Taş-Kumır, Daş-Gömür (qırğız dilində - Ташкөмүр) — Qırğızıstanın Cəlalabad vilayətində vilayət tabeli şəhər.
Şəhər | |
Taş-Kumır | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 585 m |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Əhalisi
Qırğızıstanda 2009-cü ildə aparılmış əhalinin siyahıya alınmasına görə Taş-Kumır şəhərinin əhalisi 34 756 nəfərdir. Onlardan 30 530 nəfərini (87,8 %) qırğızlar, 2635 nəfərini (7,6 %) özbəklər, 680 nəfərini (1,9 %) ruslar, 542 nəfərini (1,6 %) tatarlar təşkil edirlər .
Hazırda şəhərin tərkibinə Şamaldı-Say, Kızıljar qəsəbələri və Tendik kəndi də daxildir.
1999-cu ildə qırğızlar əhalinin 65 %, ruslar — 12 %, özbəklər — 8 %, qazaxlar — 1 %, tatarlar — 7 %, taciklər— 0,5 %, ukraynalılar — 1 %, digər millətlər— 5 %-ni təşkil edirdilər.
Coğrafiyası
Taş-Kumır şəhəri Fərqanə vadisinin şimal-şərq hissəsində yerləşir. Şəhər şimal-qərb tərəfdən Aksıy rayonu, şimal-şərq tərəfdən Kara-Kul şəhəri, şərqdən Nooken rayonu ilə sərhəddir. Şəhərin ərazisi 48.3 kv.km.-dir, dəniz səviyyəsindən 585 metr yüksəklikdə yerləşir. Yay dövründə havanın orta temperaturu +40 °S-dək yüksəlir, qış dövründə temperatur −15 °S-dək düşür. Küləyin sürəti saatda 6-8 metrə çatır. Şəhər Sır-Dərya çayının hövzəsində, Narın çayının sağ sahilində, Bişkek-Oş avtomobil yolunun üzərində yerləşir. Taş-Kumır şəhərindən Bişkek şəhərinə qədər məsafə 450 km, Cəlalabad şəhərinə qədər - 129 km. təşkil edir.
Tarixi
Müasir Taş-Kumır şəhərinin yerində ilk yaşayış məskəni XX əsrin əvvəllərində burada daş kömür mədənlərinin aşkar edilməsi ilə əlaqədar yaradılmışdır. 1930-cu illərdə Taş-Kumır - Əndican dəmiryol xətti istifadəyə verildikdən sonra burada daş kömür hasilatı sürətlə inkişaf etməyə başladı. 1933-cü ildə burada mədənlər idarəsi yaradıldı. 1930-cu ildə bu regionda zəngin daş kömür hövzəsi aşkar edildikdən sonra kiçik mədən kəndi kimi Taş-Kumırın əsası qoyulmuş, 1943-cü ildə səhər statusu almışdır.
Keçən əsrin 60-cı illərində burada Uçkurqan SES-nın, daha sonra isə Toktoqul SES-nın əsası qoyulduqdan sonra Taş-Kumır təkcə mədənçilər deyil, inşaatçılar və energetiklər şəhərinə çevrildi.
İstinadlar
- census of Kyrgyzstan 2009.
- (PDF). 2011-08-10 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-10.
Xarici keçidlər
- На сайте Ассоциации городов Кыргызской Республики 2018-04-02 at the Wayback Machine.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tas Kumir Das Gomur qirgiz dilinde Tashkomүr Qirgizistanin Celalabad vilayetinde vilayet tabeli seher SeherTas Kumir41 21 sm e 72 13 s u Olke QirgizistanTarixi ve cografiyasiSahesi 47 km Merkezin hundurluyu 585 mEhalisiEhalisi 19 310 nef 2009 Xeriteni goster gizle Tas KumirEhalisiQirgizistanda 2009 cu ilde aparilmis ehalinin siyahiya alinmasina gore Tas Kumir seherinin ehalisi 34 756 neferdir Onlardan 30 530 neferini 87 8 qirgizlar 2635 neferini 7 6 ozbekler 680 neferini 1 9 ruslar 542 neferini 1 6 tatarlar teskil edirler Hazirda seherin terkibine Samaldi Say Kiziljar qesebeleri ve Tendik kendi de daxildir 1999 cu ilde qirgizlar ehalinin 65 ruslar 12 ozbekler 8 qazaxlar 1 tatarlar 7 tacikler 0 5 ukraynalilar 1 diger milletler 5 ni teskil edirdiler CografiyasiTas Kumir seheri Ferqane vadisinin simal serq hissesinde yerlesir Seher simal qerb terefden Aksiy rayonu simal serq terefden Kara Kul seheri serqden Nooken rayonu ile serheddir Seherin erazisi 48 3 kv km dir deniz seviyyesinden 585 metr yukseklikde yerlesir Yay dovrunde havanin orta temperaturu 40 S dek yukselir qis dovrunde temperatur 15 S dek dusur Kuleyin sureti saatda 6 8 metre catir Seher Sir Derya cayinin hovzesinde Narin cayinin sag sahilinde Biskek Os avtomobil yolunun uzerinde yerlesir Tas Kumir seherinden Biskek seherine qeder mesafe 450 km Celalabad seherine qeder 129 km teskil edir TarixiMuasir Tas Kumir seherinin yerinde ilk yasayis meskeni XX esrin evvellerinde burada das komur medenlerinin askar edilmesi ile elaqedar yaradilmisdir 1930 cu illerde Tas Kumir Endican demiryol xetti istifadeye verildikden sonra burada das komur hasilati suretle inkisaf etmeye basladi 1933 cu ilde burada medenler idaresi yaradildi 1930 cu ilde bu regionda zengin das komur hovzesi askar edildikden sonra kicik meden kendi kimi Tas Kumirin esasi qoyulmus 1943 cu ilde seher statusu almisdir Kecen esrin 60 ci illerinde burada Uckurqan SES nin daha sonra ise Toktoqul SES nin esasi qoyulduqdan sonra Tas Kumir tekce medenciler deyil insaatcilar ve energetikler seherine cevrildi Istinadlarcensus of Kyrgyzstan 2009 PDF 2011 08 10 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 10 Xarici kecidlerNa sajte Associacii gorodov Kyrgyzskoj Respubliki 2018 04 02 at the Wayback Machine