Traviata (it. La Traviata) - İtalyan bəstəkar Cüzeppe Verdinin bəstələdiyi, librettosunun yazdığı 3 pərdəli opera əsəri.
Traviata | |
---|---|
it. La Traviata | |
Bəstəkar | Cüzeppe Verdi |
Librettoçu | |
Dili | italyanca |
Süjet | Aleksandr Düma "Kameliyalı Qadın" |
Janr | faciə |
Pərdə | 3 |
Yaradılma tarixi | 1851 - 1853 |
İlk səhnələşdirmə | 6 mart 1853 |
Aid olduğu silsilə | xalq üçlüyü[d] |
Müddəti | 1,5 saat |
Hadisələrin baş verdiyi yer | Paris |
Personajlar | |
Premyera | 6 mart, 1853 Venesiya, |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlk dəfə 6 mart 1853-cü ildə Venesiyadakı səhnəyə qoyulmuşdur.
Aleksandr Dümanın 1848-ci ildə yazdığı "Kameliyalı Qadın" romanının motivləri əsasında səhnələşdirilmişdir. Opera ilk dəfə 6 mart 1853-cü ildə Venesiyadakı səhnəyə qoyulmuşdur.
"La Traviata" "Yolunu azmış qadın" və ya "Doğru yoldan çıxmış qadın" mənasını verir. Opera hazırlanarkən libretto müəllifi Piyave və bəstəkar Verdi, əsərdə Düma kimi XIX əsrin olmasını istəyirlər. Lakin əsəri sifariş verən əsərin daha keçmişi, 1700-cü illərin əhatə etməsini tələb edir. Buna baxmayaraq 1880-ci illərdən sonrakı əsərlərdə bəstəkar və librettoçunun istəkləri nəzərə alındığından, opera XIX əsri əhatə edərək tamaşaçılara çatdırılır.
Əsərdə 1853-cü ildən bəri müxtəlif dəyişikliklər edilmiş, bəzi yerlərdə 2, bəzi yerlərdə isə hətta 4 pərdəli olaraq səhnələşdirlimişdir.
Hal-hazırda opera dünyanın ən məşhur operaları arasında ön sıralarda yer alır və demək olar ki dünyanın, bütün opera evlərinin rpertuarında, imtinaedilməz bir əsərdir. Amerikanın opera siyahısında, Şimali Amerikada ən çox səhnəyə qoyulan 20 opera arasında, 3-cü yerə sahibdir. (1. Madam Batterflay 2. )
Azərbaycanda əsasən 4 pərdəli olaraq izləyicilərə çatdırılır.
Personajlar
Personajlar | Səs |
---|---|
Violetta Valeri, (gözəl və zəngin Parisli qadın) | Soprano |
Alfredo Jermon, (Violettanı sevən kasıb gənc) | Tenor |
Jorc Jermon, (Alfredonun atası) | Bariton |
Flora Bervua, (Violettanın rəfiqəsi) | Mezzosoprano |
Annina, (Violettanın sədaqətli xidmətçisi) | Soprano |
Qaston, (Alfredonun dostu) | Tenor |
Baron Dyufol, (Violettanın himayədarı) | Bariton |
Markiz Dobini, (Floranın dostu) | |
Doktor Qrenvil | |
Cüzeppe, (Violettanın xidmətçisi) | Tenor |
I Pərdə
- Yer: Paris və onun ətrafı
- Zaman: 18-ci əsrin əvvəlləri
Paris, 1840-cı il. Violettanın evində zal
Violettanın vərəm xəstəliyindən sağalması münasibətilə keçirilən təmtəraqlı bal davam edir. Qaston dostu Alfredo Jermonu, xəstəliyi müddətində Violettanın hər gün xəbər alan böyük bir pərəstişkarı kimi təqdim edir. Violetta Alfredoya təşəkkür edir və öz indiki himayədarı Baron Dyufola irad tutur ki, onu səhhəti ilə maraqlanmayıb. Baron dodaqaltı üzr istdəyini bildirir və sonra isə Violettanın rəfiqəsi Flora Bervuaya şikayət edir ki, bu cavan oğlan onun xoşuna gəlmir. Qaston və Violetta Alfredonu iştirak edənləri ilə əyləndirməyə çağırır və o, məşhur bir içki məclisi mahnısını (Libiamo, ne' lieti calici) oxuyur.
Violetta hamını rəqs zalına dəvət edir, lakin özü arxaya çəkilir və birdən özünü pis hiss edir. Tək olduğunu zənn edərək güzgüyə baxır və saralmış sifətinə tamaşa edir. Alfredo özünü itirmiş halda onu izləyir. O deyir: - "Keçirdiyin bu həyat səni məhv edəcək" və onu sadə həyat keçirməyə çağırır və hisslərini ona bildirir. Violetta ona cavab verir ki, ona dostluqdan başqa heç nə təklif edə bilməz və o məhəbbətini hardasa başqa yerdə axtarmalıdı, bununla belə onun səmimiliyindən çox mütəəsir olmuşdur. Violetta ona bir gül verir və deyir ki, nə vaxt bu gül solarsa onun yanına qayıtsın. Alfredo ümidlə soruşur: - "Sabah?". Violetta cavab verir: - "Çox gözəl. Sabah"
Qonaqlar səhərə yaxın çıxıb gedirlər. Zalın bərbəzəyi ilə tənha qalan Violetta fikrə gedir. Onun Alfredonun təklif etdiyi sevgidən ümidini çoxdan itirməyinə baxmayaraq, gizlincə arzuladığı adam bəlkə də elə odur. O bu fikrini gözəl bir ariya ilə ifa edir və özünü inandırmağa çalışır ki, onun həyatı daha çox sərbəstlik və əyləncə üçün yaranmışdır, lakin pəncərə arxasından Alfredonun oxuduğu serenada səsi onu düşüncələrdən saxlayır.
II Pərdə
I səhnə
Yanvar, 3 ay sonra. Violettanın şəhərətrafı evi. Təsadüfən Alfred onun sevgilisinin onların şəhərətrafı evdəki yaşayışını təmin etmək üçün, gizlin olaraq öz mülkünü satır. Öz maliyə vəziyyətini düzəltmək məqsədi ilə o, Parisə dönür. Onun yoxluğunda atası Violettaya baş çəkərək kurtizanın onun oğlunun reputasiyasını korladığını; onun qızının (Alfredin bacısının) nişanlısı Alfredin Violetta ilə münasibətlərinə son qoymayacağı təqdirdə nişanı qaytaracağını deyir. Violetto vərəmə düçar olduğuna və tezliklə öləcəyinə görə Alfredin atasının şərtinə razı olur.
(italyanca) Alfredo: | (azərbaycanca, hərfi tərcümə) Alfredo:
|
II səhnə
Flora sarayında bal-maskarad. Violetta ilə sevgilisi ilə münasibətlərə son qoyduğuna görə qəmgin, baron Dyufol ilə əl-ələ saraya daxil olur. Dəvətli qonaqlar içində nədənsə qumarda bəxti gətirən Alfreddə vardır. Alfred baronla dalaşmağa fürsət axtarır. Qonaqlar digər zallara dağılışanda Violetta Alfreddən balda getməsini rica edir. Alfred Violettanın onunla gələcəyi təqdirdə getməyə hazır olduğunu bildirir. Lakin Violetta bunu rədd edərək baron Dyufolu sevdiyini söyləyir. Qısqanc Alfred bütün qonaqların qarşısında Violettanı təhqir edərək, yaşadıqları eşqin əvəzi olaraq udduğu pulları onun üstünə atır. Violetta huşunu itirərək yerə yıxılır. Alfredin atası oğlunun bu hərəkətinə heç də haqq qazandırmır. Dyufol Alfredi duelə çağırır. Violetta həqiqəti Alfredə deyə bilmədiyindən çox məyusdur.
III Pərdə
Fevral ay, Volettanın vəziyyəti pisləşir. yataqdan qalxa bilməyən Violetta kasıblara pull paylanmasına göstəriş verir. Jorj Jermon məktubunda yazır ki, oğlu duel zamanı baronu yaraladığına görə bir müddətə xaricdə qalmasına ehtiyac vardır, lakin tezliklə dönəcəkdir. Vicdanı onu rahat buraxmadığı üçün oğluna həqiqəti: Viyolettanı Alfreddən əl çəkməyə o vadar etdiyini dediyini peşimaçılıqla yazır. Violettanın açıq pəncərəsindən şənlik sədaları gəlir. Parisdə karnavaldır. Alfredin qəflətən gəlməsilə sevgililər xoşbəxtdirlər və gələcək planlar haqqında düşünürlər. Bu zaman Violetta taqətini itirir. Alfredo eşqinın rəmzi olan boyunbağını ona verir və peşimaçılıqla onu tərk etməməsini yalvarır. Violetta bir anlığa özünə gəlsədə Alfredanın qolları üzərində canını tapşırır.
Xarici keçidlər
- “Traviata” operası yenidən səhnədə
- Archivio Storico Ricordi. 1808.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Traviata it La Traviata Italyan bestekar Cuzeppe Verdinin bestelediyi librettosunun yazdigi 3 perdeli opera eseri Traviatait La TraviataIlk afisa 6 mart 1853 Bestekar Cuzeppe VerdiLibrettocuDili italyancaSujet Aleksandr Duma Kameliyali Qadin Janr faciePerde 3Yaradilma tarixi 1851 1853Ilk sehnelesdirme 6 mart 1853Aid oldugu silsile xalq ucluyu d Muddeti 1 5 saatHadiselerin bas verdiyi yer ParisPersonajlar Violetta Valeri soprano Alfredo Jermon tenor Jorc Jermon bariton Flora Bervua mezzosoprano Annina soprano Qaston tenor Baron Dyufol bariton Markiz Dobini Doktor Qrenvil Cuzeppe tenor Premyera 6 mart 1853 Venesiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ilk defe 6 mart 1853 cu ilde Venesiyadaki sehneye qoyulmusdur Aleksandr Dumanin 1848 ci ilde yazdigi Kameliyali Qadin romaninin motivleri esasinda sehnelesdirilmisdir Opera ilk defe 6 mart 1853 cu ilde Venesiyadaki sehneye qoyulmusdur La Traviata Yolunu azmis qadin ve ya Dogru yoldan cixmis qadin menasini verir Opera hazirlanarken libretto muellifi Piyave ve bestekar Verdi eserde Duma kimi XIX esrin olmasini isteyirler Lakin eseri sifaris veren eserin daha kecmisi 1700 cu illerin ehate etmesini teleb edir Buna baxmayaraq 1880 ci illerden sonraki eserlerde bestekar ve librettocunun istekleri nezere alindigindan opera XIX esri ehate ederek tamasacilara catdirilir Eserde 1853 cu ilden beri muxtelif deyisiklikler edilmis bezi yerlerde 2 bezi yerlerde ise hetta 4 perdeli olaraq sehnelesdirlimisdir Cuzeppe Verdi Hal hazirda opera dunyanin en meshur operalari arasinda on siralarda yer alir ve demek olar ki dunyanin butun opera evlerinin rpertuarinda imtinaedilmez bir eserdir Amerikanin opera siyahisinda Simali Amerikada en cox sehneye qoyulan 20 opera arasinda 3 cu yere sahibdir 1 Madam Batterflay 2 Azerbaycanda esasen 4 perdeli olaraq izleyicilere catdirilir PersonajlarPersonajlar SesVioletta Valeri gozel ve zengin Parisli qadin SopranoAlfredo Jermon Violettani seven kasib genc TenorJorc Jermon Alfredonun atasi BaritonFlora Bervua Violettanin refiqesi MezzosopranoAnnina Violettanin sedaqetli xidmetcisi SopranoQaston Alfredonun dostu TenorBaron Dyufol Violettanin himayedari BaritonMarkiz Dobini Floranin dostu Doktor QrenvilCuzeppe Violettanin xidmetcisi TenorI PerdeYer Paris ve onun etrafi Zaman 18 ci esrin evvelleri dd Paris 1840 ci il Violettanin evinde zal Violettanin verem xesteliyinden sagalmasi munasibetile kecirilen temteraqli bal davam edir Qaston dostu Alfredo Jermonu xesteliyi muddetinde Violettanin her gun xeber alan boyuk bir perestiskari kimi teqdim edir Violetta Alfredoya tesekkur edir ve oz indiki himayedari Baron Dyufola irad tutur ki onu sehheti ile maraqlanmayib Baron dodaqalti uzr istdeyini bildirir ve sonra ise Violettanin refiqesi Flora Bervuaya sikayet edir ki bu cavan oglan onun xosuna gelmir Qaston ve Violetta Alfredonu istirak edenleri ile eylendirmeye cagirir ve o meshur bir icki meclisi mahnisini Libiamo ne lieti calici oxuyur Violetta hamini reqs zalina devet edir lakin ozu arxaya cekilir ve birden ozunu pis hiss edir Tek oldugunu zenn ederek guzguye baxir ve saralmis sifetine tamasa edir Alfredo ozunu itirmis halda onu izleyir O deyir Kecirdiyin bu heyat seni mehv edecek ve onu sade heyat kecirmeye cagirir ve hisslerini ona bildirir Violetta ona cavab verir ki ona dostluqdan basqa hec ne teklif ede bilmez ve o mehebbetini hardasa basqa yerde axtarmalidi bununla bele onun semimiliyinden cox muteesir olmusdur Violetta ona bir gul verir ve deyir ki ne vaxt bu gul solarsa onun yanina qayitsin Alfredo umidle sorusur Sabah Violetta cavab verir Cox gozel Sabah Qonaqlar sehere yaxin cixib gedirler Zalin berbezeyi ile tenha qalan Violetta fikre gedir Onun Alfredonun teklif etdiyi sevgiden umidini coxdan itirmeyine baxmayaraq gizlince arzuladigi adam belke de ele odur O bu fikrini gozel bir ariya ile ifa edir ve ozunu inandirmaga calisir ki onun heyati daha cox serbestlik ve eylence ucun yaranmisdir lakin pencere arxasindan Alfredonun oxudugu serenada sesi onu dusuncelerden saxlayir II PerdeI sehne Yanvar 3 ay sonra Violettanin seheretrafi evi Tesadufen Alfred onun sevgilisinin onlarin seheretrafi evdeki yasayisini temin etmek ucun gizlin olaraq oz mulkunu satir Oz maliye veziyyetini duzeltmek meqsedi ile o Parise donur Onun yoxlugunda atasi Violettaya bas cekerek kurtizanin onun oglunun reputasiyasini korladigini onun qizinin Alfredin bacisinin nisanlisi Alfredin Violetta ile munasibetlerine son qoymayacagi teqdirde nisani qaytaracagini deyir Violetto vereme ducar olduguna ve tezlikle oleceyine gore Alfredin atasinin sertine razi olur Un di felice eterea Bir xos tesadufde Sizi gordum italyanca Alfredo Un di felice eterea Mi balenaste innante E da quel di tremante Vissi d ignoto amor Di quell amor che palpita Dell universo Dell universo intero Misterioso altero Croce e delizia cor Misterioso Misterioso altero Croce e delizia al cor Violetta Ah se cio e ver fuggitemi Solo amistade io v offro Amar non so ne soffro Un cosi eroico amor Io sono franca ingenua Altra cercar dovete Non arduo troverete Dimenticarmi allor azerbaycanca herfi tercume Alfredo Bir xos tesadufde Sizi gordum Nece gozelidiniz nece zeridiniz O andan esirem Heqiqi esqsiz yasadim Bu esq beseri duygu tam beseri Sirrli gizlin ve qururludur Ezabli ezabli ve zovqlu ezabli ve zovqlu ureye meftundur Violetta Ah bu duzdurse onda gedin Ancaq dostluq teklif ede bilerem Size Seve bilmerem ve bacarmaram Bu cur hissi bu qeder asand Men semimi ve sadelohvem Siz basqasini taparsinz gerek Bunu asandliqla bacararsiniz Ve meni belece unudarsiniz II sehne Flora sarayinda bal maskarad Violetta ile sevgilisi ile munasibetlere son qoyduguna gore qemgin baron Dyufol ile el ele saraya daxil olur Devetli qonaqlar icinde nedense qumarda bexti getiren Alfredde vardir Alfred baronla dalasmaga furset axtarir Qonaqlar diger zallara dagilisanda Violetta Alfredden balda getmesini rica edir Alfred Violettanin onunla geleceyi teqdirde getmeye hazir oldugunu bildirir Lakin Violetta bunu redd ederek baron Dyufolu sevdiyini soyleyir Qisqanc Alfred butun qonaqlarin qarsisinda Violettani tehqir ederek yasadiqlari esqin evezi olaraq uddugu pullari onun ustune atir Violetta husunu itirerek yere yixilir Alfredin atasi oglunun bu hereketine hec de haqq qazandirmir Dyufol Alfredi duele cagirir Violetta heqiqeti Alfrede deye bilmediyinden cox meyusdur III PerdeFevral ay Volettanin veziyyeti pislesir yataqdan qalxa bilmeyen Violetta kasiblara pull paylanmasina gosteris verir Jorj Jermon mektubunda yazir ki oglu duel zamani baronu yaraladigina gore bir muddete xaricde qalmasina ehtiyac vardir lakin tezlikle donecekdir Vicdani onu rahat buraxmadigi ucun ogluna heqiqeti Viyolettani Alfredden el cekmeye o vadar etdiyini dediyini pesimaciliqla yazir Violettanin aciq penceresinden senlik sedalari gelir Parisde karnavaldir Alfredin qefleten gelmesile sevgililer xosbextdirler ve gelecek planlar haqqinda dusunurler Bu zaman Violetta taqetini itirir Alfredo esqinin remzi olan boyunbagini ona verir ve pesimaciliqla onu terk etmemesini yalvarir Violetta bir anliga ozune gelsede Alfredanin qollari uzerinde canini tapsirir Xarici kecidler Traviata operasi yeniden sehnedeArchivio Storico Ricordi 1808