Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Udaqava Yoan (宇田川 榕菴, 9 mart 1798, Edo[d] – 22 iyun 1846 və ya 1846, Edo[d]) – Yaponiya alimi və həkimi. Qərb elmlərini öyrənmişdir. O, "Yaponiya botanikasının atası" hesab olunur.
| Udaqava Yoan | |
|---|---|
| yap. 宇田川榕菴 | |
 | |
| Doğum tarixi | 9 mart 1798 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 22 iyun 1846 (48 yaşında) və ya 1846 |
| Vəfat yeri |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı və karyerası
Udaqava Yoan 1798-ci ildə Yaponiyanın doğulmuşdur. Atası həkim idi. O, kiçik yaşlardan etibarən təbiətşünaslığa maraq göstərməyə başlamışdır. Atasının etirazlarına baxmayaraq,Tokuqava şoqunluğunun tərcüməçisi Baba Sacurodan holland dili dərsləri almışdır. 1811-ci ildə Qərb tibbi üzrə həkim tərəfindən övladlığa götürülmüşdür. Babanın ölümündən sonra holland dili dərslərinə Yoşio Çuciro ilə davam etmişdir.
Udaqava 1817-ci ildə rəsmi həkimi postunu qəbul etmişdir. 1822-ci ildə həkim qızı olan Adaçi Seyo ilə evlənmişdir. 1826-cı ildə şoqunluğun astronomiya şöbəsinin tərcüməçisi olmuş və holland ensiklopediyalarından birinin tərcüməsində iştirak etmişdir. Holland dili ilə yanaşı alman, yunan, rus, ingilis və latın dillərində də oxumuşdur. O, ingilis dilini təkmilləşdirmək üçün 1822-ci ildə icazə alaraq Britaniyaya məxsus "Saracen" gəmisində üç gecə keçirmişdir.
Elmi töhfələri
Udaqava xarici dilləri, xüsusilə də, holland dilini öyrəndikdən sonra Qərb dünyasının əsərlərini yapon dilinə tərcümə etməyə başlamışdır. Babanın təsiri altında "Roşioci on ko" (azərb. "Rus hərfləri və səsləri haqqında traktat") əsərini yazmışdır. Holland dilində ustalaşdıqdan sonra 1816-cı ildə "Kohi ne setsu" (azərb. "Kofe haqqında məqalə"), 1819-cu ildə isə "Engerisu şarien ko" (azərb. "İngiltərədə Epsom duzu haqqında araşdırma") məqalələrini yazmışdır. Naqasakidə xolera epidemiyası başlayanda və heç kim bunun qarşısını almağın yolunu bilməyəndə o, 1822-ci ildə xoleraya qarşı mübarizədən bəhs edən "Korea morubusu setsu" məqaləsini yayımlamışdır.
Udaqava Niderlandla elmi mübadilələr apararaq Yaponiyanı Qərb dünyasının botanika elmi ilə tanış etmişdir. 1822-ci ildə yazdığı "Botanika kyo" (azərb. "Botanika sutrası") Yaponiyada Qərb botanikasına dair ilk əsərdir. O, və kimi botaniklərdən təsirlənərək bütün bitkiləri bitki-heyvan modeli ilə başa düşməyin mümkünlüyünü müdafiə etmişdir. Alman botanik Filip Frans fon Ziboldun rəhbərliyi altında 1834-cü ildə üç cildlik "Şokuqaku keyqen" (azərb. "Botanikanın prinsipləri") əsərini yayımlamışdır. Bu əsərdə sadə botanika terminlərini yapon dilinə tərcümə etmiş və bitki fiziologiyasından danışmışdır. Udaqava botanika rəssamı da olmuşdur. 1825-ci ildə yayımlanmış "Şokubutsu şasey zufu" (azərb. "Bitki rəsmlərinin albomu") əsərinə onun tərəfindən çəkilmiş 82 bitki rəsmi daxildir.
Udaqava farmakologiya, kimya, zoologiya, tarix, dilçilik, coğrafiya, texnologiya, musiqi və riyaziyyat sahələrinə də maraq göstərmişdir. 1828-ci ildə "Konçu tsuron" (azərb. "Entomologiya haqqında traktat") əsərini yayımlayaraq Yaponiyanı müasir entomologiya ilə tanış edən ilk şəxs olmuşdur. "Təcrübi kimyanın elementləri" əsərini holland dilindən tərcümə edərək "Seymi kayso" (1837) adı ilə yayımlamışdır. Bu kitab Yaponiyada sistematik kimyaya dair ilk kitabı olmuşdur. Yaponiyada hələ də istifadə olunan kimyəvi terminlərin çoxu bu kitabdan qaynaqlanır.
İstinadlar
- Kodansha Encyclopedia of Japan
- "Father of Japanese Botany" (ingiliscə). Kew Gardens. 9 dekabr 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 9 dekabr 2022.
- Doke, Tatsumasa. "Yoan Udagawa: A Pioneer Scientist of Early 19th Century Feudalistic Japan" (PDF). Japanese Studies in the History of Science (ingiliscə). 12. 1973: 99–120. 2021-10-17 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-10.
- The Japan Biographical Encyclopedia & Who's Who
Ədəbiyyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Udaqava Yoan 宇田川 榕菴 9 mart 1798 Edo d 22 iyun 1846 ve ya 1846 Edo d Yaponiya alimi ve hekimi Qerb elmlerini oyrenmisdir O Yaponiya botanikasinin atasi hesab olunur Udaqava Yoanyap 宇田川榕菴Dogum tarixi 9 mart 1798 1798 03 09 Dogum yeri Edo d Tosima rayonu d Musasi eyaleti d Tokaydo d YaponiyaVefat tarixi 22 iyun 1846 1846 06 22 48 yasinda ve ya 1846Vefat yeri Edo d Tosima rayonu d Musasi eyaleti d Tokaydo d Yaponiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve karyerasiUdaqava Yoan 1798 ci ilde Yaponiyanin dogulmusdur Atasi hekim idi O kicik yaslardan etibaren tebietsunasliga maraq gostermeye baslamisdir Atasinin etirazlarina baxmayaraq Tokuqava soqunlugunun tercumecisi Baba Sacurodan holland dili dersleri almisdir 1811 ci ilde Qerb tibbi uzre hekim terefinden ovladliga goturulmusdur Babanin olumunden sonra holland dili derslerine Yosio Cuciro ile davam etmisdir Udaqava 1817 ci ilde resmi hekimi postunu qebul etmisdir 1822 ci ilde hekim qizi olan Adaci Seyo ile evlenmisdir 1826 ci ilde soqunlugun astronomiya sobesinin tercumecisi olmus ve holland ensiklopediyalarindan birinin tercumesinde istirak etmisdir Holland dili ile yanasi alman yunan rus ingilis ve latin dillerinde de oxumusdur O ingilis dilini tekmillesdirmek ucun 1822 ci ilde icaze alaraq Britaniyaya mexsus Saracen gemisinde uc gece kecirmisdir Elmi tohfeleriUdaqava xarici dilleri xususile de holland dilini oyrendikden sonra Qerb dunyasinin eserlerini yapon diline tercume etmeye baslamisdir Babanin tesiri altinda Rosioci on ko azerb Rus herfleri ve sesleri haqqinda traktat eserini yazmisdir Holland dilinde ustalasdiqdan sonra 1816 ci ilde Kohi ne setsu azerb Kofe haqqinda meqale 1819 cu ilde ise Engerisu sarien ko azerb Ingilterede Epsom duzu haqqinda arasdirma meqalelerini yazmisdir Naqasakide xolera epidemiyasi baslayanda ve hec kim bunun qarsisini almagin yolunu bilmeyende o 1822 ci ilde xoleraya qarsi mubarizeden behs eden Korea morubusu setsu meqalesini yayimlamisdir Udaqava Niderlandla elmi mubadileler apararaq Yaponiyani Qerb dunyasinin botanika elmi ile tanis etmisdir 1822 ci ilde yazdigi Botanika kyo azerb Botanika sutrasi Yaponiyada Qerb botanikasina dair ilk eserdir O ve kimi botaniklerden tesirlenerek butun bitkileri bitki heyvan modeli ile basa dusmeyin mumkunluyunu mudafie etmisdir Alman botanik Filip Frans fon Ziboldun rehberliyi altinda 1834 cu ilde uc cildlik Sokuqaku keyqen azerb Botanikanin prinsipleri eserini yayimlamisdir Bu eserde sade botanika terminlerini yapon diline tercume etmis ve bitki fiziologiyasindan danismisdir Udaqava botanika ressami da olmusdur 1825 ci ilde yayimlanmis Sokubutsu sasey zufu azerb Bitki resmlerinin albomu eserine onun terefinden cekilmis 82 bitki resmi daxildir Udaqava farmakologiya kimya zoologiya tarix dilcilik cografiya texnologiya musiqi ve riyaziyyat sahelerine de maraq gostermisdir 1828 ci ilde Koncu tsuron azerb Entomologiya haqqinda traktat eserini yayimlayaraq Yaponiyani muasir entomologiya ile tanis eden ilk sexs olmusdur Tecrubi kimyanin elementleri eserini holland dilinden tercume ederek Seymi kayso 1837 adi ile yayimlamisdir Bu kitab Yaponiyada sistematik kimyaya dair ilk kitabi olmusdur Yaponiyada hele de istifade olunan kimyevi terminlerin coxu bu kitabdan qaynaqlanir IstinadlarKodansha Encyclopedia of Japan Father of Japanese Botany ingilisce Kew Gardens 9 dekabr 2022 tarixinde Istifade tarixi 9 dekabr 2022 Doke Tatsumasa Yoan Udagawa A Pioneer Scientist of Early 19th Century Feudalistic Japan PDF Japanese Studies in the History of Science ingilisce 12 1973 99 120 2021 10 17 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 12 10 The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s WhoEdebiyyatKodansha Encyclopedia of Japan ingilisce VIII cild Temp Z Tokio Kodansha 1983 seh 125 ISBN 0 87011 628 2 Istifade tarixi 9 dekabr 2022 The Japan Biographical Encyclopedia amp Who s Who ingilisce II Tokio Rengo Press 1961 seh 1775 Istifade tarixi 9 dekabr 2022