VIII Henri (28 iyun 1491, Plasentiya sarayı[d], Böyük London regionu[d][…] – 28 yanvar 1547) — İngiltərə və İrlandiyanın Tüdor sülaləsindən olan ikinci kralıdır. 6 dəfə evlənməsi və İngiltərəni Katolik Kilsəsindən ayıraraq Anqlikan Kilsəsini qurmaqla tarixə iz qoymuşdur.
VIII Henri | |
---|---|
ing. Henry VIII | |
31 oktyabr 1494 – 18 fevral 1504 | |
fevral 1503 – 21 aprel 1509 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 28 iyun 1491 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 28 yanvar 1547(55 yaşında) |
Vəfat səbəbi | qocalıq |
Dəfn yeri |
|
Sülalə | Tüdorlar |
Atası | VII Henri |
Anası | Yorklu Elizabet |
Həyat yoldaşları |
|
Uşaqları | |
| |
Təltifləri | |
Monoqram | |
İmzası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Gənclik illəri
VIII Henri İngiltərənin Tüdor sülaləsindən olan ilk kralı VII Henrixin ikinci oğlu olaraq 24 iyun 1491 tarixində Londonda dünyaya gəldi. Anası Yorklu Elizabetin və atası VII Henrinin 7 övladı olsa da, sonradan bunların üçü uşaq yaşda vəfat etmiş, geriyə Artur Tüdor, Marqarita Tüdor, VIII Henri və Mariya Tüdor qalmışdır. 1494-cü ildə atası tərəfindən York Hersoqu elan edildi.
Səltənət illəri
1502-ci ildə böyük qardaşı Artur Tüdor anidən vəfat etdi və gənc Henri vəliəhd elan olundu. 1509-cu ildə atası vəfat etmiş və VIII Henri taxta keçdi. Bir neçə ay sonra mərhum qardaşının vəsiyyətinə uyğun olaraq, onun arvadı Araqonlu Ketrinlə evləndi. VIII Henrinin Araqonlu Ketrinlə baş tutan nikahından 6 övladı olsa da, bunlardan yalnız biri — I Mariya sağ qaldı. Kral oğlan övladı olmaması bəhanəsilə Araqonlu Ketrindən boşanmaq və bir müddətdir sevgili olduğu Anna Boleynlə evlənmək istədi. Ancaq Ketrinin uzaqdan qohumu olan İspaniya kralı V Karl bu boşanmanı tanımadı və bu işi 6 il müddətinə uzatdı.
Nəhayət, VIII Henri İngiltərənin Katolik Kilsəsindən ayrıldığını və Anqlikan Kilsəsinin qurulduğunu elan etdi. Beləliklə, kilsə başçısı olan VIII Henri öz nikahını özü ləğv etdi və beləliklə, qızı Mariya qeyri-məşru övlad sayılaraq saraydan uzaqlaşdırıldı. 28 may 1533 tarixində Anna Boleynlə gizlicə evləndilər. 3 il davam edən bu nikahdan kralın bir qızı — I Elizabet dünyaya gəldi.
1535 tarixində Anna Boleynin hamilə olduğu xəbəri ölkəyə ildırım sürətilə yayıldı. Bu səbəblə paytaxtın hər yerində təntənəli mərasimlər və nizə yarışları keçirildi. Bu yarışların birində iştirak edən kral anidən atdan düşdü və sağ ayağında ölümünə qədər bağlanmayan və pis qoxu verən yaralar açıldı. Kralın yaralanması və ardından Annanın övladının ölməsi bütün ölkədə bu cütlüyün lənətlənmiş olması şübhəsini yaratdı.
Bir il sonra Anna Boleyn aralarında qardaşı Corc Boleynin də olduğu 5 nəfərlə birlikdə xəyanət, xalq düşməni və ensest münasibətlə ittiham olundu. Əleyhində heç bir dəlil olmamasına baxmayaraq qurulan məhkəmə bu 6 nəfərin edamına qərar verdi. Beləliklə, qardaşından iki gün sonra Anna Boleyn 19 may 1536 tarixində Tauer qalasında edam edildi.
Anna Boleynin edamından 10 gün sonra Kral Henri Jane Seymour`la evləndi və kraliça bir neçə ay sonra hamilə qaldı. 12 oktyabr 1537 tarixində ailənin vəliəhdi və gələcək İngiltərə kralı olan VI Eduard dünyaya gəldi. Doğuşdan sonra ağır xəstələnən Jane Seymour övladının xaç suyuna salınması mərasiminə belə qatıla bilmədi. Beləliklə, Jane Seymour doğuşdan 12 gün sonra — 24 oktyabr tarixində vəfat etdi.
Son illəri
1540 tarixində Kral Henri Klevezli Anna ilə evləndi və sadəcə 6 ay evli qaldıqdan sonra cütlük boşandı. Bu evliliyin səbəbi tam olaraq bilinməsə də, kralın Klevezli Anna`nı sevmədiyi və bəzi səbəblərə görə evləndiyi məlumdur. Eyni il daxilində VIII Henri mərhum qadını Anna Boleynin qohumu olan Ketrin Hauerdlə evləndi. İki il davam edən bu evlilik Ketrin Hauerdin xəyanət etməsi şübhəsilə bitdi. Hətta məhkəmə qurulmadan edam qərarı verilən Ketrinlə birlikdə həyatda qalan digər Boleyn ailəsi nümayəndələri də edam edildi. Bir il sonra 1541 tarixində Kral Henrinin altıncı və sonuncu nikahı Ketrin Parr`la baş tutdu və ölümünə qədər Ketrinlə evli qaldı.
28 yanvar 1547 tarixində VIII Henri həddindən artıq piylənmə səbəbilə vəfat etdi.
Mənbə
- Aungier, George James, History and Antiquities of Syon Monastery, the Parish of Isleworth and the Chapel of Hounslow; Compiled from Public Records, Ancient Manuscripts, Ecclesiastical and Other Authentic Documents. London, 1840, p. 92
- Wilson, Derek (21 June 2012). A Brief History of the English Reformation. Constable & Robinson. p. 92. ISBN . Retrieved 13 July 2014.
Cromwell, with his usual single-minded (and ruthless) efficiency, organised the interrogation of the accused, their trials and their executions. Cranmer was absolutely shattered by the 'revelation' of the queen's misdeeds. He wrote to the king expressing his difficulty in believing her guilt. But he fell into line and pronounced the annulment of Henry's second marriage on the grounds of Anne's pre-contract to another.
İstinadlar
- http://www.bbc.co.uk/history/people/henry_viii/.
- Kindred Britain.
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/245410/Greenwich.
- http://www.independent.co.uk/travel/uk/travel-by-numbers-greenwich-6350963.html.
- http://articles.latimes.com/1989-08-30/news/mn-1456_1_henry-viii.
- Kybett S. M. Henry VIII - A Malnourished King? (ing.). // History Today 1989. Vol. 39, Iss. 9. P. 19–25. ISSN 0018-2753
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
VIII Henri 28 iyun 1491 Plasentiya sarayi d Boyuk London regionu d 28 yanvar 1547 Ingiltere ve Irlandiyanin Tudor sulalesinden olan ikinci kralidir 6 defe evlenmesi ve Ingiltereni Katolik Kilsesinden ayiraraq Anqlikan Kilsesini qurmaqla tarixe iz qoymusdur VIII Henriing Henry VIIIYork hersoqu31 oktyabr 1494 18 fevral 1504Uels Sahzadesifevral 1503 21 aprel 1509Sexsi melumatlarDogum tarixi 28 iyun 1491Dogum yeri Plasentiya sarayi d Qrinvic borosu Boyuk London Boyuk London regionu d Ingiltere Vefat tarixi 28 yanvar 1547 55 yasinda Vefat sebebi qocaliqDefn yeri Muqeddes Corc kilsesi d Sulale TudorlarAtasi VII HenriAnasi Yorklu ElizabetHeyat yoldaslari Araqonlu Ketrin 11 iyun 1509 23 may 1533 Anna Boleyn 25 yanvar 1533 17 may 1536 Ceyn Seymur 30 may 1536 24 oktyabr 1537 Klevezli Anna 6 yanvar 1540 9 iyul 1540 Ketrin Hauerd 28 iyul 1540 13 fevral 1542 Ketrin Parr 12 iyul 1543 28 yanvar 1547 Usaqlari I Mariya I Yelizaveta VI EduardTeltifleriMonoqramImzasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarGenclik illeriVIII Henri Ingilterenin Tudor sulalesinden olan ilk krali VII Henrixin ikinci oglu olaraq 24 iyun 1491 tarixinde Londonda dunyaya geldi Anasi Yorklu Elizabetin ve atasi VII Henrinin 7 ovladi olsa da sonradan bunlarin ucu usaq yasda vefat etmis geriye Artur Tudor Marqarita Tudor VIII Henri ve Mariya Tudor qalmisdir 1494 cu ilde atasi terefinden York Hersoqu elan edildi Seltenet illeri1502 ci ilde boyuk qardasi Artur Tudor aniden vefat etdi ve genc Henri veliehd elan olundu 1509 cu ilde atasi vefat etmis ve VIII Henri taxta kecdi Bir nece ay sonra merhum qardasinin vesiyyetine uygun olaraq onun arvadi Araqonlu Ketrinle evlendi VIII Henrinin Araqonlu Ketrinle bas tutan nikahindan 6 ovladi olsa da bunlardan yalniz biri I Mariya sag qaldi Kral oglan ovladi olmamasi behanesile Araqonlu Ketrinden bosanmaq ve bir muddetdir sevgili oldugu Anna Boleynle evlenmek istedi Ancaq Ketrinin uzaqdan qohumu olan Ispaniya krali V Karl bu bosanmani tanimadi ve bu isi 6 il muddetine uzatdi Nehayet VIII Henri Ingilterenin Katolik Kilsesinden ayrildigini ve Anqlikan Kilsesinin quruldugunu elan etdi Belelikle kilse bascisi olan VIII Henri oz nikahini ozu legv etdi ve belelikle qizi Mariya qeyri mesru ovlad sayilaraq saraydan uzaqlasdirildi 28 may 1533 tarixinde Anna Boleynle gizlice evlendiler 3 il davam eden bu nikahdan kralin bir qizi I Elizabet dunyaya geldi 1535 tarixinde Anna Boleynin hamile oldugu xeberi olkeye ildirim suretile yayildi Bu sebeble paytaxtin her yerinde tenteneli merasimler ve nize yarislari kecirildi Bu yarislarin birinde istirak eden kral aniden atdan dusdu ve sag ayaginda olumune qeder baglanmayan ve pis qoxu veren yaralar acildi Kralin yaralanmasi ve ardindan Annanin ovladinin olmesi butun olkede bu cutluyun lenetlenmis olmasi subhesini yaratdi Bir il sonra Anna Boleyn aralarinda qardasi Corc Boleynin de oldugu 5 neferle birlikde xeyanet xalq dusmeni ve ensest munasibetle ittiham olundu Eleyhinde hec bir delil olmamasina baxmayaraq qurulan mehkeme bu 6 neferin edamina qerar verdi Belelikle qardasindan iki gun sonra Anna Boleyn 19 may 1536 tarixinde Tauer qalasinda edam edildi Anna Boleynin edamindan 10 gun sonra Kral Henri Jane Seymour la evlendi ve kralica bir nece ay sonra hamile qaldi 12 oktyabr 1537 tarixinde ailenin veliehdi ve gelecek Ingiltere krali olan VI Eduard dunyaya geldi Dogusdan sonra agir xestelenen Jane Seymour ovladinin xac suyuna salinmasi merasimine bele qatila bilmedi Belelikle Jane Seymour dogusdan 12 gun sonra 24 oktyabr tarixinde vefat etdi Son illeri1540 tarixinde Kral Henri Klevezli Anna ile evlendi ve sadece 6 ay evli qaldiqdan sonra cutluk bosandi Bu evliliyin sebebi tam olaraq bilinmese de kralin Klevezli Anna ni sevmediyi ve bezi sebeblere gore evlendiyi melumdur Eyni il daxilinde VIII Henri merhum qadini Anna Boleynin qohumu olan Ketrin Hauerdle evlendi Iki il davam eden bu evlilik Ketrin Hauerdin xeyanet etmesi subhesile bitdi Hetta mehkeme qurulmadan edam qerari verilen Ketrinle birlikde heyatda qalan diger Boleyn ailesi numayendeleri de edam edildi Bir il sonra 1541 tarixinde Kral Henrinin altinci ve sonuncu nikahi Ketrin Parr la bas tutdu ve olumune qeder Ketrinle evli qaldi 28 yanvar 1547 tarixinde VIII Henri heddinden artiq piylenme sebebile vefat etdi MenbeAungier George James History and Antiquities of Syon Monastery the Parish of Isleworth and the Chapel of Hounslow Compiled from Public Records Ancient Manuscripts Ecclesiastical and Other Authentic Documents London 1840 p 92 Wilson Derek 21 June 2012 A Brief History of the English Reformation Constable amp Robinson p 92 ISBN 978 1 84901 825 8 Retrieved 13 July 2014 Cromwell with his usual single minded and ruthless efficiency organised the interrogation of the accused their trials and their executions Cranmer was absolutely shattered by the revelation of the queen s misdeeds He wrote to the king expressing his difficulty in believing her guilt But he fell into line and pronounced the annulment of Henry s second marriage on the grounds of Anne s pre contract to another Istinadlarhttp www bbc co uk history people henry viii Kindred Britain http www britannica com EBchecked topic 245410 Greenwich http www independent co uk travel uk travel by numbers greenwich 6350963 html http articles latimes com 1989 08 30 news mn 1456 1 henry viii Kybett S M Henry VIII A Malnourished King ing History Today1989 Vol 39 Iss 9 P 19 25 ISSN 0018 2753