Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ulduz Həmidiyyə məscidi — İstanbulda Ulduz sarayının girişində yerləşən XIX əsrə aid məscid.
| Ulduz Həmidiyyə məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Şəhər | İstanbul |
| Yerləşir | Beşiktaş |
| Aidiyyatı | Osmanlı imperiyası |
| Memar | Nikolaidis Jelpuylo |
| Tikilmə tarixi | 1881 — 1885 |
| Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| Minarələri | 1 |
| Material | qranit, mərmər |
| Vəziyyəti | stabil |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Banisi Sultan II Əbdülhəmid səbəbi ilə Həmidiyyə məscidi olaraq adlansa da, daha çox Ulduz məscidi olaraq tanınır. Sultan Əbdülhəmid 1876-cı ildə taxta çıxdıqdan sonra bir müddət Dolmabağça sarayında yaşamış, daha sonra isə Ulduz sarayına köçmüşdür. Taxtdan endirilən böyük qardaşı Sultan Muradın yenidən taxta çıxarılmasından qorxan Sultan Əbdülhəmid cümə salamlığında saraydan uzaqlaşmamaq üçün Ulduz sarayının girişindəki yüksəkliyə yeni bir məscid tikilməsini istədi. 1881-1885-ci illərdə inşa edilən məscidin inşaat prosesindən baş mabeynçi Osman bəy məsul idi. Bir çox mənbədə məscidin memarı olaraq erməni arxitekt Sarkis Balyan göstərilsə də, bu düz deyil. Dolmabağça sarayı arxivlərindəki sənədlərə görə, məscidin memarı Nikolaidis Jelpuylo adlı yunan əsilli memar idi. Osmanlı mənbələrində Nikolaki kalfa adıyla qeyd olunan Nikolaidis, vəzifəni aldıqdan sonra hazırladığı plan və rəsmlərlə birlikdə məscidin maketini quraraq Sultan Əbdülhəmidə təqdim etdi. Sultanın təsdiqindən sonra 20 dekabr 1881-ci ildə baş tutan mərasimlə məscidin təməli atıldı. Plana görə, məscidin minbəri Bursa Ulu məscidin minbərində olduğu kimi taxtadan olmalı idi. Bu məqsədlə Bursaya fotoqraf göndərildi və məscidin şəkilləri çəkildi. Ancaq sultanın bu əmri bilinməyən səbəblə yerinə yetirilmədi və məscidin minbəri mərmərdən inşa olundu. Sultan Əbdülhəmidin dülgərliklə məşğul olduğu və müxtəlif əşyalar hazırladığı bilinir. Hətta Ulduz məscidində padşahın oturduğu mahfilin sidr ağacından hazırlanan qəfəsləri şəxsən Sultan Əbdülhəmid tərəfindən hazırlanmışdır. Bütün məsrəfləri ümumilikdə 16 890 lirə olmuşdur.
1885-ci ilin sentyabrında açılışı olan məscid Sultan Əbdülhəmid səltənətinin sonuna qədər olduqca göstərişli cümə salamlıqlarına şahid olmuşdur. Erməni dəstələrinin 21 iyul 1905-ci ildəki cümə salamlığında Sultan Əbdülhəmidə qarşı tərtiblədiyi bombalı sui-qəsd məscidin tarixində önəmli rol oynamışdır. Baş verən partlayışda 26 nəfər həlak olmuş, 58 nəfər yaralanmışdır. Məsciddən çıxdıqdan sonra şeyxülislam Mehmed Cəmaləddin Əfəndi ilə ayaqüstü söhbətinin biraz uzun çəkməsi nəticəsində Sultan Əbdülhəmid sui-qəsddən xilas olmuşdu.
Ulduz məscidi meydanının şimal-qərb cəbhəsində 1890-cı ildə inşa edilən saat qülləsi məscidlə birlikdə struktur əmələ gətirir. Ulduz məscidi kimi şərq və neo-qotika üslublarında inşa edilən qüllə 3 mərtəbədən ibarətdir.
Mənbə
- BA, Y. A. Hus. Dosya nr. 182, Evrak nr. 93;
- BA, Y.PRK. BŞK. Dosya nr. 6, Gömlek nr. 83;
- Dolmabahçe Sarayı Arşivi, Evrak nr. II/989;
- Mehmet Özçay, İstanbul Hamidiye Camii Yazı ve Levhaları (mezuniyet tezi, 1985), Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi;
- Pars Tuğlacı, Osmanlı Mimarlığında Balyan Ailesi’nin Rolü, İstanbul 1993, s. 268-273;
- Turgut Saner, “19. Yüzyıl Osmanlı Eklektisizminde Elhamra’nın Payı”, Osman Hamdi Bey ve Dönemi, Sempozyum 17-18 Aralık 1992 (haz. Zeynep Rona), İstanbul 1993, s. 134-145;
- Semra Germaner, “XIX. Yüzyıl Osmanlı Mimarlığında Oryantalist Eğilimler”, 9. Milletlerarası Türk Sanatları Kongresi, Ankara 1995, II, 147;
- Oktay Aslanapa, Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul 2004, s. 549-550;
- Doğan Kuban, Osmanlı Mimarisi, İstanbul 2007, s. 640-641;
- Selman Can, “XIX. Yüzyıl Mimarları ve Ermeniler”, TDA, sy. 167 (2007), s. 39-49;
- Selçuk Batur, “Yıldız Camii”, DBİst.A, VII, 514-515;
- Afife Batur, “Yıldız Sarayı Saat Kulesi”, a.e., VII, 527.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ulduz Hemidiyye mescidi Istanbulda Ulduz sarayinin girisinde yerlesen XIX esre aid mescid Ulduz Hemidiyye mescidi41 02 57 sm e 29 00 35 s u Olke TurkiyeSeher IstanbulYerlesir BesiktasAidiyyati Osmanli imperiyasiMemar Nikolaidis JelpuyloTikilme tarixi 1881 1885Uslubu Osmanli memarligiMinareleri 1Material qranit mermerVeziyyeti stabilUlduz Hemidiyye mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiBanisi Sultan II Ebdulhemid sebebi ile Hemidiyye mescidi olaraq adlansa da daha cox Ulduz mescidi olaraq taninir Sultan Ebdulhemid 1876 ci ilde taxta cixdiqdan sonra bir muddet Dolmabagca sarayinda yasamis daha sonra ise Ulduz sarayina kocmusdur Taxtdan endirilen boyuk qardasi Sultan Muradin yeniden taxta cixarilmasindan qorxan Sultan Ebdulhemid cume salamliginda saraydan uzaqlasmamaq ucun Ulduz sarayinin girisindeki yuksekliye yeni bir mescid tikilmesini istedi 1881 1885 ci illerde insa edilen mescidin insaat prosesinden bas mabeynci Osman bey mesul idi Bir cox menbede mescidin memari olaraq ermeni arxitekt Sarkis Balyan gosterilse de bu duz deyil Dolmabagca sarayi arxivlerindeki senedlere gore mescidin memari Nikolaidis Jelpuylo adli yunan esilli memar idi Osmanli menbelerinde Nikolaki kalfa adiyla qeyd olunan Nikolaidis vezifeni aldiqdan sonra hazirladigi plan ve resmlerle birlikde mescidin maketini quraraq Sultan Ebdulhemide teqdim etdi Sultanin tesdiqinden sonra 20 dekabr 1881 ci ilde bas tutan merasimle mescidin temeli atildi Plana gore mescidin minberi Bursa Ulu mescidin minberinde oldugu kimi taxtadan olmali idi Bu meqsedle Bursaya fotoqraf gonderildi ve mescidin sekilleri cekildi Ancaq sultanin bu emri bilinmeyen sebeble yerine yetirilmedi ve mescidin minberi mermerden insa olundu Sultan Ebdulhemidin dulgerlikle mesgul oldugu ve muxtelif esyalar hazirladigi bilinir Hetta Ulduz mescidinde padsahin oturdugu mahfilin sidr agacindan hazirlanan qefesleri sexsen Sultan Ebdulhemid terefinden hazirlanmisdir Butun mesrefleri umumilikde 16 890 lire olmusdur 1885 ci ilin sentyabrinda acilisi olan mescid Sultan Ebdulhemid seltenetinin sonuna qeder olduqca gosterisli cume salamliqlarina sahid olmusdur Ermeni destelerinin 21 iyul 1905 ci ildeki cume salamliginda Sultan Ebdulhemide qarsi tertiblediyi bombali sui qesd mescidin tarixinde onemli rol oynamisdir Bas veren partlayisda 26 nefer helak olmus 58 nefer yaralanmisdir Mescidden cixdiqdan sonra seyxulislam Mehmed Cemaleddin Efendi ile ayaqustu sohbetinin biraz uzun cekmesi neticesinde Sultan Ebdulhemid sui qesdden xilas olmusdu Ulduz mescidi meydaninin simal qerb cebhesinde 1890 ci ilde insa edilen saat qullesi mescidle birlikde struktur emele getirir Ulduz mescidi kimi serq ve neo qotika uslublarinda insa edilen qulle 3 mertebeden ibaretdir MenbeBA Y A Hus Dosya nr 182 Evrak nr 93 BA Y PRK BSK Dosya nr 6 Gomlek nr 83 Dolmabahce Sarayi Arsivi Evrak nr II 989 Mehmet Ozcay Istanbul Hamidiye Camii Yazi ve Levhalari mezuniyet tezi 1985 Ataturk Universitesi Ilahiyat Fakultesi Pars Tuglaci Osmanli Mimarliginda Balyan Ailesi nin Rolu Istanbul 1993 s 268 273 Turgut Saner 19 Yuzyil Osmanli Eklektisizminde Elhamra nin Payi Osman Hamdi Bey ve Donemi Sempozyum 17 18 Aralik 1992 haz Zeynep Rona Istanbul 1993 s 134 145 Semra Germaner XIX Yuzyil Osmanli Mimarliginda Oryantalist Egilimler 9 Milletlerarasi Turk Sanatlari Kongresi Ankara 1995 II 147 Oktay Aslanapa Osmanli Devri Mimarisi Istanbul 2004 s 549 550 Dogan Kuban Osmanli Mimarisi Istanbul 2007 s 640 641 Selman Can XIX Yuzyil Mimarlari ve Ermeniler TDA sy 167 2007 s 39 49 Selcuk Batur Yildiz Camii DBIst A VII 514 515 Afife Batur Yildiz Sarayi Saat Kulesi a e VII 527