Tatsat (yun. Τατζάτης), Tasat (erm. Տաճատ, translit. Tasat), və ya Tatsati (yun. Τατζάτιος) — erməni əsilli Bizans və Abbasi sərkərdəsi. O, 782-ci ildə dönəklik edərək Abbasilər xilafətinin tərəfinə keçmiş və Ərməniyyənin əmiri təyin olunmuşdur.
Tatsat | |
---|---|
erm. Տաճատ | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | bilinmir |
Vəfat tarixi | 785 |
Vəfat səbəbi | döyüşdə ölüm |
Vətəndaşlığı | |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Bizans imperiyası |
Rütbəsi | strateq |
Döyüşlər |
Həyatı
Tatsat erməni əsilli zadəgan ailəsindən idi. Onun 750-ci illərdə Bizans imperiyasına gələrək imperator (hak. 741–775) xidmət etməyə başladığı güman olunur. O, V Konstantinin hakimiyyəti dövründə türk əsilli bulqarlarla vuruşmuş, təqribən 760-cı ildə strateq vəzifəsinə yüksəlmişdir. Onun hansı femalara rəhbərlik etdiyi məlum deyil, ancaq o, 776-cı ildən Bukelari femasına rəhbərlik edirdi. Tatsat həmin il ərəblərə qarşı yürüş etmiş, Samasota (indiki ) qəsəbəsinə qədər irəliləmişdir. O, öndərliyindəki yürüşə qoşularaq Germanikeyaya (indiki Qəhrəmanmaraş) irəliləmiş, 781-ci ildə yenə Laxandrakon öndərliyində Kaseriyada (indiki Kayseri) Əbd əl-Kəbir öndərliyindəki ərəblərə qarşı qələbə çalmışdır.
Abbasi xəlifəsinin oğlu Harun ər-Rəşid (hak. 786–809) Bizans imperiyasına yürüş edir və Anadolunu zəbt edir. Hərəmağası öndərliyindəki Bizans qüvvələri ölkəsinə qayıdan Harunu tələyə salır. Tatsat bu momentdən istifadə edərək qoşunları ilə birlikdə dönəklik edərək Harunun tərəfinə qoşulur. Onun dönəkliyi bir müddət gizli saxlanmış, Harunun Bizansın Stavrakinin də aralarında olduğu diplomatik nümayəndələrini əsir götürməsinə səbəb olmuşdur. Beləliklə, Abbasi vəliəhdi imperatriça İrinaya ağır şərtlər qoya bilmişdir.
Tatsatın bu hərəkətinin səbəbləri aydın deyil. onun İrinanın sevimlisi olan Stavrakiyə olan nifrətini qeyd edir, Ermənistan tarixşünası Gevont Yerets isə onun sarayda reputasiyasını itirməsini və İrinanın V Konstantinin sərkərdələrinin gücünü azaltmaq siyasətinin bir parçası olaraq əvəz edilməsindən qorxmasını təklif edir. Feofan həmçinin, yazır ki, Tatsat dönəklik edərkən öz ailəsini və bütün mülklərini də tərk edir. Onun ailəsi sülh müqaviləsindən sonra ona qoşulur. Buna baxmayaraq, erməni mənbələri qeyd edir ki, o, dönəklik edərkən ailəsini də özü ilə aparır. Harun Tatsatı Ərməniyyənin əmiri təyin edir. O, Xəzərlərə yürüş edərkən, 785-ci ildə öldürülür.
Mənbə
İstinadlar
- Histoire de l'Arménie des origines à 1071. S. 337.
- Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (fr.): Tables généalogiques et chronologiques. Rome: 1990. P. 508.
- ODB. səh. 2014.
- PmbZ.
- Tredqold, 1988. səh. 69.
- Tredqold, 1988. səh. 66–67.
- Tredqold, 1988. səh. 67–69.
- Qarland, 1999. səh. 77.
Ədəbiyyat
- Garland, Lynda. Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium, AD 527–1204. London and New York: Routledge. 1999. ISBN .
- , redaktor. Oxford and New York: Oxford University Press. 1991. ISBN .
- Lili; Lüdviq, Klaudiya; Pratş, Tomas; Zilke, Biti. Tatzates (#7241) // first1=Ralf-Yohannes Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: 1. Abteilung (641–867) (#bad_url) (alman). Band 4: Platon (# 6266) – Theophylaktos (# 8345). Berlin: De Gruyter. səh. 320–321. ISBN . (#missing_pipe)
- . The Byzantine Revival, 780–842 (ingilis). Stenford, Kaliforniya: Stanford University Press. 1988. ISBN .
- Tritle, Lawrence A. "Tatzates' Flight and the Byzantine-Arab Peace Treaty of 782". Byzantion: Revue Internationale des Etudes Byzantines. 47: 297–300.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tatsat yun Tatzaths Tasat erm Տաճատ translit Tasat ve ya Tatsati yun Tatzatios ermeni esilli Bizans ve Abbasi serkerdesi O 782 ci ilde doneklik ederek Abbasiler xilafetinin terefine kecmis ve Ermeniyyenin emiri teyin olunmusdur Tatsaterm ՏաճատSexsi melumatlarDogum tarixi bilinmirVefat tarixi 785Vefat sebebi doyusde olumVetendasligi Bizans imperiyasiHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Bizans imperiyasiRutbesi strateqDoyusler Ereb bizans muharibeleri Xezer ereb muharibeleriHeyatiTatsat ermeni esilli zadegan ailesinden idi Onun 750 ci illerde Bizans imperiyasina gelerek imperator hak 741 775 xidmet etmeye basladigi guman olunur O V Konstantinin hakimiyyeti dovrunde turk esilli bulqarlarla vurusmus teqriben 760 ci ilde strateq vezifesine yukselmisdir Onun hansi femalara rehberlik etdiyi melum deyil ancaq o 776 ci ilden Bukelari femasina rehberlik edirdi Tatsat hemin il ereblere qarsi yurus etmis Samasota indiki qesebesine qeder irelilemisdir O onderliyindeki yuruse qosularaq Germanikeyaya indiki Qehremanmaras irelilemis 781 ci ilde yene Laxandrakon onderliyinde Kaseriyada indiki Kayseri Ebd el Kebir onderliyindeki ereblere qarsi qelebe calmisdir Abbasi xelifesinin oglu Harun er Resid hak 786 809 Bizans imperiyasina yurus edir ve Anadolunu zebt edir Heremagasi onderliyindeki Bizans quvveleri olkesine qayidan Harunu teleye salir Tatsat bu momentden istifade ederek qosunlari ile birlikde doneklik ederek Harunun terefine qosulur Onun donekliyi bir muddet gizli saxlanmis Harunun Bizansin Stavrakinin de aralarinda oldugu diplomatik numayendelerini esir goturmesine sebeb olmusdur Belelikle Abbasi veliehdi imperatrica Irinaya agir sertler qoya bilmisdir Tatsatin bu hereketinin sebebleri aydin deyil onun Irinanin sevimlisi olan Stavrakiye olan nifretini qeyd edir Ermenistan tarixsunasi Gevont Yerets ise onun sarayda reputasiyasini itirmesini ve Irinanin V Konstantinin serkerdelerinin gucunu azaltmaq siyasetinin bir parcasi olaraq evez edilmesinden qorxmasini teklif edir Feofan hemcinin yazir ki Tatsat doneklik ederken oz ailesini ve butun mulklerini de terk edir Onun ailesi sulh muqavilesinden sonra ona qosulur Buna baxmayaraq ermeni menbeleri qeyd edir ki o doneklik ederken ailesini de ozu ile aparir Harun Tatsati Ermeniyyenin emiri teyin edir O Xezerlere yurus ederken 785 ci ilde oldurulur MenbeIstinadlar Histoire de l Armenie des origines a 1071 S 337 Toumanoff C Les dynasties de la Caucasie chretienne de l Antiquite jusqu au xixe siecle fr Tables genealogiques et chronologiques Rome 1990 P 508 ODB seh 2014 PmbZ Tredqold 1988 seh 69 Tredqold 1988 seh 66 67 Tredqold 1988 seh 67 69 Qarland 1999 seh 77 Edebiyyat Garland Lynda Byzantine Empresses Women and Power in Byzantium AD 527 1204 London and New York Routledge 1999 ISBN 978 0 415 14688 3 redaktor Oxford and New York Oxford University Press 1991 ISBN 0 19 504652 8 Lili Ludviq Klaudiya Prats Tomas Zilke Biti Tatzates 7241 first1 Ralf Yohannes Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit 1 Abteilung 641 867 bad url alman Band 4 Platon 6266 Theophylaktos 8345 Berlin De Gruyter seh 320 321 ISBN 978 3 11 016674 3 missing pipe The Byzantine Revival 780 842 ingilis Stenford Kaliforniya Stanford University Press 1988 ISBN 978 0 8047 1462 4 Tritle Lawrence A Tatzates Flight and the Byzantine Arab Peace Treaty of 782 Byzantion Revue Internationale des Etudes Byzantines 47 297 300