Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tbilisi Milli Gənclər Sarayı (gürc. საქართველოს მოსწავლე ახალგაზრდობის ეროვნული სასახლე), bəzən Qafqaz Canişin sarayı və ya Vorontsov sarayı (rus. Воронцовский Дворец) — Gürcüstanın Tbilisi şəhərində yerləşən saray.1917-ci ilə qədər bu binada çarın Qafqazdakı canişininin iqamətgahı yerləşib. Hazırda bina Təhsil alan gənclərin sarayı kimi tanınır.
| Tbilisi Milli Gənclər Sarayı | |
|---|---|
| gürc. საქართველოს მოსწავლე ახალგაზრდობის ეროვნული სასახლე | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Gürcüstan |
| Şəhər |  Tbilisi |
| Yerləşir | Rustaveli prospekti |
| Memar | N.Semenev Otto Simonson |
| Tikilmə tarixi | 1845-1847 |
| Üslubu | klassizm |
| Vəziyyəti | qəzalı |
| Rəsmi sayt | youthpalace.ge |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiya
Dövrümüzə gəlib çatan şəkillərin əksəriyyətində bina Böyük Knyaz Mixail Nikolayeviçin (Romanov) sarayı adlandırılır. Məhz onun dövründə saray tərəfindən yenidən qurulub. Amma Tiflisdə binanı Mixail Vorontsovun adı ilə Vorontsov sarayı kimi də tanıyırdılar.
Tarixi
Canişin sarayının tarixi general Pavel Sisianovdan başlayır.Çarın Qafqazdakı canişini üçün ilk iqamətgah 1802-ci ildə Rusiya yolunda (sonradan Qolovinski, indiki Rustaveli prospektində) tikilib. Bu evdə çarın Qafqazdakı baş komandanları və canişinləri yaşayıb. Sonralar ev dəfələrlə yenidən qurulub. Məhz bu iqamətgahda Mixail Vorontsov Hacı Muradı qəbul edib və onu öz tərəflərinə çəkməyə çalışıb.1917-ci ilə qədər bu binada çarın Qafqazdakı canişininin iqamətgahı yerləşib. Saray canişinin həm evi, həm də iqamətgahı idi.
Qafqaz canişininin gündəlik işləri və ailəsinin şəxsi həyatı burada keçirdi: işgüzar görüşlər, rəsmi və ya qeyri-rəsmi mərasimlər, ziyafətlər, ballar, maskaradlar, digər müxtəlif şənliklər bu binada təşkil olunurdu. Nikolay Biqayev (canişin konvoyunun komandiri) “Qafqazın son canişinləri” kitabında sarayda təşkil edilən ənənəvi qəbullar və ziyafətlər barədə yazır:
 | ...yeni il və pasxa qəbullarında sarayın bütün zalları ağzına kimi qonaqlarla dolurdu. Belə günlərdə stollar müxtəlif yeməklərin ağırlığından az qala sınırdı... Qərblilər “belə faydasız israfçılığı” başa düşmürdülər...çaxır və şampanlar çay kimi axıdılırdı... Pasxa cümə axşamlarında saraya Müqəddəs Nina Məktəbinin qızları və Tiflis Korpusunun kadetləri dəvət olunardı... Cavanlar bu günü səbirsizliklə gözləyərdi...Qonaqlıqdan başqa onlar üçün məşhur konvoy xorunun və balalayka çalanların konsertləri, həmçinin rəqslər, oyunlar və digər əyləncələr təşkil edilərdi... |  |
XX əsrin əvvəllərində bu binada Zaqafqaziya Seymi, Gürcüstan Respublikasının parlamenti və hökuməti, Gürcüstan SSR-in və ZSFSR-in (Zaqafqaziya Federasiyasının) Mərkəzi İcraiyyə Komitələri və Xalq Komissarları Soveti yerləşib.
Stalinin anası (Keke) 1920-ci illərin əvvəllərində Tbilisidə yaşayıb. Stalin onu Qafqaz canişininin keçmiş sarayında yerləşdirib. Lakin Keke yalnız birinci mərtəbədə kiçik bir otaqla kifayətlənib. Svetlana Aliluyeva xatirələrində bu barədə yazırdı:
| | O, (Yekaterina Cuqaşvili) hansısa qədim və qəşəng bir sarayda yaşayırdı. Aşağı mərtəbədə kiçik pəncərələri həyətə açılan alçaq bir otaqda sakinləşmişdi. Küncdə dəmir çarpayı və şirma qoyulmuşdu. Otaq qarılarla dolu idi - hamısı da Gürcüstanda qəbul olunduğu kimi qara paltarda. Çarpayıda qoca bir qarı əyləşmişdi. Bizi onun yanına apardılar. O, arıq və qabarlı əlləri ilə hamımızı bərk-bərk qucaqladı, üzümüzdən öpə-öpə gürcücə nəsə deyirdi... Başı yaylıqla örtülü idi. Amma mən bilirdim, atam danışmışdı ki, nənə cavanlıqda sarışın olub ki, bu da Gürcüstanda gözəl olmaq sayılır. | |
1930-cu illərdə saray uşaqların ixtiyarına verilib, pioner və məktəblilər sarayı kimi fəaliyyət göstərib. Hazırda bina Təhsil alan gənclərin sarayı kimi tanınır.
Azərbaycan tarixində yeri
Rusiya imperiyası dağıldıqdan sonra yaradılan Zaqafqaziya Seymi bu binada fəaliyyət göstərib. Zaqafqaziya Seyminin Müsəlman fraksiyasının ilk iclasının (1918-ci il 16 mart) protokolunda harada keçirildiyi göstərilməsə də, protokollara əsasən həmin il martın 25-də olan ikinci iclasın da bu binada keçirilib.
Müsəlman fraksiyasının digər iclaslarının protokollarında məkan göstərilməsə də, 1918-ci il mayın 25-dəki səhər və axşam iclasları yenə bu sarayda (Tiflis. Dvorets) keçirilib. Zaqafqaziya Seyminin süqutunun ertəsi günü (1918-ci il 27 may) seymin bütün keçmiş müsəlman üzvlərinin iclasının protokolda harada keçirildiyi göstərilmir. Çox güman ki, iclas Qafqaz Canişin sarayında olub və bu iclasda da Azərbaycan Milli Şurasının yaradılması qərara alınıb. Azərbaycan Milli Şurasının 1918-ci il mayın 28-də bu sarayın ikinci mərtəbəsindəki böyük salonda keçirilən ilk iclasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması elan edilib və Azərbaycanın 6 bənddən ibarət “Milli İstiqlal Bəyannaməsi” imzalanıb. Azərbaycan Milli Şurasının ikinci (1918-ci il 29 may), üçüncü (1918-ci il 1 iyun) iclaslarının protokollarında da Qafqaz Canişin sarayı göstərilir. 1918-ci il iyunun 16-na qədər, yəni Gəncəyə köçənə kimi Azərbaycan hökumətinin üzvləri də bu binada yerləşiblər.
-
![image]()
Sarayın mavi zalının girişində vurulmuş xatirə lövhəsi -
![image]()
Sarayın mavi zalının müasir görünüşü
Memarlıq xüsusiyyətləri
1845-1847-ci illərdə N.Semenevin dizaynı və arxitektorluğu ilə binanın yerində saray tikilib. Yeni layihə əsasında tikilən binada klassizm ənənələri üstünlük təşkil edirdi, Semenev tikiliyə renesans dövrü memarlığına xas olan formalar əlavə etmişdi. Kələ-kötür, yonulmamış daşlarla hörülməsi fasadı hissələrə bölürdü. İki yarusda sıralanan arkalı qalereyalar binaya ahəngdarlıq verirdi.
Sonuncu dəfə (1865-1868-ci illərdə) bina arxitektor layihəsi əsasında demək olar ki, yenidən tikilib. Fasadın görünüşü dəyişdirilib. İntibah dövrü elementləri harmonik elementlərlə əvəzlənib, korinf pilyastrları, arkaları, qalereya arkadaları, medalyonlar və dairəvi fontanlar qoyulub.
Saray gözəl bağçaya və güzgülü böyük zala malik idi. Azərbaycanın müstəqilliyinin bəyan edildiyi İstiqlal Bəyannaməsinin ilk dəfə səsləndirildiyi və qəbul edildiyi mavi salon sarayın ikinci mərtəbəsində yerləşirdi.
Saray böyüklüyü, incəliklə düşünülmüş planlaşdırılması və interyerlərinin müxtəlifliyi ilə seçilir: geniş zallarla növbələnən ön anfiladalar (bir-birinə düz yolu olan yanaşı otaqlar), rahat qonaq otaqları və ciddi iş otaqları.
Həmçinin bax
İstinadlar
- . jurnal.meclis.gov.az. meclis.gov.az. 1 October 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 January 2016.
- "Воронцовский дворец". www.advantour.com. www.advantour.com. 5 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 3 January 2016.
Ədəbiyyat
- "საქართველოს ძველი ქალაქები: თბილისი", 2006 წელი,
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tbilisi Milli Gencler Sarayi gurc საქართველოს მოსწავლე ახალგაზრდობის ეროვნული სასახლე bezen Qafqaz Canisin sarayi ve ya Vorontsov sarayi rus Voroncovskij Dvorec Gurcustanin Tbilisi seherinde yerlesen saray 1917 ci ile qeder bu binada carin Qafqazdaki canisininin iqametgahi yerlesib Hazirda bina Tehsil alan genclerin sarayi kimi taninir Tbilisi Milli Gencler Sarayigurc საქართველოს მოსწავლე ახალგაზრდობის ეროვნული სასახლე41 41 45 sm e 44 47 56 s u Olke GurcustanSeher TbilisiYerlesir Rustaveli prospektiMemar N Semenev Otto SimonsonTikilme tarixi 1845 1847Uslubu klassizmVeziyyeti qezaliResmi sayt youthpalace ge Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyaDovrumuze gelib catan sekillerin ekseriyyetinde bina Boyuk Knyaz Mixail Nikolayevicin Romanov sarayi adlandirilir Mehz onun dovrunde saray terefinden yeniden qurulub Amma Tiflisde binani Mixail Vorontsovun adi ile Vorontsov sarayi kimi de taniyirdilar TarixiGeorq Timm Qafqaz canisininin sarayi 1830 cu iller Canisin sarayinin tarixi general Pavel Sisianovdan baslayir Carin Qafqazdaki canisini ucun ilk iqametgah 1802 ci ilde Rusiya yolunda sonradan Qolovinski indiki Rustaveli prospektinde tikilib Bu evde carin Qafqazdaki bas komandanlari ve canisinleri yasayib Sonralar ev defelerle yeniden qurulub Mehz bu iqametgahda Mixail Vorontsov Haci Muradi qebul edib ve onu oz tereflerine cekmeye calisib 1917 ci ile qeder bu binada carin Qafqazdaki canisininin iqametgahi yerlesib Saray canisinin hem evi hem de iqametgahi idi Qafqaz canisininin gundelik isleri ve ailesinin sexsi heyati burada kecirdi isguzar gorusler resmi ve ya qeyri resmi merasimler ziyafetler ballar maskaradlar diger muxtelif senlikler bu binada teskil olunurdu Nikolay Biqayev canisin konvoyunun komandiri Qafqazin son canisinleri kitabinda sarayda teskil edilen enenevi qebullar ve ziyafetler barede yazir yeni il ve pasxa qebullarinda sarayin butun zallari agzina kimi qonaqlarla dolurdu Bele gunlerde stollar muxtelif yemeklerin agirligindan az qala sinirdi Qerbliler bele faydasiz israfciligi basa dusmurduler caxir ve sampanlar cay kimi axidilirdi Pasxa cume axsamlarinda saraya Muqeddes Nina Mektebinin qizlari ve Tiflis Korpusunun kadetleri devet olunardi Cavanlar bu gunu sebirsizlikle gozleyerdi Qonaqliqdan basqa onlar ucun meshur konvoy xorunun ve balalayka calanlarin konsertleri hemcinin reqsler oyunlar ve diger eylenceler teskil edilerdi XX esrin evvellerinde bu binada Zaqafqaziya Seymi Gurcustan Respublikasinin parlamenti ve hokumeti Gurcustan SSR in ve ZSFSR in Zaqafqaziya Federasiyasinin Merkezi Icraiyye Komiteleri ve Xalq Komissarlari Soveti yerlesib Stalinin anasi Keke 1920 ci illerin evvellerinde Tbiliside yasayib Stalin onu Qafqaz canisininin kecmis sarayinda yerlesdirib Lakin Keke yalniz birinci mertebede kicik bir otaqla kifayetlenib Svetlana Aliluyeva xatirelerinde bu barede yazirdi O Yekaterina Cuqasvili hansisa qedim ve qeseng bir sarayda yasayirdi Asagi mertebede kicik pencereleri heyete acilan alcaq bir otaqda sakinlesmisdi Kuncde demir carpayi ve sirma qoyulmusdu Otaq qarilarla dolu idi hamisi da Gurcustanda qebul olundugu kimi qara paltarda Carpayida qoca bir qari eylesmisdi Bizi onun yanina apardilar O ariq ve qabarli elleri ile hamimizi berk berk qucaqladi uzumuzden ope ope gurcuce nese deyirdi Basi yayliqla ortulu idi Amma men bilirdim atam danismisdi ki nene cavanliqda sarisin olub ki bu da Gurcustanda gozel olmaq sayilir 1930 cu illerde saray usaqlarin ixtiyarina verilib pioner ve mektebliler sarayi kimi fealiyyet gosterib Hazirda bina Tehsil alan genclerin sarayi kimi taninir Azerbaycan tarixinde yeri Rusiya imperiyasi dagildiqdan sonra yaradilan Zaqafqaziya Seymi bu binada fealiyyet gosterib Zaqafqaziya Seyminin Muselman fraksiyasinin ilk iclasinin 1918 ci il 16 mart protokolunda harada kecirildiyi gosterilmese de protokollara esasen hemin il martin 25 de olan ikinci iclasin da bu binada kecirilib Muselman fraksiyasinin diger iclaslarinin protokollarinda mekan gosterilmese de 1918 ci il mayin 25 deki seher ve axsam iclaslari yene bu sarayda Tiflis Dvorets kecirilib Zaqafqaziya Seyminin suqutunun ertesi gunu 1918 ci il 27 may seymin butun kecmis muselman uzvlerinin iclasinin protokolda harada kecirildiyi gosterilmir Cox guman ki iclas Qafqaz Canisin sarayinda olub ve bu iclasda da Azerbaycan Milli Surasinin yaradilmasi qerara alinib Azerbaycan Milli Surasinin 1918 ci il mayin 28 de bu sarayin ikinci mertebesindeki boyuk salonda kecirilen ilk iclasinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin yaradilmasi elan edilib ve Azerbaycanin 6 bendden ibaret Milli Istiqlal Beyannamesi imzalanib Azerbaycan Milli Surasinin ikinci 1918 ci il 29 may ucuncu 1918 ci il 1 iyun iclaslarinin protokollarinda da Qafqaz Canisin sarayi gosterilir 1918 ci il iyunun 16 na qeder yeni Genceye kocene kimi Azerbaycan hokumetinin uzvleri de bu binada yerlesibler Sarayin mavi zalinin girisinde vurulmus xatire lovhesi Sarayin mavi zalinin muasir gorunusuMemarliq xususiyyetleri1845 1847 ci illerde N Semenevin dizayni ve arxitektorlugu ile binanin yerinde saray tikilib Yeni layihe esasinda tikilen binada klassizm eneneleri ustunluk teskil edirdi Semenev tikiliye renesans dovru memarligina xas olan formalar elave etmisdi Kele kotur yonulmamis daslarla horulmesi fasadi hisselere bolurdu Iki yarusda siralanan arkali qalereyalar binaya ahengdarliq verirdi Sonuncu defe 1865 1868 ci illerde bina arxitektor layihesi esasinda demek olar ki yeniden tikilib Fasadin gorunusu deyisdirilib Intibah dovru elementleri harmonik elementlerle evezlenib korinf pilyastrlari arkalari qalereya arkadalari medalyonlar ve dairevi fontanlar qoyulub Saray gozel bagcaya ve guzgulu boyuk zala malik idi Azerbaycanin musteqilliyinin beyan edildiyi Istiqlal Beyannamesinin ilk defe seslendirildiyi ve qebul edildiyi mavi salon sarayin ikinci mertebesinde yerlesirdi Saray boyukluyu incelikle dusunulmus planlasdirilmasi ve interyerlerinin muxtelifliyi ile secilir genis zallarla novbelenen on anfiladalar bir birine duz yolu olan yanasi otaqlar rahat qonaq otaqlari ve ciddi is otaqlari Hemcinin baxAzerbaycanin Istiqlal Beyannamesi Gurcustan memarligiIstinadlar jurnal meclis gov az meclis gov az 1 October 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 January 2016 Voroncovskij dvorec www advantour com www advantour com 5 May 2021 tarixinde Istifade tarixi 3 January 2016 Edebiyyat საქართველოს ძველი ქალაქები თბილისი 2006 წელი ISBN 99940 0 923 0