri Z.Bünyadov, H.Məmmədov (Qaramanlı). Bakı:1996, səh 38-39.
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri", Bakı, "Elm", 2002.
- 386, səh.543-621
- 4Сборник сведений о Кавказе. Т.5.Списки населенных месть Кавказского края. Ч.1. Тифлис:1879. Эриванская губерния.
- Камеральное описание Ведибасарского магала Эриванской провинции Армянской области. НАА, Ф.90, оп.1, д.92
- İ.Şopen “Erməni vilayətinin Rusiya imperiyasına birləşdirildiyi dövrdəki vəziyyətinə dair tarixi abidə” (S.Pb, 1852) kitabında dərviş ailələrinin sayını səhvən 3 göstərmişdir.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vedibasar mahali XIV esr XIX esrler Inzibati erazi Adi adindandir vedi erebce vadi demekdir indiki Ermenistanda movcud olan azerbaycanlilarin yasadigi mahal Osmanli doneminde Vedi nahiyesi davami olan Vedibasar mahali Irevan xanliginin terkibine daxil olmusdur Sonra mahal erazisinde Serur Dereleyez qezasi teskil olunmusdur Irevan xanliginin mahallari Elxaniler dovletinin Cuxurseed tumeninin Vedi nahiyesi 1590 ci ilin icmal defterine gore Osmanli Imperiyasinin Irevan eyaletine tabe olan Vedi nahiyesinde asagidaki kendler movcud idi Boyuk Vedi Vedi Ulya kendi Avsar kendi Boyuk Develi kendi Kicik Develi kendi Engiz kendi Agcakilse kendi Acisu ciftliyi Esti kendi Kicik Vedi kendi Qarabag kendi kendi Bagcaciq kendi Molla Seyfeddin kendi Xosrov kendi Gorcu virani mezre esi Qizilbulgun mezre esi kendi Yuxari Qarabig kendi Asagi Qarabig kendi Qizilviran kendi Zencirli kendi kendi Basqa adi Gencelidir kendi Bakir mezre esi kendi kendi kendi Axurabulaq ve Dikmedas mezre eleri kendi Cardaqli kendi kendi Qaraca Abdal kendi kendi kendi kendi kendi Xemud kendi Kar vansara mezre esi kendi Senasir mezre esi kendi kendi Musa Dervis kendi kendi Eliqara kendi Misir Dervis kendi kendi Qaraxac kendi kendi kendi kendi kendi kendi At agili ve At qislagi mezre eleri kendi Piriler kendi 1728 ci ilin icmal defterine gore Osmanli Imperiyasinin Irevan eyaletinin Irevan livasine tabe olan Vedi nahiyesinde asagidaki kendler movcud idi Boyuk Vedi kendi Kicik Vedi kendi Develi kendi Engiz kendi Boyuk Qarabag kendinin yaxinliginda yerlesirdi Reyhanli kendi Sirazli kendi Efsaryerli kendi Zimmi Vedisi kendi kendi kendi kendin basqa adi Sebiklidir Qaranca mezre esi Boyuk Meralar kendi kendi Haramli Setli kendi Kusuhlu Setli kendi Kicik Meralar kendi kendinin yaxinliginda olan Nesibli qislagi Qayci kendi kendin basqa adi Imamquludur Piri qayib qislagi Qislagin basqa adi Qaycidir kendi kendin basqa adi Ciceklidir kendi kendi kendi kendi kendi kendi kendi kendi Qarabag kendinin yaxinliginda yerlesen kendi kendi Dagidilmis kendler1826 1828 ci iller Rusiya Iran ve 1828 1829 cu iller Rusiya Turkiye muharibeleri neticesinde Derecicek mahalinda dagidilmis kendlerin siyahisi 1 Reyhanli 2 Sirazli 3 Qaralar 4 Saray 5 6 7 8 9 Sahabli 10 Zencirli 11 12 Sorsu 13 Dasnov 14 Hesenqala 15 Ceferli 16 Ortuk 17 18 19 Abbasabad 20 21 Muradabad 22 Eliabad 23 Eliqiriq 24 Gunluk 25 26 27 28 Zimmi 29 30 31 Qazanci 32 Xosrov 33 Haxis Movcud olan kendler1828 ci ilde Vedi mahalinda movcud olan kendlerin siyahisi 1 Xorvirab Sixlar Vedibasar 2 Vedi Sufla 3 4 Sidli 5 Xalisa 6 Develi 7 Dasli 8 Vedi Uliya 9 Koravan 10 Yengice 11 Avsar 12 Sederek 13 14 Kerki 15 Qedili 16 Qaraagac 17 Camisbasan 18 19 20 21 1833 cu il iyunun 23 de Ermeni vilayeti Vedibasar mahali olmusdur Rusiya Imperatorunun 9 iyun 1849 cu il fermani ile Irevan quberniyasi yaradilmisdir 1850 ci il yanvar ayinin 1 den quvveye minen hemin inzibati erazi bolgusunue gore Irevan quberniyasinin Irevan qezasi 4 nahiyeden ibaret idi Zengibasar Surmeli Serur ve Serdarabad nahiyeleri Vedibasar ise Serur nahiyesinin terkibinde mahal idiEhalisi1828 ci ilde Vedibasar mahalinda 3449 nefer azerbaycanli 15 ermeni yasamisdir 1831 ci ilin kameral tesvirinde Vedibasar mahalinda 574 muselman cemi 2 yerli ve isgaldan sonra Irandan kocurulmus 200 ermeni ailesi qeyde alinmisdir Amma 574 aile muselmanlarin sayini real eks etdirmir cunki yuxarida qeyd etdiyimiz kimi ehalinin xeyli hissesi herbi emeliyyatlar geden erazilerden uzaqlasmis ve yalniz 1834 cu ilden sonra geri qayitmaga baslamisdilar 2 yerli ermeni ailesi Boyuk Vedi kendinde qeyde alinmisdir Irandan kocurulen ermeni ailelerinden 1 aile Xorvirab 101 aile Develi 98 aile ise Boyuk Vedi kendinde meskunlasdirilmisdi 1831 ci ilde Vedibasar mahalinda yasayis olan 21 kend qeyde alinmis 36 kendde ise yasayis olmamisdir Hemin kendlerin ehalisi 1827 ci ilin yayindaki herbi emeliyyatlar zamani etraf erazilere dagilmisdi 1834 1835 ci illerde geri qayidan muselman ehali bu kendlerden bir coxunu Sirazli Qaralar Qarabaglar Bagcaciq Zimmi Xosrov Haxis ve bir sira diger kendlerini artiq meskunlasdirmisdi 1879 cu ilde Vedibasar mahalinda 70 kend Serur Dereleyez qezasinin kecmis Serur nahiyesine aid olan erazide ise 62 kend qeyde alinmisdir 1931 Vedibasar mahalinda 16 bey ve Sultan ailesi qeyde alinmisdir Vedibasarda 5 axund ve molla ailesi 2 mirze 1 seyid Serur mahalinda ise 22 axund ve molla 9 mirze 10 seyid 4 dervis ailesi yasayirdi Sexsiyyetleri Yusif Yusifov gorkemli Azerbaycan tarixcisi serqsunas turkoloq dilci mixi yazilar uzre mutexessis toponimikaci elamsunas Azerbaycanda qedim Serq tarixinin tedqiqinin esasini qoyan nadir ixtisasli alimlerden biri Settar Seferov gorkemli dovlet xadimi iqtisad elmleri doktoru professor Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati Firudin Celilov turkoloq filologioya elmleri doktoru professor sabiq Tehsil Naziri Abbasqulu bey Sadlinski xalq qehremani Ferman Kerimzade yazici Beyler Eyyubov general polkovnik Vaqif Sadlinski professor Eziz Elekberli filologiya uzre felsefe doktoru Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati pedaqoq 1971 1999 Pasa Qelbinur tibb elmleri doktoru oftalmoloq Kerem Kerimov tibb elmleri doktoru oftalmoloq Gulcohre Memmedova Azerbaycan Memarliq ve Insaat Universitetinin rektoru Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati Ramiz Yediyarov Gedebey Rayon Icra Hakimiyyetinin bascisi Mirelekber Ibrahimov Azerbaycanin Milli Qehremani Qarabag muharibesi sehidi Neriman Yusifov Azerbaycan Respublikasi Edliyye Naziri Oruc Memmedov Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati Azer Sadlinski tibb elmleri namizediMenbeVAQIF ARZUMANLI NAZIM MUSTAFA TARIXIN QARA SEHIFELERI Deportasiya Soyqirim Qacqinliq AZERBAYCAN MILLI ELMLER AKADEMIYASININ MILLI MUNASIBETLER INSTITUTU Baki Qartal 1998 ELMI REDAKTOR professor TEYMUR EHMEDLI Eziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Eziz Elekberli Qerbi Azerbaycan 1 ci cild Vedibasar mahali Baki Agridag 2000 Eziz Elekberli Qerbi Azerbaycan 1 ci cild Vedibasar mahali 2 ci nesri Baki Agridag 2003 PDF versiyasi Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 2002 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 EdebiyyatAzerbaycan Respublikasi prezidentinin 18 dekabr 1997 ci il tarixli 1948 1953 cu illerde azerbaycanlilarin Ermenistan SSR erazisindeki tarixi etnik torpaqlarindan kutlevi deportasiyasi haqqinda fermani Azerbaycan Respublikasi prezidentinin 26 mart 1998 ci il tarixli Azerbaycanlilarin soyqirimi haqqinda fermani Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v XYI nachale XIX v Leningrad 1949 Bajburtyan V A Armyanskaya koloniya Novoj Dzhulfy v XYII veke Iryavan 1969 Ter Mkrtchyan L H Armeniya pod vlastyu Nadir shaha Moskva 1963 Ezov G A Snoshenie Petra Velikogo s Armyanskim narodom SPb 1898 Mamedov S A Azerbajdzhan po istochnikam XV pervoj poloviny XVIII vv Baky 1993 Shopen I Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ego prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb 1852 Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar Baki 1989 Enikolopov I K Qriboedov i Vostok Irevan 1954 Qlinka N S Opisaniya pereseleniya armyan Azerbajdzhanskih v predely Rossii M 1831 Kemal Beydilli 1828 1829 Osmanli Rus savasinda Dogu Anadoludan Rusiyaya Kocurulen Ermeniler X T T K konqresinde sunulan teblig Ankara 1986 Hovannesiyan R Armenia on the Road to Independence Los Angeles 1976 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom topogrficheskom i finansovom otnosheniyah SPb 1836 Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gosudarstvennyh krestyan Zakavkazskogo kraya Tiflis 1885 Velichko V L Kavkaz Russkoe delo i mezhduplemennye voprosy S Peterburg 1904 Armyanskij genocid Mif i realnost Spravochnik faktov i dokumentov B 1992 Husyin Baykara Azerbaycan istiqlal mucadilesi tarixi Baki 1992 Cahangir Zeynaloglu Muxteser Azerbaycan tarixi Baki 1992 Zavaryan S Ekonomicheskie usloviya Karabaha i golod 1906 1907 g Perevod s armyanskogo S Peterburg 1907 Gotlib V V Tajnaya diplomatiya vo vremya pervoj mirovoj vojny M 1960 Suleyman Kocabas Tarihte Turk Rus Mucadelesi Istanbul 1989 Shahdin I Dashnakcutyun na sluzhbe russkoj belogvardejshiny i anglijskogo komandovaniya na Kavkaze Baki 1990 Cemil Hesenov Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller Baki 1993 Memmed Sadiq Aran Qardas komeyi meqalesi 1951 Bax Edebiyyet ve incesenet qezeti 2 oktyabr 1990 ci il Azerbaycan Respublikasi MDSPIHA f 276 s 8 is 463 v 23 Bax Bextiyar Necefov Lico vraga Istoriya Armyanskogo nacionalizma v Zakavkaze v konce XIX nachale XX v Baki 1993 Gribojedov A Secilmis eserleri 2 ci cild Moskva 1977 Istinadlar 1 0 Irevan eyaletinin icmal defteri Arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyadov H Memmedov Qaramanli Baki 1996seh 135 136 Arxivlenmis suret PDF 2020 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 11 22 Irevan eyaletinin icmal defteri Arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyadov H Memmedov Qaramanli Baki 1996 seh 38 39 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 386 seh 543 621 4Sbornik svedenij o Kavkaze T 5 Spiski naselennyh mest Kavkazskogo kraya Ch 1 Tiflis 1879 Erivanskaya guberniya Kameralnoe opisanie Vedibasarskogo magala Erivanskoj provincii Armyanskoj oblasti NAA F 90 op 1 d 92 I Sopen Ermeni vilayetinin Rusiya imperiyasina birlesdirildiyi dovrdeki veziyyetine dair tarixi abide S Pb 1852 kitabinda dervis ailelerinin sayini sehven 3 gostermisdir Xarici kecidler 2