Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cümə salamlığı — Osmanlılarda padşahın əhaliylə birlikdə cümə namazı qılması və bu əsnada baş tutan mərasim.
Tarix boyunca İslam dövlətlərində sikkə kəsdirmək və xütbə oxutmaq hökmdarlığın önəmli ünsürlərindən hesab edilirdi. Xütbə cümə namazında hökmdarın adına oxunurdu və hökmdar da cümə namazını yaxınlıqdakı məscidlərin birində əhaliylə birlikdə qılırdı. Hökmdarın bu məqsədlə məscidə getməsi və məsciddən qayıtması Osmanlılarda cümə salamlığı və ya salamlıq rəsmi adı verilən mərasimlə baş tuturdu. Hökmdar və xalq arasındakı birliyi təmin edən cümə salamlığı yalnız dini olaraq deyil, eyni zamanda hüquqi, sosial və mədəni yönlərdən önəmli rol oynayırdı.
Osmanlı dönəmində son cümə salamlığı xəlifə Əbdülməcid Əfəndinin 29 fevral 1924-cü ildə qıldığı namaz əsnasında baş tutmuşdur.
Mənbə
- BA, HH, nr. 49.435;
- BA, İrade-Dahiliye, nr. 38.202;
- BA, Cevdet-Saray, nr. 576, 2215, 3289;
- İbn Kemal, Tevârîh-i Âl-i Osmân, I. Defter, s. 11-112;
- Selânikî, Târih (İpşirli), II, 440, 463, 568;
- Koçi Bey, Risâle (Danışman), s. 147;
- Türkiye’nin Dört Yılı 1552-1556 (trc. A. Kurutluoğlu), İstanbul, ts. (Tercüman 1001 Temel Eser), s. 99-100;
- III. Selim’in Sırkatibi Ahmed Efendi Tarafından Tutulan Ruzname (haz. Sema Arıkan), Ankara 1993, tür.yer.;
- Câbî, Târih, İÜ Ed.Fak. Tarih Seminer Kitaplığı, vr. 304ª-b, 370b;
- Ch. C. Frankland, Travels to and from Constantinople in the Year 1827 and 1828, London 1829, I, 204-205;
- Cevdet, Târih, V, 259;
- Tahsin Paşa, Abdülhamid’in Yıldız Hatıraları, İstanbul 1931, s. 19;
- Türkiye Maarif Tarihi, III, 1052-1058 (haşiye);
- Uzunçarşılı, Saray Teşkilâtı, tür.yer.;
- a.mlf., Kapıkulu Ocakları, I, 518, 528; Danişmend, Kronoloji, IV, 348-350;
- Kemal Beydilli, “Stephan Gerlach’ın Rûznâme’sinde İstanbul”, Tarih Boyunca İstanbul Semineri, 29 Mayıs-1 Haziran 1988, Bildiriler, İstanbul 1989, s. 89-90;
- a.mlf., “Ignatius Mouradgea d’Ohsson (Muradcan Tosunyan)”, TD, sy. 34 (1984), s. 252-253;
- Mehmet İpşirli, “Osmanlılarda Cuma Selamlığı”, Prof.Dr. Bekir Kütükoğlu’na Armağan, İstanbul 1991, s. 459-471;
- Pakalın, I, 304-308.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cume salamligi Osmanlilarda padsahin ehaliyle birlikde cume namazi qilmasi ve bu esnada bas tutan merasim Sultan Ebdulhemidin Ulduz Hemidiyye mescidineki cume salamligi Tarix boyunca Islam dovletlerinde sikke kesdirmek ve xutbe oxutmaq hokmdarligin onemli unsurlerinden hesab edilirdi Xutbe cume namazinda hokmdarin adina oxunurdu ve hokmdar da cume namazini yaxinliqdaki mescidlerin birinde ehaliyle birlikde qilirdi Hokmdarin bu meqsedle mescide getmesi ve mescidden qayitmasi Osmanlilarda cume salamligi ve ya salamliq resmi adi verilen merasimle bas tuturdu Hokmdar ve xalq arasindaki birliyi temin eden cume salamligi yalniz dini olaraq deyil eyni zamanda huquqi sosial ve medeni yonlerden onemli rol oynayirdi Osmanli doneminde son cume salamligi xelife Ebdulmecid Efendinin 29 fevral 1924 cu ilde qildigi namaz esnasinda bas tutmusdur MenbeBA HH nr 49 435 BA Irade Dahiliye nr 38 202 BA Cevdet Saray nr 576 2215 3289 Ibn Kemal Tevarih i Al i Osman I Defter s 11 112 Selaniki Tarih Ipsirli II 440 463 568 Koci Bey Risale Danisman s 147 Turkiye nin Dort Yili 1552 1556 trc A Kurutluoglu Istanbul ts Tercuman 1001 Temel Eser s 99 100 III Selim in Sirkatibi Ahmed Efendi Tarafindan Tutulan Ruzname haz Sema Arikan Ankara 1993 tur yer Cabi Tarih IU Ed Fak Tarih Seminer Kitapligi vr 304ª b 370b Ch C Frankland Travels to and from Constantinople in the Year 1827 and 1828 London 1829 I 204 205 Cevdet Tarih V 259 Tahsin Pasa Abdulhamid in Yildiz Hatiralari Istanbul 1931 s 19 Turkiye Maarif Tarihi III 1052 1058 hasiye Uzuncarsili Saray Teskilati tur yer a mlf Kapikulu Ocaklari I 518 528 Danismend Kronoloji IV 348 350 Kemal Beydilli Stephan Gerlach in Ruzname sinde Istanbul Tarih Boyunca Istanbul Semineri 29 Mayis 1 Haziran 1988 Bildiriler Istanbul 1989 s 89 90 a mlf Ignatius Mouradgea d Ohsson Muradcan Tosunyan TD sy 34 1984 s 252 253 Mehmet Ipsirli Osmanlilarda Cuma Selamligi Prof Dr Bekir Kutukoglu na Armagan Istanbul 1991 s 459 471 Pakalin I 304 308