Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mariya Tüdor (ing. Marie d'Angleterre) (18 mart 1496, Riçmond sarayı[d], Böyük London regionu[d] – 25 iyun 1533 və ya 1533) — Fransa kralı XII Lüdovikin xanımı, Fransa kraliçası. O, İngiltərə kralı VII Henri və xanımı Yorklu Elizabetin ən kiçik qızıdır. İlk ərinin vəfatından sonra la evləndi. Fransada gizlicə baş tutan bu evlilik üçün qardaşı VIII Henrinin icazəsini almadığı üçün cütlük bir müddət İngiltərəyə dönə bilmədi. Nəhayət, cütlük yüklü miqdarda cərimə ödəyərək bağışlandı və vətənə döndülər.
| Mariya Tüdor | |
|---|---|
| fr. Marie d'Angleterre | |
 | |
| 9 oktyabr 1514 – 1 yanvar 1515 | |
| Əvvəlki | Bretanlı Anna |
| Sonrakı | Fransalı Klod |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 18 mart 1496 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 25 iyun 1533 (37 yaşında) və ya 1533 |
| Vəfat səbəbi | İngilis təri, Stenokardiya, appendisit, vərəm |
| Atası | VII Henri |
| Anası | Yorklu Elizabet |
| Həyat yoldaşları |
|
| Ailəsi | Tüdorlar |
| Dini | Roma-Katolik kilsəsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mariya Tüdorun ikinci nigahından 4 övladı dünyaya gəldi. Bunlardan , 1553-cü ilin iyulunda 9 günlük İngiltərə kraliçası olan Ceyn Qreyin anasıdır.
Həyatı
Mariya İngiltərə kralı VII Henri Tüdor və xanımı Yorklu Elizabetin beşinci və yetkinlik yaşına çatan ən kiçik övladı idi. 18 mart 1496-cı ildə Riçmond sarayında dünyaya gəldi. Hələ 6 yaşında ikən anası Yorklu Elizabet vəfat etmiş, xüsusi xidmətçi heyəti tərtib olunmuş, sarayın ən kübar və zadəgan xanımlarından ibarət bu heyətin nəzarəti altında saray təlim-tərbiyəsi almışdır. Fransız və latın dilləri, musiqi, rəqs və naxış dərsləri aldı.
Uşaqlıq illərində qardaşı Şahzadə Henri ilə sıx münasibətləri vardı. Bu səbəblə VIII Henri doğulan ilk qızına (Mariya Tüdor) bacısının adını vermişdir. Uşaqlıq və ilk gənclik illərində Avropanın ən gözəl şahzadələrindən biri olaraq tanınırdı. 1506-cı ildə Kastiliyalı Filippin ziyarəti səbəbilə verilən saray ziyafətində 12 yaşlı Mariya rəqs etmiş, o dövrə məxsus bir neçə musiqi alətində ifa etmişdir. Həmin ilin sentyabrında Kastiliyalı Filippin vəfatının ardından Mariya 21 dekabr 1507-ci ildə onun oğlu gələcəkdəki imperator Karlla nişanlandı. Ancaq nişan 1513-cü ildə ləğv edildi.
Fransa ilə sülh müzakirələri aparan Kardinal Uolseyin səyləri nəticəsində, 9 oktyabr 1514-cü ildə Mariya Fransa kralı XII Lüdoviklə evləndirildi. Şimali Fransadakı Abvil şəhərində baş tutan nigah mərasimi əsnasında Mariya 18, XII Lüdovik isə 52 yaşında idi. Xidmətinə verilən 4 ingilis nədiməylə Fransaya göndərilən Mariya Tüdor bu evliliyində xoşbəxt deyildi. Daha öncə iki dəfə evlənməsinə baxmayaraq, XII Lüdovikin oğlu yox idi və özündən sonra geridə taxt varisi buraxmaq məqsədilə yenidən evlənmişdi. Ancaq bu evliliyindən 3 ay sonra - 1 yanvar 1515-ci ildə anidən vəfat etdi. Mariya Tüdorun bu evlilikdən övladı olmadı. Taxta çıxan Anqulemli Fransisk onu saray əyanlarından biriylə yenidən evləndirərək İngiltərəylə sülhü davam etdirmək istəsə də, bu cəhdləri uğursuzluqla nəticələndi.
Qardaşı VIII Henriyə Fransadan yazdığı məktublarında ilk evliliyində xoşbəxt olmadığını bildirən Mariya Tüdor bu dəfə özünün seçdiyi biriylə evlənmək istədiyini bildirdi. Hələ İngiltərədə ikən sevdiyi la evlənmək istəsə də, VIII Henri və kral məclisi onun bu istəyini qəbul etmədi. Belə ki, 1515-ci ilin fevralında bacısını alıb İngiltərəyə gətirməsi üçün Fransaya göndərdiyi a bacısından uzaq durmasını tapşırmışdı. Bütün bu etirazlara baxmayaraq, cütlük 3 mart 1515-ci ildə yalnız 10 nəfərin iştirak etdiyi (bunlardan biri də yeni Fransa kralı I Fransisk idi) bir mərasimlə Parisdə gizlicə evləndi. Beləcə, İngiltərə kralının əmrindən çıxaraq açıq-aşkar vətənə xəyanətlə təqsirləndirilən un ələ keçirilərək edam olunmasına, kral ailəsinə mənsub olması səbəbilə ilə ölümdən xials olan Mariya Tüdorun isə ələ keçirilərək Londona gətirilməsinə qərar verildi.
Ancaq kralın bacısı və ən yaxın silahdaşı a olan sevgisi və Tomas Uolseyin səyləri nəticəsində cütlük çox keçmədən bağışlandı. İllik hissə-hissə ödənilməsi şərtilə kral xəzinəsinə yüklü miqdarda xərac vermək şərtiylə bağışlanan cütlük İngiltərəyə qayıtdı. 13 may 1515-ci ildə Qrinviç sarayında VIII Henri və digər saray əyanlarının qatıldığı mərasimlə rəsmi şəkildə yenidən evlənən cütlüyün nigahı 1528-ci ildə alınan papa fərmanıyla təsdiqləndi.
Bu evlilik hersoqun üçüncü evliliyi idi və onun öncəki evliliklərindən Anna və Mariya adlı 2 qızı vardı. Bu səbəblə, Mariya Tüdor bu iki qızcığazı da öz övladlarıyla birlikdə böyütmüşdür. Rəsmi olaraq ünvanı daşıyan Mariya Tüdor, qalan ömrü boyunca Fransanın dul kraliçası olaraq anılmağa davam etdi. 1520-ci illərin sonlarında Mariya Tüdorun qardaşı VIII Henriylə münasibətləri yenidən pisləşdi. Belə ki, kral ilk xanımı Araqonlu Ketrindən boşanmaq və uzun zamandır münasibət yaşadığı məşuqəsi Anna Boleynlə evlənmək niyyətində idi. Mariya Tüdor isə Fransaya gedərkən xidmətinə verilən nədimələrdən olan Anna Boleyni yaxşı tanıyırdı və onun İngiltərə kralına layiq görmürdü.
Mariya Tüdor ömrü boyunca müalicə aldığı bir neçə xəstəlikdən əziyyət çəkirdi. Səhhəti olduqca zəif idi. Nəticədə, 25 iyun 1533-cü ildə Mariya Tüdor Suffolkdakı malikanəsində hələ 37 yaşında ikən vəfat etdi. Ölüm səbəbi stenokardiya, vərəm, appendisit və ya ingilis təri olaraq qeyd olunur. İngilis şahzadəsi, kral qızı, kral bacısı və Fransanın dul kraliçası olaraq, Mariya Tüdor üçün Vestminster Abbatlığında nəhəng cənazə mərasimi tərtib edildi.
Övladları
- Henri Brandon (11 mart 1516 - 1522) — uşaq yaşlarında vəfat etmişdir.
- Fransiska Brandon (16 iyul 1517 - 20 noyabr 1559) — Suffolk hersoqu Henri Qreylə evləndi. Gələcəkdə 9 günlük İngiltərə kraliçası olan Ceyn Qreyin anasıdır.
- Eleonora Brandon (1519 - 27 sentyabr 1547) — Kumberland qrafı Henri Kliffordla evləndi. Kumberland qrafinyası elan edildi.
- Henri Brandon (1523 - 1 mart 1534) — Linkoln qrafı elan olunmuş, uşaq yaşlarında vəfat etmişdir.
Qalereya
-
![image]()
Çağdaş bir mənbədə, Fransa kralı XII Lüdovik və xanımı Mariya Tüdorun təsviri -
![image]()
Mariya Tüdor və ikinci həyat yoldaşı -
![image]()
Suffolk Müqəddəs Məryəm kilsəsindəki dəfn yeri
Mənbə
- Stephen, Leslie. Dictionary of National Biography, Volume 36 pp. 397–400 MacMillan: London, 1893
- Levin, Carole; Bertolet, Anna Riehl; Carney, Jo Eldridge (3 November 2016). A Biographical Encyclopedia of Early Modern Englishwomen: Exemplary Lives and Memorable Acts, 1500–1650. Taylor & Francis.
- Letters and Papers, Foreign and Domestic, Henry VIII, Volume 2, 1515–1518
- Goff, Cecilie (1930). A Woman of the Tudor Age. London: John Murray
- Plowden, Alison (1986). Lady Jane Grey and the House of Suffolk. Franklin Watts.
- Perry, Maria (2000). The Sisters of Henry VIII: The Tumultuous Lives of Margaret of Scotland and Mary of France. Da Capo Press.
- Richardson, W.C. (1970). Mary Tudor: The White Queen. Peter Owen Publishers.
- Weir, Alison (2002). Henry VIII: King and Court. Pimlico.
İstinadlar
- A Historical Dictionary of British Women. 2 Routledge, 2003. S. 306.
- Kindred Britain.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mariya Tudor ing Marie d Angleterre 18 mart 1496 Ricmond sarayi d Boyuk London regionu d 25 iyun 1533 ve ya 1533 Fransa krali XII Ludovikin xanimi Fransa kralicasi O Ingiltere krali VII Henri ve xanimi Yorklu Elizabetin en kicik qizidir Ilk erinin vefatindan sonra la evlendi Fransada gizlice bas tutan bu evlilik ucun qardasi VIII Henrinin icazesini almadigi ucun cutluk bir muddet Ingiltereye done bilmedi Nehayet cutluk yuklu miqdarda cerime odeyerek bagislandi ve vetene donduler Mariya Tudorfr Marie d AngleterreFransa kralinin xanimi9 oktyabr 1514 1 yanvar 1515EvvelkiBretanli AnnaSonrakiFransali KlodSexsi melumatlarDogum tarixi 18 mart 1496Dogum yeri Ricmond sarayi d Ricmond apon Tems d Boyuk London Boyuk London regionu d IngiltereVefat tarixi 25 iyun 1533 37 yasinda ve ya 1533Vefat sebebi Ingilis teri Stenokardiya appendisit veremAtasi VII HenriAnasi Yorklu ElizabetHeyat yoldaslari XII Ludovik 1514 1515 teq 1515 Ailesi TudorlarDini Roma Katolik kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mariya Tudorun ikinci nigahindan 4 ovladi dunyaya geldi Bunlardan 1553 cu ilin iyulunda 9 gunluk Ingiltere kralicasi olan Ceyn Qreyin anasidir HeyatiMariya Ingiltere krali VII Henri Tudor ve xanimi Yorklu Elizabetin besinci ve yetkinlik yasina catan en kicik ovladi idi 18 mart 1496 ci ilde Ricmond sarayinda dunyaya geldi Hele 6 yasinda iken anasi Yorklu Elizabet vefat etmis xususi xidmetci heyeti tertib olunmus sarayin en kubar ve zadegan xanimlarindan ibaret bu heyetin nezareti altinda saray telim terbiyesi almisdir Fransiz ve latin dilleri musiqi reqs ve naxis dersleri aldi Usaqliq illerinde qardasi Sahzade Henri ile six munasibetleri vardi Bu sebeble VIII Henri dogulan ilk qizina Mariya Tudor bacisinin adini vermisdir Usaqliq ve ilk genclik illerinde Avropanin en gozel sahzadelerinden biri olaraq taninirdi 1506 ci ilde Kastiliyali Filippin ziyareti sebebile verilen saray ziyafetinde 12 yasli Mariya reqs etmis o dovre mexsus bir nece musiqi aletinde ifa etmisdir Hemin ilin sentyabrinda Kastiliyali Filippin vefatinin ardindan Mariya 21 dekabr 1507 ci ilde onun oglu gelecekdeki imperator Karlla nisanlandi Ancaq nisan 1513 cu ilde legv edildi Fransa ile sulh muzakireleri aparan Kardinal Uolseyin seyleri neticesinde 9 oktyabr 1514 cu ilde Mariya Fransa krali XII Ludovikle evlendirildi Simali Fransadaki Abvil seherinde bas tutan nigah merasimi esnasinda Mariya 18 XII Ludovik ise 52 yasinda idi Xidmetine verilen 4 ingilis nedimeyle Fransaya gonderilen Mariya Tudor bu evliliyinde xosbext deyildi Daha once iki defe evlenmesine baxmayaraq XII Ludovikin oglu yox idi ve ozunden sonra geride taxt varisi buraxmaq meqsedile yeniden evlenmisdi Ancaq bu evliliyinden 3 ay sonra 1 yanvar 1515 ci ilde aniden vefat etdi Mariya Tudorun bu evlilikden ovladi olmadi Taxta cixan Anqulemli Fransisk onu saray eyanlarindan biriyle yeniden evlendirerek Ingiltereyle sulhu davam etdirmek istese de bu cehdleri ugursuzluqla neticelendi Qardasi VIII Henriye Fransadan yazdigi mektublarinda ilk evliliyinde xosbext olmadigini bildiren Mariya Tudor bu defe ozunun secdiyi biriyle evlenmek istediyini bildirdi Hele Ingilterede iken sevdiyi la evlenmek istese de VIII Henri ve kral meclisi onun bu isteyini qebul etmedi Bele ki 1515 ci ilin fevralinda bacisini alib Ingiltereye getirmesi ucun Fransaya gonderdiyi a bacisindan uzaq durmasini tapsirmisdi Butun bu etirazlara baxmayaraq cutluk 3 mart 1515 ci ilde yalniz 10 neferin istirak etdiyi bunlardan biri de yeni Fransa krali I Fransisk idi bir merasimle Parisde gizlice evlendi Belece Ingiltere kralinin emrinden cixaraq aciq askar vetene xeyanetle teqsirlendirilen un ele kecirilerek edam olunmasina kral ailesine mensub olmasi sebebile ile olumden xials olan Mariya Tudorun ise ele kecirilerek Londona getirilmesine qerar verildi Ancaq kralin bacisi ve en yaxin silahdasi a olan sevgisi ve Tomas Uolseyin seyleri neticesinde cutluk cox kecmeden bagislandi Illik hisse hisse odenilmesi sertile kral xezinesine yuklu miqdarda xerac vermek sertiyle bagislanan cutluk Ingiltereye qayitdi 13 may 1515 ci ilde Qrinvic sarayinda VIII Henri ve diger saray eyanlarinin qatildigi merasimle resmi sekilde yeniden evlenen cutluyun nigahi 1528 ci ilde alinan papa fermaniyla tesdiqlendi Bu evlilik hersoqun ucuncu evliliyi idi ve onun onceki evliliklerinden Anna ve Mariya adli 2 qizi vardi Bu sebeble Mariya Tudor bu iki qizcigazi da oz ovladlariyla birlikde boyutmusdur Resmi olaraq unvani dasiyan Mariya Tudor qalan omru boyunca Fransanin dul kralicasi olaraq anilmaga davam etdi 1520 ci illerin sonlarinda Mariya Tudorun qardasi VIII Henriyle munasibetleri yeniden pislesdi Bele ki kral ilk xanimi Araqonlu Ketrinden bosanmaq ve uzun zamandir munasibet yasadigi mesuqesi Anna Boleynle evlenmek niyyetinde idi Mariya Tudor ise Fransaya gederken xidmetine verilen nedimelerden olan Anna Boleyni yaxsi taniyirdi ve onun Ingiltere kralina layiq gormurdu Mariya Tudor omru boyunca mualice aldigi bir nece xestelikden eziyyet cekirdi Sehheti olduqca zeif idi Neticede 25 iyun 1533 cu ilde Mariya Tudor Suffolkdaki malikanesinde hele 37 yasinda iken vefat etdi Olum sebebi stenokardiya verem appendisit ve ya ingilis teri olaraq qeyd olunur Ingilis sahzadesi kral qizi kral bacisi ve Fransanin dul kralicasi olaraq Mariya Tudor ucun Vestminster Abbatliginda neheng cenaze merasimi tertib edildi OvladlariHenri Brandon 11 mart 1516 1522 usaq yaslarinda vefat etmisdir Fransiska Brandon 16 iyul 1517 20 noyabr 1559 Suffolk hersoqu Henri Qreyle evlendi Gelecekde 9 gunluk Ingiltere kralicasi olan Ceyn Qreyin anasidir Eleonora Brandon 1519 27 sentyabr 1547 Kumberland qrafi Henri Kliffordla evlendi Kumberland qrafinyasi elan edildi Henri Brandon 1523 1 mart 1534 Linkoln qrafi elan olunmus usaq yaslarinda vefat etmisdir QalereyaCagdas bir menbede Fransa krali XII Ludovik ve xanimi Mariya Tudorun tesviri Mariya Tudor ve ikinci heyat yoldasi Suffolk Muqeddes Meryem kilsesindeki defn yeriMenbeStephen Leslie Dictionary of National Biography Volume 36 pp 397 400 MacMillan London 1893 Levin Carole Bertolet Anna Riehl Carney Jo Eldridge 3 November 2016 A Biographical Encyclopedia of Early Modern Englishwomen Exemplary Lives and Memorable Acts 1500 1650 Taylor amp Francis ISBN 978 1 315 44071 2 Letters and Papers Foreign and Domestic Henry VIII Volume 2 1515 1518 Goff Cecilie 1930 A Woman of the Tudor Age London John Murray Plowden Alison 1986 Lady Jane Grey and the House of Suffolk Franklin Watts ISBN 0 531 15000 3 Perry Maria 2000 The Sisters of Henry VIII The Tumultuous Lives of Margaret of Scotland and Mary of France Da Capo Press ISBN 0 306 80989 3 Richardson W C 1970 Mary Tudor The White Queen Peter Owen Publishers ISBN 0 7206 5206 5 Weir Alison 2002 Henry VIII King and Court Pimlico ISBN 0 7126 6451 3IstinadlarA Historical Dictionary of British Women 2 Routledge 2003 S 306 ISBN 978 1 85743 228 2 Kindred Britain