Veb-server (ing. Web server) – istifadəçilərin internetdəki veb-səhifələrə və digər verilənlərə daxil olmasına şərait yaradan xüsusi proqramlar ilə təmin olunmuş kompüterdir. Veb-server veb-saytın əsasını təşkil edir. Veb-server informasiyaların saxlanılmasını, təşkilini və göndərilməsini təmin edir. Veb-server veb-brauzerdən qəbul etdiyi sorğu əsasında soruşulan sənədin elektron surətini istifadəçiyə göndərir. Belə sorğuların emal edilməsi və yerinə yetirilmə ardıcıllığı HTTP protokolu vasitəsilə yerinə yetirilir. Sənəd yüklənən zaman server həmin sənədin hər bir hissəsi ilə (mətn, ayrı-ayrı təsvirlər və multimediya obyektləri) ayrı-ayrılıqda birləşmə yaradır. Bu da veb-serverin eyni vaxtda yüzlərlə brauzerdən sorğu qəbul etməsinə imkan verir. Veb-serverin əsas funksiyalarından biri sistemin təhlükəsizliyini təmin etməkdir. Veb-server ona daxil olan əvvəlki sorğular haqqında heç bir informasiya saxlamır.
İnternet üçün nəzərdə tutulmuş serverlərin tipləri:
- veb-serverlər;
- elektron poçt serverləri;
- FTP serverlər, fayllarla mübadilə üçün nəzərdə tutulmuşdur;
- İnternet-telefoniyanın (IP telefoniya) işini təmin edən serverlər;
- İnternet vasitəsilə radio və video translyasiyalar sistemi. Veb-server başqa sözlə və ya http-server də deyirlər. Server klienti kompüter sorğusuna cavab olaraq lazımi veb səhifəni internetdən gətirir. Əgər sizin fərdi kompüterin serverlə əlaqəsi varsa və oradan lazımi informasiya alırsa bu halda sizin kompüter "klient", bütün bu texnologiya isə "klient-server" adlanır. Öz resurslarını istifadəçinin öhdəsinə buraxan uzaq məsafədə yerləşən kompüter ilə bu resursları istismar edən istifadəçi kompüter arasında informasiyaları ötürmə mexanizmi klient-server sistemi adlanır.
Veb serverlər müxtəlif olurlar. Bu müxtəliflik serverlərin işlədikləri əməliyyat sistemlərindəki fərqlərdən ibarətdir. Hal hazırda internet şəbəkələrində ən çox iki növ server proqramlarından istifadə olunur:
- Microsoft (IIS) — Windows NT/2000 sistemi əsasında işləyir. Hər hansı təşkilatda yerləşdirilmiş ayrıca bir serverdir.
- Apache – OC UNIX standartına uyğun platforma üçün nəzərdə tutulmuşdur. MySQL verilənlər bazası ilə inteqrasiya olunur və əksər veb-provayderlər tərəfindən istifadə olunur. Apache veb serverinin proqramını apache.org ünvanından pulsuz yükləmək olar.
Adətən serverlər böyük ötürücü xüsusiyyətə malik xətlərdə işləyirlər. Əlaqə kanalları optik liflərdən ibarət olan kompüter şəbəkələrini misal göstərmək olar. Hər bir serverin xüsusi domeni olmalıdır ki, bu da Domain Name System (DNS) standartlarına cavab verən bir ünvandır. Beləliklə server xüsusi proqram təminatı qurulmuş, məxsusi domen ada malik kompüterdir. Serverin sahibi və administratoru serverə müraciətə icazə verə və ya müraciətə qadağan qoya bilər. Eyni zamanda administrator CGI skripti və əlavə proqram və funksiyaları qoşa, sazlaya və yerinə yetirmək ixtiyarına malikdir.
Server internet istifadəçiləri arasında "informasiya portalı" adlanır. Bu çoxlu sayda kiçik ölçülü müxtəlif tematik bölmələrdən və ya müəyyən sayda sərbəst proyektlərdən təşkil olunmuş böyük virtual fəzadır.
Beləliklə, Veb server internet vasitəsilə yayınlanmaqda olan bir veb saytın yayınlanmasından məsuliyyətlidir. Bir veb server HTTP, HTTPS, FTP, SMTP, POP3, DNS hətta (gərçək vaxtlı bilgi axışı) xidməti verə bilər.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Veb server ing Web server istifadecilerin internetdeki veb sehifelere ve diger verilenlere daxil olmasina serait yaradan xususi proqramlar ile temin olunmus komputerdir Veb server veb saytin esasini teskil edir Veb server informasiyalarin saxlanilmasini teskilini ve gonderilmesini temin edir Veb server veb brauzerden qebul etdiyi sorgu esasinda sorusulan senedin elektron suretini istifadeciye gonderir Bele sorgularin emal edilmesi ve yerine yetirilme ardicilligi HTTP protokolu vasitesile yerine yetirilir Sened yuklenen zaman server hemin senedin her bir hissesi ile metn ayri ayri tesvirler ve multimediya obyektleri ayri ayriliqda birlesme yaradir Bu da veb serverin eyni vaxtda yuzlerle brauzerden sorgu qebul etmesine imkan verir Veb serverin esas funksiyalarindan biri sistemin tehlukesizliyini temin etmekdir Veb server ona daxil olan evvelki sorgular haqqinda hec bir informasiya saxlamir Vikimediya Fondunun serverlerinin arxitekturasi Internet ucun nezerde tutulmus serverlerin tipleri veb serverler elektron poct serverleri FTP serverler fayllarla mubadile ucun nezerde tutulmusdur Internet telefoniyanin IP telefoniya isini temin eden serverler Internet vasitesile radio ve video translyasiyalar sistemi Veb server basqa sozle ve ya http server de deyirler Server klienti komputer sorgusuna cavab olaraq lazimi veb sehifeni internetden getirir Eger sizin ferdi komputerin serverle elaqesi varsa ve oradan lazimi informasiya alirsa bu halda sizin komputer klient butun bu texnologiya ise klient server adlanir Oz resurslarini istifadecinin ohdesine buraxan uzaq mesafede yerlesen komputer ile bu resurslari istismar eden istifadeci komputer arasinda informasiyalari oturme mexanizmi klient server sistemi adlanir Veb serverler muxtelif olurlar Bu muxteliflik serverlerin isledikleri emeliyyat sistemlerindeki ferqlerden ibaretdir Hal hazirda internet sebekelerinde en cox iki nov server proqramlarindan istifade olunur Microsoft IIS Windows NT 2000 sistemi esasinda isleyir Her hansi teskilatda yerlesdirilmis ayrica bir serverdir Apache OC UNIX standartina uygun platforma ucun nezerde tutulmusdur MySQL verilenler bazasi ile inteqrasiya olunur ve ekser veb provayderler terefinden istifade olunur Apache veb serverinin proqramini apache org unvanindan pulsuz yuklemek olar Adeten serverler boyuk oturucu xususiyyete malik xetlerde isleyirler Elaqe kanallari optik liflerden ibaret olan komputer sebekelerini misal gostermek olar Her bir serverin xususi domeni olmalidir ki bu da Domain Name System DNS standartlarina cavab veren bir unvandir Belelikle server xususi proqram teminati qurulmus mexsusi domen ada malik komputerdir Serverin sahibi ve administratoru servere muraciete icaze vere ve ya muraciete qadagan qoya biler Eyni zamanda administrator CGI skripti ve elave proqram ve funksiyalari qosa sazlaya ve yerine yetirmek ixtiyarina malikdir Server internet istifadecileri arasinda informasiya portali adlanir Bu coxlu sayda kicik olculu muxtelif tematik bolmelerden ve ya mueyyen sayda serbest proyektlerden teskil olunmus boyuk virtual fezadir Belelikle Veb server internet vasitesile yayinlanmaqda olan bir veb saytin yayinlanmasindan mesuliyyetlidir Bir veb server HTTP HTTPS FTP SMTP POP3 DNS hetta gercek vaxtli bilgi axisi xidmeti vere biler Hemcinin baxDNS HTML Domen Microsoft SQL Server Jetty