Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tsuşima döyüşü (yaponca: 対馬海戦, Tsuşima Kaysen; rusca: Цусимское сражение, Tsusimskoye srajeniye) — 1905-ci il mayın 14–15-də (Çar Rusiyasında o dövrdə istifadə olunan Yuli təqviminə əsasən 27–28 may) rus-yapon müharibəsi zamanı Tsuşima adası yaxınlığında olmuş dəniz vuruşması. Yaponiyada Yapon dənizi döyüşü (yaponca: 日本海海戦, Nihonkay Kaysen) adı ilə də tanınır. Döyüşdə admiral Toqo Xeyxatironun rəhbərliyi altında olan Yaponiya İmperiya donanması admiral rəhbərliyi altındakı Rusiya İmperator donanması Sakit okean Flotiliyasının 2/3 hissəsini məhv etmişdir. Rus donanması Baltik dənizindəki bazalarından yola çıxaraq 18 min dəniz mili (33 min km) məsafə qət edərək bölgəyə gəlib çatmışdır.
| Tsuşima döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Rus-yapon müharibəsi | |||
| 日本海海戦 Цуси́мское сраже́ние | |||
 | |||
| Tarix | 27-28 may 1905-ci il | ||
| Yeri | Tsuşima boğazı | ||
| Nəticəsi | Yaponiya qələbə qazandı | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Rus-Yapon müharibəsindən əvvəl döyüş gəmiləri həm yaxın məsafədə, həm də uzaq məsafədə döyüşmək üçün ümumilikdə 152, 203, 254 və 305 mm-lik toplarla təchiz edilərkən bu müharibədə sadəcə uzun mənzilli toplara sahib gəmilərin daha üstün olduğu görülmüşdür.
İki tərəfin donanmaları
Yapon donanması Rus-yapon müharibəsinin başlanğıcından etibarən topçuluq sahəsində özünü inkişaf etdirmişdir. Yapon donanması Rusiya donanması ilə müqayisədə daha üstün toplara sahib idi. Yaponlar həmçinin top mərmilərində alışma gücü yüksək olan partlayıcılardan istifadə edərək düşmən gəmilərinin göyərtə hissələrinin zədələnməsini təmin edirdi. Buna qarşı olaraq ruslar daha çox zireh dəlmə qabiliyyəti olan top mərmilərindən istifadə edirdi, lakin rusların toplarında yaranan problemlər bəzən mərmilərin partlamamasına səbəb olurdu. Yaponiya donanması gəmilərinin yüksək texnologiyaya sahib olması da onların döyüş zamanı üstünlük əldə etməsinə şərait yaradırdı.
Rus donanması 18 min dəniz mili məsafə qət etdiyinə görə heç də döyüşə hazır vəziyyətdə deyildi. 4 ədəd Borodino sinfi döyüş gəmisi istisna olmaqla digər bütün gəmilər köhnə və problemli idi. Yapon gəmilərinin sürəti 16 knot (30 km/saat) səviyyəsində olduğu halda, rus gəmilərinin sürəti yalnız 9 knot (17 km/saat) təşkil edirdi. Admiral Toqo rəhbərliyi altında olan gəmilərinin yüksək sürət və manevr qabiliyyəti sayəsində düşmənə qarşı T manevri taktikasından istifadə etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- T manevri döyüş gəmilərinin bütün toplarını düşmənə qarşı istifadə edərkən, düşmənin yalnız ön xətdə yerləşən gəmilərinin top atəşinə məruz qalır. Müasir döyüş gəmilərində raket sistemlərinin istifadə olunması nəticəsində gündəmdən düşmüşdür.
Xarici keçidlər
- V. İ. Lenin, "Demokratik inqilabda sosial-demokratiyanın iki taktikası", Bakı, "Azərnəşr", 1969, səh. 147–148.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tsusima doyusu yaponca 対馬海戦 Tsusima Kaysen rusca Cusimskoe srazhenie Tsusimskoye srajeniye 1905 ci il mayin 14 15 de Car Rusiyasinda o dovrde istifade olunan Yuli teqvimine esasen 27 28 may rus yapon muharibesi zamani Tsusima adasi yaxinliginda olmus deniz vurusmasi Yaponiyada Yapon denizi doyusu yaponca 日本海海戦 Nihonkay Kaysen adi ile de taninir Doyusde admiral Toqo Xeyxatironun rehberliyi altinda olan Yaponiya Imperiya donanmasi admiral rehberliyi altindaki Rusiya Imperator donanmasi Sakit okean Flotiliyasinin 2 3 hissesini mehv etmisdir Rus donanmasi Baltik denizindeki bazalarindan yola cixaraq 18 min deniz mili 33 min km mesafe qet ederek bolgeye gelib catmisdir Tsusima doyusuRus yapon muharibesi日本海海戦 Cusi mskoe srazhe nieTarix 27 28 may 1905 ci ilYeri Tsusima bogaziNeticesi Yaponiya qelebe qazandiMunaqise terefleriYaponiya Imperiyasi Rusiya imperiyasiKomandan lar Toqo XeyxatiroTereflerin quvvesiUmumi 89 gemi 5 doyus gemisi 27 kreyser 21 destroyer 37 torpedo qayigi Umumi 38 gemi 8 doyus gemisi 3 sahil muhafize gemisi 6 kreyser 9 destroyer 12 basqa gemiItkiler117 olu 583 yarali 3 torpedo qayigi batir 4 380 olu 5 917 esir 21 gemi batir 7 gemi ele kecirilir 6 gemi terksilah olunur Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rus Yapon muharibesinden evvel doyus gemileri hem yaxin mesafede hem de uzaq mesafede doyusmek ucun umumilikde 152 203 254 ve 305 mm lik toplarla techiz edilerken bu muharibede sadece uzun menzilli toplara sahib gemilerin daha ustun oldugu gorulmusdur Iki terefin donanmalariYapon donanmasi Rus yapon muharibesinin baslangicindan etibaren topculuq sahesinde ozunu inkisaf etdirmisdir Yapon donanmasi Rusiya donanmasi ile muqayisede daha ustun toplara sahib idi Yaponlar hemcinin top mermilerinde alisma gucu yuksek olan partlayicilardan istifade ederek dusmen gemilerinin goyerte hisselerinin zedelenmesini temin edirdi Buna qarsi olaraq ruslar daha cox zireh delme qabiliyyeti olan top mermilerinden istifade edirdi lakin ruslarin toplarinda yaranan problemler bezen mermilerin partlamamasina sebeb olurdu Yaponiya donanmasi gemilerinin yuksek texnologiyaya sahib olmasi da onlarin doyus zamani ustunluk elde etmesine serait yaradirdi Rus donanmasi 18 min deniz mili mesafe qet etdiyine gore hec de doyuse hazir veziyyetde deyildi 4 eded Borodino sinfi doyus gemisi istisna olmaqla diger butun gemiler kohne ve problemli idi Yapon gemilerinin sureti 16 knot 30 km saat seviyyesinde oldugu halda rus gemilerinin sureti yalniz 9 knot 17 km saat teskil edirdi Admiral Toqo rehberliyi altinda olan gemilerinin yuksek suret ve manevr qabiliyyeti sayesinde dusmene qarsi T manevri taktikasindan istifade etmisdir Hemcinin baxRus yapon muharibesi Yaponiya Imperiyasi Rusiya imperiyasiIstinadlarT manevri doyus gemilerinin butun toplarini dusmene qarsi istifade ederken dusmenin yalniz on xetde yerlesen gemilerinin top atesine meruz qalir Muasir doyus gemilerinde raket sistemlerinin istifade olunmasi neticesinde gundemden dusmusdur Xarici kecidlerV I Lenin Demokratik inqilabda sosial demokratiyanin iki taktikasi Baki Azernesr 1969 seh 147 148