Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abbasqulu bəy Şadlinski (tam adı: Abbasqulu bəy Xanbaba bəy oğlu Şadlinski; 24 fevral 1886, Vedi – 1930, Vedi) — Azərbaycanda el qəhrəmanı, "Qırmızı tabor"un komandiri.
| Abbasqulu bəy Şadlinski | |
|---|---|
| Abbasqulu bəy Xanbaba bəy oğlu Şadlinski | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Böyük Vedi, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Böyük Vedi, Ermənistan SSR |
| Vəfat səbəbi | qətl |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası SSRİ |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Xidmət illəri | 1920-1922 |
Həyatı
Abbasqulu bəy Xanbaba bəy oğlu Şadlinski 24 fevral 1886-cı ildə İrəvan quberniyasının Böyük Vedi kəndində anadan olmuşdur. Uşaq ikən atasını itirmişdir..
İki sinifli rus-tatar məktəbini bitirmişdir. Bir müddət işləmişdir.
1902-ci ildə atadanqalma kiçik torpaq sahəsini əkib-becərməklə məşğul olmuşdur. Rusiyada 1905-1907, İranda 1905-1911-ci illər inqilabları ictimai-siyasi dünyagörüşünün formalaşmasına mühüm təsir göstərmişdir. Fevral inqilabından (1907) sonra Şadlinski həyatını xalq işi uğrunda mübarizəyə həsr etmiş, kommunistlərə rəğbət bəsləmişdir.
"Qırmızı tabor"
1918-ci ilin əvvəllərində Naxçıvan, İrəvan, Dərələyəz, Zəngəzur və digər ərazilərdə daşnak-erməni silahlı dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı soyqırımlarının baş alıb getdiyi bir şəraitdə xalq içərisində böyük nüfuzu olan Şadlinski Vedidə erməni-daşnak quldur dəstələrinə qarşı könüllü xalq birləşməsi – gələcək "Qırmızı tabor"u təşkil etmişdi.
O, 1918-1921-ci illərdə daşnaklara qarşı "Qırmızı tabor"un komandiri olmuşdur. "Qırmızı tabor"çuların daşnaklara qarşı döyüşlərdə göstərdikləri igidlik və şücaətlərinin qarşılığında, onlardan 19 nəfər "Qırmızı bayraq" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
1918-1919-cu illərin yay aylarında daşnak hərbi hissələrinin Vediyə hücumlarının qarşısının alınmasında böyük şücaət göstərən "Qırmızı tabor"çular, sonradan Şadlinskinin əmri ilə nizami daşnak ordusunun üstün qüvvələri qarşısında kəndi döyüşlə tərk etmiş, Vedibasar və Zəngibasar əhalisinin əksər hissəsi ilə İran ərazisinə keçərək, əvvəlcə Xoy şəhəri yaxınlığında, sonra isə Mərənd şəhəri ətrafında mövqe tutmuşdular.
28 iyul 1920-ci ildə Naxçıvanda sovet hakimiyyəti elan olunduqdan sonra Hərbi İnqilab Komitəsinin və Nəriman Nərimanovun dəvətini qəbul edərək, sentyabrın 17-də 200 nəfərlik "Qırmızı tabor" dəstəsi ilə Naxçıvana gəlmişdi; buradakı qırmızı qvardiya döyüşçüləri də onun dəstəsi ilə birləşmişdi. Şadlinski ilk vaxtlar Naxçıvan sərhədlərinin qorunmasına, sonra Zəngəzur istiqamətində öz dəstəsinin daşnak hissələri ilə fəal döyüş əməliyyatlarına başçılıq etmişdir. Onlar cəllad Dronun daşnak qüvvələrini darmadağın edərək, Naxçıvanda Sovet Hakimiyyətini qurmuş, burada ingilis-daşnak işğalına son qoymuşdur. O, bu xidmətləri müqabilində Nəriman Nərimanov tərəfindən "Qızıl Ulduz" medalı ilə təltif edilmişdir.
1921-ci ilin fevralından aprelin əvvəllərinə kimi İrəvanda daşnak qiyamının yatırılmasında qəhrəmanlıq göstərmişdi. Daşnaklarla döyüşlərdə göstərdikləri şücaətə görə, Şadlinski başda olmaqla, "Qırmızı tabor"un 19 nəfər üzvü Ermənistan SSR-nin "Qırmız bayraq" ordeni ilə təltif olunmuşdur.
1921-ci ilin yayınada Şadlinskinin döyüşçüləri Dərələyəz və Zəngəzurda daşnak quldurlarının darmadağın edilməsində qəhrəmanlıq göstərmişdilər.
Ermənistanda və Zəngəzurda daşnak fitnəkarlıqlarına son qoyulduqdan sonra, Şadlinski 1922-ci ilin sonunadək Naxçıvanda qalmış və buranın sərhədlərinin qorunmasına rəhbərlik etmişdi.
Vediyə qayıdış
Bundan sonra Vediyə qayıdan Şadlinski 1922-1928-ci illərdə Ermənistanda bir sıra məsul təsərrüfat vəzifələrində çalışmış, sonra isə burada yaradılan tikintisinin rəhbəri təyin olunmuşdur.
Abbasqulu bəy Şadlinskinin İsgəndər, Mafərə, İsfəndiyar, Məmməd və Tacirə adlı övladları olmuşdur.
Düşmənləri tərəfindən 1930-cu ilin fevral ayında öldürülmüşdür.
Mükafatları
![image]()
"Qızıl Ulduz" medalı
![image]()
"Qırmız bayraq" ordeni
Xatirəsi
Fərman Kərimzadənin "Qarlı aşırım" romanı və onun süjeti əsasında "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında rejissor Kamil Rüstəmbəyov tərəfindən çəkilən "Axırıncı aşırım" bədii filmi Şadlinskinin həyat və fəaliyyətindən bəhs edir.
Bakı, Abşeron, Naxçıvan, Yevlax, Xaçmaz, Göygöl şəhərlərində Abbasqulu bəy Şadlinskinin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi məqsədilə küçə və prospektlər xalq qəhrəmanının adı ilə adlandırılmışdır.
İstinadlar
- Ocaqquliyev, Həsən. Yadda qalan xatirələr (PDF) (az.). Bakı: "Elm və təhsil". 2016. 2017-11-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2017-11-08.
- (PDF). Archived from the original on 2013-10-29. İstifadə tarixi: 2021-11-27.
- Həmid, Tural. "Azərbaycan kürdləri". AzLogos. 12 iyun 2020. 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 27 noyabr 2021.
- . 2017-07-21 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-06-22.
Həmçinin bax
- Şadlı eli
- Axırıncı aşırım (film, 1971)
- Abbasqulu bəy Şadlinski Səməd ağanın bacısı oğludur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abbasqulu bey Sadlinski tam adi Abbasqulu bey Xanbaba bey oglu Sadlinski 24 fevral 1886 Vedi 1930 Vedi Azerbaycanda el qehremani Qirmizi tabor un komandiri Abbasqulu bey SadlinskiAbbasqulu bey Xanbaba bey oglu SadlinskiSexsi melumatlarDogum tarixi 24 fevral 1886Dogum yeri Boyuk Vedi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi fevral 1930Vefat yeri Boyuk Vedi Ermenistan SSRVefat sebebi qetlVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIHerbi fealiyyetiXidmet illeri 1920 1922HeyatiAbbasqulu bey Xanbaba bey oglu Sadlinski 24 fevral 1886 ci ilde Irevan quberniyasinin Boyuk Vedi kendinde anadan olmusdur Usaq iken atasini itirmisdir Iki sinifli rus tatar mektebini bitirmisdir Bir muddet islemisdir 1902 ci ilde atadanqalma kicik torpaq sahesini ekib becermekle mesgul olmusdur Rusiyada 1905 1907 Iranda 1905 1911 ci iller inqilablari ictimai siyasi dunyagorusunun formalasmasina muhum tesir gostermisdir Fevral inqilabindan 1907 sonra Sadlinski heyatini xalq isi ugrunda mubarizeye hesr etmis kommunistlere regbet beslemisdir Qirmizi tabor 1918 ci ilin evvellerinde Naxcivan Irevan Dereleyez Zengezur ve diger erazilerde dasnak ermeni silahli destelerinin azerbaycanlilara qarsi soyqirimlarinin bas alib getdiyi bir seraitde xalq icerisinde boyuk nufuzu olan Sadlinski Vedide ermeni dasnak quldur destelerine qarsi konullu xalq birlesmesi gelecek Qirmizi tabor u teskil etmisdi O 1918 1921 ci illerde dasnaklara qarsi Qirmizi tabor un komandiri olmusdur Qirmizi tabor cularin dasnaklara qarsi doyuslerde gosterdikleri igidlik ve sucaetlerinin qarsiliginda onlardan 19 nefer Qirmizi bayraq ordeni ile teltif olunmusdur 1918 1919 cu illerin yay aylarinda dasnak herbi hisselerinin Vediye hucumlarinin qarsisinin alinmasinda boyuk sucaet gosteren Qirmizi tabor cular sonradan Sadlinskinin emri ile nizami dasnak ordusunun ustun quvveleri qarsisinda kendi doyusle terk etmis Vedibasar ve Zengibasar ehalisinin ekser hissesi ile Iran erazisine kecerek evvelce Xoy seheri yaxinliginda sonra ise Merend seheri etrafinda movqe tutmusdular 28 iyul 1920 ci ilde Naxcivanda sovet hakimiyyeti elan olunduqdan sonra Herbi Inqilab Komitesinin ve Neriman Nerimanovun devetini qebul ederek sentyabrin 17 de 200 neferlik Qirmizi tabor destesi ile Naxcivana gelmisdi buradaki qirmizi qvardiya doyusculeri de onun destesi ile birlesmisdi Sadlinski ilk vaxtlar Naxcivan serhedlerinin qorunmasina sonra Zengezur istiqametinde oz destesinin dasnak hisseleri ile feal doyus emeliyyatlarina basciliq etmisdir Onlar cellad Dronun dasnak quvvelerini darmadagin ederek Naxcivanda Sovet Hakimiyyetini qurmus burada ingilis dasnak isgalina son qoymusdur O bu xidmetleri muqabilinde Neriman Nerimanov terefinden Qizil Ulduz medali ile teltif edilmisdir 1921 ci ilin fevralindan aprelin evvellerine kimi Irevanda dasnak qiyaminin yatirilmasinda qehremanliq gostermisdi Dasnaklarla doyuslerde gosterdikleri sucaete gore Sadlinski basda olmaqla Qirmizi tabor un 19 nefer uzvu Ermenistan SSR nin Qirmiz bayraq ordeni ile teltif olunmusdur 1921 ci ilin yayinada Sadlinskinin doyusculeri Dereleyez ve Zengezurda dasnak quldurlarinin darmadagin edilmesinde qehremanliq gostermisdiler Ermenistanda ve Zengezurda dasnak fitnekarliqlarina son qoyulduqdan sonra Sadlinski 1922 ci ilin sonunadek Naxcivanda qalmis ve buranin serhedlerinin qorunmasina rehberlik etmisdi Vediye qayidisBundan sonra Vediye qayidan Sadlinski 1922 1928 ci illerde Ermenistanda bir sira mesul teserrufat vezifelerinde calismis sonra ise burada yaradilan tikintisinin rehberi teyin olunmusdur Abbasqulu bey Sadlinskinin Isgender Mafere Isfendiyar Memmed ve Tacire adli ovladlari olmusdur Dusmenleri terefinden 1930 cu ilin fevral ayinda oldurulmusdur Mukafatlari Qizil Ulduz medali Qirmiz bayraq ordeniXatiresiFerman Kerimzadenin Qarli asirim romani ve onun sujeti esasinda Azerbaycanfilm kinostudiyasinda rejissor Kamil Rustembeyov terefinden cekilen Axirinci asirim bedii filmi Sadlinskinin heyat ve fealiyyetinden behs edir Baki Abseron Naxcivan Yevlax Xacmaz Goygol seherlerinde Abbasqulu bey Sadlinskinin xatiresinin ebedilesdirilmesi meqsedile kuce ve prospektler xalq qehremaninin adi ile adlandirilmisdir IstinadlarOcaqquliyev Hesen Yadda qalan xatireler PDF az Baki Elm ve tehsil 2016 2017 11 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2017 11 08 PDF Archived from the original on 2013 10 29 Istifade tarixi 2021 11 27 Hemid Tural Azerbaycan kurdleri AzLogos 12 iyun 2020 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 27 noyabr 2021 2017 07 21 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 06 22 Hemcinin baxSadli eli Axirinci asirim film 1971 Abbasqulu bey Sadlinski Semed aganin bacisi ogludur